۸۷۱
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
|- | |- | ||
|مدفن | |مدفن | ||
|قم - حرم حضرت فاطمه معصومه | |قم - حرم حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها | ||
|- | |- | ||
|استادان | |استادان | ||
خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
==زندگینامه== | ==زندگینامه== | ||
سید محمدحسین طباطبایی معروف به علامه طباطبایی در سال ۱۲۸۱ شمسی در تبریز متولد شد، در پنج سالگی مادر و در ۹ سالگی پدر خود را از دست داد؛ وصی پدر، او و تنها برادرش [[محمدحسن]] را برای تحصیل به مکتب فرستاد، تحصیلات ابتدایی شامل قرآن و کتب ادبیات فارسی را از سال ۱۲۹۰ تا ۱۲۹۶ شمسی فراگرفت و سپس از سال ۱۲۹۷ تا ۱۳۰۴ به تحصیل علوم دینی پرداخت و به تعبیر خود «دروس متن در غیر فلسفه و عرفان» را به پایان رساند. | سید محمدحسین طباطبایی معروف به علامه طباطبایی در سال ۱۲۸۱ شمسی در تبریز متولد شد، در پنج سالگی مادر و در ۹ سالگی پدر خود را از دست داد؛ وصی پدر، او و تنها برادرش [[محمدحسن]] را برای تحصیل به مکتب فرستاد، تحصیلات ابتدایی شامل قرآن و کتب ادبیات فارسی را از سال ۱۲۹۰ تا ۱۲۹۶ شمسی فراگرفت و سپس از سال ۱۲۹۷ تا ۱۳۰۴ به تحصیل علوم دینی پرداخت و به تعبیر خود «دروس متن در غیر فلسفه و عرفان» را به پایان رساند. | ||
سید محمد حسین به مدت شش سال پس از آموزش قرآن که در روش درسی آن روزها قبل از هر چیز تدریس میشد آثاری چون [[گلستان]]، [[بوستان]] و … را | سید محمد حسین به مدت شش سال پس از آموزش قرآن که در روش درسی آن روزها قبل از هر چیز تدریس میشد آثاری چون [[گلستان]]، [[بوستان]] و … را فراگرفت. علاوه بر آموختن ادبیات، زیر نظر [[میرزا علینقی خطاط]] به یادگیری فنون خوشنویسی پرداخت؛ چون تحصیلات ابتدایی نتوانست به ذوق سرشار و علاقۀ وافر ایشان پاسخ گوید به همین دلیل به [[مدرسۀ طالبیۀ تبریز]] وارد شد و به فراگیری ادبیات عرب و علوم نقلی و فقه و اصول پرداخت و از سال ۱۲۹۷ تا ۱۳۰۴ شمسی مشغول فراگیری دانشهای مختلف اسلامی شد.<br> | ||
خود ایشان دربارۀ دوران تحصیلش نوشتهاست: «در اوایل تحصیل که به صرف و نحو اشتغال داشتم، | خود ایشان دربارۀ دوران تحصیلش نوشتهاست: | ||
«در اوایل تحصیل که به صرف و نحو اشتغال داشتم، علاقۀ زیادی به ادامۀ تحصیل نداشتم و از این رو هر چه میخواندم، نمیفهمیدم و چهار سال به همین نحو گذراندم. پس از آن یک باره عنایت خدایی دامن گیرم شده، عوضم کرد و در خود یک نوع شیفتگی و بیتابی نسبت به تحصیل کمال، حس نمودم. به طوری که از همان روز تا پایان ایام تحصیل که تقریبا هفده سال طول کشید، هرگز نسبت به تعلیم و تفکر درک خستگی و دلسردی نکردم و زشت و زیبای جهان را فراموش نموده و تلخ و شیرین حوادث، برابر میپنداشتم.<br> | |||
بساط معاشرت غیر اهل علم را به کلی برچیدم، در خورد و خواب و لوازم دیگر زندگی، به حداقل ضروری قناعت نموده باقی را به مطالعه میپرداختم؛ بسیار میشد به ویژه در بهار و تابستان که شب را تا طلوع آفتاب با مطالعه میگذراندم و همیشه درس فردا را شب پیش مطالعه میکردم و اگر اشکالی پیش میآمد با هر زحمتی بود حل مینمودم و وقتی که به درس حضور مییافتم از آنچه استاد میگفت قبلا روشن بودم و هرگز اشکال و اشتباه درس را پیش استاد نبردم». | بساط معاشرت غیر اهل علم را به کلی برچیدم، در خورد و خواب و لوازم دیگر زندگی، به حداقل ضروری قناعت نموده باقی را به مطالعه میپرداختم؛ بسیار میشد به ویژه در بهار و تابستان که شب را تا طلوع آفتاب با مطالعه میگذراندم و همیشه درس فردا را شب پیش مطالعه میکردم و اگر اشکالی پیش میآمد با هر زحمتی بود حل مینمودم و وقتی که به درس حضور مییافتم از آنچه استاد میگفت قبلا روشن بودم و هرگز اشکال و اشتباه درس را پیش استاد نبردم». | ||
خط ۸۸: | خط ۸۹: | ||
[[سید ابوالقاسم خوانساری]] (ریاضی)؛ | [[سید ابوالقاسم خوانساری]] (ریاضی)؛ | ||
شاگردان | ==شاگردان== | ||
سیدمحمدحسین طباطبایی شاگردان زیادی تربیت کرد، که در زیر نام مهمترین آنها ذکر میگردد: | سیدمحمدحسین طباطبایی شاگردان زیادی تربیت کرد، که در زیر نام مهمترین آنها ذکر میگردد: | ||
{{ستون-شروع|2}} | {{ستون-شروع|2}} | ||
خط ۱۳۷: | خط ۱۳۸: | ||
* [[عباس محفوظی]]؛ | * [[عباس محفوظی]]؛ | ||
* [[سید صابر جباری]]؛ | * [[سید صابر جباری]]؛ | ||
* [[سید محمد شاهچراغی]] | * [[سید محمد شاهچراغی]]. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
==تألیفات و آثار== | ==تألیفات و آثار== | ||
سیدمحمدحسین طباطبایی دو اثر شاخص دارد که بیشتر از سایر آثار ایشان مورد توجه قرار گرفتهاست | سیدمحمدحسین طباطبایی دو اثر شاخص دارد که بیشتر از سایر آثار ایشان مورد توجه قرار گرفتهاست: | ||
<big>[[تفسیر المیزان]]؛</big><br> | <big>[[تفسیر المیزان]]؛</big><br> | ||
خط ۱۵۲: | خط ۱۵۳: | ||
<big>آثار محمدحسین طباطبایی (به استثنای تفسیر المیزان) را میتوان به دو بخش تقسیم کرد:</big> | <big>آثار محمدحسین طباطبایی (به استثنای تفسیر المیزان) را میتوان به دو بخش تقسیم کرد:</big> | ||
=== | ===کتابهایی به زبان عربی=== | ||
[[کتاب توحید]] که شامل ۳ رساله است: (رساله در توحید، رساله در اسماءالله، رساله در افعال الله)؛ | [[کتاب توحید]] که شامل ۳ رساله است: (رساله در توحید، رساله در اسماءالله، رساله در افعال الله)؛ | ||
[[کتاب انسان]] که شامل ۳ رسالهاست: (الانسان قبل الدنیا، الانسان فی الدنیا، الانسان بعد الدنیا)؛ | [[کتاب انسان]] که شامل ۳ رسالهاست: (الانسان قبل الدنیا، الانسان فی الدنیا، الانسان بعد الدنیا)؛ | ||
[[ | [[رسالۀ وسائط]] که البته همگی این رسالهها در یک مجلد جمعآوری شده و به نام هفت رساله معروف است؛ | ||
[[ | [[رسالۀ الولایه]]؛ | ||
[[ | [[رسالۀ النبوة و الامامه]]؛ | ||
[[ | [[بدایۀ الحکمة]]؛ | ||
[[ | [[نهایۀ الحکمة]]. | ||
=== | ===کتابهایی به زبان فارسی=== | ||
شیعه در اسلام؛ | شیعه در اسلام؛ | ||
قرآن در اسلام: (به بحث دربارهٔ مباحث قرآنی از جمله نزول قرآن، آیات محکم و متشابه ناسخ و منسوخ و… پرداختهاست)؛ | قرآن در اسلام: (به بحث دربارهٔ مباحث قرآنی از جمله نزول قرآن، آیات محکم و متشابه ناسخ و منسوخ و… پرداختهاست)؛ | ||
خط ۱۸۰: | خط ۱۸۱: | ||
مجموعهٔ مذاکرات با پروفسور هانری کربن: او که محققی فرانسوی است پیرامون چگونگی شیعه و مباحث اعتقادی، مذاکراتی با وی داشته که در این کتاب وجود دارد. | مجموعهٔ مذاکرات با پروفسور هانری کربن: او که محققی فرانسوی است پیرامون چگونگی شیعه و مباحث اعتقادی، مذاکراتی با وی داشته که در این کتاب وجود دارد. | ||
رساله انسان قبل از دنیا، در دنیا و بعد از دنیا: این کتاب که اکنون با نام «انسان از آغاز تا انجام» ترجمه شدهاست مباحثی مفید از عوالم سهگانه ماده، مثال و عقل مطرح کرده و پیرامون شبهات و دغدغه خاطر جوانان مطالبی بسیار مفید و لازم ارائه کردهاست. | رساله انسان قبل از دنیا، در دنیا و بعد از دنیا: این کتاب که اکنون با نام «انسان از آغاز تا انجام» ترجمه شدهاست مباحثی مفید از عوالم سهگانه ماده، مثال و عقل مطرح کرده و پیرامون شبهات و دغدغه خاطر جوانان مطالبی بسیار مفید و لازم ارائه کردهاست. | ||
در محضر علامه | در محضر علامه طباطبایی: این کتاب توسط محمد حسین رخشاد نوشته شدهاست و شامل پرسشها و پاسخهای زیادی در موضوعات مختلف از طباطباییاست. | ||
شیعه در اسلام: طباطبایی این کتاب را برای معرفی عقاید شیعه بهطور عقلانی نوشتهاست. | شیعه در اسلام: طباطبایی این کتاب را برای معرفی عقاید شیعه بهطور عقلانی نوشتهاست. | ||
خط ۱۸۶: | خط ۱۸۷: | ||
از جلسات مباحث مهم او میتوان به جلسات مباحثه با هانری کربن اشاره کرد، که حسین نصر و بسیاری دیگر در آن حضور داشتند، یا جلساتی که در تهران برگزار میشد و افرادی نظیر داریوش شایگان در آن حاضر بودند. | از جلسات مباحث مهم او میتوان به جلسات مباحثه با هانری کربن اشاره کرد، که حسین نصر و بسیاری دیگر در آن حضور داشتند، یا جلساتی که در تهران برگزار میشد و افرادی نظیر داریوش شایگان در آن حاضر بودند. | ||
طباطبایی خود دربارهٔ این مذاکرات میگوید: بنا به | طباطبایی خود دربارهٔ این مذاکرات میگوید: بنا به گفتۀ کربن تاکنون مستشرقان، اطلاعات مربوط به اسلام را از اهل تسنن اخذ میکردند و در نتیجه، حقیقت مذهب تشیع آن گونه که شایستهاست، به دنیای غرب معرفی نشدهاست. بر خلاف باور مستشرقین گذشته، اعتقاد من این است که تشیع یک مذهب حقیقی و اصیل و پابرجاست و دارای مشخصات یک مذهب حقیقی است و غیر از آن است که به غرب معرفی کردهاند. آنچه پس از پژوهشهای علمی بدان رسیدهام، این است که به حقایق معنویت اسلام از دریچه شیعه - که نسبت به این آیین واقع بینی دارد - باید نگاه کرد. از این رو کوشیدهام این مذهب را به نحوی که باید و در خور واقعیت آن است، به جهان غرب معرفی کنم. بسیار علاقهمندم که با رجال علمی و مشاهیر این مذهب از نزدیک تماس بگیرم و با طرز فکر آنان آشنا شوم و در بررسی اصول و مبانی شیعه، از این بزرگان کمک گرفته و نسبت به هدف خود روشنتر شوم. | ||
==رحلت== | ==رحلت== | ||
ایشان در روز سوم ماه شعبان 1401 قمری به محضر [[ثامن الحجج]] علیهالسلام مشرف | ایشان در روز سوم ماه شعبان 1401 قمری به محضر [[ثامن الحجج]] علیهالسلام مشرف شد و 22 روز در آن جا اقامت نمود؛ اما به جهت مناسب نبودن حالش وی را به تهران آورده، بستری کردند؛ ولی شدت کسالت بهگونهای بود، که درمان بیمارستانی نتیجهای نداشت. | ||
ناچار به [[شهر مقدس قم]] که محل سکونت ایشان بود برگشت و در منزل بستری شد و غیر از خواص، از شاگردان کسی را به ملاقات نپذیرفت. حال ایشان روز به روز سخت تر میشد، تا اینکه در قم، به بیمارستان منتقل شد. | |||
قریب یک هفته در بیمارستان بستری | قریب یک هفته در بیمارستان بستری شد و دو روز آخر کاملاً بیهوش بود تا در صبح یکشنبه 18 ماه محرم الحرام 1402 قمری سه ساعت به ظهر مانده به سرای ابدی رحلت نمود. برای اطلاع و شرکت بزرگان از سایر شهرستانها، مراسم تدفین به روز بعد موکول شد و جنازۀ ایشان را در 19 محرم الحرام دو ساعت به ظهر مانده از [[مسجد امام حسن مجنبی]] علیهالسلام تا صحن مطهر حضرت معصومه سلام الله علیها تشییع کردند و آیت الله حاج [[سید محمد رضا گلپایگانی]] بر ایشان نماز گذارد و در بالاسر قبر حضرت معصومه سلام الله علیها دفن شد. | ||
[[رده:مفسران قرآن]] | [[رده:مفسران قرآن]] | ||
خط ۲۰۲: | خط ۲۰۳: | ||
[[رده:فیلسوفان اسلامی]] | [[رده:فیلسوفان اسلامی]] | ||
[[رده:فیلسوفان اهل ایران]] | [[رده:فیلسوفان اهل ایران]] | ||
[[رده: | [[رده:روحانیان اهل ایران]] | ||
[[رده: | [[رده:روحانیان اهل آذربایجان]] | ||
[[رده:فیلسوفان اهل ایران]] | [[رده:فیلسوفان اهل ایران]] | ||
[[رده:مؤلفان قرآنی]] |