۸۷٬۸۱۰
ویرایش
ابن قاضی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'مالکى' به 'مالکی') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
ابوالعباس شهاب الدین احمد بن محمد بن محمد بن احمد بن على بن عبدالرحمان بن ابى العافیة مِکناسى زَناتى فاسى [[مالکیه|مالکی]] | ابوالعباس شهاب الدین احمد بن محمد بن محمد بن احمد بن على بن عبدالرحمان بن ابى العافیة مِکناسى زَناتى فاسى [[مالکیه|مالکی]] فقیه، مورخ، ادیب و ریاضى‌دان معروف مغربى در دولت شُرَفای سَعدی (حسنى) (917-1069ق/1511-1659م). | ||
==پیشینه== | ==پیشینه== | ||
متولد 960هـ.ق (1553م) و متوفای 1025هـ.ق (1616م) . ابوالعباس ابن قاضى در [[فاس]] دیده به جهان گشود <ref>همانجا؛ 2 EI</ref>. بعضى مولد او را مکناسه نوشته‌اند <ref>دارالمنصور، 5؛ ابوالنور، 1/14</ref>. | متولد 960هـ.ق (1553م) و متوفای 1025هـ.ق (1616م) . ابوالعباس ابن قاضى در [[فاس]] دیده به جهان گشود <ref>همانجا؛ 2 EI</ref>. بعضى مولد او را مکناسه نوشته‌اند <ref>دارالمنصور، 5؛ ابوالنور، 1/14</ref>. | ||
جد اعلای وی موسى بن ابى العافیة از قبیلة زناتة مکناسه، بنیادگذار فرمانروایى مکناسه (سده 4ق/10م) است که رفتار خصمانه‌اش با [[ادریسیان|ادریسیان]] | جد اعلای وی موسى بن ابى العافیة از قبیلة زناتة مکناسه، بنیادگذار فرمانروایى مکناسه (سده 4ق/10م) است که رفتار خصمانه‌اش با [[ادریسیان|ادریسیان]] مغرب مشهور بود <ref>نک: ابن خلدون ، 6/134-136</ref> و از این‌رو ابن قاضى از کارهای او تبرّی جسته است <ref> جذوة الاقتباس ، 1/343</ref>. | ||
شماری از فرزندان ابن قاضى بزرگ (احمد بن على) در فاس مقیم شده بودند <ref>نک: همانجا</ref>. | شماری از فرزندان ابن قاضى بزرگ (احمد بن على) در فاس مقیم شده بودند <ref>نک: همانجا</ref>. | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
==بازگشت به علم== | ==بازگشت به علم== | ||
ابن قاضى پس از رهایى از طریق سَبْته و تطوان به فاس بازگشت <ref>همانجا</ref>. اشتیاق او به دانش، او را بار دیگر با دانشمندان مغرب و علمای حاشیه دربار منصور پیوند داد. او به کار تدریس در | ابن قاضى پس از رهایى از طریق سَبْته و تطوان به فاس بازگشت <ref>همانجا</ref>. اشتیاق او به دانش، او را بار دیگر با دانشمندان مغرب و علمای حاشیه دربار منصور پیوند داد. او به کار تدریس در جامع قَرّویین و جامع ابن یوسف مراکشى <ref>تازی، 2/517</ref> و تألیف پرداخت و برای سپاسگزاری از نعمت خلاصى که منصور برای او ممکن ساخته بود، همه نوشته‌های خود را به سلطان اهدا کرد <ref>ابن قاضى، جذوة الاقتباس، 1/9-10؛ 2 EI</ref> و با تأسى به ابوعبدالله خروف تونسى که خود را آزاد کرده ابوالعباس مَرینى تلقى مى‌کرد <ref>ابن القاضى، درة الحجال، 2/209</ref>، او نیز پیوسته خود را مدیون سلطان حسنى مغرب، احمد منصور، مى‌دانست <ref>همان 1/4؛ دارالمنصور، 1/5</ref> و یکى دیگر از آثارش، المُنْتَقى المقصور را به مآثر وی اختصاص داد <ref> درة - الحجال، 1/120</ref>. | ||
==فضاوت== | ==فضاوت== | ||
ابن قاضى مدتى بدون داشتن سمتى رسمى با دربار منصور، پیوندی نزدیک داشت <ref> 2 EI</ref>، تا به منصب قضا در شهر سَلا گماشته شد. از این رو در نوشته‌های معاصر و متأخر، از او به عنوان قاضى سلا یادکرده‌اند <ref>باباتنبکتى، 68 -91،97؛ سلاوی، 2(4</ref>/111). با توجه به سخنان ابن قاضى درباره نایب قاضى سلا از 998ق و اجازه روایت دادن ابن قاضى به او در 1000ق/1592م <ref> درة الحجال، 1/250، 253</ref> و با توجه به اشارات بابا تنبکتى در 1005ق و مقری در 1009ق درباره تصدی قضای سلا توسط او، مى‌توان حدود تقریبى این دوره را تخمین زد <ref>نک: زمامه، 630 -631</ref>. | ابن قاضى مدتى بدون داشتن سمتى رسمى با دربار منصور، پیوندی نزدیک داشت <ref> 2 EI</ref>، تا به منصب قضا در شهر سَلا گماشته شد. از این رو در نوشته‌های معاصر و متأخر، از او به عنوان قاضى سلا یادکرده‌اند <ref>باباتنبکتى، 68 -91،97؛ سلاوی، 2(4</ref>/111). با توجه به سخنان ابن قاضى درباره نایب قاضى سلا از 998ق و اجازه روایت دادن ابن قاضى به او در 1000ق/1592م <ref> درة الحجال، 1/250، 253</ref> و با توجه به اشارات بابا تنبکتى در 1005ق و مقری در 1009ق درباره تصدی قضای سلا توسط او، مى‌توان حدود تقریبى این دوره را تخمین زد <ref>نک: زمامه، 630 -631</ref>. | ||
ابن قاضى به علتى ناشناخته از سمت قضا برکنار شد <ref> 2 EI</ref> و در جامع الاَبّارین فاس به تدریس [[صحیح بخاری]] نشست <ref> دائرةالمعارف الاسلامیة، 1/366؛ تازی، همانجا</ref>. | ابن قاضى به علتى ناشناخته از سمت قضا برکنار شد <ref> 2 EI</ref> و در جامع الاَبّارین فاس به تدریس [[صحیح بخاری|صحیح بخاری]] نشست <ref> دائرةالمعارف الاسلامیة، 1/366؛ تازی، همانجا</ref>. | ||
==مهاجرت و وفات== | ==مهاجرت و وفات== | ||