ابوالولید محمد بن‌ احمد قرطبی‌: تفاوت میان نسخه‌ها

'''ابن رشد الاکبر'''

ابوالولید محمد بن احمد قرطبى (450-11 ذیقعده 520ق /1058- 28 نوامبر 1126)، [[قاضى ]]و [[فقیه]] [[مالکى]] که برای تمایز از نوه نامدارش، از او به ابن رشد الجد و ابن رشد الاکبر نیز یاد مى شود.

وی در [[قرطبه]] زاده شد و در همانجا رشد یافت و نزد دانشمندان آن سامان دانش آموخت.  

ابن سعید <ref>1/105</ref> ابن رشد را قاضى القضات نیز دانسته است. مُوید این گفته شعری از ابومحمد کلاعى جیانى است که مقری در نفح الطیب <ref>6/88</ref> آن را نقل کرده است. ذهبى <ref> العبر، 2/414</ref> علاوه بر این او را مفتى قرطبه خوانده است. [[ابن قاضى]] مکناسى <ref>جذوة الاقتباس، 1/255</ref> از ورود ابن رشد به [[فاس]] و نیز تدریس در آن شهر سخن گفته است.

در پى حمله آلفونسو در 519ق /1125م که به ترغیب و همدستى مسیحیان ساکن [[اندلس]] صورت گرفت و حکمران وقت، تمیم برادر ابن تاشفین در مقابله با او کوتاهى و سستى به خرج داد، ابن رشد برای دیدار با امیر و مطلع ساختن او از اوضاع <ref>نک: ابن عذاری، 4/72؛ عنان، نهایة الاندلس، 68</ref>. در 3 ربیع الاول 520 عازم [[مغرب]] شد <ref>ابن رشد، فتاوی، 3/1521</ref> و در ملاقات با امیر خواستار تنبیه و تبعید معاهدین مسیحى و برکناری تمیم گردید و امیر بر وفق نظر او به تبعید آنان پرداخت و تمیم را بر کنار نمود، یا تمیم خود در همین دوران درگذشت و کار به عزل او نینجامید. ابن رشد در همین سفر پیشنهاد تسویر (دیوارکشى ) مراکش را جهت حفظ امنیت آن در برابر حمله دشمنان، از جمله [[ابن تومرت]]، عرضه کرد و امیر آن را پذیرفت <ref>ابن عذاری، 4/72-73؛ ابن خطیب، 1/113-114؛ الحلل الموشیة، 90، 97- 98</ref>.

بررسى آثار چاپ شده ابن رشد و آنچه در وصف وی گفته اند، اهمیت او را در فقه [[مالکى]] نشان مى دهد. [[مراکشى]] <ref>2/357</ref> نقل کرده است که در مذهب مالک اثری چون البیان والتحصیل والمقدمات ابن رشد تألیف نشده است. همو مى افزاید که [[ابن اثیر]] در جامع الاصول او را از مجددین رأس سده پنجم در مراکش دانسته است <ref>قس: ابن اثیر، 12/222-223 که در نسخه آن افتادگى وجود دارد</ref>. فتاوی او خصوصاً از آن جهت که سیمایى از اوضاع اجتماعى، اقتصادی مغرب اسلامى (اعم از اندلس و مراکش تحت نفوذ مرابطون ) را نشان مى دهد، قابل توجه و بررسى است. تلقى او از [[جهاد]] و [[فتوا]] به افضلیت آن از [[حج]] و جاری و دائمى دانستن حکم هجرت، مبین درگیری و حضور مستقیم او در حوادث و اوضاع پرتلاطم آن روزگار است <ref>نک: ابن رشد، المقدمات، جم؛ ناصری، 7/8</ref>.

*شرح المدونة یا مناهج التحصیل و نتائج لطائف التأویل على کشف اسرار المدونة. نسخه ای از آن در [[کتابخانه قرویین]] فاس موجود است. رابطه این اثر با المقدمات قابل بررسى است.

*مختصر شرح معانى الآثار [[طحاوی]] <ref>خدیویه، 1/414</ref> این اثر توسط عبدالرحمان الرقعى به نظم درآمده است.

#همو، المعجم فى اصحاب القاضى الامام ابى على الصدقى، [[مادرید]]، 1885م

#ابن خیر، محمد، الفهرسة، به کوشش فرانسیسکو کودرا، [[بغداد]]، 1963م

#ابن زبیر، احمد، صلة الصلة، القسم الاخیر، به کوشش لوی پرووانسال، [[پاریس]]، 1937م

#ابن قاضى مکناسى، احمد، جذوة الاقتباس، [[رباط]]، 1972م

#همو، درة الحجال، به کوشش محمد احمدی ابوالنور، [[تونس]] و قاهره، 1391ق /1971م

#قاضى عیاض، ترتیب المدارک، به کوشش احمد بکیر محمود، بیروت و [[طرابلس]]، 1387ق /1967م