|
|
| خط ۱۶: |
خط ۱۶: |
| =نام اصلی و لقب بنان= | | =نام اصلی و لقب بنان= |
|
| |
|
| نام او ابوالحسن بُنان بن محمد بن حَمدان بن سعید و لقبش حمّال است. [۱][۲][۳] | | نام او ابوالحسن بُنان بن محمد بن حَمدان بن سعید و لقبش حمّال استابن جوزی، <ref>المنتظم فی تاریخ الملوک والامم، ج۱۳، ص۲۷۳، چاپ محمد عبدالقادر عطا و مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت ۱۴۱۲/ ۱۹۹۲</ref>. |
|
| |
|
| =تاریخ و محل تولد بنان= | | =تاریخ و محل تولد بنان= |
|
| |
|
| تاریخ تولد وی در منابع ذکر نشده است. با این‌که مولدش را در واسط نوشته‌اند. [۴] [۵] [۶] | | تاریخ تولد وی در منابع ذکر نشده است. با این‌که مولدش را در واسط نوشته‌اند<ref>محمدبن حسین سلمی، طبقات الصوفیه، چاپ نورالدین شریبه، حلب ۱۴۰۶/۱۹۸۶</ref>. |
|
| |
|
| =محل رشد بنان= | | =محل رشد بنان= |
|
| |
|
| در [[بغداد]] نشو و نما یافته است، [۷] و شاید به همین سبب، ابونعیم او را «بُنان بغدادی» معرفی کرده است. [۸] | | در [[بغداد]] نشو و نما یافته است، [۷] و شاید به همین سبب، ابونعیم او را «بُنان بغدادی» معرفی کرده است<ref>احمدبن عبدالله ابونعیم، حلیة الاولیاء و طبقات الاصفیاء، ج۱۰، ص۳۲۴، بیروت ۱۳۸۷/۱۹۶۷</ref>. |
|
| |
|
| =وجه تسمیه بنان به حمال= | | =وجه تسمیه بنان به حمال= |
|
| |
|
| در وجه تسمیه او به حمّال، گویند: در سفر [[حج]] توشه‌ای بر پشت داشت؛ پیرزنی به او گفت : «ای بنان تو حمّالی، زاد بر پشت می‌گیری و به خدا [[توکل]] نمی‌کنی.» پس بنان توشه را به دور افکند. [۹] [۱۰] | | در وجه تسمیه او به حمّال، گویند: در سفر [[حج]] توشه‌ای بر پشت داشت؛ پیرزنی به او گفت : «ای بنان تو حمّالی، زاد بر پشت می‌گیری و به خدا [[توکل]] نمی‌کنی.» پس بنان توشه را به دور افکند<ref>عبدالکریم بن هوازن قشیری، الرسالة القشیریه، ص۱۷۰، چاپ معروف زریق و علی عبدالحمید بلطه جی، بیروت ۱۴۰۸/۱۹۸۸</ref>. |
|
| |
|
| =مصاحبت با صوفیان بغداد= | | =مصاحبت با صوفیان بغداد= |
|
| |
|
| بنان با جنید و دیگر [[صوفیان]] بغداد مصاحبت داشت و [[ابو الحسین نوری|ابوالحسین نوری]] (متوفی ۲۹۵) را از شاگردان او دانسته‌اند. [۱۱][۱۲][۱۳] | | بنان با جنید و دیگر [[صوفیان]] بغداد مصاحبت داشت و [[ابو الحسین نوری|ابوالحسین نوری]] (متوفی ۲۹۵) را از شاگردان او دانسته‌اند<ref>عبدالوهاب بن احمد شعرانی، الطبقات الکبری، ج۱، ص۸۴، مصر ۱۳۴۳/۱۹۲۵</ref>. |
|
| |
|
| =بنان و روایت حدیث= | | =بنان و روایت حدیث= |
|
| |
|
| همچنین او را از محدثانی می‌دانند که از [[حسن بن محمد زعفرانی]] (متوفی ۲۶۰) و [[حسن بن عَرَفه]] (متوفی ۲۵۷) حدیث روایت کرده است. [۱۴][۱۵][۱۶] | | همچنین او را از محدثانی می‌دانند که از [[حسن بن محمد زعفرانی]] (متوفی ۲۶۰) و [[حسن بن عَرَفه]] (متوفی ۲۵۷) حدیث روایت کرده است<ref>عبدالرحمان بن ابی بکر سیوطی، حسن المحاضرة فی تاریخ مصر والقاهره، ج۱، ص۵۱۳، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، ج۱، (قاهره) ۱۳۸۷/۱۹۶۷</ref>. |
| | |
| =مهاجرت به مصر= | | =مهاجرت به مصر= |
|
| |
|
| خط ۴۴: |
خط ۴۳: |
| =وفات بنان= | | =وفات بنان= |
|
| |
|
| و سرانجام بنان در سال ۳۱۶ در همان‌جا (مصر) وفات یافت [۱۷][۱۸] او را در قُرافه به خاک سپردند [۱۹] و به جهت شأن و مقام والایش، بیشتر مردم در تشییع جنازه‌اش شرکت کردند. [۲۰][۲۱] | | و سرانجام بنان در سال ۳۱۶ در همان‌جا (مصر) وفات یافت <ref>عبدالرحمان بن احمد جامی، نفحات الانس، ج۱، ص۱۶۱، چاپ محمود عابدی، تهران ۱۳۷۰ ش</ref>. او را در قُرافه به خاک سپردند <ref>عبدالوهاب بن احمد شعرانی، الطبقات الکبری، ج۱، ص۸۴، مصر ۱۳۴۳/۱۹۲۵</ref>. و به جهت شأن و مقام والایش، بیشتر مردم در تشییع جنازه‌اش شرکت کردند<ref>ابن عماد، شذرات الذّهب فی اخبار من ذهب، ج۲، ص۲۷۱، بیروت ۱۳۹۹/ ۱۹۷۹</ref>. |
|
| |
|
| =خصوصیات بنان= | | =خصوصیات بنان= |
|
| |
|
| وی در زهد و عبادت مثل بوده [۲۲][۲۳] و از آمران به معروف و ناهیان از منکر به شمار می‌آمده است. [۲۴][۲۵] گویند که او احمد بن طولون (متوفی ۲۷۰) را به سبب منکری که انجام داده بود، نکوهش کرد. ابن طولون خشمگین شد و دستور داد تا بنان را در قفس شیر بیندازند. اما شیر او را می‌بویید و می‌لیسید. وقتی که وی را از قفس شیر بیرون آوردند، از او پرسیدند: در آن هنگام به تو رنجی رسید؟ گفت: رنجی نبود جز اندیشیدن در اختلاف علما در موضوع نجس یا پاک بودن آب دهان جانوران . [۲۶][۲۷][۲۸] | | وی در زهد و عبادت مثل بوده <ref>ابن جوزی، المنتظم فی تاریخ الملوک والامم، ج۱۳، ص۲۷۳، چاپ محمد عبدالقادر عطا و مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت ۱۴۱۲/ ۱۹۹۲</ref>. و از آمران به معروف و ناهیان از منکر به شمار می‌آمده است<ref>عبدالله بن محمد انصاری، طبقات الصوفیه، ج۱، ص۳۹۷، چاپ محمد سرور مولائی، تهران ۱۳۶۲ ش</ref>. گویند که او احمد بن طولون (متوفی ۲۷۰) را به سبب منکری که انجام داده بود، نکوهش کرد. ابن طولون خشمگین شد و دستور داد تا بنان را در قفس شیر بیندازند. اما شیر او را می‌بویید و می‌لیسید. وقتی که وی را از قفس شیر بیرون آوردند، از او پرسیدند: در آن هنگام به تو رنجی رسید؟ گفت: رنجی نبود جز اندیشیدن در اختلاف علما در موضوع نجس یا پاک بودن آب دهان جانوران<ref>محمدبن احمد ذهبی، سیراعلام النبلاء، ج۱۴، ص۴۸۹، ج۱۴، چاپ شعیب ارنؤوط و اکرم بوشیی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳</ref>. |
|
| |
|
| =طریقه بنان در تصوف= | | =طریقه بنان در تصوف= |
|
| |
|
| از بنان سخنان پراکنده‌ای به جای مانده است که طریقه او را در تصوف نشان می‌دهد؛ از جمله: وقتی از او پرسیدند: برترین حال [[صوفیه]] چیست ؟ گفت: اطمینان به آنچه (از روزی ) ضمانت شده است؛ به فرمان‌ها (ی الهی ) عمل کردن؛ رازداری و گسستن از دو جهان با پیوستن به حق تعالی. [۲۹][۳۰][۳۱] | | از بنان سخنان پراکنده‌ای به جای مانده است که طریقه او را در تصوف نشان می‌دهد؛ از جمله: وقتی از او پرسیدند: برترین حال [[صوفیه]] چیست ؟ گفت: اطمینان به آنچه (از روزی ) ضمانت شده است؛ به فرمان‌ها (ی الهی ) عمل کردن؛ رازداری و گسستن از دو جهان با پیوستن به حق تعالی<ref>عبدالله بن محمد انصاری، طبقات الصوفیه، ج۱، ص۳۹۷، چاپ محمد سرور مولائی، تهران ۱۳۶۲ ش</ref>. |
| | |
| =فهرست منابع=
| |
| | |
| (۱) ابن جوزی، صفة الصفوة، چاپ محمود فاخوری و محمد روّاس قلعه جی، بیروت ۱۳۹۹/۱۹۷۹.
| |
| | |
| (۲) ابن جوزی، المنتظم فی تاریخ الملوک والامم، چاپ محمد عبدالقادر عطا و مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت ۱۴۱۲/ ۱۹۹۲.
| |
| | |
| (۳) ابن عماد، شذرات الذّهب فی اخبار من ذهب، بیروت ۱۳۹۹/ ۱۹۷۹.
| |
| | |
| (۴) احمدبن عبدالله ابونعیم، حلیة الاولیاء و طبقات الاصفیاء، بیروت ۱۳۸۷/۱۹۶۷.
| |
| | |
| (۵) عبدالله بن محمد انصاری، طبقات الصوفیه، چاپ محمد سرور مولائی، تهران ۱۳۶۲ ش.
| |
| | |
| (۶) عبدالرحمان بن احمد جامی، نفحات الانس، چاپ محمود عابدی، تهران ۱۳۷۰ ش.
| |
| | |
| (۷) احمدبن علی خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، چاپ مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت ۱۴۱۷/۱۹۹۷.
| |
| | |
| (۸) محمدبن احمد ذهبی، سیراعلام النبلاء، ج۱۴، چاپ شعیب ارنؤوط و اکرم بوشیی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
| |
| | |
| (۹) محمدبن حسین سلمی، طبقات الصوفیه، چاپ نورالدین شریبه، حلب ۱۴۰۶/۱۹۸۶.
| |
| | |
| (۱۰) عبدالرحمان بن ابی بکر سیوطی، حسن المحاضرة فی تاریخ مصر والقاهره، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، ج۱، (قاهره) ۱۳۸۷/۱۹۶۷.
| |
| | |
| (۱۱) عبدالوهاب بن احمد شعرانی، الطبقات الکبری، مصر ۱۳۴۳/۱۹۲۵.
| |
| | |
| (۱۲) عبدالکریم بن هوازن قشیری، الرسالة القشیریه، چاپ معروف زریق و علی عبدالحمید بلطه جی، بیروت ۱۴۰۸/۱۹۸۸
| |
| | |
| =منابع=
| |
|
| |
| ۱. ↑ محمدبن حسین سلمی، طبقات الصوفیة، ج۱، ص۲۹۱، چاپ نورالدین شریبه، حلب ۱۴۰۶/۱۹۸۶.
| |
| | |
| ۲. ↑ ابن جوزی، المنتظم فی تاریخ الملوک والامم، ج۱۳، ص۲۷۳، چاپ محمد عبدالقادر عطا و مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت ۱۴۱۲/ ۱۹۹۲.
| |
| | |
| ۳. ↑ احمدبن علی خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۷، ص۱۰۳، چاپ مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت ۱۴۱۷/۱۹۹۷.
| |
|
| |
| ۴. ↑ محمدبن حسین سلمی، طبقات الصوفیه، چاپ نورالدین شریبه، حلب ۱۴۰۶/۱۹۸۶.
| |
| | |
| ۵. ↑ عبدالکریم بن هوازن قشیری، الرسالة القشیریة، ص۴۰۴، چاپ معروف زریق و علی عبدالحمید بلطه جی، بیروت ۱۴۰۸/۱۹۸۸.
| |
| | |
| ۶. ↑ ابن جوزی، صفة الصفوة، ج۲، ص۴۴۸، چاپ محمود فاخوری و محمد روّاس قلعه جی، بیروت ۱۳۹۹/۱۹۷۹.
| |
| | |
| ۷. ↑ ابن جوزی، صفة الصفوة، ج۱۳، ص۲۷۳، چاپ محمود فاخوری و محمد روّاس قلعه جی، بیروت ۱۳۹۹/۱۹۷۹.
| |
| | |
| ۸. ↑ احمدبن عبدالله ابونعیم، حلیة الاولیاء و طبقات الاصفیاء، ج۱۰، ص۳۲۴، بیروت ۱۳۸۷/۱۹۶۷.
| |
| | |
| ۹. ↑ ابن عماد، شذرات الذّهب فی اخبار من ذهب، ج۲، ص۲۷۳، بیروت ۱۳۹۹/ ۱۹۷۹.
| |
| | |
| ۱۰. ↑ عبدالکریم بن هوازن قشیری، الرسالة القشیریه، ص۱۷۰، چاپ معروف زریق و علی عبدالحمید بلطه جی، بیروت ۱۴۰۸/۱۹۸۸.
| |
| | |
| ۱۱. ↑ محمدبن احمد ذهبی، سیراعلام النبلاء، ج۱۴، ص۴۸۸، ج۱۴، چاپ شعیب ارنؤوط و اکرم بوشیی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
| |
| | |
| ۱۲. ↑ عبدالوهاب بن احمد شعرانی، الطبقات الکبری، ج۱، ص۸۴، مصر ۱۳۴۳/۱۹۲۵.
| |
| | |
| ۱۳. ↑ محمدبن حسین سلمی، طبقات الصوفیه، ج۱، ص۲۹۱، چاپ نورالدین شریبه، حلب ۱۴۰۶/۱۹۸۶.
| |
| | |
| ۱۴. ↑ محمدبن احمد ذهبی، سیراعلام النبلاء، ج۱۴، ص۴۸۸، ج۱۴، چاپ شعیب ارنؤوط و اکرم بوشیی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
| |
| | |
| ۱۵. ↑ عبدالرحمان بن ابی بکر سیوطی، حسن المحاضرة فی تاریخ مصر والقاهره، ج۱، ص۵۱۳، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، ج۱، (قاهره) ۱۳۸۷/۱۹۶۷.
| |
| | |
| ۱۶. ↑ ابن جوزی، صفة الصفوة، ج۱۳، ص۲۷۳، چاپ محمود فاخوری و محمد روّاس قلعه جی، بیروت ۱۳۹۹/۱۹۷۹.
| |
| | |
| ۱۷. ↑ عبدالرحمان بن ابی بکر سیوطی، حسن المحاضرة فی تاریخ مصر والقاهره، ج۱، ص۵۱۳، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، ج۱، (قاهره) ۱۳۸۷/۱۹۶۷.
| |
| | |
| ۱۸. ↑ عبدالرحمان بن احمد جامی، نفحات الانس، ج۱، ص۱۶۱، چاپ محمود عابدی، تهران ۱۳۷۰ ش.
| |
| | |
| ۱۹. ↑ عبدالوهاب بن احمد شعرانی، الطبقات الکبری، ج۱، ص۸۴، مصر ۱۳۴۳/۱۹۲۵.
| |
| | |
| ۲۰. ↑ ابن عماد، شذرات الذّهب فی اخبار من ذهب، ج۲، ص۲۷۱، بیروت ۱۳۹۹/ ۱۹۷۹.
| |
| | |
| ۲۱. ↑ عبدالرحمان بن ابی بکر سیوطی، حسن المحاضرة فی تاریخ مصر والقاهره، ج۱، ص۵۱۳، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، ج۱، (قاهره) ۱۳۸۷/۱۹۶۷.
| |
| | |
| ۲۲. ↑ ابن عماد، شذرات الذّهب فی اخبار من ذهب، ج۲، ص۲۷۱، بیروت ۱۳۹۹/ ۱۹۷۹.
| |
| | |
| ۲۳. ↑ ابن جوزی، المنتظم فی تاریخ الملوک والامم، ج۱۳، ص۲۷۳، چاپ محمد عبدالقادر عطا و مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت ۱۴۱۲/ ۱۹۹۲.
| |
| | |
| ۲۴. ↑ محمدبن حسین سلمی، طبقات الصوفیه، ج۱، ص۲۹۱، چاپ نورالدین شریبه، حلب ۱۴۰۶/۱۹۸۶.
| |
| | |
| ۲۵. ↑ عبدالله بن محمد انصاری، طبقات الصوفیه، ج۱، ص۳۹۷، چاپ محمد سرور مولائی، تهران ۱۳۶۲ ش.
| |
| | |
| ۲۶. ↑ احمدبن عبدالله ابونعیم، حلیة الاولیاء و طبقات الاصفیاء، ج۱۰، ص۳۲۴، بیروت ۱۳۸۷/۱۹۶۷.
| |
| | |
| ۲۷. ↑ ابن جوزی، المنتظم فی تاریخ الملوک والامم، ج۱۳، ص۲۷۴، چاپ محمد عبدالقادر عطا و مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت ۱۴۱۲/ ۱۹۹۲.
| |
| | |
| ۲۸. ↑ محمدبن احمد ذهبی، سیراعلام النبلاء، ج۱۴، ص۴۸۹، ج۱۴، چاپ شعیب ارنؤوط و اکرم بوشیی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
| |
| | |
| ۲۹. ↑ محمدبن حسین سلمی، طبقات الصوفیه، ج۱، ص۲۹۳ـ۲۹۴، چاپ نورالدین شریبه، حلب ۱۴۰۶/۱۹۸۶.
| |
| | |
| ۳۰. ↑ ابن عماد، شذرات الذّهب فی اخبار من ذهب، ج۲، ص۲۷۲، بیروت ۱۳۹۹/ ۱۹۷۹.
| |
|
| |
|
| ۳۱. ↑ عبدالله بن محمد انصاری، طبقات الصوفیه، ج۱، ص۳۹۷، چاپ محمد سرور مولائی، تهران ۱۳۶۲ ش.
| |
|
| |
|
|
| |
|
