مالک اشتر: تفاوت میان نسخه‌ها

|تیره نخع از قبیله مذحج

|-

|[[اسلام]]

|-

|[[شیعه]]

|-

</div>

مالک اشتر در فتوحات اسلامی عهد [[خلیفه]] اول و دوم، مخصوصا در از پای در آوردن هماوردان نقش مهمی داشت. او ظاهرا پس از [[نبرد قادسیه]] در [[کوفه]] اقامت گزید.  

مالک که از بزرگان یمانی کوفه محسوب می گردید، در دوره خلافت [[عثمان]] به مقابله با زیاده خواهی های حکام [[اموی]] برخاست و از حقوق جهادگران دفاع می نمود. او مردی بسیار قوی و از رهبران و بزرگان [[شیعه]] است و بسیار عالم و [[زاهد]] بود و با فقر زندگی می کرد، بر قوم خود ریاست داشت و با جماعت کوفی برای مطالبه حقوق خودشان به نزد خلیفه سوم (عثمان) رفت.  

=مالک اشتر کیست=

این که به او <big>اَشتر</big> می گویند، به دلیل ضربه ای بود که در جنگ یرموک به چشم او وارد شد <ref>اشتر، یعنی کسی که پلک چشمش آویزان و افتاده باشد. چشم مالک اشتر در نبرد یرموک آسیب دید و پلک پایین یک چشمش آویزان بود</ref> و به همین سبب به مالک اشتر شهرت یافت.

آنان که درباره او سخن گفته اند، وی را مردی هوش مند، زیرک، شجاع، شاعر، سخنور، با [[ایمان]]، استوار و قاطع دانسته اند. همه این اوصاف، از او چهره ای محبوب پدید آورده بود.

برخی از تراجم‌نگاران در شرح‌حال مالک اشتر آورده‌اند: «ادرک الجاهلیه؛ مالک عصر جاهلیت را درک کرد.» <ref>تهذیب التهذیب، ج١، ص١١</ref> و برخی دیگر از منابع درباره او نوشته‌اند: «لم ادرک و کان رئیس قومه؛ او جاهلیت را درک نکرد بلکه آغاز زمان بعثت پیامبر(ص) را درک کرد و رئیس قوم خود بود.» <ref> الاصابه، ج6، ص٢١٢</ref>

براساس گزارشی، هنگام اقامت امام علی(ع) در یمن، برخی بزرگان نخع از جمله مالک اشتر، آن حضرت را در حوادث آن دوران همراهی کردند. <ref> فتوح الشام، ج١، ص6٢</ref> باوجود مسلمان شدن مالک اشتر در عصر رسول الله(ص)، از او در شمار [[صحابه]] یاد نکرده‌اند، چون دقیقاً مشخص نیست که موفق به دیدار پیامبر شد یا نه؛ با توجه به این که هرکس اگر حتی یک بار پیامبر را ملاقات نموده باشد جزء صحابه محسوب می‌گردد. بر همین اساس از مالک در اکثر منابع با نام [[تابعی]] یاد شده است. <ref> الطبقات الکبری، ج٧، ص٢١٣</ref>

مالک اشتر در یمن اسلام آورد. او هیچ وقت به محضر پیامبر نرسید. اما گفته شده است روزی در حضور پیامبر از او سخن به میان آمد٬ پیامبر فرمود: او حقیقتا مومن است. <ref> امین٬ اعیان الشیعه٬ ۱۴۰۳ق٬ ج۹ ٬ ص۴۱</ref> نیز ابن ابی الحدید حدیثی از پیامبر(ص) نقل می‌کند که در آن آمده است گروهی از [[مؤمنان]] بر جنازه [[ابوذر غفاری]] حاضر می‌شوند. از آنجا که مالک اشتر در میان گروهی بود که بر جنازه ابوذر در تبعیدگاه [[ربذه]] حاضر شدند و به [[غسل]] و [[کفن]] و [[دفن]] ابوذر پرداختند، ابن ابی الحدید این حدیث را شهادت قطعی از پیامبر(ص) بر مؤمن‌بودن مالک اشتر می‌داند و نتیجه می‌گیرد مالک اشتر، طبق آنچه پیامبر(ص) فرموده است مؤمن است. <ref> ابن أبی الحدید، شرح نهج البلاغة، ۱۹۵۹ق، ج ۱۵، ص ۹۹-۱۰۰</ref> در دفن ابوذر، گروهی که حاضر بودند در نماز بر ابوذر، مالک اشتر را امام قرار داده و به وی اقتدا کردند. <ref>روضة الواعظین و بصیرة المتعظین (ط - القدیمة)، ج۲، ص۲۸۴</ref>

امام علی (ع) چه در نامه هایی که خطاب به مالک اشتر یا درباره او نوشته و چه در سخنانی که در سوک وی بر زبان آورده، به مقام والا و فضیلت های بی نظیر او اشاره کرده است. به چند نمونه اشاره می کنیم:

آن حضرت چند روز در فقدان مالک می گریست و می فرمود: «دیگر کسی هم چون مالک را نخواهم دید.» <ref>شیخ مفید، الاختصاص، ص ۸۱٫</ref>

1- بنده‏اى از بندگان خدا را

ابن ابى الحديد در شرح نهج البلاغه اين نامه را به اندكى تفاوت نقل نموده كه چه ويژگى زير در آن از زبان حضرت على (ع) افزوده شده است :

من اشد عباداللَّه باسا، و اكرمهم حسبا، و ابعد الناس من دنس و عار، حسام صارم حليم فى التسلم رزين فى الحراب ذو راى اصيل و صبر جميل

[[امام علی(ع)]] پس از شهادت مالک نیز ضمن طلب رحمت و رضوان الهی برای او فرمود: «او برای ما مردی خیرخواه و بر دشمنان ما سخت‌گیر بود <ref>نهج البلاغه نامه ٣4</ref> و برای من همان‌گونه بود که من برای [[رسول خدا]] بودم». <ref>شرح نهج البلاغه، ج١5، ص٩٧؛ الغدیر، ج٩، ص4٠</ref>

=پانویس=

{{پانویس|3}}