۸٬۲۰۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۳: | خط ۳: | ||
کاربرد فقهی | =کاربرد فقهی= | ||
از این عنوان در بابهای بسیاری همچون طهارت، صلات، زکات، خمس، انفال، حج، جهاد، امر به معروف، نکاح، اطعمه و اشربه، احیاء موات، ارث، قضاء، حدود، قصاص و دیات، از جهات مختلف سخن رفته است. | از این عنوان در بابهای بسیاری همچون طهارت، صلات، زکات، خمس، انفال، حج، جهاد، امر به معروف، نکاح، اطعمه و اشربه، احیاء موات، ارث، قضاء، حدود، قصاص و دیات، از جهات مختلف سخن رفته است. | ||
مفهوم لفظ ائمه | =مفهوم لفظ ائمه= | ||
أئمه جمع امام و امام در اطلاقات فقها در دو مفهوم عام و خاص به کار رفته است. | أئمه جمع امام و امام در اطلاقات فقها در دو مفهوم عام و خاص به کار رفته است. | ||
خط ۲۳: | خط ۱۹: | ||
امام به این معنا، دارای ولایت مطلقه در امور دین و دنیا و معصوم از گناه و مصون از هر گونه لغزش، اشتباه و فراموشی و حجتبر خلق و خلیفه خداوند در زمین است. [۳] [۴] | امام به این معنا، دارای ولایت مطلقه در امور دین و دنیا و معصوم از گناه و مصون از هر گونه لغزش، اشتباه و فراموشی و حجتبر خلق و خلیفه خداوند در زمین است. [۳] [۴] | ||
تعداد و اسامی امامان | =تعداد و اسامی امامان= | ||
شمار امامان معصوم علیهم السلام در شریعت اسلام دوازده نفر است [۵] [۶] که عبارتند از: | شمار امامان معصوم علیهم السلام در شریعت اسلام دوازده نفر است [۵] [۶] که عبارتند از: | ||
۱) ابو الحسن، علی بن ابی طالب، امیر مؤمنان. | ۱) ابو الحسن، علی بن ابی طالب، امیر مؤمنان. | ||
خط ۴۰: | خط ۳۴: | ||
۱۲) امام مهدی منتظر، حجة بن الحسن علیهم السلام. | ۱۲) امام مهدی منتظر، حجة بن الحسن علیهم السلام. | ||
احکام صادره از امامان | =احکام صادره از امامان= | ||
احکام صادره از أئمه علیهم السلام خواه مفاد قول آنان باشد یا مستفاد از فعل یا تقریر ایشان، به ضرورت مذهب شیعه و اتفاق همه فقها، حجت است. [۷] | احکام صادره از أئمه علیهم السلام خواه مفاد قول آنان باشد یا مستفاد از فعل یا تقریر ایشان، به ضرورت مذهب شیعه و اتفاق همه فقها، حجت است. [۷] | ||
اعتقاد به امامت و لزوم پیروی از امامان | =اعتقاد به امامت و لزوم پیروی از امامان= | ||
اعتقاد به امامت و ولایت أئمه علیهم السلام و نیز پیروی از ایشان و اطاعت از دستوراتشان بر همه مکلفان واجب است. [۸] [۹] از شرایط مرجع تقلید، امام جماعت و نیز صحت عبادت و غیر آن، اعتقاد به امامت امامان است. | اعتقاد به امامت و ولایت أئمه علیهم السلام و نیز پیروی از ایشان و اطاعت از دستوراتشان بر همه مکلفان واجب است. [۸] [۹] از شرایط مرجع تقلید، امام جماعت و نیز صحت عبادت و غیر آن، اعتقاد به امامت امامان است. | ||
محبت و صلوات به ائمه | =محبت و صلوات به ائمه= | ||
محبت به أئمه علیهم السلام واجب، و نشانه ایمان است. [۱۰] | |||
درود فرستادن بر پیامبر و آل او در تشهد نماز، واجب است. [۱۱] [۱۲] | |||
از آن جا که صلوات بر پیامبر (صلیاللهعلیهوآله) ملازم با صلوات بر خاندان آن حضرت است، هر جا که صلوات بر آن حضرت واجب باشد (مانند خطبه نماز جمعه (صلوات بر آل او نیز به تبع، واجب است) و مانند هنگام ذکر نام آن حضرت) صلوات بر آل او نیز مستحب میباشد. | از آن جا که صلوات بر پیامبر (صلیاللهعلیهوآله) ملازم با صلوات بر خاندان آن حضرت است، هر جا که صلوات بر آن حضرت واجب باشد (مانند خطبه نماز جمعه (صلوات بر آل او نیز به تبع، واجب است) و مانند هنگام ذکر نام آن حضرت) صلوات بر آل او نیز مستحب میباشد. | ||
احترام اسامی امامان و مشاهد مشرفه | =احترام اسامی امامان و مشاهد مشرفه= | ||
آیات و روایات بسیاری بر عظمت و جلالت اهل بیت (علیهمالسلام) تصریح دارد و فقها بر اساس آن فروعی را در باب های مختلف ذکر کرده اند، از قبیل: | آیات و روایات بسیاری بر عظمت و جلالت اهل بیت (علیهمالسلام) تصریح دارد و فقها بر اساس آن فروعی را در باب های مختلف ذکر کرده اند، از قبیل: | ||
۱. حرمت مس اسامی امامان بدون طهارت به قول مشهور. [۱۳] [۱۴] | ۱. حرمت مس اسامی امامان بدون طهارت به قول مشهور. [۱۳] [۱۴] | ||
خط ۶۶: | خط ۵۴: | ||
۴. کراهت تقدم بر قبور امامان در نماز بنابر قول منسوب به مشهور، بلکه کراهت تساوی با قبر بنابر قول برخی. قول مقابل، حرمت تقدم یا مساوات است. [۲۱] [۲۲] [۲۳] | ۴. کراهت تقدم بر قبور امامان در نماز بنابر قول منسوب به مشهور، بلکه کراهت تساوی با قبر بنابر قول برخی. قول مقابل، حرمت تقدم یا مساوات است. [۲۱] [۲۲] [۲۳] | ||
گرامی داشت یاد و نام امامان | =گرامی داشت یاد و نام امامان= | ||
آباد کردن مشاهد أئمه با ساختن، تعمیر و تجدید بنای آنها [۲۴] [۲۵] [۲۶] و ذکر و نشر فضائل ایشان مستحب است. [۲۷] | آباد کردن مشاهد أئمه با ساختن، تعمیر و تجدید بنای آنها [۲۴] [۲۵] [۲۶] و ذکر و نشر فضائل ایشان مستحب است. [۲۷] | ||
زیارت قبور امامان و حزن و اندوه و گریستن بر مصائب وارد بر ایشان به ویژه مصائب ابا عبد الله الحسین (علیهالسلام) مستحب است. [۲۸] [۲۹] | زیارت قبور امامان و حزن و اندوه و گریستن بر مصائب وارد بر ایشان به ویژه مصائب ابا عبد الله الحسین (علیهالسلام) مستحب است. [۲۸] [۲۹] | ||
خط ۷۴: | خط ۶۰: | ||
فقها در باب حج، بابی با عنوان «باب المزار» برای بیان این موضوع اختصاص داده اند. برخی نیز کتاب مستقلی در این خصوص نوشته اند، مانند «کامل الزیارات» نگاشته ابو القاسم جعفر بن محمد بن قولویه قمی و «المزار» نگاشته ابو عبدالله محمد بن مکی معروف به شهید اول. | فقها در باب حج، بابی با عنوان «باب المزار» برای بیان این موضوع اختصاص داده اند. برخی نیز کتاب مستقلی در این خصوص نوشته اند، مانند «کامل الزیارات» نگاشته ابو القاسم جعفر بن محمد بن قولویه قمی و «المزار» نگاشته ابو عبدالله محمد بن مکی معروف به شهید اول. | ||
توسل و تبرک | =توسل و تبرک= | ||
توسل به أئمه (علیهمالسلام) به نص آیه شریفه «وَ ابتَغُوا اِلَیهِ الوَسِیلَةَ» [۳۱] که به درخواست وسیله برای توجه به سوی خداوند امر شده است، امری راجح و مطلوب است. | توسل به أئمه (علیهمالسلام) به نص آیه شریفه «وَ ابتَغُوا اِلَیهِ الوَسِیلَةَ» [۳۱] که به درخواست وسیله برای توجه به سوی خداوند امر شده است، امری راجح و مطلوب است. | ||
تبرک به ایشان نیز که از مقربان درگاه الهی و از هر نوع پلیدی پاک هستند، امری محبوب و پسندیده است. | تبرک به ایشان نیز که از مقربان درگاه الهی و از هر نوع پلیدی پاک هستند، امری محبوب و پسندیده است. | ||
خط ۸۵: | خط ۶۹: | ||
۴. استحباب تبرک جستن به تربت امام حسین (علیهالسلام). [۳۷] | ۴. استحباب تبرک جستن به تربت امام حسین (علیهالسلام). [۳۷] | ||
غلو نسبت به امامان | =غلو نسبت به امامان= | ||
ادعای الوهیت و خدایی أئمه (علیهمالسلام) و یا اعتقاد به استقلال یا شراکت آنان با خداوند در آفریدن و روزی دادن، حرام، بلکه موجب کفر است. [۳۸] | ادعای الوهیت و خدایی أئمه (علیهمالسلام) و یا اعتقاد به استقلال یا شراکت آنان با خداوند در آفریدن و روزی دادن، حرام، بلکه موجب کفر است. [۳۸] | ||
دشمنی با امامان | =دشمنی با امامان= | ||
دشمنی و کینه نسبت به أئمه (علیهمالسلام) که از آن به «نَصب» تعبیر شده است، حرام، بلکه موجب کفر و نجاست فرد ناصبی است. [۳۹] | دشمنی و کینه نسبت به أئمه (علیهمالسلام) که از آن به «نَصب» تعبیر شده است، حرام، بلکه موجب کفر و نجاست فرد ناصبی است. [۳۹] | ||
سب امامان | =سب امامان= | ||
دشنام دادن به امامان (علیهمالسلام)، حرام و کشتن دشنام دهنده در صورت امکان، واجب است، [۴۰] [۴۱] [۴۲] [۴۳] لیکن در این که نفس ناسزاگویی هر چند منشأ آن نصب نباشد، موجب ارتداد و نجاست میشود یا در صورتی که نشأت گرفته از دشمنی باشد، اختلاف است. [۴۴] [۴۵] [۴۶] | دشنام دادن به امامان (علیهمالسلام)، حرام و کشتن دشنام دهنده در صورت امکان، واجب است، [۴۰] [۴۱] [۴۲] [۴۳] لیکن در این که نفس ناسزاگویی هر چند منشأ آن نصب نباشد، موجب ارتداد و نجاست میشود یا در صورتی که نشأت گرفته از دشمنی باشد، اختلاف است. [۴۴] [۴۵] [۴۶] | ||
ادعای امامت | =ادعای امامت= | ||
از آن جا که منصب امامت همچون نبوت، منصبی الهی است و زمام آن به دست خداوند است، برخی فقیهان، الحاق مدعی امامت را به مدعی نبوت در وجوب کشتن وی، بی وجه ندانستهاند. [۴۷] [۴۸] | از آن جا که منصب امامت همچون نبوت، منصبی الهی است و زمام آن به دست خداوند است، برخی فقیهان، الحاق مدعی امامت را به مدعی نبوت در وجوب کشتن وی، بی وجه ندانستهاند. [۴۷] [۴۸] | ||
تصدیق امامان | =تصدیق امامان= | ||
پذیرش سخن امامان (علیهمالسلام) در آنچه خبر میدهند، بدون بینه واجب است و سوگند دادن آنان جایز نیست. [۴۹] | پذیرش سخن امامان (علیهمالسلام) در آنچه خبر میدهند، بدون بینه واجب است و سوگند دادن آنان جایز نیست. [۴۹] | ||
به قول مشهور میان قدما، دروغبستن بر أئمه موجب بطلان روزه میشود؛ هر چند مشهور متأخران، آن را نپذیرفتهاند. [۵۰] [۵۱] [۵۲] | به قول مشهور میان قدما، دروغبستن بر أئمه موجب بطلان روزه میشود؛ هر چند مشهور متأخران، آن را نپذیرفتهاند. [۵۰] [۵۱] [۵۲] | ||
ولایت مطلقه امامان | =ولایت مطلقه امامان= | ||
أئمه (علیهمالسلام) همانند پیامبر (صلیاللهعلیهوآله) دارای ولایت مطلقه و به استناد «النبِیُ اَولَی بِالمؤمِنِینَ مِن أنفُسِهِم؛ [۵۳] از هر کسی نسبت به تصرفات مربوط به وی سزاوارترند.» | أئمه (علیهمالسلام) همانند پیامبر (صلیاللهعلیهوآله) دارای ولایت مطلقه و به استناد «النبِیُ اَولَی بِالمؤمِنِینَ مِن أنفُسِهِم؛ [۵۳] از هر کسی نسبت به تصرفات مربوط به وی سزاوارترند.» | ||
شئون امامان | =شئون امامان= | ||
بخشی از مسئولیتها و احکام به عنوان امامان (علیهمالسلام) مطرح شده که به طور اجمال برای فقهای واجد شرایط در زمان غیبت نیز ثابت است این شئون عبارتند از: | بخشی از مسئولیتها و احکام به عنوان امامان (علیهمالسلام) مطرح شده که به طور اجمال برای فقهای واجد شرایط در زمان غیبت نیز ثابت است این شئون عبارتند از: | ||
خط ۱۶۶: | خط ۱۳۶: | ||
کسی که کشته شود و ولی دم نداشته باشد، امام ولی دم او و اختیار قصاص قاتل یا گرفتن دیه از وی، به دست او است. [۸۲] | کسی که کشته شود و ولی دم نداشته باشد، امام ولی دم او و اختیار قصاص قاتل یا گرفتن دیه از وی، به دست او است. [۸۲] | ||
پانویس | =پانویس= |