۸۷٬۸۰۲
ویرایش
جده: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''جَدّه''' | '''جَدّه''' شهر و بندری در عربستان سعودی و بزرگ‌ترین و پرجمعیت ترین شهر پس از ریاض است، از مهم ترین بندرهای عربستان و دریای سرخ است. این شهر به عروس دریای سرخ شهرت دارد و دروازه ورود غالب حاجیان به حرمین شریفین محسوب می‌شود. | ||
=موقعیت جغرافیایی= | =موقعیت جغرافیایی= | ||
شهر جدّه در حدود۷۸کیلومتری مغرب | شهر جدّه در حدود۷۸کیلومتری مغرب مکه کنار دریای سرخ در َ۲۹ ۲۱ عرض شمالی و َ۱۱ ۳۹ طول شرقی قرار دارد. | ||
=عروس دریای سرخ= | =عروس دریای سرخ= | ||
پس از ریاض پایتخت عربستان سعودی، بزرگ ترین و پرجمعیت ترین شهر این کشور است. جدّه از مهم ترین بندرهای عربستان و دریای سرخ است. این شهر به عروس دریای سرخ شهرت دارد و دروازه ورود غالب حاجیان به حرمین شریفین محسوب می‌شود. <ref>الموسوعه العربیه العالمیه، ذیل مادّه.</ref> | |||
=پدیده‌های طبیعی= | =پدیده‌های طبیعی= | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۴: | ||
==سده سوم و چهارم== | ==سده سوم و چهارم== | ||
در سده‌های سوم و | در سده‌های سوم و چهارم جغرافی نویسان مطالب فراوانی در باره شهر ذکر کرده اند. به نوشته ابن خرداذبه، <ref>ابن خرداذبه، المسالک والممالک، ج۱، ص۱۳۲. </ref><ref>ابن خرداذبه، المسالک والممالک، ج۱، ص۱۴۷ ۱۴۸. </ref> راه ساحلی حجاز از جدّه به مکه متصل می‌شد. <ref>ابن فقیه، البلدان، ج۱، ص۲۱ـ۲۲.</ref><ref>قدامه بن جعفر، نقد الشعر، ج۱، ص۱۹۳.</ref> در اواخر سده سوم، یعقوبی <ref>یعقوبی، البلدان، ج۱، ص۳۱۶ـ۳۱۷.</ref> این شهر را تابع مکه و محل تأمین مایحتاج مکه ــ که از مصر از راه جدّه وارد می‌شد ــ وصف کرده و ابن رسته <ref>ابن رسته، الاعلاق‌النفیسه، ج۱، ص۹۶.</ref> جدّه را در اقلیم دوم دانسته است. در سده چهارم، جدّه آبادان و خرّم، بندرگاه مکه، با تجارت پررونق و در فاصله پنج مرحله ای جُحفه بود. مؤلفان از تجارت اهالی شهر با ایرانیان خبر داده اند. <ref>اصطخری، المسالک والممالک، ج۱، ص۱۹. </ref> <ref>اصطخری، المسالک والممالک، ج۱، ص۲۷. </ref> <ref>حدودالعالم، ج۱، ص۱۶۸.</ref><ref>ابن حوقل، صوره الارض، ج۱، ص۳۱۳۲. </ref> به گفته اصطخری، <ref>اصطخری، المسالک والممالک، ج۱، ص۱۹. </ref> به جز مکه، هیچ شهری در حجاز آبادتر از جدّه نبوده است. <ref>ابن حوقل، صوره الارض، ج۱، ص۳۱. </ref> در اواخر سده چهارم، مقدسی <ref>مقدسی، البدء والتاریخ، ج۱، ص۶۹.</ref> <ref>مقدسی، البدء والتاریخ، ج۱، ص۱۰۴.</ref> آنجا را شهری گرم و کم آب، جزو حجاز، بندر مکه و بارانداز یمنیها و مصریها، با مردمانی بازرگان و مرفه، دارای بارو و مسجدی نیکو در بازار وصف کرده و در باره آب انبارهای فراوان در جدّه، چگونگی تأمین آب شهر، کاخهای ساخته ایرانیان و جمع آوری مالیات در آنجا مطالبی آورده است. | ||
در ۴۱۹ شهر محل عبور حجاجی بود که از راه دریا به حج می‌رفتند، از جمله حجاج خراسانی. <ref>ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۹، ص۳۷۰. </ref> در همین زمان، ناصرخسرو (متوفی ۴۸۱) از عَیذاب با کشتی به جدّه رفته <ref>ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۹، ص۱۱۵.</ref> و مطالبی در باره شهر آورده است. به نوشته وی، <ref>ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۹، ص۱۱۷ـ ۱۱۸.</ref> جدّه شهری بزرگ در دوازده فرسخی مکه با حصاری محکم و دو دروازه، یکی شرقی به سمت مکه و دیگری غربی به سمت دریا، دارای مسجدجامع و بازارهای خوب، اما بدون کشت و زرع بود. در زمان ناصرخسرو، شهر پنج هزارتن جمعیت داشت و تاج المعالی محمدبن شُکْربن حسن بر آن حکومت می‌کرد. در بیرون شهر نیز، به جز مسجدی معروف به مسجد رسول اللّه، بنای خاص دیگری وجود نداشت. <ref>ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۹، ص۱۱۷ـ ۱۱۸.</ref> | در ۴۱۹ شهر محل عبور حجاجی بود که از راه دریا به حج می‌رفتند، از جمله حجاج خراسانی. <ref>ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۹، ص۳۷۰. </ref> در همین زمان، ناصرخسرو (متوفی ۴۸۱) از عَیذاب با کشتی به جدّه رفته <ref>ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۹، ص۱۱۵.</ref> و مطالبی در باره شهر آورده است. به نوشته وی، <ref>ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۹، ص۱۱۷ـ ۱۱۸.</ref> جدّه شهری بزرگ در دوازده فرسخی مکه با حصاری محکم و دو دروازه، یکی شرقی به سمت مکه و دیگری غربی به سمت دریا، دارای مسجدجامع و بازارهای خوب، اما بدون کشت و زرع بود. در زمان ناصرخسرو، شهر پنج هزارتن جمعیت داشت و تاج المعالی محمدبن شُکْربن حسن بر آن حکومت می‌کرد. در بیرون شهر نیز، به جز مسجدی معروف به مسجد رسول اللّه، بنای خاص دیگری وجود نداشت. <ref>ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۹، ص۱۱۷ـ ۱۱۸.</ref> | ||
| خط ۹۶: | خط ۹۴: | ||
=فهرست منابع= | =فهرست منابع= | ||
(۱) ابن اثیر، الكامل | (۱) ابن اثیر، الكامل فی التاریخ؛ | ||
(۲) ابن بطوطه، رحله ابن بطوطه، چاپ محمد عبدالمنعم عریان، بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۷؛ | (۲) ابن بطوطه، رحله ابن بطوطه، چاپ محمد عبدالمنعم عریان، بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۷؛ | ||
| خط ۱۱۰: | خط ۱۰۸: | ||
(۷) ابن خرداذبه، المسالك والممالك؛ | (۷) ابن خرداذبه، المسالك والممالك؛ | ||
(۸) ابن خلدون، | (۸) ابن خلدون، تاریخ ابن خلدون؛ | ||
(۹) ابن رسته، الاعلاق‌النفیسه؛ | (۹) ابن رسته، الاعلاق‌النفیسه؛ | ||
| خط ۱۶۲: | خط ۱۶۰: | ||
(۳۳) سازمان کنفرانس اسلامی، مجمع فقه اسلامی، مصوبه ها و توصیه ها: از دومین تا پایان نهمین نشست، ترجمه محمد مقدس، قم ۱۴۱۸؛ | (۳۳) سازمان کنفرانس اسلامی، مجمع فقه اسلامی، مصوبه ها و توصیه ها: از دومین تا پایان نهمین نشست، ترجمه محمد مقدس، قم ۱۴۱۸؛ | ||
(۳۴) سمعانی، الانساب | (۳۴) سمعانی، الانساب للسمعانی؛ | ||
(۳۵) زین العابدین بن اسکندر شیروانی، بستان السیاحه، یا سیاحت نامه، چاپ سنگی تهران ۱۳۱۵، چاپ افست ( بی تا. )؛ | (۳۵) زین العابدین بن اسکندر شیروانی، بستان السیاحه، یا سیاحت نامه، چاپ سنگی تهران ۱۳۱۵، چاپ افست ( بی تا. )؛ | ||
| خط ۱۹۰: | خط ۱۸۸: | ||
(۴۷) مسعودی، مروج (بیروت )؛ | (۴۷) مسعودی، مروج (بیروت )؛ | ||
(۴۸) مقدسی، البدء | (۴۸) مقدسی، البدء والتاریخ؛ | ||
(۴۹) المملکه العربیه السعودیه. وزاره التخطیط ، مصلحه الاحصاءات العامه، الکتاب الاحصائی السنوی، ش ۳۵، ( ریاض ) ۱۴۱۹/۱۹۹۹؛ | (۴۹) المملکه العربیه السعودیه. وزاره التخطیط ، مصلحه الاحصاءات العامه، الکتاب الاحصائی السنوی، ش ۳۵، ( ریاض ) ۱۴۱۹/۱۹۹۹؛ | ||
| خط ۲۱۸: | خط ۲۱۶: | ||
[[رده: شهرهای اسلامی]] | [[رده: شهرهای اسلامی]] | ||
<references /> | |||