پرش به محتوا

اهل حق: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۴۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۳ ژوئیهٔ ۲۰۲۱
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳: خط ۳:
==پیشینه==
==پیشینه==


جیحون آبادی از سران فرقه اهل حق خود تاریخچه این فرقه را به دوران امیرالمومنین علی ((علیه‌السّلام)) می‌رساند و معتقدند که از شخصی به نام نصیر که غلام حضرت امیرالمومنین علی ((علیه‌السّلام)) بوده متابعت می‌کنند. [۲]
یکی از سران فرقه اهل حق به نام جیحون آبادی، پیشینه این فرقه را به زمان حضرت علی پیوند می زند. به اعتقاد وی اهل حق از شخصی به نام نصیر که غلام حضرت علی علیه السلام بوده است پیروی می کنند.<ref>محمدی، محمد، پژوهشی دقیق در اهل حق، موسسه فرهنگی و انتشاراتی پازینه، اول، ۱۳۸۴، ص۳۲.</ref> البته در منابع معتبر شیعه نام نصیر به عنوان غلام حضرت علی علیه السسلام بیان نشده است بلکه ابن حجر عسقلانی نصیر را یکی از غلامان معاویه بر شمرده است. <ref>عسقلانی، ابن حجر، الاصابه فی تمییز الصحابه، بیروت، دارالکتب العلمیه، اول، ۱۴۱۵ه ق، ج۶، ص۳۹۸.   
در کتابی از اهل حق در این‌باره گفته شده: ‌ای والله به دین نصیر باشد در این راه راست صد خیر برای شما باشد
</ref> با این حال یکی از عالمان شیعه به نام حسن بن علی طبری ضمن اشاره به فرقه نصیریه آنان را تابع نصیر غلام حضرت علی علیه السلام دانسته و محدوده زندگی این فرقه را یکی از روستاهای بصره معرفی کرده و علت این عقیده را عدم تحمل نصیر از یکی از معجزات حضرت علی علیه السلام بر شمرده است.<ref>الطبری، حسن بن علی، اسرار الامامه، ص۲۵۰.</ref>
در منابع معتبر شیعه فردی به نام نصیر از غلامان امیرالمومنین علی ((علیه‌السّلام)) ذکر نشده بلکه ابن حجر عسقلانی در کتاب الاصابه نصیر را غلام معاویه خوانده است. [۳]
در نقلی دیگر آمده است که فرقه نصیریه منسوب به شخصی به نام نصیر است که قائل به الوهیت علی (علیه‌السّلام) شدند. حضرت ایشان را به توبه وادار نمود اما آن از پذیرش توبه استنکاف کردند و به دست حضرت نابود شدند اما نصیر از مهلکه گریخت و این فرقه را تاسیس کرد.<ref>السمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، حیدر آباد، مجلس دائر المعارف العثمانیه، ۱۹۶۲م، الاولی، ج۵، ص۴۹۸.</ref>
حسن بن علی طبری از عالمان تشیع در کتاب اسرار الامامه به فرقه نصیریه اشاره کرده و ایشان را تابع نصیر غلام امیرالمومنین (علیه‌السّلام) و محدوده زندگی این فرقه را در روستاهای بصره معرفی نموده و علت این عقیده را عدم تحمل نصیر از یکی از معجزات امیرالمومنین علی (علیه‌السّلام) عنوان کرده. [۴]
نظیر این داستان حکایت عبد الله بن سبا است که معتقد شد که حضرت علی خدا است و حضرت دستور داد تا او را به قتل برسانند اما با وساطت ابن عباس از کشته شدن نجات پیدا کرد و به بصره تبعید شد و بعد از شهادت حضرت علی علیه السلام افکار باطل خود را ترویج کرد. <ref>النوبختی، ابی محمد الحسن بن موسی، فرق الشیعه، قم، مکتبه الفقیه، ص۴۱ .</ref>  <ref>المعتزلی، ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، کتابخانه آیه الله مرعشی، ۱۴۰۴، ج۵، ص۶.</ref> <ref>الحنفی، ابن ابی العز، شرح العقیده الطحاویه، المکتب الاسلامی، بیروت، الطبعه الرابعه، ۱۳۹۱، ص۴۹۰.</ref>
جبرئیل بن شاذان (در کتاب فضائل) مطلبی شبیه مطلب اسرارالامامه بیان کرده ولی به جای نصیر نام قنبر غلام آن حضرت ضبط شده است بدون اینکه غلو کند و به عقیده باطل بگراید. [۵]
 
به هر حال این حکایات هیچ ربطی به داستانی که جیحون آبادی نقل کرده ندارد [۶]
 
و به همین دلیل پیشینه‌سازی فرقه اهل حق تا عصر امیرالمومنین علی (علیه‌السّلام) افسانه‌ای بیش نیست بلکه می‌توان گفت که تحریف و جعل ناشیانه‌ای برای فرقه سازی صورت گرفته است. در برخی کتب نیز فرقه نصیریه منسوب شخصی به نام نصیر شده و او فردی از اهالی زط است که قائل به الوهیت علی (علیه‌السّلام) شدند. امیرالمومنین علی (علیه‌السّلام) آنها را بعد از عدم پذیرش توبه نابود کرده ولی نصیر فرار کرد و این فرقه را تشکیل داد. [۷]
این مطلب همانند داستان عبدالله بن سبا می‌باشد که قائل به الوهیت علی (علیه‌السّلام) شد و آن حضرت دستور قتل او را صادر کرد ولی با وساطت ابن عباس نجات پیدا کرد و در بصره تبعید شد و یا اینکه فرار کرد و بعد از شهادت امیرالمومنین علی (علیه‌السّلام) افکار باطل خود را ترویج داد. [۸]
[۹]
[۱۰]


احتمال دارد مراد از نصیر، محمد بن نصیر نمیری از غالیان عصر امام هادی (علیه‌السّلام) و امام حسن عسگری (علیه‌السّلام) باشد. چنانکه برخی از نویسندگان معتقدند نصیریه پیروان محمد بن نصیر نمیری است. اعتقادات گزاف و اعمال وی متناسب با عقائد و اعمال فرقه اهل حق است چنانکه عده‌ای از بزرگان نیز بر این باورند که اهل حق از پیروان محمد بن نصیر می‌باشند. [۱۱]
احتمال دارد مراد از نصیر، محمد بن نصیر نمیری از غالیان عصر امام هادی (علیه‌السّلام) و امام حسن عسگری (علیه‌السّلام) باشد. چنانکه برخی از نویسندگان معتقدند نصیریه پیروان محمد بن نصیر نمیری است. اعتقادات گزاف و اعمال وی متناسب با عقائد و اعمال فرقه اهل حق است چنانکه عده‌ای از بزرگان نیز بر این باورند که اهل حق از پیروان محمد بن نصیر می‌باشند. [۱۱]


در هر صورت، به نظر می رسد که پیشینه‌سازی فرقه اهل حق تا زمان حضرت علی علیه السلام، داستانی افسانه گونه و بالاتر، تحریفی ناشیانه برای فرقه سازی این گروه صورت گرفته است.




confirmed
۶٬۰۲۹

ویرایش