پرش به محتوا

تفسیر از منظر مفسران و عالمان علوم قرآنی فریقین (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'ك' به 'ک')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۳: خط ۲۳:


با تمثیلی که ذکر  گردید می توان واژه ها ی چهارگانه : مبانی ، قواعد ، مناهج و مسائل را نسبت به تفسیر قران پیاده نمود.
با تمثیلی که ذکر  گردید می توان واژه ها ی چهارگانه : مبانی ، قواعد ، مناهج و مسائل را نسبت به تفسیر قران پیاده نمود.


==تفسیر در لغت==  
==تفسیر در لغت==  
خط ۳۷: خط ۳۶:


لازم به ذکر است تبیین تفصیلی معنای تفسیر و تاویل و فرق اندو از یکدیگر در ادامه مباحث بیان می گردد   
لازم به ذکر است تبیین تفصیلی معنای تفسیر و تاویل و فرق اندو از یکدیگر در ادامه مباحث بیان می گردد   


==تفسیر در اصطلاح  مفسران  و عالمان علوم قرانی==
==تفسیر در اصطلاح  مفسران  و عالمان علوم قرانی==
خط ۶۸: خط ۶۶:
ایشان در ادامه به دیدگاه برخی دیگر از عالمان علوم قرانی در معنای تفسیر پرداخته و می نویسد :  
ایشان در ادامه به دیدگاه برخی دیگر از عالمان علوم قرانی در معنای تفسیر پرداخته و می نویسد :  
از منظربرخی دیگر تفسیر، علم به نزول ایات  و مسائل مرتبط با ان و نیز علم به اسباب و شان نزول ، مکی و مدنی، محکم و متشابه و نظائر ان می باشد و از منظر ابوحیان تفسیر علمی است که در ان اموری نظیر چگونگی تلفظ کلمات قرانی و معانی ان و نیز ترکییات گوناگونی که بحسب انها معانی نیز متعدد می گردد مورد بحث قرار می گیرد .<ref>الاتقان ج 2ص462</ref>   
از منظربرخی دیگر تفسیر، علم به نزول ایات  و مسائل مرتبط با ان و نیز علم به اسباب و شان نزول ، مکی و مدنی، محکم و متشابه و نظائر ان می باشد و از منظر ابوحیان تفسیر علمی است که در ان اموری نظیر چگونگی تلفظ کلمات قرانی و معانی ان و نیز ترکییات گوناگونی که بحسب انها معانی نیز متعدد می گردد مورد بحث قرار می گیرد .<ref>الاتقان ج 2ص462</ref>   


====محمد بن صالح بن محمد العثیمین– معاصر -====
====محمد بن صالح بن محمد العثیمین– معاصر -====


ایشان در  کتاب :" أصول فی التفسیر" مفهوم لغوی تفسیر را کشف معانی پوشیده و معنای اصطلاحی انرا بیان معانی قران می داند .  
ایشان در  کتاب :" أصول فی التفسیر" مفهوم لغوی تفسیر را کشف معانی پوشیده و معنای اصطلاحی انرا بیان معانی قران می داند .  
<ref>أصول في التفسير ص 21-22</ref>  
<ref>أصول في التفسير ص 21-22</ref>   
   


===معنای تفسیر از منظر امامیه===  
===معنای تفسیر از منظر امامیه===  
خط ۸۴: خط ۸۰:
====ایه الله خوئی====
====ایه الله خوئی====
   
   
 
ایشان در کتاب البیان فی تفسیر القران تفسیر را ، تبیین مراد خداوند از قران دانسته و بر همین اساس معتقد است که باید از استناد معانی که بر اساس ظن و استحسان بدست امده است به قران اجتناب نمود .<ref>البیان فی تفسیر القران ص397</ref>
ایشان در کتاب البیان فی تفسیر القران تفسیر را ، تبیین مراد خداوند از قران دانسته و بر همین اساس معتقد است که باید از استناد معانی که بر اساس ظن و استحسان بدست امده است به قران اجتناب نمود .<ref>البیان فی تفسیر القران ص397</ref>  
 
 
====ایه الله معرفت====  
====ایه الله معرفت====  


ایشان در کتاب التاویل فی مختلف المذاهب و الااراء  تفسیر را عبارت از پرده برداری از الفاظ مشکل قران می داند. <ref>التاویل فی مختلف المذاهب و الااراءص 14</ref>
ایشان در کتاب التاویل فی مختلف المذاهب و الااراء  تفسیر را عبارت از پرده برداری از الفاظ مشکل قران می داند. <ref>التاویل فی مختلف المذاهب و الااراءص 14</ref>
====علامه طباطبائی====
====علامه طباطبائی====


علامه طباطبائی در المیزان فى تفسیر القرآن در معنای واژه  تفسیر می فرماید : التفسیر (و هو بیان معانی الآیات القرآنیة و الکشف عن مقاصدها و مدالیلها) <ref>المیزان ج 1ص 4</ref>  
علامه طباطبائی در المیزان فى تفسیر القرآن در معنای واژه  تفسیر می فرماید : التفسیر (و هو بیان معانی الآیات القرآنیة و الکشف عن مقاصدها و مدالیلها) <ref>المیزان ج 1ص 4</ref>
 
====سید محمد باقر حکیم====  
====سید محمد باقر حکیم====  


خط ۱۰۵: خط ۹۴:
انگاه ایشان سئوالی را طرح  می کند که ایا اطلاق  تفسیر به بیان کلماتی که معانی شان  ظاهر و متبادرمی باشد  صحیح است یا خیر ؟  <ref>همان</ref>  
انگاه ایشان سئوالی را طرح  می کند که ایا اطلاق  تفسیر به بیان کلماتی که معانی شان  ظاهر و متبادرمی باشد  صحیح است یا خیر ؟  <ref>همان</ref>  
ایشان در ادامه به دیدگاه رائج بین مفسرین در معنای تفسیر اشاره کرده و اظهار می دارد : از منظر برخی در مفهوم کلمه تفسیر ، نوعی خفاء و پیچیدگی نهفته است که بوسیله تفسیر بر طرف می گردد . <ref>همان</ref>
ایشان در ادامه به دیدگاه رائج بین مفسرین در معنای تفسیر اشاره کرده و اظهار می دارد : از منظر برخی در مفهوم کلمه تفسیر ، نوعی خفاء و پیچیدگی نهفته است که بوسیله تفسیر بر طرف می گردد . <ref>همان</ref>


ایشان  بعد از دیدگاه مذکور به بیان دیدگاه خویش پرداخته و می نویسد :  
ایشان  بعد از دیدگاه مذکور به بیان دیدگاه خویش پرداخته و می نویسد :  
خط ۱۲۱: خط ۱۰۹:


نکته مهم  دیگر انکه  ایشان در مقام تصور ، متعلق تفسیر را گاه ،  لفظ ، – تفسیر لفظی -و گاه معنا ، – تفسیر معنوی - دانسته و تمییز ایندو از یکدیگر را وسیله حل تناقضات بدوی در قران کریم می داند .  <ref>همان</ref>
نکته مهم  دیگر انکه  ایشان در مقام تصور ، متعلق تفسیر را گاه ،  لفظ ، – تفسیر لفظی -و گاه معنا ، – تفسیر معنوی - دانسته و تمییز ایندو از یکدیگر را وسیله حل تناقضات بدوی در قران کریم می داند .  <ref>همان</ref>


ایشان در  ادامه به حل تناقض ظاهری بین دو حقیقت  "اسان بودن فهم قران و غامض بودن برخی موضوعات قرانی " از طریق مذکور – تمییز بین تفسیر لفظ و تفسیر معنا می پردازد  .
ایشان در  ادامه به حل تناقض ظاهری بین دو حقیقت  "اسان بودن فهم قران و غامض بودن برخی موضوعات قرانی " از طریق مذکور – تمییز بین تفسیر لفظ و تفسیر معنا می پردازد  .


خلاصه دیدگاه شهید حکیم در معنای تفسیر قران و تمییز بین تفسیر لفظ و تفسیر معنا این است که :  
خلاصه دیدگاه شهید حکیم در معنای تفسیر قران و تمییز بین تفسیر لفظ و تفسیر معنا این است که :  
خط ۱۴۳: خط ۱۲۹:


بنابراین تبیینی  که ازایات  قران توسط مفسر ذکر می گردد و افراد عادی از فهم ان عاجزند نسبت  به معانی اولیه الفاظ نبوده  بلکه  مربوط به معانی حقیقی واژه ها و تراکیبی است که نوعی ابهام در انها وجود دارد نظیر لوح،عرش ،ملائکه ،جن ،صفات الهی ،جنت ،دوزخ  و ....
بنابراین تبیینی  که ازایات  قران توسط مفسر ذکر می گردد و افراد عادی از فهم ان عاجزند نسبت  به معانی اولیه الفاظ نبوده  بلکه  مربوط به معانی حقیقی واژه ها و تراکیبی است که نوعی ابهام در انها وجود دارد نظیر لوح،عرش ،ملائکه ،جن ،صفات الهی ،جنت ،دوزخ  و ....


===مقایسه بین دیدگاه مولف کتاب علوم القران با دیدگاه مشهور در معنای تفسیر===
===مقایسه بین دیدگاه مولف کتاب علوم القران با دیدگاه مشهور در معنای تفسیر===
   
   
 
بنظر می  رسد دیدگاه ایشان در معنای تفسیر ، تقریر و بیان دیگری است از همان دیدگاه مشهور که در تحقق  معنای تفسیر نوعی خفاء و غموض را شرط می دانند چون از منظر مولف کتاب علوم القران  علت تبیین  و تفسیر  برخی ازکلمات ، غموضی است که در معنای ان کلمات  برای مخاطب وجود دارد هر چند معنای ظاهری ان برای همگان روشن است . بنابر این تقسیم تفسیر به دو نوع تفسیر لفظ و تفسیر معنا و تقسیم ظهور به دو نوع ظهور بسیط و معقد سبب تفاوت دیدگاه مذکور با دیدگاه مشهور در معنای تفسیر نخواهد بود .
 
بنظر می  رسد دیدگاه ایشان در معنای تفسیر ، تقریر و بیان دیگری است از همان دیدگاه مشهور که در تحقق  معنای تفسیر نوعی خفاء و غموض را شرط می دانند چون از منظر مولف کتاب علوم القران  علت تبیین  و تفسیر  برخی ازکلمات ، غموضی است که در معنای ان کلمات  برای مخاطب وجود دارد هر چند معنای ظاهری ان برای همگان روشن است . بنابر این تقسیم تفسیر به دو نوع تفسیر لفظ و تفسیر معنا و تقسیم ظهور به دو نوع ظهور بسیط و معقد سبب تفاوت دیدگاه مذکور با دیدگاه مشهور در معنای تفسیر نخواهد بود .


==تبصره==
==تبصره==
خط ۱۶۲: خط ۱۴۵:


مراد از تفسیر قران در بحث  مبانی تفسیری ، تفسیر قران  بر اساس  تدبر ، تفکر و تعقل مفسر است نه تفسیر بر اساس روایت  ؛ بدین معنا که برخی از عالمان  هر چند قائل به امکان تفسیر قران می باشند اما معتقدند  که تفسیر قران  فقط از طریق روایات نبوی و اهل بیت ع – امامیه – یا پیامبر ص و صحابه – ممکن خواهد بود  بدیهی است  چنین دیدگاهی  بمعنای تعطیلی عقل از ورود در عرصه تفسیر قران می باشد  .
مراد از تفسیر قران در بحث  مبانی تفسیری ، تفسیر قران  بر اساس  تدبر ، تفکر و تعقل مفسر است نه تفسیر بر اساس روایت  ؛ بدین معنا که برخی از عالمان  هر چند قائل به امکان تفسیر قران می باشند اما معتقدند  که تفسیر قران  فقط از طریق روایات نبوی و اهل بیت ع – امامیه – یا پیامبر ص و صحابه – ممکن خواهد بود  بدیهی است  چنین دیدگاهی  بمعنای تعطیلی عقل از ورود در عرصه تفسیر قران می باشد  .


===نکته سوم : تفسیر به معنای  تبیین  نه  تاویل  و معانی باطنی===  
===نکته سوم : تفسیر به معنای  تبیین  نه  تاویل  و معانی باطنی===  
Writers، confirmed، مدیران
۸۶٬۲۵۵

ویرایش