۸٬۲۰۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
"''حرم نبوی''' حرم مهمی دیگری است که بر پایه احادیث و فتاوای فقهی، آداب و احکام خاصی دارد. | |||
بنابر حدیثی، [[پیامبراکرم]] [[شفاعت]] اهل [[مدینه]] را در روز قیامت برعهده گرفته است. | بنابر حدیثی، [[پیامبراکرم]] [[شفاعت]] اهل [[مدینه]] را در روز قیامت برعهده گرفته است. <ref>ابن حنبل، مسند احمد بن حنبل، ج۶، ص۳۷۰، استانبول ۱۴۰۲/۱۹۸۲.</ref><ref>مسلم بن حجاج، صحیح مسلم، ج۴، ص۱۱۳، چاپ محمد فؤاد عبدالباقی، استانبول ۱۴۰۱/ ۱۹۸۱.</ref> | ||
حنفیان به وجود حرم برای مدینه ، به گونهای که احکام خاصی داشته باشد، قائل نیستند. | حنفیان به وجود حرم برای مدینه ، به گونهای که احکام خاصی داشته باشد، قائل نیستند. <ref>ابن عابدین، ردّالمحتار علی الدرّالمختار، ج۲، ص۲۵۶، چاپ سنگی مصر ۱۲۷۱ـ۱۲۷۲، چاپ افست بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۷.</ref><ref>ابراهیم رفعتباشا، مرآةالحرمین، ج۱، ص۴۴۷، او، الرحلات الحجازیة و الحج و مشاعره الدینیة، بیروت: دارالمعرفة، (بیتا).</ref> | ||
=حرم نبوی در دیدگاه فقهای شیعه= | =حرم نبوی در دیدگاه فقهای شیعه= | ||
برخی فقهای معاصر شیعه نیز در حرم بودن مدینه، به گونهای که در مورد مکه تعریف شده است، تردید دارند و این حدیث مشهور پیامبر اکرم را که حرم مدینه به شخص ایشان و حرم مکه به حضرت ابراهیم منتسب است، | برخی فقهای معاصر شیعه نیز در حرم بودن مدینه، به گونهای که در مورد مکه تعریف شده است، تردید دارند و این حدیث مشهور پیامبر اکرم را که حرم مدینه به شخص ایشان و حرم مکه به حضرت ابراهیم منتسب است، <ref>محمد بن اسماعیل بخاری، صحیحالبخاری، ج۵، ص۴۰، (چاپ محمد ذهنیافندی)، استانبول ۱۴۰۱/۱۹۸۱.</ref><ref>مسلم بن حجاج، صحیح مسلم، ج۴، ص۱۱۳، چاپ محمد فؤاد عبدالباقی، استانبول ۱۴۰۱/ ۱۹۸۱.</ref> به معنای لزوم حفظ حرمت نسبی این شهر یا حرمت مرقد مطهر آن حضرت تفسیر کردهاند. | ||
این فقها، برای احتیاط، برخی احکامِ حرم را برای مدینه قائل شدهاند | این فقها، برای احتیاط، برخی احکامِ حرم را برای مدینه قائل شدهاند <ref>محسن حکیم، دلیل الناسک، ج۱، ص۴۹۳، چاپ محمد قاضی طباطبایی، (بیجا):مؤسسةالمنار، (بیتا). </ref> <ref>رضاخلخالی، معتمد العروة الوثقی، محاضرات آیتاللّه خویی،ج ۵، ص ۵۱۳، قم ۱۴۰۵ـ۱۴۱۰.</ref> | ||
=حرم نبوی از نظر فقهای اهل سنت= | =حرم نبوی از نظر فقهای اهل سنت= | ||
برخی مالکیان و شافعیان، از جمله [[مالک بن انس]] ، با استناد به احادیث مذکور و نیز از آنرو که مدینه موطن مهاجران و محل استقرار صحابیان بوده است، حرم نبوی را از حرم مکّی برتر شمردهاند، | برخی مالکیان و شافعیان، از جمله [[مالک بن انس]] ، با استناد به احادیث مذکور و نیز از آنرو که مدینه موطن مهاجران و محل استقرار صحابیان بوده است، حرم نبوی را از حرم مکّی برتر شمردهاند، <ref>ابن عابدین، ردّالمحتار علی الدرّالمختار، ج۲، ص۶۸۸، چاپ سنگی مصر ۱۲۷۱ـ۱۲۷۲، چاپ افست بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۷.</ref> ولی بیشتر فقها، جز مرقد حضرت رسول که برترین بقعه عالم معرفی شده است، حرم مکّی را برتر شمردهاند.<ref>محمد بن حسن طوسی، کتاب الخلاف، ج۲، ص۴۵۱ ۴۵۲، قم ۱۴۰۷۱۴۱۷. </ref><ref>ابن عابدین، ردّالمحتار علی الدرّالمختار، ج۲، ص۲۵۶، چاپ سنگی مصر ۱۲۷۱ـ۱۲۷۲، چاپ افست بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۷.</ref><ref>وهبه مصطفی زحیلی، الفقهالاسلامی و ادلّته، ج۳، ص۳۲۳، دمشق ۱۴۰۴/ ۱۹۸۴.</ref> | ||
=حدود حرم= | =حدود حرم= | ||
در برخی احادیث، حدود حرم نبوی به اندازه یک بَرید از هر چهار طرف معرفی شده است. | در برخی احادیث، حدود حرم نبوی به اندازه یک بَرید از هر چهار طرف معرفی شده است. <ref>محمد بن حسن طوسی، تهذیب الاحکام، ج۶، ص۱۳، چاپ علیاکبر غفاری، تهران ۱۳۷۶ش. </ref><ref>یحیی بن شرف نووی، المجموع: شرح المُهَذّب، ج۷، ص۴۸۹، بیروت: دارالفکر، (بیتا).</ref><ref>علی بن ابوبکر هیثمی، کشفالاستار عن زوائد البزار علیالکتب الستة، ج۲، ص۵۴، ج ۲، چاپ حبیب الرحمان اعظمی، بیروت ۱۴۰۴/ ۱۹۸۴.</ref> | ||
طبق حدیثی دیگر ــکه هم شیعه و هم اهل سنّت نقل کردهاند ــ حرم نبوی میان دو زمینِ پوشیده از سنگ سیاه (ما بَینَ لابَتَیها)، در مشرق و مغرب مدینه، قرار دارد. | طبق حدیثی دیگر ــکه هم شیعه و هم اهل سنّت نقل کردهاند ــ حرم نبوی میان دو زمینِ پوشیده از سنگ سیاه (ما بَینَ لابَتَیها)، در مشرق و مغرب مدینه، قرار دارد. <ref>کلینی، اصول الکافی، ج۴، ص۵۶۴.</ref><ref>یحیی بن شرف نووی، المجموع: شرح المُهَذّب، ج۷، ص۴۸۷، بیروت: دارالفکر، (بیتا).</ref><ref>احمد بن عبداللّه طبری، القری لقاصد امالقری، ج۱، ص۶۷۰ـ۶۷۱، چاپ مصطفی سقا، بیروت (بیتا).</ref> | ||
فقهای شیعه حدود حرم نبوی را طبق احادیث، از کوه عَیر (یا عایر) تا کوه وَعیر دانستهاند | فقهای شیعه حدود حرم نبوی را طبق احادیث، از کوه عَیر (یا عایر) تا کوه وَعیر دانستهاند <ref>ابن ادریس حلّی، کتاب السرائرالحاوی لتحریر الفتاوی، ج۱، ص۶۵۱، قم ۱۴۱۰۱۴۱۱. </ref><ref>یوسف بن احمد بحرانی، الحدائق الناضرة فی احکام العترةالطاهرة، ج۱۱، ص۳۰۲، قم ۱۳۶۳۱۳۶۷ش. </ref><ref>محمدحسن بن باقر نجفی، جواهرالکلام فی شرح شرائع الاسلام، ج۲۰، ص۷۵۷۶، بیروت ۱۹۸۱. </ref> <ref>رضاخلخالی، معتمد العروة الوثقی، محاضرات آیتاللّه خویی،ج ۵، ص ۵۱۲، قم ۱۴۰۵ـ۱۴۱۰.</ref> ، اما برخی از فقهای اهل سنّت، به استنادِ احادیثی دیگر، مرز این حرم را از کوه عیر تا کوه ثور، که دوازده میل میشود، معرفی کردهاند. | ||
آنان عیر را در میقات و ثور را در پشت کوه اُحد دانستهاند. | آنان عیر را در میقات و ثور را در پشت کوه اُحد دانستهاند. <ref>ابن قدامه، المغنی، ج۳، ص۳۷۶، بیروت: دارالکتاب العربی، (بیتا).</ref><ref>محمد بن احمد خطیب شربینی، مغنی المحتاج الی معرفة معانی الفاظالمنهاج، ج۱، ص۵۲۹، مع تعلیقات جوبلیبن ابراهیم شافعی، بیروت: دارالفکر، (بیتا).</ref><ref>منصور بن یونس بهوتی حنبلی، کشّاف القناع عن متن الاقناع، ج۲، ص۵۵۱، چاپ محمدحسن شافعی، بیروت ۱۴۱۸/۱۹۹۷.</ref> | ||
برخی دیگر، با توجه به وجود کوه ثور در مکه، به توجیه احادیث مذکور پرداخته و از جمله احتمال دادهاند که راویان به اشتباه به جای اُحد، ثور را ذکر کردهاند یا نام پیشین احد، ثور بوده است. | برخی دیگر، با توجه به وجود کوه ثور در مکه، به توجیه احادیث مذکور پرداخته و از جمله احتمال دادهاند که راویان به اشتباه به جای اُحد، ثور را ذکر کردهاند یا نام پیشین احد، ثور بوده است. <ref>یحیی بن شرف نووی، المجموع: شرح المُهَذّب، ج۷، ص۴۸۶، بیروت: دارالفکر، (بیتا).</ref><ref>محمد بن احمد خطیب شربینی، مغنی المحتاج الی معرفة معانی الفاظالمنهاج، ج۱، ص۵۲۹، مع تعلیقات جوبلیبن ابراهیم شافعی، بیروت: دارالفکر، (بیتا).</ref>همچنین ممکن است مراد پیامبر اکرم فاصلهای معادل فاصله دو کوه عیر و ثور در مکه بوده یا خود حضرت مجازآ دو کوه موجود در مدینه را عیر و ثور نامیده است. <ref>ابن قدامه، المغنی، ج۳، ص۳۷۰، بیروت: دارالکتاب العربی، (بیتا).</ref> | ||
= | = | ||
=احکام= | =احکام= | ||
مهمترین آداب و احکام حرم نبوی عبارتاند از: استحباب ورود با غسل به حرم نبوی؛ استحباب مجاورت در مدینه ؛ استحباب روزه گرفتن در برخی ایام هفته ؛ حرمت آسیب رساندن به گیاهان و قطع درختان ، بهویژه نهال درختان، مگر برای تغذیه چهارپایان؛ و حرمت شکار کردن حیوانات. | مهمترین آداب و احکام حرم نبوی عبارتاند از: استحباب ورود با غسل به حرم نبوی؛ استحباب مجاورت در مدینه ؛ استحباب روزه گرفتن در برخی ایام هفته ؛ حرمت آسیب رساندن به گیاهان و قطع درختان ، بهویژه نهال درختان، مگر برای تغذیه چهارپایان؛ و حرمت شکار کردن حیوانات. <ref>ابن ادریس حلّی، کتاب السرائرالحاوی لتحریر الفتاوی، ج۱، ص۶۵۱۶۵۲، قم ۱۴۱۰۱۴۱۱. </ref><ref>محمد بن بهادر زرکشی، اعلامالساجد باحکام المساجد، ج۱، ص۲۴۳ـ۲۴۵، چاپ ابوالوفا مصطفی مراغی، قاهره ۱۴۱۰/۱۹۸۹.</ref><ref>محمد بن بهادر زرکشی، اعلامالساجد باحکام المساجد، ج۱، ص۲۶۱، چاپ ابوالوفا مصطفی مراغی، قاهره ۱۴۱۰/۱۹۸۹.</ref><ref>محمدرضا گلپایگانی، ج۱، ص۱۸۷، مناسکالحج، قم ۱۴۱۳. </ref><ref>وهبه مصطفی زحیلی، الفقهالاسلامی و ادلّته، ج۳، ص۳۳۵ـ ۳۳۶، دمشق ۱۴۰۴/ ۱۹۸۴.</ref> <ref>گلپایگانی، ج۱، ص۲۱۰، مناسکالحج، قم ۱۴۱۳. </ref> برخی فقهای متقدم اهل سنّت برای ارتکاب پارهای از محرّمات حرم نبوی مجازات ذکر کردهاند. <ref>ابن قدامه، المغنی، ج۳، ص۳۷۰، بیروت: دارالکتاب العربی، (بیتا).</ref><ref>احمد بن عبداللّه طبری، القری لقاصد امالقری، ج۱، ص۶۷۵ـ۶۷۶، چاپ مصطفی سقا، بیروت (بیتا).</ref> | ||
برخى دیگر بین قطع درختان و شکار تفصیل داده، در اوّل قائل به حرمت و در دوم قائل به کراهت شدهاند. | برخى دیگر بین قطع درختان و شکار تفصیل داده، در اوّل قائل به حرمت و در دوم قائل به کراهت شدهاند. <ref>قواعد الاحکام ج۱، ص ۴۵۰. </ref> <ref>الدروس الشرعیة ج۲، ص ۲۱. </ref> بنابر تصریح بعضى، در حکم یاد شده، تفاوتى بین گیاهان و درختان نیست. هرچند ظاهر کلمات برخى اختصاص حکم به درختان است.<ref>شرائع الاسلام ج۱، ص ۲۰۹. </ref> <ref>ارشاد الأذهان ج۱، ص ۳۳۹.</ref> <ref>مستند الشیعة ۱۳، ص ۳۳۳. </ref> <ref>مهذّب الاحکام ج۱۵، ص ۳۶.</ref> | ||
البته آنچه در حرم مکه استثنا شده درحرم مدینه نیز مستثنا است. | البته آنچه در حرم مکه استثنا شده درحرم مدینه نیز مستثنا است. <ref>محمدحسن بن باقر نجفی،جواهر الکلام ج۲۰، ص ۷۷. </ref> بنابر قول به حرمت، در صورت ارتکاب، کفاره ثابت نیست، هرچند گناه کرده است. <ref>محمدحسن بن باقر نجفی،جواهر الکلام ج۲۰، ۷۹. </ref> لیکن خوردن شکار حرام است. <ref>الحدائق الناضرة ۱۷، ص ۴۱۵. </ref> براى دخول حرم مدینه احرام بستن واجب نیست. <ref>محمدحسن بن باقر نجفی،جواهر الکلام ج۲۰، ص ۷۹. </ref> هرچند غسل کردن مستحب است. <ref>محمدحسن بن باقر نجفی،جواهر الکلام ج۵، ص ۶۰. </ref> | ||
=منبع= | =منبع= | ||
خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
=پانویس= | =پانویس= | ||
" |