۸۷٬۸۸۶
ویرایش
سید محسن حکیم: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'صهیونیست' به 'صهیونیسم') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
</div> | </div> | ||
'''آیت الله سید محسن طباطبایی حکیم''' (۱۳۹۰-۱۳۰۶ ق)، از علماى مجاهد [[شیعه]] و از شاگردان | '''آیت الله سید محسن طباطبایی حکیم''' (۱۳۹۰-۱۳۰۶ ق)، از علماى مجاهد [[شیعه]] و از شاگردان میرزای نائینى بود. فقیه، اصولی، مرجع تقلید شیعه [[امامیه]] و مدیر [[حوزه علمیه نجف]] بود. وی پس از درگذشت حسین بروجردی در سال ۱۳۴۰ مرجعیت عامه شیعیان را به مدت بیش از ۹ سال بر عهده داشت. او عمر پربرکت خود را وقف خدمت به اسلام و مسلمین کرد و به ساختن و تأسیس مدارس، کتابخانه‌ها، مساجد و سایر بناهاى علمى و دینى در عراق اهتمام جدی داشت. آیت الله حکیم در فعالیتهاى سیاسی و اجتماعى مردى شجاع بود و صراحت در بیان آرا و نظرات علمى و شهامت او در فتوا کم نظیر بود.وی حوادث [[ایران]] را هم مورد توجه قرار می‌داد و با صدور نامه، اعلامیه و تلگراف از مواضع علمای ایران به رهبری [[امام خمینی]](ره) در مقابله با زورگویی رژیم پهلوی حمایت کرد. | ||
=زندگی سید محسن حکیم= | =زندگی سید محسن حکیم= | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
سیدمحسن حکیم در ۱۳۰۶ق در [[نجف]]<ref>ر.ک:مقاله نجف</ref>، در خانواده‌ای متولد شد. پدرش، سیدمهدی حکیم، از عالمان نجف دانسته شده است. محسن، در شش سالگی پدرش را از دست داد.<ref>قاسمی، ساختار سیاسی - اجتماعی شیعیان عراق، ۱۳۹۳ش، ص۱۶۳-۱۶۴</ref> حکیم، ۱۰ پسر و چهار دختر داشت. یوسف، محمدرضا، محمدمهدی، کاظم، محمدباقر، عبدالهادی، عبدالصاحب، علاءالدین، عبدالعزیز، و محمدحسین، پسران او هستند. | سیدمحسن حکیم در ۱۳۰۶ق در [[نجف]]<ref>ر.ک:مقاله نجف</ref>، در خانواده‌ای متولد شد. پدرش، سیدمهدی حکیم، از عالمان نجف دانسته شده است. محسن، در شش سالگی پدرش را از دست داد.<ref>قاسمی، ساختار سیاسی - اجتماعی شیعیان عراق، ۱۳۹۳ش، ص۱۶۳-۱۶۴</ref> حکیم، ۱۰ پسر و چهار دختر داشت. یوسف، محمدرضا، محمدمهدی، کاظم، محمدباقر، عبدالهادی، عبدالصاحب، علاءالدین، عبدالعزیز، و محمدحسین، پسران او هستند. | ||
سال‌های پایانی زندگی سیدمحسن با حبس خانگی و سختگیری بر حوزه علمیه و شیعیان [[عراق]]<ref>ر.ک:مقاله عراق</ref> و مقاومت وی همراه بود؛ چرا که پس از کودتای | سال‌های پایانی زندگی سیدمحسن با حبس خانگی و سختگیری بر حوزه علمیه و شیعیان [[عراق]]<ref>ر.ک:مقاله عراق</ref> و مقاومت وی همراه بود؛ چرا که پس از کودتای حسن‌البکر، فشارهای حزب بعث بر حکیم بیشتر شد و حزب بعث تلاش کرد او تسلیم شود.<ref>تبرّائیان، احیاگر حوزه، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۲۸۱-۵۶۲</ref> سیدمحسن طباطبایی حکیم سرانجام در ۲۷ ربیع‌الاول، ۱۳۹۰ق<ref>حائری، روزشمار قمری، ۱۳۸۱ش، ص۸۷</ref>، در ۸۴ سالگی، بر اثر بیماری در بغداد درگذشت. پیکر او از بغداد تا کربلا و سپس تا نجف تشییع شد و در مسجد هندی و در کنار کتابخانه‌اش، به خاک سپرده شد.<ref>علی‌صغیر، اساطین المرجعیة العُلیا فی النجف الاشرف، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۱۶۲-۱۶۵</ref> | ||
=دلیل شهرت به حکیم= | =دلیل شهرت به حکیم= | ||
در قرن دهم امیر سید علی، پزشک ویژه شاه عباس صفوی، همراه پادشاه به زیارت مرقد منور | در قرن دهم امیر سید علی، پزشک ویژه شاه عباس صفوی، همراه پادشاه به زیارت مرقد منور امیر مؤمنان علی (ع) شتافت. فضای معنوی این شهر آسمانی چنان قلب پاک پزشک دربار را شیفته ساخت که بی‌اختیار به تقاضای اهالی نجف پاسخ مثبت داده، برای همیشه خادم آستان علی (ع) و حکیم ساکنان حریم آن امام راستین شد. بدین ترتیب سید علی به <big>حکیم</big> شهرت یافت و این نام را برای همیشه در فرزندانش به یادگار نهاد. <ref>ترجمه «الامام الحکیم»، مصباح نجفی، ص ۴۳ـ۴۱</ref> | ||
=تحصیلات یتیم نجف محسن حکیم= | =تحصیلات یتیم نجف محسن حکیم= | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
یتیم نجف پس از پدر، سید محمود، برادر بزرگتر اندوه یتیمى از چهره محسن زدود، وى را به حفظ و قرائت [[قرآن کریم]] مشتاق ساخت . سید محسن در نه سالگى به درسهاى حوزه روى آورد و سید محمود، به عنوان نخستین استاد،بردار کوچکش را در آموختن ادبیات ، منطق و بخشهایى از [[فقه]]<ref>ر.ک:مقاله فقه</ref> و اصول یارى داد. | یتیم نجف پس از پدر، سید محمود، برادر بزرگتر اندوه یتیمى از چهره محسن زدود، وى را به حفظ و قرائت [[قرآن کریم]] مشتاق ساخت . سید محسن در نه سالگى به درسهاى حوزه روى آورد و سید محمود، به عنوان نخستین استاد،بردار کوچکش را در آموختن ادبیات ، منطق و بخشهایى از [[فقه]]<ref>ر.ک:مقاله فقه</ref> و اصول یارى داد. | ||
یتیم نجف سپس در شمار شاگردان شیخ صادق بن حاج مسعود بهبهانى و شیخ صادق جواهر جاى گرفت و توانست سه سال پیش از وفات آخوندخراسانى به درس خارج آن فقیه فرزانه راه یابد. در سال ۱۲۸۷ همزمان با درگذشت آخوند خراسانى در محفل درس آقا | یتیم نجف سپس در شمار شاگردان شیخ صادق بن حاج مسعود بهبهانى و شیخ صادق جواهر جاى گرفت و توانست سه سال پیش از وفات آخوندخراسانى به درس خارج آن فقیه فرزانه راه یابد. در سال ۱۲۸۷ همزمان با درگذشت آخوند خراسانى در محفل درس آقا ضیاالدین عراقى حضور یافت و دو دوره اصول آن بزرگوار را درک کرد. آنگاه به درس فقه شیخ على باقر جواهرى شتافته ، پنج سال از دریاى دانش آن فقیه پارسا کامیاب شد. | ||
سید محسن پس از این دوره در شمار شاگردان میرزا محمد حسین نایینى جاى گرفت و سرانجام براى رهایى از چنگال شیطان به درس حکیم و عارف شهره عراق | سید محسن پس از این دوره در شمار شاگردان میرزا محمد حسین نایینى جاى گرفت و سرانجام براى رهایى از چنگال شیطان به درس حکیم و عارف شهره عراق سید محمد سعید حبوبى پناه برد. محمد سعید درچهره سید محسن آینده اى تابناک مى دید، بنابراین در فرصتهاى گوناگون پشتکارش را مى ستود، به فرداى رخشانش اشاره مى کرد. و او را از حمایتهاى معنوى خویش برخوردار مى ساخت .<ref>زندگینامه آیت الله العظمى سید محسن حکیم (متوفاى ۱۳۴۸ ش ... | ||
https://olama-orafa.ir › آیه-الله-العظم... | https://olama-orafa.ir › آیه-الله-العظم... | ||
</ref> | </ref> | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
=اساتید محسن حکیم= | =اساتید محسن حکیم= | ||
حکیم در ۱۳۲۷ق، فراگیری دروس عالی حوزه (دوره خارج) را آغاز کرد و نزد آخوند خراسانی، آقاضیاء عراقی، شیخ علی جواهری، محمدحسین نائینی و ابوتراب خوانسانی، [[فقه]]<ref>ر.ک:مقاله فقه</ref> و اصول و رجال را فراگرفت و به درجه اجتهاد رسید. در اخلاق، از سیدمحمدسعید حبوبی، باقر قاموسی، | حکیم در ۱۳۲۷ق، فراگیری دروس عالی حوزه (دوره خارج) را آغاز کرد و نزد آخوند خراسانی، آقاضیاء عراقی، شیخ علی جواهری، محمدحسین نائینی و ابوتراب خوانسانی، [[فقه]]<ref>ر.ک:مقاله فقه</ref> و اصول و رجال را فراگرفت و به درجه اجتهاد رسید. در اخلاق، از سیدمحمدسعید حبوبی، باقر قاموسی، سید علی قاضی طباطبایی، ملا حسینقلی همدانی و شیخ علی قمی بهره برد.<ref>سراج، الامام محسن الحکیم، بیروت، ج۱، ص۲۷-۲۸؛ تبرائیان، مرجع مجدد امام حکیم، ۱۳۹۰ش، ص۳۵.</ref> | ||
=شاگردان سید محسن حکیم= | =شاگردان سید محسن حکیم= | ||
حکیم از ۱۳۳۳، پس از بازگشت از جهاد، تدریس دوره سطح حوزه و از ۱۳۳۷ یا ۱۳۳۸ تدریس دوره خارج فقه و اصول را آغاز کرد و در بیش از نیم قرن تدریس، شاگردان فراوانی تربیت کرد. شماری از مشهورترین شاگردان او عبارت‌اند از: فرزندش | حکیم از ۱۳۳۳، پس از بازگشت از جهاد، تدریس دوره سطح حوزه و از ۱۳۳۷ یا ۱۳۳۸ تدریس دوره خارج فقه و اصول را آغاز کرد و در بیش از نیم قرن تدریس، شاگردان فراوانی تربیت کرد. شماری از مشهورترین شاگردان او عبارت‌اند از: فرزندش سیدیوسف حکیم، محمدتقی آل‌فقیه از علمای مشهور لبنان (متوفی ۱۳۷۸ش)، سیداسماعیل صدر ، سیدمحمدتقی بحرالعلوم ، [[سیدمحمدباقر صدر]] ، محمدعلی قاضی طباطبائی ، [[سید علی سیستانی|سیدعلی حسینی سیستانی]] ، سیداسداللّه مدنی ، محمدمهدی شمس‌الدین ، [[سید محمد حسین فضل الله|محمدحسین فضل‌اللّه]] ، حسین وحید خراسانی ، سیدموسی صدر ، سیدحسن خرسان ، سیدحسین مکی عاملی ، محمدتقی تبریزی ، نصراللّه شبستری و سیدسعید حکیم . <ref>محمدحسین علی‌صغیر، ج۱، ص۱۲۶ـ۱۲۹، اساطین المرجعیة العُلیا فی النجف الاشرف، بیروت ۱۴۲۴/۲۰۰۳</ref> | ||
=تالیفات سید محسن حکیم= | =تالیفات سید محسن حکیم= | ||
| خط ۱۱۰: | خط ۱۱۰: | ||
پس از کودتای عبدالکریم قاسم در عراق و به قدرت رسیدن او در سال ۱۹۵۸م و ترویج افکار کمونیستی، حکیم با صدور فتوای معروف خود با عنوان <sub>الشیوعیهٔ کفر و الحاد</sub> (مرام اشتراکی یا کمونیسم، کفر و الحاد است) به مبارزه با کمونیست‌های عراق پرداخت.<ref>عدنان ابراهیم سراج (۱۴۱۴/۱۹۹۳). الامام محسن الحکیم: ۱۸۸۹–۱۹۷۰م. بیروت. صص. صص ۲۱۷،۲۲۵،۳۲۰</ref> | پس از کودتای عبدالکریم قاسم در عراق و به قدرت رسیدن او در سال ۱۹۵۸م و ترویج افکار کمونیستی، حکیم با صدور فتوای معروف خود با عنوان <sub>الشیوعیهٔ کفر و الحاد</sub> (مرام اشتراکی یا کمونیسم، کفر و الحاد است) به مبارزه با کمونیست‌های عراق پرداخت.<ref>عدنان ابراهیم سراج (۱۴۱۴/۱۹۹۳). الامام محسن الحکیم: ۱۸۸۹–۱۹۷۰م. بیروت. صص. صص ۲۱۷،۲۲۵،۳۲۰</ref> | ||
به دنبال واقعه | به دنبال واقعه مدرسه فیضیه در نوروز ۱۳۴۲، سید محسن حکیم خطاب به مراجع و علمای شاخص مقیم ایران تلگرافی ارسال کرده و آنان را دعوت به مهاجرت به عتبات کرد:<ref>صفاءالدین تبرائیان. «روایت موثق از دیدار آیت‌الله حکیم و روح‌الله خمینی». مرکز اسناد انقلاب</ref> | ||
بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. حوادث مولمه پی در پی و فجایع محزنه به ساحت علمای اعلام و روحانیت [[قم]] قلوب مؤمنین را جریحه‌دار و موجب تأثر شدید اینجانب گردیده‌است. وسیعلم الذین ظلموا ای منقلب ینقلبون.<ref>آیه 227 سوره شعراء</ref> امید است حضرات علما دسته‌جمعی مهاجرت به عتبات عالیات بنمایند تا بتوانم رای خود را دربارهٔ دولت صادر نمایم. | بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. حوادث مولمه پی در پی و فجایع محزنه به ساحت علمای اعلام و روحانیت [[قم]] قلوب مؤمنین را جریحه‌دار و موجب تأثر شدید اینجانب گردیده‌است. وسیعلم الذین ظلموا ای منقلب ینقلبون.<ref>آیه 227 سوره شعراء</ref> امید است حضرات علما دسته‌جمعی مهاجرت به عتبات عالیات بنمایند تا بتوانم رای خود را دربارهٔ دولت صادر نمایم. | ||
| خط ۱۲۰: | خط ۱۲۰: | ||
=اقدامات سید محسن حکیم در سامان‌دهی حوزه= | =اقدامات سید محسن حکیم در سامان‌دهی حوزه= | ||
در دوره زعامت آیت‌اللّه حکیم و با کوشش او حوزه‌های علمی شیعه ، به ویژه حوزه نجف، به پیشرفت کمّی و کیفی چشمگیری دست یافتند و امور اداری آنها نظم بهتری یافت. تعدادی از اقدامات او در این‌باره بدین قرار است: برنامه‌ریزی و تلاش به منظور افزایش شمار طلاب، چنان‌که فقط در حوزه نجف شمار طلاب از ۱۲۰۰ تن به حدود ۸۰۰۰ تن رسید؛ تأسیس مدرسه | در دوره زعامت آیت‌اللّه حکیم و با کوشش او حوزه‌های علمی شیعه ، به ویژه حوزه نجف، به پیشرفت کمّی و کیفی چشمگیری دست یافتند و امور اداری آنها نظم بهتری یافت. تعدادی از اقدامات او در این‌باره بدین قرار است: برنامه‌ریزی و تلاش به منظور افزایش شمار طلاب، چنان‌که فقط در حوزه نجف شمار طلاب از ۱۲۰۰ تن به حدود ۸۰۰۰ تن رسید؛ تأسیس مدرسه علوم اسلامی<ref>ر.ک:مقاله علوم اسلامی</ref> و غنابخشیدن به دروس حوزه با برقراری درس‌هایی چون فلسفه ، کلام ، تفسیر و اقتصاد ، برنامه‌ریزی برای آشنا شدن طلاب با اندیشه‌های الحادی، مانند مارکسیسم ، و توجه دادن بزرگان حوزه به خطر آنها؛ تمرکززدایی از حوزه و گسترش حوزه‌های علمیه در شهرها و مناطق دوردست و سایر کشورها، مانند پاکستان<ref>ر.ک:مقاله پاکستان</ref>، عربستان<ref>ر.ک:مقاله عربستان</ref> و کشورهای افریقایی؛ و اهتمام به تسهیلات و ملزومات تحصیل و اسکان طلاب خارجی، از جمله اختصاص مدرسه‌ای در نجف به طلاب هندی و مدرسه‌ای به طلاب افغانی و تبتی. <ref>علی‌احمد بَهادلی، الحوزة العلمیة فی‌النجف: معالمها و حرکتها الاصلاحیة، ج۱، ص۳۴۲، ۱۳۳۹ـ۱۴۰۱ه/ ۱۹۲۰ـ۱۹۸۰م، بیروت ۱۴۱۳/ ۱۹۹۳</ref> | ||
=عرصه سیاست و سید محسن حکیم= | =عرصه سیاست و سید محسن حکیم= | ||
| خط ۱۳۴: | خط ۱۳۴: | ||
از جمله اقدامات سیاسی حکیم در جریان جنگ جهانی اول و پس از اعلام جنگ و جهاد [[عثمانی]] بر ضد متفقین این بود که نیروهای انگلیسی در ۲۵ ذیحجه ۱۳۳۲ هجری بندر فاو در جنوب عراق را اشغال کردند و تصمیم به تصرف دیگر مناطق عراق گرفتند. | از جمله اقدامات سیاسی حکیم در جریان جنگ جهانی اول و پس از اعلام جنگ و جهاد [[عثمانی]] بر ضد متفقین این بود که نیروهای انگلیسی در ۲۵ ذیحجه ۱۳۳۲ هجری بندر فاو در جنوب عراق را اشغال کردند و تصمیم به تصرف دیگر مناطق عراق گرفتند. | ||
از اینرو علمای شیعه عراق برای بیرون راندن دشمنان بر ضد نیروهای انگلیسی فتوای | از اینرو علمای شیعه عراق برای بیرون راندن دشمنان بر ضد نیروهای انگلیسی فتوای جهاد صادر کردند. شور و هیجان عمومی بر ضد انگلیس سراسر شهرهای شیعه نشین را فراگرفت و ده ها هزار مجاهد داوطلب تحت فرماندهی سه گروه از علما روانه جبهه‌های نبرد شدند. سید محسن حکیم جزو علمای گروه سوم قرار داشت. | ||
وی به تبعیت از استادان مجاهد خود، علاوه بر درس و بحث به امور سیاسی نیز توجهی ویژه داشت، از او پرسیدند: «نظر شما درباره سیاست و دخالت علما در آن چیست؟» او با صراحت تمام گفت: «اگر معنی سیاست، اصلاح امور مردم، روی اصول صحیح عقلانی و رفاه حال و آسایش بندگان خدا باشد، اسلام تمامش همین است و جز سیاست، چیز دیگری نیست و علما غیر از این، کار دیگری ندارند و اگر منظور معنی دیگری باشد، اسلام از آن بیگانه و دور است. | وی به تبعیت از استادان مجاهد خود، علاوه بر درس و بحث به امور سیاسی نیز توجهی ویژه داشت، از او پرسیدند: «نظر شما درباره سیاست و دخالت علما در آن چیست؟» او با صراحت تمام گفت: «اگر معنی سیاست، اصلاح امور مردم، روی اصول صحیح عقلانی و رفاه حال و آسایش بندگان خدا باشد، اسلام تمامش همین است و جز سیاست، چیز دیگری نیست و علما غیر از این، کار دیگری ندارند و اگر منظور معنی دیگری باشد، اسلام از آن بیگانه و دور است. | ||
آیت‌الله حکیم در کمک به | آیت‌الله حکیم در کمک به جنبش‌های آزادیبخش اسلامی، فعال بود و مسلمانان را به کمک و پشتیبانی از برادران مسلمان فلسطینی تشویق می‌کرد و اعلامیه‌های متعدد و مهمی راجع به فلسطین و وحدت مسلمانان جهان برای نجات بیت المقدس صادر کرد. همچنین موضع دولت عراق را در جلوگیری از تظاهرات مردم در محکومیت حمله سه جانبه انگلیس، فرانسه و رژیم صهیونیستی به مصر را به شدت محکوم و از برگزاری نماز جماعت امتناع ورزید تا آنکه رژیم عراق مجبور به عذرخواهی شد. | ||
همچنین در حمله غافلگیرانه رژیم صهیونیستی به کشورهای | همچنین در حمله غافلگیرانه رژیم صهیونیستی به کشورهای مصر، سوریه و اردن آیت‌الله حکیم در اعلامیه‌ای اعلام داشت: «اکنون که جهاد مسلمانان با یهودیان صهیونیست شروع شده است، همدستی کافی و کامل باید کرد و به دشمن اسلام مهلت ندهند که برادرانِ آنان را مورد قتل و غارت قرار دهند. خدای متعال با ماست و باید جهاد را تعمیم دهیم. وی همچنین در شهریور ۱۳۴۸ خورشیدی در تلگرامی، آتش زدن [[مسجدالاقصی]] توسط صهیونیسمها را به شدت محکوم کرد و از عموم مسلمین دعوت کرد که با تمام قوا برای نجات و رهایی قدس شریف و سرزمین فلسطین از دست صهیونیسمهای کافر و تجاوز پیشه، فداکاری کنند و از مقدسات اسلام که مورد اهانت و تحقیر دشمنان اسلام قرار گرفته‌اند، دفاع کنند. <ref>درباره محسن حکیم - ایرنا | ||
https://www.irna.ir › news › درباره-م... | https://www.irna.ir › news › درباره-م... | ||
</ref> | </ref> | ||
| خط ۱۴۶: | خط ۱۴۶: | ||
=مبارزه با کمونیسم سید محسن حکیم= | =مبارزه با کمونیسم سید محسن حکیم= | ||
حکیم معارض سرسخت کمونیسم بود. پس از کودتای عبدالکریم قاسم در عراق و به قدرت رسیدن او در ۱۳۳۷ش/ ۱۹۵۸، برای ترویج افکار کمونیستی و تصویب قوانین ناسازگار با احکام فقهی، از جمله قانون احوال شخصیه عراق (مصوب ۱۳۳۸ش/۱۹۵۹)، زمینه مناسبی فراهم شد. حکیم رسماً به تصویب این قانون اعتراض کرد و عالمان و خطیبان را به آگاه کردن مردم از ماهیت ضددینی آن فراخواند. او همچنین با صدور دو فتوای تاریخی در ۱۳۳۸ش، پیوستن به حزب | حکیم معارض سرسخت کمونیسم بود. پس از کودتای عبدالکریم قاسم در عراق و به قدرت رسیدن او در ۱۳۳۷ش/ ۱۹۵۸، برای ترویج افکار کمونیستی و تصویب قوانین ناسازگار با احکام فقهی، از جمله قانون احوال شخصیه عراق (مصوب ۱۳۳۸ش/۱۹۵۹)، زمینه مناسبی فراهم شد. حکیم رسماً به تصویب این قانون اعتراض کرد و عالمان و خطیبان را به آگاه کردن مردم از ماهیت ضددینی آن فراخواند. او همچنین با صدور دو فتوای تاریخی در ۱۳۳۸ش، پیوستن به حزب کمونیست را شرعاً غیرمجاز و در حکم کفر و الحاد یا ترویج کفر و الحاد دانست. در پی این فتوا، دیگر عالمان نجف نیز فتواهای مشابه دادند و سرانجام عبدالکریم قاسم را به عذرخواهی واداشتند. <ref>هاشم فیاض‌حسینی، الامام المجاهد السیدمحسن الحکیم، ج۱، ص۶۷ـ۶۹، (لندن) ۱۴۲۰/ ۱۹۹۹</ref> | ||
=حمایت سید محسن حکیم از مواضع امام خمینی= | =حمایت سید محسن حکیم از مواضع امام خمینی= | ||
ایشان پس از رحلت [[سید حسین بروجردی|آیت‌الله العظمی بروجردی]] در فروردین ماه 1340، به مرجعیت عامه شیعیان جهان رسید و گروه كثیری از شیعیان كویت، عراق ، ایران، بحرین، افغانستان، هند و پاكستان از ایشان تقلید می‌كردند. در همه حوادث و منازعات سیاسی كه از 1341 به بعد میان روحانیت و رژیم | ایشان پس از رحلت [[سید حسین بروجردی|آیت‌الله العظمی بروجردی]] در فروردین ماه 1340، به مرجعیت عامه شیعیان جهان رسید و گروه كثیری از شیعیان كویت، عراق ، ایران، بحرین، افغانستان، هند و پاكستان از ایشان تقلید می‌كردند. در همه حوادث و منازعات سیاسی كه از 1341 به بعد میان روحانیت و رژیم محمدرضا شاه در ایران روی داد، وی با صدور نامه، اعلامیه و تلگراف از مواضع علمای ایران به رهبری امام خمینی، حمایت كرد. | ||
آیت‌الله حكیم لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی را از جمله «قوانین كافره و خلاف قوانین مقدسة اسلام» دانست و حمله به | آیت‌الله حكیم لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی را از جمله «قوانین كافره و خلاف قوانین مقدسة اسلام» دانست و حمله به مدرسه فیضیه در فروردین 1342 را به شدت محكوم كرد و خواستار مهاجرت دسته جمعی علمای بزرگ ایران به عتبات گردید كه مورد موافقت آنان قرار نگرفت. همچنین طی تلگرامی، سركوب قیام 15 خرداد 1342 را توسط محمدرضا شاه به شدت محكوم نمود و اعلام داشت: «خبر حوادث خونین ایران را كه همواره موجب شدت یافتن زخم‌های حوادث گذشتة بسیار نزدیك می‌باشد، دریافت داشتم. | ||
یقین دارم اصرار مسئولین امور در پیروی از سیاست كوبیدن و ارعاب مردم در فاصله‌های پی‌در پی، كاشف از عجز آنها در اداره امور مملكت است. باید از این گونه سیاست‌بازی بهراسند كه به طور قطع، آنها را به پرتگاه سقوط مبتلا خواهد ساخت و اندیشة بد، دامنگیر صاحبش خواهد شد. نفرت و انزجار شدید ما را به مسئولین امور از این نحو رفتار ناهنجار به عموم مؤمنین، به خصوص طبقه روحانیون ابلاغ نمایید...»<ref>آیت الله العظمی سیدمحسن حکیم یک مکتب بود - خبرگزاری حوزه | یقین دارم اصرار مسئولین امور در پیروی از سیاست كوبیدن و ارعاب مردم در فاصله‌های پی‌در پی، كاشف از عجز آنها در اداره امور مملكت است. باید از این گونه سیاست‌بازی بهراسند كه به طور قطع، آنها را به پرتگاه سقوط مبتلا خواهد ساخت و اندیشة بد، دامنگیر صاحبش خواهد شد. نفرت و انزجار شدید ما را به مسئولین امور از این نحو رفتار ناهنجار به عموم مؤمنین، به خصوص طبقه روحانیون ابلاغ نمایید...»<ref>آیت الله العظمی سیدمحسن حکیم یک مکتب بود - خبرگزاری حوزه | ||
| خط ۱۶۸: | خط ۱۶۸: | ||
=درگذشت محسن حکیم= | =درگذشت محسن حکیم= | ||
سید محسن حکیم در ۲۷ ربیع‌الاول ۱۳۹۰ در ۸۴ سالگی درگذشت. تشییع جنازه او که در آن صدها هزار نفر شرکت داشتند به تظاهرات وسیعی بر ضد | سید محسن حکیم در ۲۷ ربیع‌الاول ۱۳۹۰ در ۸۴ سالگی درگذشت. تشییع جنازه او که در آن صدها هزار نفر شرکت داشتند به تظاهرات وسیعی بر ضد رژیم بعثی عراق تبدیل شد. نماز میت را فرزند بزرگ او، سید یوسف حکیم برگزار نمود و نامبرده را در نجف اشرف در جنب کتابخانه خود دفن کردند. وی کتابخانه‌ای در جنب [[مسجد]]<ref>ر.ک:مقاله مسجد</ref> هندی در ابتدای خیابان شارع الرسول در نجف تأسیس کرده‌است و مزار او نیز در همان مکان می‌باشد. <ref>شیعه نیوز. ۹ فروردین ۱۳۸۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ نوامبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۸ نوامبر ۲۰۱۸</ref> | ||
=پانویس= | =پانویس= | ||