پرش به محتوا

شیخ حر عاملی: تفاوت میان نسخه‌ها

۵۹ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۸ سپتامبر ۲۰۲۱
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۹: خط ۴۹:
محمد بن حسن بن علی بن محمد بن حسین، معروف به شیخ حر عاملی در شب جمعه 8 رجب سال 1033 هجری در خانواده‌ای اهل علم و علاقه‌مند به خاندان [[رسول خدا(ص)]] در روستای مشغر، یكی از بخش‌های منطقه [[جبل عامل]] (جبح) <ref> سایت تخصصی امیرالمومنین علیه السلام</ref> دیده به جهان گشود. <ref> حموی بغدادی، یاقوت، معجم‌البلدان، 5/134</ref> منطقه [[جبل عامل]] به دست [[ابوذر غفارى]] شیعه شد و توسط آن سردار بزرگ اسلام با [[اهل بیت]] [[رسول خدا (ص)]] اجمعین آشنا گشت. وی از ابتدا مورد تعلیم و تربیت پدر و عموی خویش قرار گرفت و پس از آن در نزد اساتید بزرگی به علم‌آموزی پرداخت.
محمد بن حسن بن علی بن محمد بن حسین، معروف به شیخ حر عاملی در شب جمعه 8 رجب سال 1033 هجری در خانواده‌ای اهل علم و علاقه‌مند به خاندان [[رسول خدا(ص)]] در روستای مشغر، یكی از بخش‌های منطقه [[جبل عامل]] (جبح) <ref> سایت تخصصی امیرالمومنین علیه السلام</ref> دیده به جهان گشود. <ref> حموی بغدادی، یاقوت، معجم‌البلدان، 5/134</ref> منطقه [[جبل عامل]] به دست [[ابوذر غفارى]] شیعه شد و توسط آن سردار بزرگ اسلام با [[اهل بیت]] [[رسول خدا (ص)]] اجمعین آشنا گشت. وی از ابتدا مورد تعلیم و تربیت پدر و عموی خویش قرار گرفت و پس از آن در نزد اساتید بزرگی به علم‌آموزی پرداخت.


جبل عامل زادگاه شخصیت‌های برجسته‌ای از عالمان شیعه همچون [[محقق ثانی]]، [[شهید اول]]، [[شهید ثانی]] <ref> اعیان الشیعه، ج1، ص199</ref> و [[شیخ بهایی]] است که تشیع آن ریشه در تبعید [[ابوذر]] دارد.  شیخ حر عاملی در کتاب «امل الامل» دراین‌باره می‌نویسد: <ref> اعیان الشیعه، ج1،ص 13 </ref> «هنگامی که در زمان [[عثمان]] ابوذر به شام تبعید شد و مدتی در آنجا ماند گروه زیادی در آن سامان شیعه شدند. سپس معاویه او را به روستاها تبعید کرد و او به جبل عامل آمد و از آن روز مردم به [[تشیع]] رو آوردند.» گذشته از این، قاضی [[نورالله شوشتری]] می‌افزود: «...هیچ قریه‌ای از آن نیست که جمعی از فقها و فضلای امامیه در آنجا نباشند.» <ref>مجالس المؤمنین، ج 1، ص 177</ref>
جبل عامل زادگاه شخصیت‌های برجسته‌ای از عالمان شیعه همچون [[محقق ثانی]]، [[شهید اول]]، [[شهید ثانی]] <ref> اعیان الشیعه، ج1، ص199</ref> و [[شیخ بهایی]] است که تشیع آن ریشه در [[تبعید]] [[ابوذر]] دارد.  شیخ حر عاملی در کتاب «امل الامل» دراین‌باره می‌نویسد: <ref> اعیان الشیعه، ج1،ص 13 </ref> «هنگامی که در زمان [[عثمان]] ابوذر به شام تبعید شد و مدتی در آنجا ماند گروه زیادی در آن سامان شیعه شدند. سپس [[معاویه]] او را به روستاها تبعید کرد و او به [[جبل عامل]] آمد و از آن روز مردم به [[تشیع]] رو آوردند.» گذشته از این، قاضی [[نورالله شوشتری]] می‌افزود: «...هیچ قریه‌ای از آن نیست که جمعی از فقها و فضلای امامیه در آنجا نباشند.» <ref>مجالس المؤمنین، ج 1، ص 177</ref>


نسب شیخ حر عاملی مشغری با 36 واسطه به [[حر بن یزید ریاحی]] [[شهید]] و آزادمرد حادثه [[کربلا]] می‌رسد.  
نسب [[شیخ حر عاملی مشغری]] با 36 واسطه به [[حر بن یزید ریاحی]] [[شهید]] و آزادمرد حادثه [[کربلا]] می‌رسد.  


[[آیت‌الله العظمی سید شهاب‌الدین مرعشی (ره)]] در [[سجع البلابل]] درباره خانواده مادر شیخ می‌نویسد: «مادر بزرگوار حر عاملی دختر [[علامه شیخ عبدالسلام]] فرزند حراست که دختری فاضل و ادیب بود.»
[[آیت‌الله العظمی سید شهاب‌الدین مرعشی (ره)]] در [[سجع البلابل]] درباره خانواده مادر شیخ می‌نویسد: «مادر بزرگوار حر عاملی دختر [[علامه شیخ عبدالسلام]] فرزند حراست که دختری فاضل و ادیب بود.»


شیخ حر درباره پدربزرگ مادری خود می‌نویسد: «او دانشمندی عظیم الشان و بلندپایه و زاهدی عابد و پارسا و فقیهی حدیث دان و مورد اعتماد بود که زهد و عبادت هیچ کس به او نمی‌رسد. او در فقه و ادبیات عرب استادی زبردست بود.» <ref>امل الآمل، ج 1، ص 107</ref>
شیخ حر درباره پدربزرگ مادری خود می‌نویسد: «او دانشمندی عظیم الشان و بلندپایه و زاهدی عابد و پارسا و فقیهی [[حدیث دان]] و مورد اعتماد بود که زهد و عبادت هیچ کس به او نمی‌رسد. او در [[فقه]] و [[ادبیات عرب]] استادی زبردست بود.» <ref>امل الآمل، ج 1، ص 107</ref>


گذشته از زهد و پارسایی پدربزرگ مادری‌اش شیخ حر از پدربزرگ پدری خود نیز شهادت را چون سر سلسله این خاندان حر بن یزید بن ریاحی به ارث برده بود. [[شهید شیخ علی]] فرزند [[محمد حر عاملی مشغری]] پدربزرگ شیخ حر عاملی است.   
گذشته از زهد و پارسایی پدربزرگ مادری‌اش شیخ حر از پدربزرگ پدری خود نیز شهادت را چون سر سلسله این خاندان حر بن یزید بن ریاحی به [[ارث]] برده بود. [[شهید شیخ علی]] فرزند [[محمد حر عاملی مشغری]] پدربزرگ شیخ حر عاملی است.   


[[شیخ حسن]] (پدر شیخ حر عاملی) شیخ حر درباره ویژگیهای پدر عالم خود می‌نویسد: «او دانشمندی فاضل و زبردست و ماهر و شایسته و ادیب و فقیه و مورد اعتماد بود. وی حافظ قرآن و آشنا به رشته‌های علوم عربی و فقه و ادب بود. مردم در مسائل فقهی به ویژه مسائل ارث به او مراجعه می‌کردند.» <ref>امل الآمل، ج 5، ص 65</ref>
[[شیخ حسن]] (پدر شیخ حر عاملی) شیخ حر درباره ویژگی های پدر عالم خود می‌نویسد: «او دانشمندی فاضل و زبردست و ماهر و شایسته و ادیب و فقیه و مورد اعتماد بود. وی [[حافظ قرآن]] و آشنا به رشته‌های علوم عربی و فقه و ادب بود. مردم در [[مسائل فقهی]] به ویژه مسائل ارث به او مراجعه می‌کردند.» <ref>امل الآمل، ج 5، ص 65</ref>


برادر کوچک‌تر حر، [[احمد بن حسن]]، از عالمان [[امامی]] بود و به تاریخ‌نگاری علاقه خاص داشت. وی کتابی در [[تفسیر قرآن]]، دو اثر تاریخی، حاشیه‌ای بر [[المختصر النافع]] و چند اثر دیگر تألیف کرده است. کتاب <big>الدُّرالمَسْلوک فی أخبار الأنبیاء و الأوصیاء و الخلفاء و الملوک</big> او تاریخ عمومی است که درآن به ذکر حوادث تا سال 1086 ق، پرداخته و در پایان، اطلاعاتی درباره خود، مانند سفر به [[عتبات]] در 1070 ق، سفر [[حج]] در 1071 ق و مجاورت در [[مشهد]] در 1086 ق، ذکر کرده است. وی در این بخش از کتاب خود اشاره کرده که در 1084ق، که وی در مشهد سکونت گزیده بود، زلزله‌ای رخ داد که به ویرانی [[گنبد]] [[حرم]] و دو [[مناره]] [[مسجدجامع]] انجامید و به فرمان [[شاه‌سلیمان صفوی]]، بار دیگر بناهای ویران شده، بازسازی شد. وی بعد از درگذشت برادرش، شیخ حرّ، [[شیخ‌الاسلام]] مشهد شد. در 1115 ق، [[شاه‌سلطان حسین]] او را به [[اصفهان]] فراخواند.
برادر کوچک‌تر حر، [[احمد بن حسن]]، از عالمان [[امامی]] بود و به تاریخ‌نگاری علاقه خاص داشت. وی کتابی در [[تفسیر قرآن]]، دو اثر تاریخی، حاشیه‌ای بر [[المختصر النافع]] و چند اثر دیگر تألیف کرده است. کتاب <big>الدُّرالمَسْلوک فی أخبار الأنبیاء و الأوصیاء و الخلفاء و الملوک</big> او تاریخ عمومی است که درآن به ذکر حوادث تا سال 1086 ق، پرداخته و در پایان، اطلاعاتی درباره خود، مانند سفر به [[عتبات]] در 1070 ق، سفر [[حج]] در 1071 ق و مجاورت در [[مشهد]] در 1086 ق، ذکر کرده است. وی در این بخش از کتاب خود اشاره کرده که در 1084ق، که وی در مشهد سکونت گزیده بود، زلزله‌ای رخ داد که به ویرانی [[گنبد]] [[حرم]] و دو [[مناره]] [[مسجدجامع]] انجامید و به فرمان [[شاه‌سلیمان صفوی]]، بار دیگر بناهای ویران شده، بازسازی شد. وی بعد از درگذشت برادرش، شیخ حرّ، [[شیخ‌الاسلام]] مشهد شد. در 1115 ق، [[شاه‌سلطان حسین]] او را به [[اصفهان]] فراخواند.


دیگر برادر حرّعاملی، [[شیخ زین‌العابدین]]، نیز از عالمان امامی بوده و شعر نیز می‌سروده است. شرحی با عنوان <big>المناسک المَرویة فی شرح الإثنَیْ عشریة الحَجّیة</big> بر رساله حج شیخ‌بهایی و اثری در تاریخ به زبان فارسی نوشته است. وی در هنگام بازگشت از سفر حج، در 1078 ق، در [[صنعا]] درگذشت. دیگر برادر حرّ، شیخ‌علی، نیز عالمی فاضل بود که نزد پدرش و شیخ‌حرّ تحصیل کرد. وی در 1078ق، درگذشت.
دیگر برادر حرّعاملی، [[شیخ زین‌العابدین]]، نیز از عالمان امامی بوده و شعر نیز می‌سروده است. شرحی با عنوان <big>المناسک المَرویة فی شرح الإثنَیْ عشریة الحَجّیة</big> بر [[رساله حج]] [[شیخ بهایی]] و اثری در تاریخ به زبان فارسی نوشته است. وی در هنگام بازگشت از [[سفر حج]]، در 1078 ق، در [[صنعا]] درگذشت. دیگر برادر حرّ، شیخ‌علی، نیز عالمی فاضل بود که نزد پدرش و شیخ‌حرّ تحصیل کرد. وی در 1078ق، درگذشت.


شیخ‌حرّ چهار پسر به نامهای محمدرضا، حسن، احمد، محمود و دختری داشت که به [[امّ سید صالح]] مشهور بود و همسر شاگرد حرّعاملی، [[سیدمحمد بن ابراهیم شرف‌الدین]]، (نیای مادری سید حسن صدر ) بود. از محمدرضا، همچون پدرش، به عنوان [[فقیه]] و محدثی [[اخباری]] یاد شده است. از جمله آثار او تدوین مجموعه‌ای از اشعار شیخ‌بهایی بوده است.
شیخ‌حرّ چهار پسر به نامهای محمدرضا، حسن، احمد، محمود و دختری داشت که به [[امّ سید صالح]] مشهور بود و همسر شاگرد حرّعاملی، [[سیدمحمد بن ابراهیم شرف‌الدین]]، (نیای مادری سید حسن صدر ) بود. از محمدرضا، همچون پدرش، به عنوان [[فقیه]] و محدثی [[اخباری]] یاد شده است. از جمله آثار او تدوین مجموعه‌ای از اشعار شیخ‌بهایی بوده است.
خط ۶۹: خط ۶۹:
شیخ حر تحصیلاتش را در زادگاهش مشغری و نزد پدر، عمو و جمعی دیگر از عالمان آن دیار آغاز کرد. در جبع نیز نزد عمو و [[زین الدین محمد]](نوه صاحب معالم) و تعدادی از مشایخ آن دیار تحصیلات خود را ادامه داد. وی تا 40 سالگی در منطقه جبل عامل زندگی میکرد و در این مدت دوبار به سفر حج مشرف گردید.  
شیخ حر تحصیلاتش را در زادگاهش مشغری و نزد پدر، عمو و جمعی دیگر از عالمان آن دیار آغاز کرد. در جبع نیز نزد عمو و [[زین الدین محمد]](نوه صاحب معالم) و تعدادی از مشایخ آن دیار تحصیلات خود را ادامه داد. وی تا 40 سالگی در منطقه جبل عامل زندگی میکرد و در این مدت دوبار به سفر حج مشرف گردید.  


شیخ حر در سال 1073 ق، برای [[زیارت]] [[ائمه معصوم (ع)]] به [[عراق]] رفت و از آنجا برای زیارت [[امام رضا (ع)]] عازم مشهد مقدس گشت و در آنجا ساکن شد. در سالهای 1087 و 1088 ق، نیز دوبار به زیارت حج و ائمه معصومین در عراق مشرف شد و بعد از آن به اصفهان رفت و به دیدار عالمان بزرگ اصفهان مانند [[علامه مجلسی]] نایل آمد. وی در آن سفر به علامه مجلسی [[اجازه روایت]] داد و علامه نیز به شیخ حر اجازه روایت داد. در همین سفر، منصب [[قاضی‌القضاتی]] و [[شیخ‌الاسلامی]] [[خراسان]]، از سوی شاه سلیمان صفوی به او رسید، گرچه از پذیرش آن خودداری می‌کرد. شیخ حر عاملی بعد از آن به مشهد مقدس بازگشت.
شیخ حر در سال 1073 ق، برای [[زیارت]] [[ائمه معصوم (ع)]] به [[عراق]] رفت و از آنجا برای زیارت [[امام رضا (ع)]] عازم مشهد مقدس گشت و در آنجا ساکن شد. در سالهای 1087 و 1088 ق، نیز دوبار به زیارت حج و [[ائمه معصومین]] در عراق مشرف شد و بعد از آن به اصفهان رفت و به دیدار عالمان بزرگ اصفهان مانند [[علامه مجلسی]] نایل آمد. وی در آن سفر به علامه مجلسی [[اجازه روایت]] داد و علامه نیز به شیخ حر اجازه روایت داد. در همین سفر، منصب [[قاضی‌القضاتی]] و [[شیخ‌الاسلامی]] [[خراسان]]، از سوی شاه سلیمان صفوی به او رسید، گرچه از پذیرش آن خودداری می‌کرد. شیخ حر عاملی بعد از آن به مشهد مقدس بازگشت.


=اساتید شیخ حُر عاملى=
=اساتید شیخ حُر عاملى=
خط ۱۶۹: خط ۱۶۹:
15 کتاب کشف التعمیة فی حکم التسمیة
15 کتاب کشف التعمیة فی حکم التسمیة


16 کتابی در اثبات اینکه [[نماز جمعه]] واجب عینی است.
16 کتابی در اثبات اینکه [[نماز جمعه]] [[واجب عینی]] است.


17. کتاب نزهة الاسماع فی الاجماع
17. کتاب نزهة الاسماع فی الاجماع
confirmed، مدیران
۳۷٬۲۱۴

ویرایش