|
|
(۴۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) |
خط ۱: |
خط ۱: |
| {{Mbox
| | [[پرونده:جنگ موته.jpg|بیقاب|چپ]] |
| | type = notice
| | '''جنگ موته''' در سال هشتم [[هجرت]] به وقوع پیوست. تعداد [[مسلمان|مسلمین]] در این جنگ سه هزار نفر و تعداد [[کافر|کفار]] صد هزار نفر بود. |
| | class = ambox-In_use
| | این جنگ از آنجا آغاز شد که حارث بن امیر ازدی که حامل نامهای از [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم)]] به [[قیصر روم]] بود در زمینهای موته به دستور [[شرحبیل بن عمرو]] سردار لشکر [[روم]] دستگیر شد و دستهای او را بستند و گردنش را زدند. پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) از شنیدن این خبر بسیار ناراحت شدند و لشکری به موته روانه فرمودند. |
| | image = [[File:Ambox clock.svg|48px|alt=|link=]]
| |
| | css = margin: 1px
| |
| | text = این {{#ifeq:{{{1|}}}|بخش|[[راهنما:بخجعفر طیار ش|بخش]]|{{#switch:{{NAMESPACE}}
| |
| | {{ns:0}} = مقاله
| |
| | بحث = [[راهنما:صفحه بحث|صفحه بحث]]
| |
| | ردهبندی = [[ویکیپدیا:ردهبندی|رده]]
| |
| | راهنما = [[راهنما:فهرست|فهرست]]
| |
| | درگاه = [[ویکیپدیا:درگاه|درگاه]]
| |
| | الگو = [[ویکیپدیا:فضای نام الگو|الگو]]
| |
| | کاربر = [[ویکیپدیا:صفحههای کاربری|صفحه کاربری]]
| |
| | بحث کاربر = [[ویکیپدیا:صفحههای کاربری|صفحه بحث کاربری]]
| |
| | ویکیپدیا = [[ویکیپدیا:فضای نام ویکیپدیا|صفحه ویکیپدیا]]
| |
| | بحث ویکیپدیا = [[ویکیپدیا:فضای نام ویکیپدیا|صفحه بحث ویکیپدیا]]
| |
| }}}} هماکنون برای {{#ifeq:{{{1|}}}|بخش|{{{2|مدتی کوتاه}}}|{{{1|مدتی کوتاه}}}}} '''تحت ویرایش عمده''' است. این برچسب برای جلوگیری از [[راهنما:تعارض ویرایشی|تعارض ویرایشی]] اینجا گذاشته شدهاست، لطفا تا زمانیکه این پیام نمایش داده میشود ویرایشی در این {{#ifeq:{{{1|}}}|بخش|بخش|صفحه}} انجام ندهید.<br>
| |
| <small>{{#if:{{{زمان|}}}|این پیام در {{{زمان|}}} اضافه شده است.|}} این صفحه آخرینبار در {{#time:H:i، j F Y|{{REVISIONTIMESTAMP}}}} ({{کوچک}}ساعت هماهنگ جهانی{{پایان کوچک}}) ({{Time ago|{{REVISIONTIMESTAMP}}}}) تغییر یافتهاست؛ لطفا اگر در چند ساعت اخیر [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|action=history}} ویرایش نشده است]، این الگو را حذف کنید. اگر شما ویرایشگری هستید که این الگو را اضافه کرده است، لطفا مطمئن شوید آن را حذف یا با در دست ساخت جایگزین میکنید.</small>
| |
| <includeonly>{{#ifeq:{{{category}}}|no||{{#switch:{{NAMESPACE}}
| |
| | کاربر
| |
| | بحث کاربر = <!-- no category -->
| |
| | [[رده:صفحههای سخت در دست ویرایش]]}}}}</includeonly>
| |
| }}<noinclude>
| |
| </noinclude>
| |
|
| |
|
| <div class="wikiInfo">[[پرونده:جنگ موته.jpg |جایگزین=جنگ موته|جنگ موته]]
| | در این جنگ پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) و [[علی بن ابی طالب|امیرالمؤمنین(صلی الله علیه)]] حضور نداشتند و آن حضرت سه امیر به ترتیب بر لشکر قرار دادند و فرمودند: «هر یک شهید شدند دیگری امیر لشکر باشد. [[جعفر طیار|جعفر بن ابیطالب]]، [[زید بن حارثه]]، [[عبداللَّه بن رواحه]]». |
| {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
| |
| !نام
| |
| !جنگ موته
| |
| |-
| |
| |زمان
| |
| | سال هشتم هجری قمری
| |
| |-
| |
| |علت
| |
| |کشته شدن پیک پیامبر اسلام (ص) توسط حاکم موته
| |
| |-
| |
| |مکان
| |
| |اردن • روستای موته | |
| |-
| |
| |تعداد نیروهای مسلمانان
| |
| |۳۰۰۰(سه هزارنفر)
| |
| |- | |
| |تعداد نیروهای کفار
| |
| |۱۰۰۰۰۰(صدهزارنفر)
| |
| |-
| |
| |فرماندهان مسلمانان
| |
| |عفر بن ابیطالب(جعفر طیّار) • زید بن حارث • عبدالله بن رواحه • خالد بن ولید
| |
| |-
| |
| |فرماندهان کفار
| |
| |تئودور هراکلیوس • مالک بن زافله • شرحبیل بن عمرو
| |
| |-
| |
| |جنگندگان مسلمان
| |
| |اعراب مسلمان
| |
| |-
| |
| |جنگندگان کفار
| |
| |امپراطوری بیزانس • غسانیان
| |
| |-
| |
| |نتیجه
| |
| |شکست سپاه اسلام • آشنایی مسلمانان با تجهیزات نظامی روم
| |
| |-
| |
| |}
| |
| </div>
| |
|
| |
|
| '''جنگ موته''' در سال هشتم [[هجرت]] به وقوع پیوست. تعداد مسلمین در این جمگ سه هزار نفر و تعدا کفار صد هزار نفر بود.
| | == موته کجاس == |
| | موته سرزمینی است در مرزهای [[شام]]<ref>معجم البلدان، ج ۸، ص۱۹۰.</ref> و بلقاء پایین [[دمشق]] قرار دارد<ref>طبقات ابن سعد، ج ۲، ص۱۲۸.</ref>. |
|
| |
|
| این جنگ از آنجا آغاز شد که [[حارث بن امیر ازدی]] که حامل نامه ای از [[پیامبر (ص)]] به [[قیصر روم]] بود، در زمین های موته به دستور [[شرحبیل بن عمرو]] سردار لشکر [[روم]] دستگیر شد و دست های او را بستند و گردنش را زدند. پیامبر (ص) از شنیدن این خبر بسیار ناراحت شدند و لشکری به موته روانه فرمودند.
| | موته روستایی در نزدیکی [[بلقاء]] است که حارث بن عمیر نماینده رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) را در آنجا [[شهید]] کردند. |
|
| |
|
| در این جنگ [[پیامبر(ص)]] و [[امیر المؤمنین (ع)]] حضور نداشتند و آن حضرت سه امیر به ترتیب بر لشکر قرار دادند و فرمودند: «هر یک شهید شدند دیگری امیر لشکر باشد. ج[[عفر بن ابی طالب]]، [[زید بن حارثه]]، [[عبداللَّه بن رواحه]]».
| | [[مسلمانان]] در این جنگ به معان که اکنون یکی از استانهای کشور [[اردن]] و نیز نام شهر مرکزی استان است رسیدند. در شمال معان شهرکی است به نام کوک که درجنوب شرقی [[بحرالمیت]] واقع است، اکنون قبور شهدای موته در بیرون شهرک کوک واقع است. |
|
| |
|
| =موته کجاس= | | == علت جنگ موته == |
| | [[واقدی]] درمورد علت جنگ روایت میکند: [[رسول الله(ص)|رسول الله(صلی الله علیه)]] نامهای را به وسیله حارث بن عمیر أزدی لهبی برای پادشاه [[بُصری]]<ref>بصری بر وزن کبری مرکز حوران و از توابع دمشق در شام بوده است.</ref> فرستاد. او در میانه راه وقتی به موته رسید، [[شرحبیل بن عمرو غسّانی]]<ref> غسّان نیز از أزد میباشد، مغازی، ج ۲، ص۷۶۰</ref> که حاکم آنجا بود جلوی حارث را گرفت؛ زیرا گمان میکرد که از فرستادگان رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) است. |
|
| |
|
| موته سرزمینی است در مرزهای [[شام]] <ref>معجم البلدان، ج ۸، ص۱۹۰</ref> و بلقاء پایین [[دمشق]] قرار دارد. <ref>طبقات ابن سعد، ج ۲، ص۱۲۸</ref>
| | برای همین از او پرسید: گویی که از فرستادگان [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|محمد]] هستی؟ حارث گفت: بله من فرستاده رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) هستم. شرحبیل دستور داد که او را بکشند. و این در حالی بود که هیچ پیکی غیر ازاو به قتل نرسیده بود<ref>المغازی، ج ۲، ص ۷۵۶- ۷۵۵، طبقات الکبری، ج ۲، ۱۲۸؛ امتاع الاسماع، ج ۱، ص ۳۴۵</ref>. |
|
| |
|
| موته روستايى در نزديكى <ref>بلقاء</ref>است كه حارث بن عمير نماينده رسول خدا(ص) را در آنجا شهيد كردند.
| | همزمان با این حادثه گروه ۱۵ نفرهای که از سوی پیامبر برای تبلیغ به سرزمین [[ذات الطلوع]] رفته بودند نیز مورد تهاجم قرار گرفتند و جز یک نفر که مجروح شد و به [[مدینه]] برگشت همگی آنها به [[شهادت]] رسیدند<ref> الکامل فی التاریخ ج ۲ ص ۱۵۵ و عن تاریخ الأمم و الملوک ج ۲ ص ۳۱۳ عن الواقدی</ref>. |
| | این خبربه اطلاع رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) رسید و بسیار ناراحت شد و به مردم دستور داد که جمع شوند. آنها در لشکرگاه جمع شدند و در جرف اردوزدند بدون اینکه فرماندهی برای آنها معین کرده باشد. |
|
| |
|
| [[مسلمانا]]ن در اين جنگ به [[معان]] كه اكنون يكى از استانهاى کشور [[اردن]] و نيز نام شهر مركزى استان است رسيدند، در شمال معان شهركى است به نام كوك که درجنوب شرقى [[بحرالميت]] واقع است، اكنون قبور [[شهدای موته]] در بيرون شهرك كوك واقع است . | | == تعیین فرماندهان جنگ == |
| | پس از آنکه پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) [[نماز ظهر]] را به جای آورد در جای خود نشست و اصحابش دور او نشستند<ref>مغازی واقدی، ج ۲، ص۷۵۵- ۷۵۶</ref>. در روایت [[ابان بن عثمان بجلی کوفی]] از [[جعفر بن محمد (صادق)|امام صادق(علیه السلام)]] آمده است که آن حضرت(صلی الله علیه و آله و سلم) [[جعفر طیار|جعفربن ابیطالب]] را به فرماندهی آنها انتخاب کرد و پس از او [[زید بن حارثه کلبی]] و پس از او [[عبدالله بن رواحه]] را تعیین نمود<ref> إعلام الوری، ص۲۱۲ و مناقب آل ابیطالب، ج ۱، ص۲۰۵</ref> و فرمود که اگر عبدالله بن رواحه هم آسیبی دید، [[مسلمان|مسلمانان]] خودشان فرماندهی برای خودتعیین کنند... آنگاه رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) پرچم سفیدی برای آنها که سه هزار نفر بودند بست. |
|
| |
|
| =علت جنگ موته=
| | [[یعقوبی]] مینویسد: «پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) در سال هشتم، جعفر بن ابی طالب و زید بن حارثه و عبدالله بن رواحه را با لشکری برای [[جنگ]] روم به [[شام]] فرستاد<ref>تاریخ یعقوبی/ترجمه، ج۱،ص:۴۲۶ </ref>. |
|
| |
|
| [[واقد]]ی درمورد علت جنگ روایت میکند: [[رسول الله (ص)]] نامهای را به وسیله [[حارث بن عمیر أزدی لهبی]] برای پادشاه [[بُصری]] <ref>بصری بر وزن کبری مرکز حوران و از توابع دمشق در شام بوده است</ref> فرستاد. او در میانه راه وقتی به موته رسید، [[شرحبیل بن عمرو غسّانی]] <ref> غسّان نیز از أزد میباشد، مغازی، ج ۲، ص۷۶۰</ref> که حاکم آنجا بود،جلوی حارث را گرفت؛ زیرا گمان میکرد که از فرستادگان رسول خدا (ص) است. | | اما [[مذهب شیعه|شیعه]] بر این باور بوده است که جعفر فرماندهی نخست سپاه مزبور بر عهده داشته است<ref> المبعث و المغازی، ابان بن عثمان احمر، صص ۹۲- ۹۴</ref>. ابن ابی الحدید با اشاره به عقیده شیعه می گوید: او در اشعاری که ابن اسحاق آورده شواهدی بر عقیده شیعه یافته است<ref> شرح نهجالبلاغه، ابن ابی الحدید، ج ۱۵، ص ۶۲</ref>. |
|
| |
|
| برای همین از او پرسید: گویی که از فرستادگان [[محمد]] هستی؟ حارث گفت: بله، من فرستاده رسول خدا(ص) هستم. شرحبیل دستور داد که او را بکشند. و این در حالی بود که هیچ پیکی غیر ازاو به قتل نرسیده بود. <ref>المغازى، ج ۲، ص ۷۵۶- ۷۵۵، طبقات الکبرى، ج ۲، ۱۲۸؛ امتاع الاسماع، ج ۱، ص ۳۴۵</ref>
| | همچنین علامه جعفر مرتضی قسمت آخر روایت که در صورت کشته شدن هر سه فرمانده مسلمانان از میان خودشان یکی را انتخاب کنند را مردود دانستهاند<ref>الصحیح من السیرة النبی الأعظم، مرتضی العاملی ،ج۱۹،ص:۲۸۰</ref>. |
|
| |
|
| همزمان با این حادثه، گروه ۱۵ نفرهای که از سوی پیامبر برای تبلیغ به سرزمین [[ذات الطلوع]] رفته بودند نیز مورد تهاجم قرار گرفتند و جز یک نفر که مجروح شد و به [[مدینه]] برگشت، همگی آنها به [[شهادت]] رسیدند. <ref> الکامل فی التاریخ ج ۲ ص ۱۵۵ و عن تاریخ الأمم و الملوک ج ۲ ص ۳۱۳ عن الواقدی</ref>
| | == سخنرانی پیامبر اکرم == |
| این خبربه اطلاع رسول خدا (ص) رسید و بسیار ناراحت شد و به مردم دستور داد که جمع شوند. آنها در لشکرگاه جمع شدند و در [[جرف]] اردوزدند بدون اینکه فرماندهی برای آنها معین کرده باشد.
| | پس ازآنکه آماده حرکت شدند، مردم به بدرقه آنها رفتند و با آنها خداحافظی کرده و برایشان [[دعا]] کردند و [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم)]] در خطابهای فرمود: |
|
| |
|
| =تعیین فرماندهان جنگ=
| | «شما را به [[تقوی]] و خیر و نیکی نسبت به مسلمانانی که با شما هستند توصیه میکنم... با نام [[خدا]] و در راه خدا حرکت کنید و با کسی که به خدا [[کفر]] میورزد بجنگید و پیمانشکنی و خیانت نکنید و بچهها را به قتل نرسانید و هنگامی که با دشمن مواجه میشوید، آنها را به یکی از این امور دعوت کنید که اگر به هر کدام پاسخ دادند بپذیرید و از آنها دست بکشید. آنها رابه [[اسلام]] دعوت کنید که اگر پذیرفتند از ایشان قبول کنید و آنها را رها کنید. اگر این را نپذیرفتند، آنها را به پرداخت [[جزیه]] دعوت کنید. و اگر قبول کردند، از آنها بپذیرید ودست از ایشان بردارید. اگراین را هم نپذیرفتند از خدا کمک بخواهید و با آنها بجنگید<ref>ظاهرا این توصیه بعد از نماز ظهر در مسجد و خطاب به فرماندهان و به خصوص جعفر طیار بوده است.</ref>. |
|
| |
|
| پس از آنکه پیامبر اکرم (ص) [[نماز ظهر]] را به جای آورد، در جای خود نشست و اصحابش دور او نشستند. <ref>مغازی واقدی، ج ۲، ص۷۵۵- ۷۵۶</ref> در روایت [[ابان بن عثمان بجلی کوفی]] از [[امام صادق (ع)]] آمده است که آن [[حضرت (ص)]]، [[جعفربن ابی طالب]] را به فرماندهی آنها انتخاب کرد و پس از او [[زید بن حارثه کلبی]] و پس از او [[عبدالله بن رواحه]] را تعیین نمود <ref> إعلام الوری، ص۲۱۲ و مناقب آل ابی طالب، ج ۱، ص۲۰۵</ref> و فرمود که اگر عبدالله بن رواحه هم آسیبی دید، [[مسلمانان]] خودشان فرماندهی برای خودتعیین کنند... آنگاه رسول خدا (ص) پرچم سفیدی برای آنها که سه هزار نفر بودند، بست.
| | آنگاه رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) لشکر اسلام را تا [[ثنیة الوداع]]<ref>ثنیة الوداع در جهت شام قرار داشته است </ref> بدرقه کرد و در آنجا ایستاد و لشکریان هم اطراف آن حضرت (صلی الله علیه و آله و سلم) ایستادند و او خطاب به آنها فرمود: «با نام خدا حرکت کنید و با دشمن خدا و دشمن خودتان در [[شام (شامات)|شام]] بجنگید. درآنجا افرادی را میبینید که در [[صومعه]]ها به عبادت مشغولند، متعرض آنها نشوید وافرادی را میبینید که سرشان آشیانه [[شیطان]] است، پس آن سرها را با شمشیر از تن جداکنید، زنان، بچهها، پیران را نکشید، نخلها را به آتش نکشید، درختها را قطع نکنید و خانهها را خراب نکنید<ref>المغازی، ج ۲، صص ۷۵۸- ۷۵۷؛ امتاع الاسماع، ج ۱، صص ۳۴۶- ۳۴۵</ref>». |
|
| |
|
| [[یعقوبی]] می نویسد: «پیامبر(ص) در سال هشتم، جعفر بن ابى طالب و زید بن حارثه و عبدالله بن رواحه را با لشکرى براى [[جنگ]] روم به [[شام]] فرستاد. <ref>تاریخ یعقوبى/ترجمه،ج۱،ص:۴۲۶ </ref>
| | == تاریخ جنگ موته == |
| | تاریخ این [[جنگ]] [[جمادی الاول]] سال هشتم بوده است<ref> سیره ابن هشام، ج ۴، ص۱۵ و إعلام الوری، ج ۱، ص۲۱۲ و مناقب آل أبیطالب، ج ۱، ص۲۰۶- ۲۰۵</ref>. |
|
| |
|
| اما [[شیعه]] بر این باور بوده است که جعفر فرماندهى نخست سپاه مزبور بر عهده داشته است. <ref> المبعث و المغازى، ابان بن عثمان احمر، صص ۹۲- ۹۴</ref> ابن ابى الحدید با اشاره به عقیده شیعه مى گوید: او در اشعارى که ابن اسحاق آورده شواهدى بر عقیده شیعه یافته است. <ref> شرح نهج البلاغه، ابن ابى الحدید، ج ۱۵، ص ۶۲</ref>
| | == شهدای جنگ موته == |
| | غیراز سه شهید جعفر، زید و عبدالله بن رواحه خزرجی، افراد دیگری از [[قریش]] به [[شهید|شهادت]] رسیدند که عبارت بودند از: مسعود بن أسود عدوی و وهب بن سعد بن أبی سرح، برادر عبدالله بن سعد بن ابی سرح. |
| | و از [[بنی نجار]] از [[قبیله خزرج]] عبارت بودند از: سراقة بن عمرو، جابر بن عمرو و برادرش ابو کلاب یا کلیب، عمرو بن سعد و برادرش عامر و حارث بن نعمان بن أساف<ref>سیره ابن هشام، ج ۴، ص۲۵</ref> یا یساف<ref>مغازی واقدی، ج ۲، ص۷۶۹</ref>. |
|
| |
|
| همچنین علامه جعفر مرتضی قسمت آخر روایت که در صورت کشته شدن هر سه فرمانده مسلمانان از میان خودشان یکی را انتخاب کنند را مردود دانسته اند. <ref>الصحیح من السیرة النبی الأعظم، مرتضى العاملی ،ج۱۹،ص:۲۸۰</ref>
| | == پانویس == |
| | | {{پانویس}} |
| =سخنرانی پیامبر اکرم (ص)= | |
| | |
| پس ازآنکه آماده حرکت شدند، مردم به بدرقه آنها رفتند و با آنها خداحافظی کرده و برایشان [[دعا]] کردند و [[رسول خدا (ص)]] در خطابهای فرمود:
| |
| | |
| «شما را به [[تقوی]] و خیر و نیکی نسبت به مسلمانانی که با شما هستند توصیه میکنم... با نام [[خدا]] و در راه خدا حرکت کنید و با کسی که به خدا [[کفر]] میورزد بجنگید و پیمانشکنی و خیانت نکنید و بچهها را به قتل نرسانید و هنگامی که با دشمن مواجه میشوید، آنها را به یکی از این امور دعوت کنید که اگر به هر کدام پاسخ دادند بپذیرید و از آنها دست بکشید.آنها رابه [[اسلام]] دعوت کنید که اگر پذیرفتند از ایشان قبول کنید و آنها را رها کنید.اگر این را نپذیرفتند، آنها را به پرداخت [[جزیه]] دعوت کنید. و اگر قبول کردند، از آنها بپذیرید ودست از ایشان بردارید . اگراین را هم نپذیرفتند از خدا کمک بخواهید و با آنها بجنگید . <ref>ظاهرا این توصیه بعد از نماز ظهر در مسجد و خطاب به فرماندهان و به خصوص جعفر طیار بوده است.</ref>
| |
| | |
| آنگاه رسول خدا (ص) لشکر اسلام را تا [[ثنیة الوداع]] <ref>ثنیة الوداع در جهت شام قرار داشته است </ref> بدرقه کرد و در آنجا ایستاد و لشکریان هم اطراف آن حضرت (ص) ایستادند و او خطاب به آنها فرمود: «با نام خدا حرکت کنید و با دشمن خدا و دشمن خودتان در [[شام]] بجنگید. درآنجا افرادی را میبینید که در [[صومعه]]ها به عبادت مشغولند، متعرض آنها نشوید وافرادی را میبینید که سرشان آشیانه [[شیطان]] است، پس آن سرها را با شمشیر از تن جداکنید، زنان ، بچهها ، پیران را نکشید ، نخلها را به آتش نکشید ، درختها را قطع نکنید و خانهها را خراب نکنید» <ref>المغازى، ج ۲، صص ۷۵۸- ۷۵۷؛ امتاع الاسماع، ج ۱، صص ۳۴۶- ۳۴۵</ref>
| |
| | |
| =تاریخ جنگ موته=
| |
| | |
| تاریخ این جنگ جمادی الاول سال هشتم بوده است. <ref> سیره ابن هشام، ج ۴، ص۱۵ و إعلام الوری، ج ۱، ص۲۱۲ و مناقب آل أبی طالب، ج ۱، ص۲۰۶- ۲۰۵</ref>
| |
| | |
| =شهدای جنگ موته= | |
| | |
| غیراز سه شهید، جعفر،[31] زید و عبدالله بن رواحه خزرجی، افراد دیگری از [[قریش]] به [[شهادت]] رسیدند که عبارت بودند از: [[مسعود بن أسود عدوی]] و [[وهب بن سعد بن أبی سرح]]، برادر [[عبدالله بن سعد بن ابی سرح]].
| |
| و از [[بنی نجار]] از [[قبیله خزرج]] عبارت بودند از: [[سراقة بن عمرو]]، [[جابر بن عمرو]] و برادرش [[ابو کلاب]] یا کلیب، [[عمرو بن سعد]] و برادرش عامر و [[حارث بن نعمان بن أساف]] <ref>سیره ابن هشام، ج ۴، ص۲۵</ref> یا یساف. <ref>مغازی واقدی، ج ۲، ص۷۶۹</ref>
| |
| | |
| | |
| =پانویس=
| |
| {{پانویس|2}} | |
|
| |
|
| | [[رده:تاریخ]] |
| [[رده:تاریخ اسلام]] | | [[رده:تاریخ اسلام]] |
| [[رده:جنگ های صدر اسلام]] | | [[رده:جنگها]] |
| [[رده:سریه های پیامبر اسلام]]
| |