۸۷٬۸۸۶
ویرایش
جنبش اسلامی تاجیکستان: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'جنبشهای اسلامی' به 'جنبش های اسلامی') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
'''جنبش اسلامی در تاجیکستان''' در دهه 80 با انگیزه اصلاحات و گرایش های اسلام گرایانه شکل گرفت و آموزش امور دینی و اسلامی را در رأس برنامه های خود قرار داد. | '''جنبش اسلامی در تاجیکستان''' در دهه 80 با انگیزه اصلاحات و گرایش های اسلام گرایانه شکل گرفت و آموزش امور دینی و اسلامی را در رأس برنامه های خود قرار داد. | ||
در این دهه که نهضت، پنهانی فعالیت می کرد، مشایخ صوفیه در آگاه کردن مردم و جنبش دینی، نقش اصلی را بازی می کردند. آنها بیشتر تحت تأثیر انقلاب اسلامی ایران و اندیشه های سیاسی امام خمینی رحمه الله قرار داشتند. در سال 1986 تعداد زیادی از رهبران نهضت و از جمله «سید عبداللّه نوری» به اتهام گوش دادن به رادیوهای خارجی، توجه به جمهوری اسلامی و شخص آیت اللّه خمینی رحمه الله، اصلاح طلبی در اسلام و تبلیغات کمونیست ستیز روانه زندان شدند. | در این دهه که نهضت، پنهانی فعالیت می کرد، مشایخ صوفیه در آگاه کردن مردم و جنبش دینی، نقش اصلی را بازی می کردند. آنها بیشتر تحت تأثیر انقلاب اسلامی ایران و اندیشه های سیاسی امام خمینی رحمه الله قرار داشتند. در سال 1986 تعداد زیادی از رهبران نهضت و از جمله «سید عبداللّه نوری» به اتهام گوش دادن به رادیوهای خارجی، توجه به جمهوری اسلامی و شخص آیت اللّه خمینی رحمه الله، اصلاح طلبی در اسلام و تبلیغات کمونیست ستیز روانه زندان شدند. | ||
| خط ۲۱: | خط ۲۰: | ||
2 ـ تجاوز شوروی به [[افغانستان]] و قیام مردم این کشور: در این تجاوز، روس ها از مردم تاجیکستان، به دلیل هم زبانی با مردم افغانستان، استفاده های زیادی در زمینه مشاوره، خبرنگاری و... بردند. ورود مسلمانان تاجیک به افغانستان، دریچه ای شد برای ارتباط مسلمانان تاجیکستان با دنیای خارج. بنابراین قیام مردم مسلمان افغانستان مؤثرترین عامل در احیای مجدد اسلام در آسیای مرکزی است. چنان که دیپلمات های غربی ضمن هشدار به خطر اسلام گرایی در آسیای مرکزی، در این باره می نویسند: «حرکت اسلامی که از شمال افغانستان آغاز و به تاجیکستان رسیده است، در صورت پیروزی در این کشور، به آسیای میانه و حتی به داخل مرزهای روسیه نیز نفوذ خواهد کرد. به گفته این دیپلمات های غربی، خطر حاکمیت اسلام در این سرزمین ها تشویش شدید غربی ها را باعث شده است. اکنون در تاجیکستان دومین نبرد اسلام و کمونیستم آغاز شده است و احتمالاً این نبرد نیز همانند نبرد افغانستان به پیروزی و حاکمیت اسلام در تاجیکستان خواهد انجامید... | 2 ـ تجاوز شوروی به [[افغانستان]] و قیام مردم این کشور: در این تجاوز، روس ها از مردم تاجیکستان، به دلیل هم زبانی با مردم افغانستان، استفاده های زیادی در زمینه مشاوره، خبرنگاری و... بردند. ورود مسلمانان تاجیک به افغانستان، دریچه ای شد برای ارتباط مسلمانان تاجیکستان با دنیای خارج. بنابراین قیام مردم مسلمان افغانستان مؤثرترین عامل در احیای مجدد اسلام در آسیای مرکزی است. چنان که دیپلمات های غربی ضمن هشدار به خطر اسلام گرایی در آسیای مرکزی، در این باره می نویسند: «حرکت اسلامی که از شمال افغانستان آغاز و به تاجیکستان رسیده است، در صورت پیروزی در این کشور، به آسیای میانه و حتی به داخل مرزهای روسیه نیز نفوذ خواهد کرد. به گفته این دیپلمات های غربی، خطر حاکمیت اسلام در این سرزمین ها تشویش شدید غربی ها را باعث شده است. اکنون در تاجیکستان دومین نبرد اسلام و کمونیستم آغاز شده است و احتمالاً این نبرد نیز همانند نبرد افغانستان به پیروزی و حاکمیت اسلام در تاجیکستان خواهد انجامید... | ||
<br> | <br> | ||
3 ـ سیاست | 3 ـ سیاست «پروستریکا» و «گلاسنوست» گورباچف: روی کار آمدن «میخائیل گورباچف» در سال 1985 به عنوان دبیر کل حزب کمونیست اتحاد جماهیر شوروی تحولات زیادی به همراه داشت که از آن جمله ایجاد فضای باز سیاسی، آزادی بیان و عقاید بود. مسلمانان این کشور نیز با استفاده از وضعیت موجود، به فعالیت های آشکار اقدام نموده و احزاب اسلامی و سیاسی را سازمان دهی کردند و نسبت به سرنوشت آینده خود حساس شدند؛ زیرا فضای جامعه شوروی قبل از سیاست پروستریکا، فضایی بسته بود و کسی حق نداشت درباره نظام حاکم اظهار نظر نماید و این وضعیت، مردم شوروی را کاملاً بی تفاوت بار آورده بود. گورباچف در کتاب «پروستریکا؛ دومین انقلاب روسیه» در این باره می نویسد: | ||
<br> | <br> | ||
«ما به نتیجه ای مهم رسیدیم که عامل انسانی را فعال سازیم. یعنی اگر علایق گوناگون انسان ها را مورد توجه قرار ندهیم و اگر به انسان ها متکی نشویم و آنان را فعال نسازیم و به همکاری ترغیب نکنیم، هرگز توفیق نخواهیم یافت حتی یکی از وظایفی را که برای خود تعیین کرده ایم به انجام برسانیم، چه رسد به اینکه اوضاع را در کشور تغییر بدهیم.» | «ما به نتیجه ای مهم رسیدیم که عامل انسانی را فعال سازیم. یعنی اگر علایق گوناگون انسان ها را مورد توجه قرار ندهیم و اگر به انسان ها متکی نشویم و آنان را فعال نسازیم و به همکاری ترغیب نکنیم، هرگز توفیق نخواهیم یافت حتی یکی از وظایفی را که برای خود تعیین کرده ایم به انجام برسانیم، چه رسد به اینکه اوضاع را در کشور تغییر بدهیم.» | ||
| خط ۴۱: | خط ۴۰: | ||
به مقدسات و رهبران دینی آنان، مانند «[[محمدصادق محمد یوسف]]» رهبر مسلمانان [[ماوراء النهر]] توهین می شود و به دست یکی از تفاله های باقی مانده از شرق از کار برکنار می گردد، نمی داند انتخاب و یا عزل رهبر مذهبی بر عهده ماوراءالنهر است، نه اسلام کریم اف که نه از اسلام چیزی می داند و نه از کرامت، فقط لفظی است که به گوش ها می خورد. | به مقدسات و رهبران دینی آنان، مانند «[[محمدصادق محمد یوسف]]» رهبر مسلمانان [[ماوراء النهر]] توهین می شود و به دست یکی از تفاله های باقی مانده از شرق از کار برکنار می گردد، نمی داند انتخاب و یا عزل رهبر مذهبی بر عهده ماوراءالنهر است، نه اسلام کریم اف که نه از اسلام چیزی می داند و نه از کرامت، فقط لفظی است که به گوش ها می خورد. | ||
<br> | <br> | ||
اکنون نیز انتظار و تصمیم داریم به یاری خداوند متعال، با وحدت و یکپارچگی تمام مسلمین، بت های قرن بیستم را که بر دوش مسلمانان سنگینی می کند معرفی و یکی پس از دیگری شکسته شوند. ما باید با فریاد اللّه اکبر در این ایام، دست هم کیشان خود را بفشاریم و با [[رسول اکرم]] صلی الله علیه و آله وسلم پیمان بندیم که به کمک مسلمانان که زیر ستم و ظلم استکبار قرار دارند بشتابیم و آنها را از ظلم و ستم بیگانگان و ضدخدایان نجات دهیم.» | اکنون نیز انتظار و تصمیم داریم به یاری خداوند متعال، با وحدت و یکپارچگی تمام مسلمین، بت های قرن بیستم را که بر دوش مسلمانان سنگینی می کند معرفی و یکی پس از دیگری شکسته شوند. ما باید با فریاد اللّه اکبر در این ایام، دست هم کیشان خود را بفشاریم و با [[محمد (ص) خاتم الانبیاء|رسول اکرم]] صلی الله علیه و آله وسلم پیمان بندیم که به کمک مسلمانان که زیر ستم و ظلم استکبار قرار دارند بشتابیم و آنها را از ظلم و ستم بیگانگان و ضدخدایان نجات دهیم.» | ||
<br> | <br> | ||
==گروه های سیاسی ـ اسلامی تاجیکستان== | ==گروه های سیاسی ـ اسلامی تاجیکستان== | ||
<br> | <br> | ||
تاجیکستان در 9 سپتامبر 1991 توسط | تاجیکستان در 9 سپتامبر 1991 توسط «اسلان اف» رییس جمهور وقت این کشور اعلام استقلال کرد، ولی خود وی پس از غیرقانونی اعلام کردن حزب کمونیست، در 23/9/1991 به وسیله نمایندگان مجلس از قدرت برکنار شد. استقلال تاجیکستان باعث شد که احزاب سیاسی ـ اسلامی و ملی بسیاری در آن اعلان موجودیت کنند. مهم ترین احزاب سیاسی این کشور عبارتند از: | ||
<br> | <br> | ||
1 ـ سازمان مردمی رستاخیز: این سازمان، یک جنبش ملی و مردمی است که در 14 سپتامبر 1989 در پشتیبانی از سیاست پروستریکا به وجود آمد و بنیانگذاران آن شعرا، تحصیلکردگان و فرهیختگان تاجیکستان هستند. این حزب پیرو افکار و باورهای ملی گرایی و در چارچوب اقوام فارسی زبان، فعالیت های خود را آغاز کرد و «بازگشت به فرهنگ اصلی تاجیکستان، بنیاد جامعه آزاد و دموکراتیک، اصلاحات در سیستم آموزش عالی و آموزش و پرورش تاجیکستان، توجه به مسایل حفظ محیط زیست و... را از اهداف اصلی خود نمود.» | 1 ـ سازمان مردمی رستاخیز: این سازمان، یک جنبش ملی و مردمی است که در 14 سپتامبر 1989 در پشتیبانی از سیاست پروستریکا به وجود آمد و بنیانگذاران آن شعرا، تحصیلکردگان و فرهیختگان تاجیکستان هستند. این حزب پیرو افکار و باورهای ملی گرایی و در چارچوب اقوام فارسی زبان، فعالیت های خود را آغاز کرد و «بازگشت به فرهنگ اصلی تاجیکستان، بنیاد جامعه آزاد و دموکراتیک، اصلاحات در سیستم آموزش عالی و آموزش و پرورش تاجیکستان، توجه به مسایل حفظ محیط زیست و... را از اهداف اصلی خود نمود.» | ||
| خط ۶۹: | خط ۶۸: | ||
مردم تاجیکستان، ایران را به دلیل وجود اشتراک زبانی، فرهنگی، مذهبی و میراث های فرهنگی و تاریخی، میهن دوم خود می دانند. ایران نیز اولین کشوری بود که بعد از سال 1990 سفارتخانه خود را در تاجیکستان گشود و در جنگ های داخلی این کشور سیاست بی طرفی را در پیش گرفت و تلاش نمود که میان طرف های درگیر صلح برقرار کند. | مردم تاجیکستان، ایران را به دلیل وجود اشتراک زبانی، فرهنگی، مذهبی و میراث های فرهنگی و تاریخی، میهن دوم خود می دانند. ایران نیز اولین کشوری بود که بعد از سال 1990 سفارتخانه خود را در تاجیکستان گشود و در جنگ های داخلی این کشور سیاست بی طرفی را در پیش گرفت و تلاش نمود که میان طرف های درگیر صلح برقرار کند. | ||
<br> | <br> | ||
مردم تاجیکستان از نظر فرهنگی و مذهبی وابستگی های ژرفی با جمهوری اسلامی و انقلاب اسلامی ایران دارند. آداب و سنن مذهبی و فرهنگی آنان در بیشتر موارد با آداب و سنن مذهبی مردم ایران یکسان است و فرهنگ [[ایران]] در تمام جنبه های زندگی فردی، اجتماعی و خصوصیات اخلاقی آنها آشکار است. | مردم تاجیکستان از نظر فرهنگی و مذهبی وابستگی های ژرفی با جمهوری اسلامی و انقلاب اسلامی ایران دارند. آداب و سنن مذهبی و فرهنگی آنان در بیشتر موارد با آداب و سنن مذهبی مردم ایران یکسان است و فرهنگ [[جمهوری اسلامی ایران|ایران]] در تمام جنبه های زندگی فردی، اجتماعی و خصوصیات اخلاقی آنها آشکار است. | ||
<br> | <br> | ||
روزنامه فارسی زبان «پیوند» که در دوشنبه منتشر می شود، در رابطه با اهمیت وابستگی های مردم تاجیکستان و ایران می نویسد: «تاجیکستان و ایران دارای مشترکات دیرینه تاریخی، فرهنگی و زبانی می باشند. شاید دسته ها و گروه هایی پیدا شوند که این علایق و روابط دیرین را به بهانه این که ایران در مسایل داخلی تاجیکستان مداخله می نماید، مخدوش سازند. | روزنامه فارسی زبان «پیوند» که در دوشنبه منتشر می شود، در رابطه با اهمیت وابستگی های مردم تاجیکستان و ایران می نویسد: «تاجیکستان و ایران دارای مشترکات دیرینه تاریخی، فرهنگی و زبانی می باشند. شاید دسته ها و گروه هایی پیدا شوند که این علایق و روابط دیرین را به بهانه این که ایران در مسایل داخلی تاجیکستان مداخله می نماید، مخدوش سازند. | ||
| خط ۷۵: | خط ۷۴: | ||
آنچه مسلم است و در واقعیت آن هیچ گونه شبهه ای وجود ندارد، این است که ایران در تاجیکستان فقط هدف های فرهنگی را دنبال می کند و این امر کاملاً طبیعی است. زیرا در تاجیکستان در درازای هفتاد و اندی سال، زبان فارسی سیر رشد یابنده نداشته است، مردم از گذشته خویش کنده شده اند. همه این نارسایی ها را می توان با کمک ایران جبران کرد.» | آنچه مسلم است و در واقعیت آن هیچ گونه شبهه ای وجود ندارد، این است که ایران در تاجیکستان فقط هدف های فرهنگی را دنبال می کند و این امر کاملاً طبیعی است. زیرا در تاجیکستان در درازای هفتاد و اندی سال، زبان فارسی سیر رشد یابنده نداشته است، مردم از گذشته خویش کنده شده اند. همه این نارسایی ها را می توان با کمک ایران جبران کرد.» | ||
<br> | <br> | ||
روابط ایران با تاجیکستان پیش از فروپاشی اتحاد شوروی از راه [[مسکو]] صورت می گرفت و بعد از استقلال این کشور، به طور مستقیم با آن رابطه دارد. سفارت تاجیکستان در سفر «امام علی رحمان اف» رییس جمهوری این کشور در 27/4/1374 به جمهوری اسلامی ایران به طور رسمی در [[تهران]] گشوده شد. هم اکنون بین این دو کشور روابط سیاسی، فرهنگی و اقتصادی برقرار است. از آن جمله می توان به راه آهن بافق ـ | روابط ایران با تاجیکستان پیش از فروپاشی اتحاد شوروی از راه [[مسکو]] صورت می گرفت و بعد از استقلال این کشور، به طور مستقیم با آن رابطه دارد. سفارت تاجیکستان در سفر «امام علی رحمان اف» رییس جمهوری این کشور در 27/4/1374 به جمهوری اسلامی ایران به طور رسمی در [[تهران]] گشوده شد. هم اکنون بین این دو کشور روابط سیاسی، فرهنگی و اقتصادی برقرار است. از آن جمله می توان به راه آهن بافق ـ بندر عباس و وصل آن به راه آهن سراسری ایران اشاره کرد. این خط آهن، کشورهای آسیای میانه را از راه ایران به آب های آزاد متصل می کند و از نظر اقتصادی اهمیت زیادی برای تاجیکستان دارد. | ||
<br> | <br> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
<br> | <br> | ||
[[رده:تاجیکستان]] | [[رده:تاجیکستان]] | ||
[[رده:جنبش های اسلامی]] | [[رده:جنبش های اسلامی]] | ||
<references /> | |||