پرش به محتوا

تولی: تفاوت میان نسخه‌ها

۴۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۱ اوت ۲۰۲۱
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵۸: خط ۵۸:


==حدیث غدیر==
==حدیث غدیر==
در بسیاری از احادیث پیامبر اکرم صلوات‌الله‌علیه، از جمله حدیث معروف غدیر نیز، علی علیه‌السلام به عنوان جانشین پیامبر صلوات‌الله‌علیه، معرفی شده و از مردم خواسته شده که ولایت وی را چونان ولایت پیامبر صلوات‌الله‌علیه بپذیرند. <ref>بحارالانوار، ج۳۷، ص۱۰۸۲۵۳.    </ref> واژه «مولی'» که در این حدیث به کار رفته به همان معنای «ولیّ» است که در آیه ولایت، یاد شده است. <ref>اخلاق محتشمی، ج۱، جزء۲، ص۱۷۹.</ref>
در بسیاری از احادیث پیامبر اکرم صلوات‌الله‌علیه، از جمله حدیث معروف [[غدیر]] نیز، علی علیه‌السلام به عنوان [[جانشین پیامبر]] صلوات‌الله‌علیه، معرفی شده و از مردم خواسته شده که ولایت وی را چونان ولایت پیامبر صلوات‌الله‌علیه بپذیرند. <ref>بحارالانوار، ج۳۷، ص۱۰۸۲۵۳.    </ref> واژه «مولی'» که در این حدیث به کار رفته به همان معنای «ولیّ» است که در آیه ولایت، یاد شده است. <ref>اخلاق محتشمی، ج۱، جزء۲، ص۱۷۹.</ref>


طوسی <ref>اخلاق محتشمی، ج۱، جزء۲، ص۱۷۵ـ ۱۸۵.</ref>، با استناد به شعر و لغت، نشان داده که «مولی» در این حدیث، هم معنای «أولی'» است که در ابتدای همین حدیث، در عبارت «أَلَسْتُ أَوْلی' بکم منکم بِأنفسِکم» آمده است.
طوسی <ref>اخلاق محتشمی، ج۱، جزء۲، ص۱۷۵ـ ۱۸۵.</ref>، با استناد به شعر و لغت، نشان داده که «مولی» در این حدیث، هم معنای «أولی'» است که در ابتدای همین حدیث، در عبارت «أَلَسْتُ أَوْلی' بکم منکم بِأنفسِکم» آمده است.


همچنین از نظر وی <ref>اخلاق محتشمی، ج۱، جزء۲، ص۱۸۵.</ref> أولی' افاده کننده معنای امامت است، زیرا در مورد کسی به کار می‌رود که تدبیر امری را بر عهده دارد.
همچنین از نظر وی <ref>اخلاق محتشمی، ج۱، جزء۲، ص۱۸۵.</ref> أولی' افاده کننده معنای [[امامت]] است، زیرا در مورد کسی به کار می‌رود که تدبیر امری را بر عهده دارد.
بدین گونه علمای شیعه، بر اساس ادله متعدد، به ویژه ادله نقلی، به اثبات ولایت ائمه و حق تصرف مشروع آن‌ها در امور دینی و دنیوی بندگان پرداخته‌اند.
بدین گونه علمای شیعه، بر اساس ادله متعدد، به ویژه ادله نقلی، به اثبات ولایت ائمه و حق تصرف مشروع آن‌ها در امور دینی و دنیوی بندگان پرداخته‌اند.


=لزوم تولّی به ائمه=
=لزوم تولّی به ائمه=
به باور شیعه، آنچه وجود امام و تولّی به او را توجیه و الزام می‌کند، جلوگیری از درافتادن به ورطه گمان و قیاس و وهم در امر دین است.
به باور شیعه، آنچه وجود امام و تولّی به او را توجیه و الزام می‌کند، جلوگیری از درافتادن به ورطه گمان و قیاس و وهم در امر [[دین]] است.


به اعتقاد شیعه، علم امام از روی رأی و اجتهاد نیست بلکه یقینی است، زیرا وی این علم را یا از جانب خداوند و از طریق علم لدنی یا با نفس قدسی خود از طریق پیامبر و امامان پیشین علیهم‌السلام، دریافت می‌کند. <ref>المصنفات الاربعة، ص۴۰۵.</ref> بدین ترتیب، تولّی یعنی پذیرش ولایت امام علیه‌السلام، شرط دست یافتن به یقین در امر دین خواهد بود، چنان که بر اساس حدیثی، [[امام باقر]] علیه‌السلام تولّی ائمه علیهم‌السلام و تبرّی از دشمنان آنان را در کنار تصدیق خدا و رسول، از ارکان معرفت خدا ـ‌که به عبادت حقیقی او منتهی می‌شود‌ـ برشمرده است. <ref>الکافی، ج۱، ص۱۸۰.    </ref><ref>بحارالانوار، ج۲۳، ص۸۳.    </ref><ref>بحارالانوار، ج۲۳، ص۹۳.    </ref>
به اعتقاد شیعه، علم امام از روی رأی و [[اجتهاد]] نیست بلکه یقینی است، زیرا وی این علم را یا از جانب خداوند و از طریق علم لدنی یا با نفس قدسی خود از طریق پیامبر و امامان پیشین علیهم‌السلام، دریافت می‌کند. <ref>المصنفات الاربعة، ص۴۰۵.</ref> بدین ترتیب، تولّی یعنی پذیرش ولایت امام علیه‌السلام، شرط دست یافتن به یقین در امر دین خواهد بود، چنان که بر اساس حدیثی، [[امام باقر]] علیه‌السلام تولّی ائمه علیهم‌السلام و تبرّی از دشمنان آنان را در کنار تصدیق خدا و رسول، از ارکان معرفت خدا ـ‌که به عبادت حقیقی او منتهی می‌شود‌ـ برشمرده است. <ref>الکافی، ج۱، ص۱۸۰.    </ref><ref>بحارالانوار، ج۲۳، ص۸۳.    </ref><ref>بحارالانوار، ج۲۳، ص۹۳.    </ref>


=آثار تولّی و محبّت اهل بیت در روایات=
=آثار تولّی و محبّت اهل بیت در روایات=
خط ۸۴: خط ۸۴:
۴) رغبت به عبادت
۴) رغبت به عبادت


۵) توبه قبل از مرگ
۵) توبه قبل از [[مرگ]]


۶) نشاط در شب زنده داری
۶) نشاط در شب زنده داری
خط ۹۵: خط ۹۵:
آثار محبّت اهل بیت، در آخرت:
آثار محبّت اهل بیت، در آخرت:


۱) مُحب اهل بیت علیهم‌السلام از آتش جهنم امان می‌یابد.
۱) مُحب اهل بیت علیهم‌السلام از آتش [[جهنم]] امان می‌یابد.


۲) رویش سفید می‌شود.
۲) رویش سفید می‌شود.
خط ۱۰۱: خط ۱۰۱:
۳) نامه‌اش به دست راستش داده می‌شود.
۳) نامه‌اش به دست راستش داده می‌شود.


۴) بی محاسبه به بهشت می‌رود. <ref>بحارالانوار، ج۲۷، ص۷۸۷۹.    </ref><ref>بحارالانوار، ج۲۷، ص۱۵۸.    </ref>
۴) بی محاسبه به [[بهشت]] می‌رود. <ref>بحارالانوار، ج۲۷، ص۷۸۷۹.    </ref><ref>بحارالانوار، ج۲۷، ص۱۵۸.    </ref>


=ارتباط ایمان با تولّی و تبرّی=
=ارتباط ایمان با تولّی و تبرّی=
خواجه نصیرالدین طوسی در اخلاق محتشمی <ref>اخلاق محتشمی، ص۲۶ـ ۳۳.</ref> بابی را به حبّ و بغض و تولّی و تبرّی اختصاص داده و در آن، آیات و احادیث و سخنان حُکما را در این باره آورده است.
[[خواجه نصیرالدین طوسی]] در اخلاق محتشمی <ref>اخلاق محتشمی، ص۲۶ـ ۳۳.</ref> بابی را به حبّ و بغض و تولّی و تبرّی اختصاص داده و در آن، [[آیات]] و احادیث و سخنان حُکما را در این باره آورده است.


علاوه بر این، نوشته مختصر و مستقلی با نام «رساله در تولاّ و تبرّا» به وی منسوب است (همراه با اخلاق محتشمی چاپ شده ) که در آن با دیدی فلسفی به موضوع پرداخته و در نهایت، حاصل شدن ایمان را با تولّی و تبرّی مرتبط ساخته است. به نوشته وی، هر گاه نفس بهیمی، تحت امر نفس ناطقه در‌آید، دو قوه شهوت و غضب لطیف‌تر شده، به شوق و اِعراض بدل می‌شوند و چون نفس ناطقه فرمان‌بردار عقل گردد، شوق و اعراض، باز هم لطیف‌تر شده، به ارادت و کراهت، تبدیل می‌شوند و سرانجام، وقتی عقل، به فرمانِ فرمانده حقیقت، تن دهد، ارادت و کراهت به تولّی و تبرّی مبدل خواهند شد. <ref>اخلاق محتشمی، ص۵۶۳.</ref>
علاوه بر این، نوشته مختصر و مستقلی با نام «رساله در تولاّ و تبرّا» به وی منسوب است (همراه با اخلاق محتشمی چاپ شده ) که در آن با دیدی فلسفی به موضوع پرداخته و در نهایت، حاصل شدن ایمان را با تولّی و تبرّی مرتبط ساخته است. به نوشته وی، هر گاه نفس بهیمی، تحت امر نفس ناطقه در‌آید، دو قوه شهوت و غضب لطیف‌تر شده، به شوق و اِعراض بدل می‌شوند و چون نفس ناطقه فرمان‌بردار عقل گردد، شوق و اعراض، باز هم لطیف‌تر شده، به ارادت و کراهت، تبدیل می‌شوند و سرانجام، وقتی عقل، به فرمانِ فرمانده حقیقت، تن دهد، ارادت و کراهت به تولّی و تبرّی مبدل خواهند شد. <ref>اخلاق محتشمی، ص۵۶۳.</ref>