چاه زمزم: تفاوت میان نسخه‌ها

</div>

=تاریخچه چاه زمزم=

آب زمزم همواره نزد مردم مکه قداست و اهمیت فراوانی داشته، آنان مردگان خود را با آب زمزم [[غسل]] داده و خود مقید به استفاده و نوشیدن آن بودند. <ref>تاریخ و آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۸۸- ۹۱</ref> [[ازرقی]] مولف کتاب تاریخ مکه نام 24 چاه را که پیش از حفر زمزم و نیز 5 چاه بعد از زمزم پیش از ظهور اسلام و نام 13 چاه بعد از ظهور اسلام را بر شمرده است. اما بیشتر آنها  به مرور زمان از بین رفته ولی زمزم که منبع اصلی آن چشمه پر فیض الهی است که در دل صحرای سوزان [[حجاز]] جوشیده است، همچنان جاری و ساری است. <ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، ص 103</ref>

چاه زمزم تا دوران جدّ پیامبر [[عبدالمطلب بن هاشم]] پدر بزرگ [[پیامبر]] مخفی بود. وی شبی در خواب دید که به او فرمان می دهند که نقطه ای خاص را حفر کند. عبدالمطلب با کمک فرزند خود حارث همان نقطه را حفر کرد. پس از این که مقداری حفر کردند ناگهان آب بالا آمد و چشمه زمزم بار دیگر ظاهر شد.

=صفات و ویژگی های آب زمزم=

پیرامون آب زمزم تحقیقات بسیاری انجام شده است. آب زمزم ویژگی خاصی دارد و تفاوتی که بین این آب و آب‌ های عادی وجود دارد نسبت املاح و کلسیم موجود در آن است. همچنین آب زمزم حاوی فلوراید و ضد میکروب است و جلبک در آن رشد نمی ‌کند برخلاف سایر آب‌ ها که در صورت راکد بودن مکان مناسبی برای رشد جلبک ‌ها می‌ شوند و سلامت خود را از دست می ‌دهند.  

امّا به نحو اجمال از وجود موادی چون: گوگرد، سدیم، کلسیم، پتاسیم، منگنز، آهن، کربن و کلوریدات سخن گفته اند که نسبت درصد این املاح با تغییر فصول سال و سنوات مختلف متفاوت است. با این حال کارشناسان تأکید کرده اند که مقدار املاح و مواد آب زمزم به حدّ زیان بار نمی رسد. <ref>یحیی حمزه کوشک، زمزم، طعام طعم و شفاء سقم، همان، ص113</ref>  

همچنین مطالعات نشان می دهد که چاه زمزم نسبت به دیگر چاه های مکّه، از بیشترین املاح مایع (250 در میلیون) برخوردار است و به رغم اینکه [[چاه داودیه]] به زمزم نزدیک است به این نسبت از املاح برخوردار نیست. [[عربستان سعودی]]<ref>ر.ک:مقاله عربستان سعودی</ref> استفاده تجاری از آب زمزم را ممنوع کرده است.

=زمزم در [[روایات]] [[شیعه]] و [[اهل سنت]]=

در اینجا به نمونه هایی از احادیث فقط اشاره می شود. در منابع روایی و شیعه و اهل سنت بهترین آب روی زمین. <ref>رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود:«خَیرُ ما ینبع عَلی وجه الأرض ماءُ زمزم»؛ «آب زمزم بهترین آبی است که در زمین جوشیده است.» نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۷ق، ج۹، ص۳۴۹</ref> شفا بخش <ref>«ماءُ زَمْزَم شفاء لمن استعمل»؛ مجلسی، بحارالأنوار، ۱۳۶۲ش، ج۹۹، ص۲۴۵ «آب زمزم شفابخش کسی است که از آن بنوشد.»</ref> دفع کننده ترس و اندوه <ref> از کتاب فقه الرضا علیه‌السلام نقل شده است که: «ماء زمزم شفاء مِن کُلِّ داءٍ وَسُقْم وَأمانٌ مِنْ کُلِّ خَوفٍ وَحُزْن»؛ مجلسی، بحار الأنوار، ۱۳۶۲ش، ج۹۹، ص۲۴۵ «آب زمزم شفای هر درد و بیماری و امان بخشِ از هر ترس و اندوهی است.»</ref> عامل افزایش علم نافع، وسعت رزق و روزی <ref>معاویة بن عمار از امام صادق علیه‌السلام نقل می‌کند که فرمود: «چون از دو رکعت نماز طواف فراغت یافتی نزدیک حجرالأسود برو و آن را بنوش و بدان اشاره کن که از این ناگزیری و سپس فرمود: اگر می‌توانی پیش از آنکه به صفا بروی، از آب زمزم بیاشام و هنگام نوشیدن آن بگو: «اَللّهُمَّ اجْعَلْهُ عِلْما نافِعا وَرِزْقا واسِعا وَ شِفاءا مِنْ کُلِّ داءٍ وسُقمْ»؛ حر عاملی، وسائل الشیعة، ۱۴۰۷ق، ج۹ ، ص۵۱۴ و ۵۱۵ «بار خدایا! آن را علم سودمند و رزق فراوان و شفای هر درد و بیماری قرار ده.»</ref> سفارش به هدیه بردن این آب <ref>شیخ صدوق گوید: در روایات آمده است که هر کس از آب زمزم بنوشد شفا یابد. عارضه بیماری‌اش برطرف گردد و زمانی که پیامبر صلی الله علیه و آله در مدینه بودند می‌خواستند که از آب زمزم برای حضرتش هدیه آورند. صدوق، من لا یحضره الفقیه، ۱۳۶۷ش، ج۲، ص۲۰۸ ح۲۱۶۶</ref> نوشیدن و بر بدن پاشیدن آب آن <ref>علی بن مهزیار گوید: ابوجعفر ثانی (امام محمّد تقی) را دیدم که در شب زیارت (شب یازدهم ذی حجّه) طواف نساء گزاردند و پشت مقام ابراهیم نماز خواندند. سپس داخل زمزم شده، با دست خود از دلوی که به طرف حجرالأسود بود، آب برداشتند و نوشیدند و بر قسمتی از بدن خود پاشیدند و سپس دو بار دیگر به زمزم رفتند. علی بن مهزیار می‌افزاید: برخی از یاران ما به من خبر دادند در سال بعد نیز امام را دیدند که همین گونه عمل کرد. کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۴۳۱</ref> و تبرک به آن کام کودک را با آن باز کردن. <ref>فاکهی از قول حبیب آورده که گفت به عطا گفتم: «من از آب زمزم برمی‌دارم. به نظر تو چطور است؟ پاسخ داد: بله، مانعی ندارد، همانا پیامبر خدا صلی الله علیه و آله این آب را در شیشه می‌کرد و با آن آب که به عجوه (نوعی خرما) آمیخته بود، کام حسن و حسین علیهماالسلام را می‌گشود و تبرک می‌کرد.» فاکهی، اخبار مکّه، ج۲، ص۵۱</ref>

روایات عامه به پیدایش زمزم با تصرف جبرئیل و اثر پای انگشت و یا بال وی اشاره و تصریح دارد.

=ایرانیان و آب زمزم=

ایرانیان قدیم به احترام خانه کعبه و جدشان ابراهیم(ع) و هم توسل به هدایت او و رعایت نسب خویش به زیارت [[بیت‌الحرام]] می‌رفتند و بر آن [[طواف]] می‌بردند. آخرین کس از ایشان که به [[حج]] رفت، ساسان پسر بابک جدّ اردشیر بابکان سرملوک ساسانی بود. چون ساسان به زیارت خانه رفتی طواف بردی و بر چاه اسماعیل زمزمه کردی.