پرش به محتوا

اجماع: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۱۸۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۴ ژوئیهٔ ۲۰۲۱
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۱: خط ۴۱:
برخی اعتبار آن را به واسطه قاعده لطف می‌دانند و برخی به واسطه حدس. اجماع، انواع و اقسامی دارد که مهمترین آن، اجماع منقول، محصّل و اجماع مرکب است.  
برخی اعتبار آن را به واسطه قاعده لطف می‌دانند و برخی به واسطه حدس. اجماع، انواع و اقسامی دارد که مهمترین آن، اجماع منقول، محصّل و اجماع مرکب است.  


=معنای لغوی=
=معنای لغوی اجماع=


اجماع از ماده «ج ـ م ـ ع» است و این ماده در اصل به معنای انضمام و همراه کردن یک چیز با چیز دیگر است. <ref>التحقيق فى كلمات القرآن الكريم، ج‏2، ص: 126</ref> کلمه «اجماع» مصدر ثلاثی مزید از این ماده در لغت به معنای عزم، اتفاق نظر و گرد آمدن بر چیزی است. <ref>پرتال جامع علوم انسانی؛ همچنین نک: التحقيق فى كلمات القرآن الكريم، ج‏2، ص: 126؛ دهخدا، ذیل مدخل «اجماع».</ref> واژه اجماع با تصریفات مختلف در آیات قرآنی و [[احادیث نبوی]] و نیز در نمونه های کهن از شعر و نثر عربی به مفهوم عزم کردن و تصمیم داشتن به کار رفته است.  
اجماع از ماده «ج ـ م ـ ع» است و این ماده در اصل به معنای انضمام و همراه کردن یک چیز با چیز دیگر است. <ref>التحقيق فى كلمات القرآن الكريم، ج‏2، ص: 126</ref> کلمه «اجماع» مصدر ثلاثی مزید از این ماده در لغت به معنای عزم، اتفاق نظر و گرد آمدن بر چیزی است. <ref>پرتال جامع علوم انسانی؛ همچنین نک: التحقيق فى كلمات القرآن الكريم، ج‏2، ص: 126؛ دهخدا، ذیل مدخل «اجماع».</ref> واژه اجماع با تصریفات مختلف در آیات قرآنی و [[احادیث نبوی]] و نیز در نمونه های کهن از شعر و نثر عربی به مفهوم عزم کردن و تصمیم داشتن به کار رفته است.  
خط ۴۸: خط ۴۸:


بنابر بررسی های تاریخی واژه اجماع به تدریج در سده 2 قمری جایگزین واژه «اجتماع» در کاربردهای دینی شد در حالی که در نمونه های موجود از اواخر سده یک قمری، اجماع در اتفاق نظرهای دینی و دو واژه اجماع و اجتماع نه به عنوان معادل یکدیگر بلکه در عرض هم مطرح گردیده اند و از جمع شدن یا اجتماع به قصد اتخاذ یک تصمیم فقهی با واژه اجماع یاد شده است. <ref>پاکتچی، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، ذیل «اجماع»</ref>
بنابر بررسی های تاریخی واژه اجماع به تدریج در سده 2 قمری جایگزین واژه «اجتماع» در کاربردهای دینی شد در حالی که در نمونه های موجود از اواخر سده یک قمری، اجماع در اتفاق نظرهای دینی و دو واژه اجماع و اجتماع نه به عنوان معادل یکدیگر بلکه در عرض هم مطرح گردیده اند و از جمع شدن یا اجتماع به قصد اتخاذ یک تصمیم فقهی با واژه اجماع یاد شده است. <ref>پاکتچی، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، ذیل «اجماع»</ref>
=معنای اصطلاحی اجماع=
از نظر اصطلاحی، میان عالمان مسلمان، چند تعریف برای اجماع بیان شده است؛ از جمله:
* اتفاق نظر فقهای مسلمان بر یک حکم شرعی
* اتفاق اهل حل و عقد بر یک حکم <ref>غزالی، ص۱۷۳</ref>
* اتفاق امت پیامبر بر یک حکم <ref>اصول فقه، مظفر، ص۸۱</ref>
*
مهمترین اختلاف در تعریف اجماع، اختلاف در هویت اجماع کنندگان است. عالمان دینی مذاهب مختلف اسلامی، در این باره مصادیق مختلفی را ذکر کرده اند. حتی برخی، اقوالی در این باره دارند که به صورت پراکنده در حد حکایاتی غریب در منابع [[اصولی]] و [[فقهی]] دیده می‌شود همانند این که مراد از اجماع کنندگان، [[اهل حرمین]]([[مکه]] و [[مدینه]]) یا اهل مصرین([[کوفه]]<ref>ر.ک:مقاله کوفه</ref> و [[بصره]])، یا شیخین یا [[خلفای چهارگانه]] ... است.


=پانویس=
=پانویس=
confirmed، مدیران
۳۷٬۸۸۵

ویرایش