پرش به محتوا

طالبان: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۰۵ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۲ اکتبر ۲۰۲۱
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'ك' به 'ک')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۱: خط ۱۱:
|-
|-
|رهبران
|رهبران
| data-type="authorbirthDate"|اولین رییس طالبان محمدعمر (قندهار۱۳۳۹ش-پاکستان۱۳۹۲ش/۱۹۶۰-۲۰۱۳م) معروف به ملاعمر ـ هبت‌الله آخوندزاده (رهبر کنونی)
| data-type="authorbirthDate" |اولین رییس طالبان محمدعمر (قندهار۱۳۳۹ش-پاکستان۱۳۹۲ش/۱۹۶۰-۲۰۱۳م) معروف به ملاعمر ـ هبت‌الله آخوندزاده (رهبر کنونی)
|-
|-
|گستره جغرافیایی  
|گستره جغرافیایی
| data-type="authorbirthDate" |قندهار، افغانستان (۱۹۹۶–۲۰۰۱)
| data-type="authorbirthDate" |قندهار، افغانستان (۱۹۹۶–۲۰۰۱)
کویته، پاکستان ـ  
کویته، پاکستان ـ  
خط ۲۶: خط ۲۶:


|اهداف
|اهداف
| data-type="authorbirthDate" | احیای الگوی زندگی سلفی
| data-type="authorbirthDate" |احیای الگوی زندگی سلفی
تشکیل نظام خلافت ـ  
تشکیل نظام خلافت ـ  
حفظ برتری سیاسی قومی  
حفظ برتری سیاسی قومی  
خط ۳۹: خط ۳۹:


=مبنای تفکر طالبان=
=مبنای تفکر طالبان=
شالوده و اساس تفکر طالبان، همان تفکر حاکم بر «مکتب دیوبندی» است. حلقه اتصال معنوی طالبان با مکتب دیوبند، مدرسان و مدیران «مکاتب حقانیه» در پاکستان بوده و هستند. به همین دلیل بیشتر سران طالبان در دوره اشغال افغانستان توسط شوروی سابق، متعلق به جبهه‌های «حرکت انقلاب اسلامی» به رهبری مولوی «[[محمدنبی محمدی]]» و «[[حزب اسلامی]]» به رهبری مولوی «[[محمدیونس خالص]]» بودند. رهبران این دو جبهه رادیکالی و آشتی‌ناپذیر، بیشترین تاثیر را از مکتب دیوبندی پذیرفته بودند و سنتی‌ترین افراد در افغانستان به شمار می‌رفتند.<ref>http://www.iess.ir/fa/analysis/1033/</ref> <br>
شالوده و اساس تفکر طالبان همان تفکر حاکم بر «مکتب دیوبندی» است. حلقه اتصال معنوی طالبان با مکتب دیوبند، مدرسان و مدیران «مکاتب حقانیه» در پاکستان بوده و هستند. به همین دلیل بیشتر سران طالبان در دوره اشغال افغانستان توسط شوروی سابق، متعلق به جبهه‌های «حرکت انقلاب اسلامی» به رهبری مولوی «[[محمدنبی محمدی]]» و «[[حزب اسلامی]]» به رهبری مولوی «[[محمدیونس خالص]]» بودند. رهبران این دو جبهه رادیکالی و آشتی‌ناپذیر، بیشترین تاثیر را از مکتب دیوبندی پذیرفته بودند و سنتی‌ترین افراد در افغانستان به شمار می‌رفتند.<ref>http://www.iess.ir/fa/analysis/1033/</ref> <br>


=پیش زمینه های پیدایش طالبان=
=پیش زمینه های پیدایش طالبان=


بعد از حمله شوروی به افغانستان، یک سازمان مذهبی پاکستانی تحت رهبری مولوی [[فضل الرحمن]] از قوم پشتون، مسئول امداد رسانی پناهندگان افغان در پاکستان شد. در همین راستا عده ای از جوانان پشتوی افغانی به حوزه های علمیه این سازمان رفته و به صورت رایگان مشغول تحصیل و فراگیری قرآن و احکام اسلامی شدند. نیز بسیاری از مادرانی که همسر خود را از دست داده بودند، فرزندان خود را به این مدارس دینی فرستادند تا از تحصیل محروم نمانند. این مدارس تابع نظام آموزشی رسمی کشور پاکستان نبود و شاخصه اصلی این مدارس، تدریس تفکر دیوبندی با تعصبات قبیله‌­ای پشتون بود. این مسائل موجب شد تا این مدارس در سرحد پاکستان به شدّت افزایش یافته و کمک­ های مالی عربستان سعودی و امارات متحده عربی و کمک های مردمی به سمت این مدارس سرازیر گردد که نقش بسزایی در رشد سریع و افزایش تعداد این مدارس داشت. فارغ التحصیلان این مدارس تعصب دینی آشکاری داشتند و با هر نوع فکر و اندیش ه­ای که مخالف عقیده و افکارشان بود با شیوه ­های خشونت آمیز برخورد می­ کردند. جهاد از نظر این مدارس، به معنی مبارزه با هر فکر و عقیده­ای که مخالف عقاید آنها باشد بود. لذا خیلی سریع مخالف خود را به کفر متهم می‌کردند.<ref>احدی، انور الحق، «عربستان سعودی، ایران و جنگ در افغانستان»، افغانستان طالبان و سیاستهای جهانی، ترجمه عبد الغفار محقق، انتشارات ترانه، مشهد، ۱۳۷۷ش.</ref>
بعد از حمله شوروی به افغانستان یک سازمان مذهبی پاکستانی تحت رهبری مولوی [[فضل الرحمن]] از قوم پشتون مسئول امداد رسانی پناهندگان افغان در پاکستان شد. در همین راستا عده ای از جوانان پشتوی افغانی به حوزه های علمیه این سازمان رفته و به صورت رایگان مشغول تحصیل و فراگیری قرآن و احکام اسلامی شدند. نیز بسیاری از مادرانی که همسر خود را از دست داده بودند فرزندان خود را به این مدارس دینی فرستادند تا از تحصیل محروم نمانند. این مدارس تابع نظام آموزشی رسمی کشور پاکستان نبود و شاخصه اصلی این مدارس تدریس تفکر دیوبندی با تعصبات قبیله‌­ای پشتون بود. این مسائل موجب شد تا این مدارس در سرحد پاکستان به شدّت افزایش یافته و کمک­ های مالی عربستان سعودی و امارات متحده عربی و کمک های مردمی به سمت این مدارس سرازیر گردد که نقش بسزایی در رشد سریع و افزایش تعداد این مدارس داشت. فارغ التحصیلان این مدارس تعصب دینی آشکاری داشتند و با هر نوع فکر و اندیش ه­ای که مخالف عقیده و افکارشان بود با شیوه ­های خشونت آمیز برخورد می­ کردند. جهاد از نظر این مدارس، به معنی مبارزه با هر فکر و عقیده­ای که مخالف عقاید آنها باشد بود. لذا خیلی سریع مخالف خود را به کفر متهم می‌کردند.<ref>احدی، انور الحق، «عربستان سعودی، ایران و جنگ در افغانستان»، افغانستان طالبان و سیاستهای جهانی، ترجمه عبد الغفار محقق، انتشارات ترانه، مشهد، ۱۳۷۷ش.</ref>


مولوی [[سمیع الحق]] از رهبران [[جمعیت علمای اسلام]] بر این امر تأکید دارد که ۸۰ درصد از فرماندهان جهاد ضدّ شوروی در نواحی پشتون نشین افغانستان در مدرسه حقّانیه که خود مدیریت این مدرسه را بر عهده داشته درس خوانده بودند.<ref>امامی، حسام الدین، افغانستان و ظهور طالبان، نشر شاب، تهران، چاپ اوّل، ۱۳۷۸ش.</ref> به همین علت مدرسه مولوی سمیع الحق بعدها به مرکز اصلی تربیت طالبان تبدیل شد؛ بطوریکه در سال ۱۹۹۹م، دست کم هشت وزیر حکومت طالبان در مدرسه دارالعلوم حقانی، متعلّق به مولوی سمیع الحق آموزش دیده بودند.<ref>پهلوان، چنگیز، افغانستان عصر مجاهدین و برآمدن طالبان، نشر قطره، تهران، چاپ اوّل، ۱۳۷۷ش.</ref>  
مولوی [[سمیع الحق]] از رهبران [[جمعیت علمای اسلام]] بر این امر تأکید دارد که ۸۰ درصد از فرماندهان جهاد ضدّ شوروی در نواحی پشتون نشین افغانستان در مدرسه حقّانیه که خود مدیریت این مدرسه را بر عهده داشته درس خوانده بودند.<ref>امامی، حسام الدین، افغانستان و ظهور طالبان، نشر شاب، تهران، چاپ اوّل، ۱۳۷۸ش.</ref> به همین علت مدرسه مولوی سمیع الحق بعدها به مرکز اصلی تربیت طالبان تبدیل شد؛ بطوریکه در سال ۱۹۹۹م، دست کم هشت وزیر حکومت طالبان در مدرسه دارالعلوم حقانی متعلّق به مولوی سمیع الحق آموزش دیده بودند.<ref>پهلوان، چنگیز، افغانستان عصر مجاهدین و برآمدن طالبان، نشر قطره، تهران، چاپ اوّل، ۱۳۷۷ش.</ref>  
=قوم‌شناسی طالبان=
=قوم‌شناسی طالبان=
بدون تردید که درصد بالا و اکثریت طالبان پشتون هستند اما در عین حال هر پشتونی طالب نیست. جریان طالبان را می‌توان حرکت پشتونی نامید اما اندکی از اعضای آن را اقوام دیگر نیز تشکیل می‌دهند. جریان طالبان از دو شاخه عمده پشتون‌ها یعنی «غلجی» و «درانی» تشکیل شده است. عنصر قومی در مناطق پشتون‌نشین مهم است. ملا محمدعمر رهبر متوفای طالبان از تبار غلجی بود. یعنی تا زمانی که ملاعمر زنده بود، قدرت «درون‌گروهی» طالبان در اختیار غلجی‌ها بود اما پس از مرگ او، قدرت به تبار درانی منتقل شد زیرا «ملااخترمحمد منصور» از درانی‌ها بود. پس از کشته شدن منصور، بار دیگر قدرت به شاخه درانی بازگشت اما این بار به شاخه دیگر این تبار یعنی «نورزی‌«ها منتقل گردید چون «ملاهبت‌الله» رهبر فعلی طالبان نورزی است.<ref>http://www.iess.ir/fa/analysis/1033/</ref><br>
بدون تردید که درصد بالا و اکثریت طالبان پشتون هستند اما در عین حال هر پشتونی طالب نیست. جریان طالبان را می‌توان حرکت پشتونی نامید اما اندکی از اعضای آن را اقوام دیگر نیز تشکیل می‌دهند. جریان طالبان از دو شاخه عمده پشتون‌ها یعنی «غلجی» و «درانی» تشکیل شده است. عنصر قومی در مناطق پشتون‌نشین مهم است. ملا محمدعمر رهبر متوفای طالبان از تبار غلجی بود. یعنی تا زمانی که ملاعمر زنده بود قدرت «درون‌گروهی» طالبان در اختیار غلجی‌ها بود اما پس از مرگ او قدرت به تبار درانی منتقل شد زیرا «ملااخترمحمد منصور» از درانی‌ها بود. پس از کشته شدن منصور بار دیگر قدرت به شاخه درانی بازگشت اما این بار به شاخه دیگر این تبار یعنی نورزی‌ ها منتقل گردید چون «ملاهبت‌الله» رهبر فعلی طالبان نورزی است.<ref>http://www.iess.ir/fa/analysis/1033/</ref><br>


=خاستگاه جغرافیایی=
=خاستگاه جغرافیایی=
خاستگاه طالبان، جنوب افغانستان است. به طور عمده ولایت‌های قندهار، زابل، هلمند و ارزگان، حوزه نفوذ سنتی این گروه به شمار می‌رود. ولایت قندهار، مرکز این حوزه است. شهرستان‌های پنجوایی، میوند، خاکریز و اسپین بولدک در ولایت قندهار را باید مهد پرورش بزرگان طالبان خواند. در بهار سال 1373 یعنی چند ماه قبل از این که طالبان از اسپین بولدک به سوی شهر قندهار حرکت و برای اولین‌بار موجودیت خود را اعلام کنند، نگارنده قصد خروج از کشور را داشت که با جوخه‌هایی از آنان در منطقه «کشک نخود/ میوند» 50 کیلومتری غرب شهر قندهار روبرو شد. شبه‌نظامیان مسلح طالبان در آن لحظه به اصطلاح خودشان احکام شرعی را پیاده می‌کردند. در آن روز، موهای سر نگارنده از قیچی آنان جان بدر برد اما در سال‌های بعد، شانس یارش نبود.<ref>http://www.iess.ir/fa/analysis/1033/</ref> <br>
خاستگاه طالبان جنوب افغانستان است. به طور عمده ولایت‌های قندهار، زابل، هلمند و ارزگان، حوزه نفوذ سنتی این گروه به شمار می‌رود. ولایت قندهار، مرکز این حوزه است. شهرستان‌های پنجوایی، میوند، خاکریز و اسپین بولدک در ولایت قندهار را باید مهد پرورش بزرگان طالبان خواند. در بهار سال 1373 یعنی چند ماه قبل از این که طالبان از اسپین بولدک به سوی شهر قندهار حرکت و برای اولین‌بار موجودیت خود را اعلام کنند، نگارنده قصد خروج از کشور را داشت که با جوخه‌هایی از آنان در منطقه «کشک نخود/ میوند» 50 کیلومتری غرب شهر قندهار روبرو شد. شبه‌نظامیان مسلح طالبان در آن لحظه به اصطلاح خودشان احکام شرعی را پیاده می‌کردند. در آن روز، موهای سر نگارنده از قیچی آنان جان بدر برد اما در سال‌های بعد، شانس یارش نبود.<ref>http://www.iess.ir/fa/analysis/1033/</ref> <br>


=ظهور طالبان=
=ظهور طالبان=
در سال در ۱۳۷۳ش/ ۱۹۹۴ ملامحمدعمر به همراه سی نفر از هم قطارانش، از زیاده روی های گروههای متجاوز که در جاده های ولایت قندهار از مردم باج می گرفتند و دزدی و تجاوز را از حد گذرانده بودند، به خشم آمدند و تصمیم گرفتند در مقابل آنها بایستند. این موفقیت باعث همراهی بسیاری از طلاب و مردم پشتون زبان از ملاعمر شد.<ref>آنتونی دیویز، «نحوه شکل گیری گروه طالبان به عنوان یک نیروی نظامی»، افغانستان طالبان و سیاستهای جهانی، ص۶۸.</ref> ملاعمر با ۲۰۰ نفر از یارانش به قرارگاه نظامی حزب اسلامی حکمتیار حمله کرد و بزرگترین پایگاه نظامی منطقه را به تصرف خود در آورد. در این عملیات هیجده هزار قبضه اسلحه به دست طالبان افتاد. این برای اوّلین بار بود که نام طالبان روی صفحه اصلی روزنامه ها و خبرگزاری های جهان نقش بست.<ref>شاه آغا صدیق مجددی، لمحات سرنوشت ساز، ص۳۴.</ref>
در سال در ۱۳۷۳ش/ ۱۹۹۴ ملامحمدعمر به همراه سی نفر از هم قطارانش از زیاده روی های گروههای متجاوز که در جاده های ولایت قندهار از مردم باج می گرفتند و دزدی و تجاوز را از حد گذرانده بودند به خشم آمدند و تصمیم گرفتند در مقابل آنها بایستند. این موفقیت باعث همراهی بسیاری از طلاب و مردم پشتون زبان از ملاعمر شد.<ref>آنتونی دیویز، «نحوه شکل گیری گروه طالبان به عنوان یک نیروی نظامی»، افغانستان طالبان و سیاستهای جهانی، ص۶۸.</ref> ملاعمر با ۲۰۰ نفر از یارانش به قرارگاه نظامی حزب اسلامی حکمتیار حمله کرد و بزرگترین پایگاه نظامی منطقه را به تصرف خود در آورد. در این عملیات هیجده هزار قبضه اسلحه به دست طالبان افتاد. این برای اوّلین بار بود که نام طالبان روی صفحه اصلی روزنامه ها و خبرگزاری های جهان نقش بست.<ref>شاه آغا صدیق مجددی، لمحات سرنوشت ساز، ص۳۴.</ref>
تشکیل آن از ترکیب و تناسب عوامل داخلی و خارجی بود که موارد اصلی و برجسته آن  به شرح زیر می‌باشد:<br>
تشکیل آن از ترکیب و تناسب عوامل داخلی و خارجی بود که موارد اصلی و برجسته آن  به شرح زیر می‌باشد:<br>
    
    
خط ۶۶: خط ۶۶:
====تناسب شخصیتی طالبان====
====تناسب شخصیتی طالبان====


در ایالات و مناطق مرزی [[پاکستان]] بخصوص در پیشاور و [[کویته]]، از دهه چهل خورشیدی به این سو، احزاب [[اهل تسنن|سنی]] مانند جمعیت علمای اسلام، جماعت اسلامی و اهل حدیث، مدارس علمیه ایجاد کردند. در این مدارس فقط برخی متون مذهبی با تفسیر و دیدگاه مکتب [[دیوبندیه|دیوبندی]] ([[هند]]) تدریس می‌شود که دیدگاه‌ها و فعالیت‌های مشترک با [[سلفیه]] و [[وهابیت]] دارد.<ref>احمدی،«طالبان: ریشه‌ها، علل ظهور و عوامل رشد»، ۱۳۷۷ش، ص۲۶.</ref> پس از ورود مهاجرین [[افغانستان|افغانستانی]] به این مناطق، تعداد قابل توجهی از جوانان، جذب این مراکز شدند و نیز، بر تعداد این مدارس افزوده گشت. بیشتر این طلاب از [[قوم پشتون]] بودند و در فضای قبیله‌ای، روستایی یا اردوگاهی همراه با فقر و محیط بسته تربیت شده بودند.<ref>احمدی،«طالبان: ریشه‌ها، علل ظهور و عوامل رشد»، ۱۳۷۷ش، ص۲۶.</ref>
در ایالات و مناطق مرزی [[پاکستان]] بخصوص در پیشاور و [[کویته]] از دهه چهل خورشیدی به این سو، احزاب [[اهل تسنن|سنی]] مانند جمعیت علمای اسلام، جماعت اسلامی و اهل حدیث، مدارس علمیه ایجاد کردند. در این مدارس فقط برخی متون مذهبی با تفسیر و دیدگاه مکتب [[دیوبندیه|دیوبندی]] ([[هند]]) تدریس می‌شود که دیدگاه‌ها و فعالیت‌های مشترک با [[سلفیه]] و [[وهابیت]] دارد.<ref>احمدی،«طالبان: ریشه‌ها، علل ظهور و عوامل رشد»، ۱۳۷۷ش، ص۲۶.</ref> پس از ورود مهاجرین [[افغانستان|افغانستانی]] به این مناطق، تعداد قابل توجهی از جوانان، جذب این مراکز شدند و نیز، بر تعداد این مدارس افزوده گشت. بیشتر این طلاب از [[قوم پشتون]] بودند و در فضای قبیله‌ای، روستایی یا اردوگاهی همراه با فقر و محیط بسته تربیت شده بودند.<ref>احمدی،«طالبان: ریشه‌ها، علل ظهور و عوامل رشد»، ۱۳۷۷ش، ص۲۶.</ref>


در این مراکز بارها گفته می‌شد که مجاهدین و [[شیعه|شیعیان]]، فاسد و خارج از [[دین اسلام|دین]] هستند و خارجی‌ها نیز نیروهای [[شیطان|شیطانی]] معرفی می‌شدند. سپس با تحریک و تشویق طلبه‌ها به جهاد، وظیفه دینی برای پاکسازی افغانستان و یادآوری تعصب قومی، آنان را مسلح و سازمان‌دهی کرده و به افغانستان گسیل داشتند. <ref>احمدی،«طالبان: ریشه‌ها، علل ظهور و عوامل رشد»، ۱۳۷۷ش، ص۲۶.</ref>
در این مراکز بارها گفته می‌شد که مجاهدین و [[شیعه|شیعیان]]، فاسد و خارج از [[دین اسلام|دین]] هستند و خارجی‌ها نیز نیروهای [[شیطان|شیطانی]] معرفی می‌شدند. سپس با تحریک و تشویق طلبه‌ها به جهاد، وظیفه دینی برای پاکسازی افغانستان و یادآوری تعصب قومی، آنان را مسلح و سازمان‌دهی کرده و به افغانستان گسیل داشتند. <ref>احمدی،«طالبان: ریشه‌ها، علل ظهور و عوامل رشد»، ۱۳۷۷ش، ص۲۶.</ref>
خط ۸۹: خط ۸۹:
به گفته منابع افغانستاني گروه طالبان که بعد از 20 سال جنگ در افغانستان حاضر شده است براي صلح گفتگو کند، شرطي را براي صلح مطرح کرده که خود باعث اختلاف و درگيري است.
به گفته منابع افغانستاني گروه طالبان که بعد از 20 سال جنگ در افغانستان حاضر شده است براي صلح گفتگو کند، شرطي را براي صلح مطرح کرده که خود باعث اختلاف و درگيري است.
<br>
<br>
اين گروه تأکيد دارد جنگ اين در افغانستان «جهاد» نام¬گذاري شود و تنها فقه حنفي مبناي اصلي تصميم¬گيري¬ها در مذاکرات صلح باشد و از مذاهب ديگري نام برده نشود! اين در حالي است که در افغانستان مذهب ديگري به نام تشيع نيز وجود دارد که قانون اساسي افغانستان آن را به رسميت شناخته است و بر همين اساس علماء شيعه و سني کشور افغانستان اين درخواست طالبان را غير منطقي، ناعادلانه و خلاف قانون اساسي مي¬دانند.
اين گروه تأکيد دارد جنگ اين در افغانستان «جهاد» نام‌گذاري شود و تنها فقه حنفي مبناي اصلي تصميم‌گيري‌ها در مذاکرات صلح باشد و از مذاهب ديگري نام برده نشود! اين در حالي است که در افغانستان مذهب ديگري به نام تشيع نيز وجود دارد که قانون اساسي افغانستان آن را به رسميت شناخته است و بر همين اساس علماء شيعه و سني کشور افغانستان اين درخواست طالبان را غير منطقي، ناعادلانه و خلاف قانون اساسي مي‌دانند.
<br>
<br>
از جمله معترضين به اين در خواست محمد سرور دانش، معاون دوم رئيس جمهور و از علماء شيعه در اين باره گفت: صلح افغانستان مربوط به همه اقوام، همه احزاب، پيروان همه مذاهب، همه ولايات و گروه¬هاي اجتماعي و احزاب سياسي کشور است و اختصاص به يک گروه خاص ندارد. اگر هدف از مذاکرات اين باشد که از آغاز بين مردم ما تفرقه ايجاد کنند و دستاورد¬هاي دولت و مردم زير سؤال برود، در اين صورت مذاکرات به سود افغانستان به سرانجام نمي¬رسد. همچنين  لطف¬الله حق سرپرست عضو شوراي اخوت اسلامي افغانستان گفته است: ناديده گرفتن ساير مذاهب اسلامي به خصوص مذهب جعفري که يک مذهب جهاني است و در تمام دنيا پيرو دارد، بنيان¬هاي اخوت اسلامي را سست مي¬کند و با ماهيت صلح و آشتي نيز سازگاري ندارد. اين استاد دانشگاه افزود، اگر گروه طالبان به درخواست خود مبني بر اينکه بايد فقه حنفي مبنا و اساس گفتگوها باشد، پافشاري کند، در حقيقت در مسير دشمن حرکت کرده است، زيرا دست هاي پشت پرده در تلاش هستند که جنگ مذهبي و تفرقه¬افکنانه را در افغانستان به راه بيندازند و نتيجه صلح را ناخواسته به سوي يک جنگ خونين مذهبي سوق دهند و مطرح کردن چنين موضوعاتي که فضاي صلح را خدشه¬دار مي¬سازد از هر طرف که باشد ما را از مقصود اصلي که همان برقراري ثبات و امنيت در کشور مي-باشد باز مي¬دارد. حق پرست تأکيد کرد که فضاي گفتگوها بايد به گونه‌ای تنظيم شود که حتي حق اقليت-هاي بودايي و هندو نيز ناديده گرفته نشود، چه رسد به مذهب جعفري که به صورت واضح در قانون اساسي افغانستان ثبت شده است و در خارج ساختن يک مذهب رسمي از فضاي گفتگوها به معني خارج کردن از کل نظام و کشور است که پيامدهاي خطرناکي مي¬تواند داشته باشد، که از اين روي، اگر گروه طالبان طرفدار صلح هستند نبايد اين گونه مسائل را دامن بزنند.
از جمله معترضين به اين در خواست محمد سرور دانش، معاون دوم رئيس جمهور و از علماء شيعه در اين باره گفت: صلح افغانستان مربوط به همه اقوام، همه احزاب، پيروان همه مذاهب، همه ولايات و گروه‌هاي اجتماعي و احزاب سياسي کشور است و اختصاص به يک گروه خاص ندارد. اگر هدف از مذاکرات اين باشد که از آغاز بين مردم ما تفرقه ايجاد کنند و دستاورد‌هاي دولت و مردم زير سؤال برود، در اين صورت مذاکرات به سود افغانستان به سرانجام نمي‌رسد. همچنين  لطف‌الله حق سرپرست عضو شوراي اخوت اسلامي افغانستان گفته است: ناديده گرفتن ساير مذاهب اسلامي به خصوص مذهب جعفري که يک مذهب جهاني است و در تمام دنيا پيرو دارد، بنيان‌هاي اخوت اسلامي را سست مي‌کند و با ماهيت صلح و آشتي نيز سازگاري ندارد. اين استاد دانشگاه افزود، اگر گروه طالبان به درخواست خود مبني بر اينکه بايد فقه حنفي مبنا و اساس گفتگوها باشد، پافشاري کند، در حقيقت در مسير دشمن حرکت کرده است، زيرا دست هاي پشت پرده در تلاش هستند که جنگ مذهبي و تفرقه‌افکنانه را در افغانستان به راه بيندازند و نتيجه صلح را ناخواسته به سوي يک جنگ خونين مذهبي سوق دهند و مطرح کردن چنين موضوعاتي که فضاي صلح را خدشه‌دار مي‌سازد از هر طرف که باشد ما را از مقصود اصلي که همان برقراري ثبات و امنيت در کشور مي-باشد باز مي‌دارد. حق پرست تأکيد کرد که فضاي گفتگوها بايد به گونه‌ای تنظيم شود که حتي حق اقليت-هاي بودايي و هندو نيز ناديده گرفته نشود، چه رسد به مذهب جعفري که به صورت واضح در قانون اساسي افغانستان ثبت شده است و در خارج ساختن يک مذهب رسمي از فضاي گفتگوها به معني خارج کردن از کل نظام و کشور است که پيامدهاي خطرناکي مي‌تواند داشته باشد، که از اين روي، اگر گروه طالبان طرفدار صلح هستند نبايد اين گونه مسائل را دامن بزنند.
===الگو بودن زندگی سلفی===
===الگو بودن زندگی سلفی===
مبانی اندیشه ملایان طالب، ناشی از مکتب [[دیوبندیه|دیوبندی]] هند و سلفیه است که دوره‌های آغازین و میانی اسلام] را دوران طلایی، و دور از هرگونه خطا و نقد می‌داند. به نظر آنان این دوره نزدیک‌ترین و شبیه‌ترین مشخصات زندگی اسلامی را به سیره و سنت [[حضرت محمد|رسول خدا]](ص) داشته، و باید نظام زندگی اکنون مسلمانان نیز به آن دوره برگردد.<ref>عارفی، «مبانی قومی و مذهبی طالبان»، ص ۲۰۵.</ref>
مبانی اندیشه ملایان طالب، ناشی از مکتب [[دیوبندیه|دیوبندی]] هند و سلفیه است که دوره‌های آغازین و میانی اسلام] را دوران طلایی، و دور از هرگونه خطا و نقد می‌داند. به نظر آنان این دوره نزدیک‌ترین و شبیه‌ترین مشخصات زندگی اسلامی را به سیره و سنت [[حضرت محمد|رسول خدا]](ص) داشته، و باید نظام زندگی اکنون مسلمانان نیز به آن دوره برگردد.<ref>عارفی، «مبانی قومی و مذهبی طالبان»، ص ۲۰۵.</ref>


=== نظام خلافت===
===نظام خلافت===


مهم‌ترین اصل در اندیشه سیاسی دیوبندی و طالبان، زنده کردن خلافت در نظام سیاسی اسلام است. طالبان، اسلامی ماندن جامعه را در اسلامی بودن حکومت می‌داند. بنابراین بازگشت به جامعه آرمانی موردنظر طالبان، مستلزم زنده‌کردن نظام حکومتی آن زمان یعنی خلافت است.<ref>عارفی، «مبانی قومی و مذهبی طالبان»، ۱۳۷۸ش، ص۲۰۲-۲۰۳.</ref> از ارکان این نظام سیاسی، بیعت اهل حل و عقد، شورا، نصب و غلبه است. در تئوری خلافت و امارت ـ آن طوری که طالبان می‌خواهد ـ مردم و احزاب جایگاهی ندارند.<ref>عارفی، «مبانی قومی و مذهبی طالبان»، ۱۳۷۸ش، ص۲۰۲-۲۰۳.</ref>
مهم‌ترین اصل در اندیشه سیاسی دیوبندی و طالبان، زنده کردن خلافت در نظام سیاسی اسلام است. طالبان، اسلامی ماندن جامعه را در اسلامی بودن حکومت می‌داند. بنابراین بازگشت به جامعه آرمانی موردنظر طالبان، مستلزم زنده‌کردن نظام حکومتی آن زمان یعنی خلافت است.<ref>عارفی، «مبانی قومی و مذهبی طالبان»، ۱۳۷۸ش، ص۲۰۲-۲۰۳.</ref> از ارکان این نظام سیاسی، بیعت اهل حل و عقد، شورا، نصب و غلبه است. در تئوری خلافت و امارت ـ آن طوری که طالبان می‌خواهد ـ مردم و احزاب جایگاهی ندارند.<ref>عارفی، «مبانی قومی و مذهبی طالبان»، ۱۳۷۸ش، ص۲۰۲-۲۰۳.</ref>
خط ۱۲۰: خط ۱۲۰:
=رهبران=
=رهبران=
از زمان تشکیل طالبان، رهبری این گروه را سه نفر زیر پیاپی بر عهده داشته‌اند:
از زمان تشکیل طالبان، رهبری این گروه را سه نفر زیر پیاپی بر عهده داشته‌اند:
*[[ملا محمد عمر]]
*[[ملا محمد عمر]]
اولین رییس طالبان محمدعمر (قندهار۱۳۳۹ش-پاکستان۱۳۹۲ش/۱۹۶۰-۲۰۱۳م) معروف به ملاعمر بود. محمد عمر پس از تصرف کابل (مهر ۱۳۷۵ش/اکتبر۱۹۹۶م) در گردهمایی ملایان و طلبه‌های جنوب افغانستان به امارت اسلامی طالبان انتخاب شد. او سابقه جهاد و عضویت در برخی احزاب جهادی افغانستان را دارا بود که از آن کناره‌گیری کرد. محمدعمر پس از سقوط حکومت طالبان و فرار به پاکستان تا هنگام مرگ دیده نشد.<ref>[http://www.payam-aftab.com/fa/doc/news/34079/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%85%D9%84%D8%A7-%D8%B9%D9%85%D8%B1 وبگاه خبرگزاری پیام آفتاب، زندگی نامه ملاعمر، نشر:۰۷/۰۵/۱۳۹۴ بازدید:۱۹/۰۹/۱۳۹۷].</ref>
اولین رییس طالبان محمدعمر (قندهار۱۳۳۹ش-پاکستان۱۳۹۲ش/۱۹۶۰-۲۰۱۳م) معروف به ملاعمر بود. محمد عمر پس از تصرف کابل (مهر ۱۳۷۵ش/اکتبر۱۹۹۶م) در گردهمایی ملایان و طلبه‌های جنوب افغانستان به امارت اسلامی طالبان انتخاب شد. او سابقه جهاد و عضویت در برخی احزاب جهادی افغانستان را دارا بود که از آن کناره‌گیری کرد. محمدعمر پس از سقوط حکومت طالبان و فرار به پاکستان تا هنگام مرگ دیده نشد.<ref>[http://www.payam-aftab.com/fa/doc/news/34079/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%85%D9%84%D8%A7-%D8%B9%D9%85%D8%B1 وبگاه خبرگزاری پیام آفتاب، زندگی نامه ملاعمر، نشر:۰۷/۰۵/۱۳۹۴ بازدید:۱۹/۰۹/۱۳۹۷].</ref>
*[[ملا اختر محمد منصور صاحب]]( نام دیگر او ولی محمد می باشد.)
*[[ملا اختر محمد منصور صاحب]]( نام دیگر او ولی محمد می باشد.)
پس از محمدعمر، اختر محمد منصور(ولایت قندهار۱۳۴۷-پاکستان۱۳۹۵ش/۱۹۶۸-۲۰۱۶م)، فرد شماره دو این گروه، بعنوان رهبر جدید آن انتخاب شد اما بخشی از طالبان، این انتخاب را نپذیرفته و جدا شدند.<ref>[http://www.payam-aftab.com/fa/doc/news/45017/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%85%D9%84%D8%A7-%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D9%85%D9%86%D8%B5%D9%88%D8%B1-%D8%B1%D9%87%D8%A8%D8%B1-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D9%82%D9%84%D9%85 وبگاه خبرگزاری پیام آفتاب، «زندگی‌نامه ملا اختر محمد (منصور)»، رهبر جدید طالبان به قلم طالبان»، نشر: ۱۳۹۴/۰۶/۱۰،  بازدید:۱۳۹۷/۰۹۱\/۱۹].</ref>
پس از محمدعمر، اختر محمد منصور(ولایت قندهار۱۳۴۷-پاکستان۱۳۹۵ش/۱۹۶۸-۲۰۱۶م)، فرد شماره دو این گروه، بعنوان رهبر جدید آن انتخاب شد اما بخشی از طالبان، این انتخاب را نپذیرفته و جدا شدند.<ref>[http://www.payam-aftab.com/fa/doc/news/45017/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%85%D9%84%D8%A7-%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D9%85%D9%86%D8%B5%D9%88%D8%B1-%D8%B1%D9%87%D8%A8%D8%B1-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D9%82%D9%84%D9%85 وبگاه خبرگزاری پیام آفتاب، «زندگی‌نامه ملا اختر محمد (منصور)»، رهبر جدید طالبان به قلم طالبان»، نشر: ۱۳۹۴/۰۶/۱۰،  بازدید:۱۳۹۷/۰۹۱\/۱۹].</ref>
*[[ملا هبت‌الله آخوندزاده]]
*[[ملا هبت‌الله آخوندزاده]]
این فرد(متولد:قندهار۱۳۴۰ش/۱۹۶۱م)، قاضی‌القضات طالبان در زمان ملاعمر بوده و بین طالبان به شیخ الحدیث نیز مشهور است، ولی سوابق نظامی و مدیریتی چندانی ندارد.<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1395/03/05/1084017/%D8%A7%D8%B2-%D9%82%D8%A7%D8%B6%DB%8C-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%AA%DB%8C-%D8%AA%D8%A7-%D8%B1%D9%87%D8%A8%D8%B1%DB%8C-%D9%85%D9%84%D8%A7-%D9%87%DB%8C%D8%A8%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%B1%D9%87%D8%A8%D8%B1-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86-%DA%A9%DB%8C%D8%B3%D8%AA وبگاه خبرگزاری تسنیم، «از قاضی‌القضاتی تا رهبری؛ «ملا هیبت‌الله» رهبر جدید طالبان کیست؟»، نشر:۱۳۹۵/۰۳/۰۶، ۱۳۹۷/۰۹/۲۴].</ref>
این فرد(متولد:قندهار۱۳۴۰ش/۱۹۶۱م)، قاضی‌القضات طالبان در زمان ملاعمر بوده و بین طالبان به شیخ الحدیث نیز مشهور است، ولی سوابق نظامی و مدیریتی چندانی ندارد.<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1395/03/05/1084017/%D8%A7%D8%B2-%D9%82%D8%A7%D8%B6%DB%8C-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%AA%DB%8C-%D8%AA%D8%A7-%D8%B1%D9%87%D8%A8%D8%B1%DB%8C-%D9%85%D9%84%D8%A7-%D9%87%DB%8C%D8%A8%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%B1%D9%87%D8%A8%D8%B1-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86-%DA%A9%DB%8C%D8%B3%D8%AA وبگاه خبرگزاری تسنیم، «از قاضی‌القضاتی تا رهبری؛ «ملا هیبت‌الله» رهبر جدید طالبان کیست؟»، نشر:۱۳۹۵/۰۳/۰۶، ۱۳۹۷/۰۹/۲۴].</ref>
*[[محمد نعیم]]
*[[محمد نعیم]]
*[[ذبیح الله مجاهد]]
*[[ذبیح الله مجاهد]]
خط ۱۳۱: خط ۱۳۸:
*[[سراج الدین حقانی]]
*[[سراج الدین حقانی]]
*[[گل آقااسحاقزی]]
*[[گل آقااسحاقزی]]
در مجموع رهبری طالبان در آن زمان را می‌توان به سه قسمت تقسیم کرد:
در مجموع رهبری طالبان در آن زمان را می‌توان به سه قسمت تقسیم کرد:
# طلاب = کسانی که رهبری اصلی را به عهده داشتند (به زعامت ملا عمر)
 
# آن‌هایی که دیدی بازتر نسبت به قضایا داشتند (به رهبری ملا احسان الله)
#طلاب = کسانی که رهبری اصلی را به عهده داشتند (به زعامت ملا عمر)
# میانه‌روها که شمار شان کمتر بود و نقش عمده‌ای در قضایای بزرگ سیاسی نیز نداشتند؛ زیرا شاید در صورت میانه‌روی منافع شان به خطر می‌افتاد.
#آن‌هایی که دیدی بازتر نسبت به قضایا داشتند (به رهبری ملا احسان الله)
#میانه‌روها که شمار شان کمتر بود و نقش عمده‌ای در قضایای بزرگ سیاسی نیز نداشتند؛ زیرا شاید در صورت میانه‌روی منافع شان به خطر می‌افتاد.
   
   
در مجموع افراد زیر حلقه رهبری طالبان را تشکیل می‌دادند.<br>
در مجموع افراد زیر حلقه رهبری طالبان را تشکیل می‌دادند.<br>
خط ۱۴۲: خط ۱۵۱:
اعضای شورای داخلی<br>
اعضای شورای داخلی<br>


# ملا محمد ربانی
#ملا محمد ربانی
# ملا احسان الله
#ملا احسان الله
# ملا محمد
#ملا محمد
# ملا عباس
#ملا عباس
# ملا پاسانی
#ملا پاسانی
 
اعضای شورای مرکزی<br>
اعضای شورای مرکزی<br>


# ملا محمد حسن
#ملا محمد حسن
# ملا نورالدین
#ملا نورالدین
# ملا وکیل احمد
#ملا وکیل احمد
# ملا شیرمحمدملنگ
#ملا شیرمحمدملنگ
# ملا عبدالرحمن
#ملا عبدالرحمن
# ملا عبدالحکیم
#ملا عبدالحکیم
# سرداراحمد
#سرداراحمد
# حاجی محمد غوث
#حاجی محمد غوث
# معصوم افغانی
#معصوم افغانی


طالبان به تدریج افراد زیر در پست‌های زیر تعیین نمودند:<br>
طالبان به تدریج افراد زیر در پست‌های زیر تعیین نمودند:<br>


# رهبر اصلی ملا محمد عمر
#رهبر اصلی ملا محمد عمر
# رئیس شورای کابل ملا حمد ربانی
#رئیس شورای کابل ملا حمد ربانی
# رهبر سیاسی لوگر ملا محمد غوث
#رهبر سیاسی لوگر ملا محمد غوث
# مسؤول سواره مناطق اشغالی ملا احسان الله
#مسؤول سواره مناطق اشغالی ملا احسان الله
# والی قندهار ملا محمد حسن
#والی قندهار ملا محمد حسن
# والی هرات ملا یارمحمد
#والی هرات ملا یارمحمد
# والی پکتیا ملا کرامت الله
#والی پکتیا ملا کرامت الله
# وزیر خارجه ملا شیر محمد استانکزی
#وزیر خارجه ملا شیر محمد استانکزی
# رئیس بانک ملا احسان الله احسان
#رئیس بانک ملا احسان الله احسان
# وزیر اطلاعات و فرهنگ ملا [[امیر خان متقی]]
#وزیر اطلاعات و فرهنگ ملا [[امیر خان متقی]]
# رئیس امنیت ملی ملا فاضل احمد
#رئیس امنیت ملی ملا فاضل احمد
# نماینده در سازمان ملل حامد کرزی) مورد پذیرش کرزی واقع نشد)
#نماینده در سازمان ملل حامد کرزی) مورد پذیرش کرزی واقع نشد)
# وزیر پلان قاری دین محمد
#وزیر پلان قاری دین محمد
# وزیر مهاجرین ملا عبدالرقیب<ref>
#وزیر مهاجرین ملا عبدالرقیب<ref>
https://avapress.com/fa/129329/%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D9%88%D9%84%D8%AF-%D8%AA%D8%B4%DA%A9%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D9%88-%D8%AA%D8%AD%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85%DB%8C</ref>
https://avapress.com/fa/129329/%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D9%88%D9%84%D8%AF-%D8%AA%D8%B4%DA%A9%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D9%88-%D8%AA%D8%AD%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85%DB%8C</ref>
از جمله رهبران دیگر طالبان:<br>
از جمله رهبران دیگر طالبان:<br>
# *[[نیک محمد رهبر]] فرمانده ارشد طالبان
 
# *[[ملاعبدالله]] مشهور به خادم؛
#<nowiki>*</nowiki>[[نیک محمد رهبر]] فرمانده ارشد طالبان
# *[[عزیز الله]] مسئول شبکه شهری طالبان؛
#<nowiki>*</nowiki>[[ملاعبدالله]] مشهور به خادم؛
# *[[ملا غوث الدین]]؛
#<nowiki>*</nowiki>[[عزیز الله]] مسئول شبکه شهری طالبان؛
# *[[قاری عزیزالله]]
#<nowiki>*</nowiki>[[ملا غوث الدین]]؛
# *[[مولوی مصباح]]؛
#<nowiki>*</nowiki>[[قاری عزیزالله]]
# *[[ملا نور علی]]؛
#<nowiki>*</nowiki>[[مولوی مصباح]]؛
# *[[ملاغوث الدین]]؛
#<nowiki>*</nowiki>[[ملا نور علی]]؛
# *[[محمد یوسف احمدی]] سخنگوی طالبان؛
#<nowiki>*</nowiki>[[ملاغوث الدین]]؛
# *[[سید آغا]] معروف به درویش؛
#<nowiki>*</nowiki>[[محمد یوسف احمدی]] سخنگوی طالبان؛
# *[[ملاسنگین زدران]] غیرت الله زدران مشهور به ملاسنگین؛
#<nowiki>*</nowiki>[[سید آغا]] معروف به درویش؛
# *[[صلاح الدین صادق]]؛
#<nowiki>*</nowiki>[[ملاسنگین زدران]] غیرت الله زدران مشهور به ملاسنگین؛
# *[[ملا عبدالغنی برادر]]؛
#<nowiki>*</nowiki>[[صلاح الدین صادق]]؛
# *[[جلال الدین حقانی بنیانگذار شبکه حقانی]] و عضو ارشد شورای کویته یکی از شاخه های طالبان<br>
#<nowiki>*</nowiki>[[ملا عبدالغنی برادر]]؛
#<nowiki>*</nowiki>[[جلال الدین حقانی بنیانگذار شبکه حقانی]] و عضو ارشد شورای کویته یکی از شاخه های طالبان<br>


=طالبان بعد از یازده سپتامبر و تاسیس [[شورای کویته]]=
=طالبان بعد از یازده سپتامبر و تاسیس [[شورای کویته]]=
خط ۳۰۷: خط ۳۱۹:
[[رده: سلفی گری]]
[[رده: سلفی گری]]
[[رده: طالبان]]
[[رده: طالبان]]
<references />
Writers، confirmed، مدیران
۸۷٬۶۵۹

ویرایش