نقد وبررسی مبنای جریانهای تکفیری در حرمت ساخت بناء، گنبد و بارگاه ‌بر قبور اولیای الهی: تفاوت میان نسخه‌ها

ایشان اولین كسانی را كه اقدام به چنین عملی كردند مشركین قوم نوح دانسته و با اشاره به آیات قران در این زمینه (قال نوح رب إنهم عصونی واتبعوا من لم یزده ماله وولده إلا خسارا ومكروا مكرا كبارا وقالوا لا تذرن آلهتكم ولا تذرن ودا ولا سواعا ولا یغوث ویعوق ونسرا )  می گوید:‌ اسامی ذكر شده از بتها در آیه مذكور متعلق به انسانهای صالحی است كه قوم نوح بعد از وفات آنان بر روی قبورشان بارگاه ساخته و بدین طریق بت پرستی در بین اعراب بتدریج تداوم یافت . <ref>شرح الصدور بتحريم رفع القبور ص 6-9</ref>

ابوالهیاج اسدی می گوید امام علی بن ابی‌طالب (ع) بمن فرمود: «تو را به مأموریتی می‌فرستم که رسول اکرم(ص) مرا به آن فرستاد، این که هر تمثالی را یافتی آن را محو و از بین ببری و هر قبری را که به صورت مشرف دیدی، آن را همسطح و مساوی می‌سازی <ref>صحيح مسلم ج 3ص 61 :‌ عن أبي الهياج الأسدي قال قال لي علي بن أبي طالب الا أبعثك على ما بعثني عليه رسول الله صلى الله عليه وسلم ان لا تدع تمثالا الا طمسته ولا قبرا مشرفا الا سويته</ref>

شوکانی این حدیث را مهم¬ترین دلیل برای هموار و همسطح نمودن قبرها دانسته و یكی از مصادیق اشراف را ساخت گنبد و بارگاه می داند.  <ref>شرح الصدور بتحريم رفع القبور ص 11:‌ وفي هذا أعظم دلالة على أن تسوية كل قبر مشرف بحيث يرتفع زيادة على القدر المشروع واجبة متحتمة . فمن إشراف القبور : أن يرفع سمكها أو يجعل عليها القباب أو المساجد . فإن ذلك من النهي عنه بلا شك ولا شبهة . ولهذا فإن النبي صلى الله عليه وسلم بعث لهدمها أمير المؤمنين عليا . ثم أمير المؤمنين بعث لهدمها أبا الهياج الأسدي في أيام خلافته .</ref>

جابر می گوید :‌ رسول خدا(ص) از گچ کاری کردن قبر و نشستن بر روی آن و بنای بر قبرها نهی کردند. <ref>صحيح مسلم ج 3ص 62: عن جابر قال نهى رسول الله صلى الله عليه وسلم ان يجصص القبر وان يقعد عليه وان يبنى عليه؛ السنن الكبري ج 1ص 653</ref>

شوکانی در ادامه به علت اقدام برخی از مسلمانان در ساخت بناء‌ و گنبد بر قبور اولیای الهی و تزیین آنها و نیز آثار چنین عملی در روحیه زائران می گوید :‌ منشا آن وساوس شیطانی است كه چنین عملی را در نزد آنان زیبا جلوه داده است بگونه ای كه انسانهای ناآگاه وقتی گنید و بارگاه را با عظمت خاص خودش می بینند نسبت به صاحب آ‌ن قبر كه بارگاه برروی آن بنا شده است بی اختیار تعظیم نموده و خواسته های خود را بجای آنكه از خداوند طلب نمایند از او طلب می كنند كه همین زمینه شرك را فراهم خواهد كرد . <ref>شرح الصدور بتحريم رفع القبور ص 12</ref>  

ساختن بنا بر قبر و نشستن بر آن و گچ كاری و گل كاری آن كار شایسته ای نیست. <ref>التهذيب ج 1ص 461:‌ عن علي بن جعفر قال : سألت أبا الحسن موسى عليه السلام عن البناء على القبر والجلوس عليه هل يصلح ؟ قال : لا يصلح البناء عليه ولا الجلوس ولا تجصيصه</ref>

یونس بن ظبیان از امام صادق ( علیه السلام ) نقل كرده كه پیامبر ( صلّی الله علیه وآله ) از سه چیز نهی كرده است : نماز گزاردن بر روی قبر، نشستن برروی آن و ساخت بناء‌برآن  .<ref>همان:‌ عن يونس بن ظبيان عن أبي عبد الله عليه السلام قال : نهىرسول الله صلى الله عليه وآله أن يصلى على قبر أو يقعد عليه أو يبنى عليه</ref>  

بر روی قبرها ساختمان نسازید و سقف خانه ها را نقاشی نكنید. <ref>همان:‌ عن جراح المدائني عن أبي عبد الله عليه السلام قال : لا تَبْنوا علي القُبورِ ولا تُصوِّروا سُقوفَ الْبيوتِ</ref>

شوكانی در نیل الاوطار بعد از ذكر روایت ابن ابی الهیاج كه امر به تسویه و تسطیح قبور می كند<ref>صحيح مسلم ج 3ص 61 :‌ عن أبي الهياج الأسدي قال قال لي علي بن أبي طالب الا أبعثك على ما بعثني عليه رسول الله صلى الله عليه وسلم ان لا تدع تمثالا الا طمسته ولا قبرا مشرفا الا سويته؛ السنن الكبري ج 1ص 653</ref>  می گوید : سنت نبوی مقتضی آن است كه بگوئیم بالا آوردن قبور بیش از حد ماذون حرام است و در این امر اتفاق نظر وجود داشته و منكری وجود ندارد؛ مضافا بر اینكه دراین حكم بین میت فاضل و غیر فاضل تفاوتی نیست. <ref>نيل الاوطار ج 4ص 131:‌: ولا قبرا مشرفا إلا سويته في أن السنة أن القبر لا يرفع رفعا كثيرا من غير فرق بين من كان فاضلا ومن كان غير فاضل ، والظاهر أن رفع القبور زيادة على القدر المأذون فيه محرم ، وقد صرح بذلك أصحاب أحمد وجماعة من أصحاب الشافعي ومالك ، والقول بأنه غير محظور لوقوعه من السلف والخلف بلا نكير ،</ref>  

باید گفت روایتی را كه وهابیت در تسطیح و هموار نمودن قبور بدان استدلال نموده اند در منابع شیعی نیز وجود دارد از جمله آنكه شیخ كلینی از امام صادق ( علیه السلام ) نقل می كند كه امیرمؤمنان ( علیه السلام ) فرمود : پیامبر خدا مرا به مدینه اعزام كرد و فرمود تا سه كار را صورت دهم : هر نوع تصویری را نابود كنم و هر قبری را صاف گردانم و هر سگی را بكشم <ref>الكافي ج 6ص 528: عن السكوني ، عن أبي عبد الله عليه السلام قال : قال أمير المؤمنين عليه السلام : بعثني رسول الله صلى الله عليه وآله إلى المدينة فقال : لا تدع صورة إلا محوتها ، ولا قبرا إلا سويته ، ولا كلبا إلا قتلته .  .

از طرفی در برخی روایات حد مجاز در بلند نمودن قبر بمقدار چهار انگشت ذكر شده است چنانكه محمد بن مسلم از امام باقر ( علیه السلام ) نقل می كند كه آن حضرت فرمود : لازم است قبر از سطح زمین به مقدار چهار انگشت بالاتر قرار گیرد . <ref>الكافي ج 3ص 201: عن محمد بن مسلم ، عن أبي جعفر ( عليه السلام ) قال : يدعى للميت حين يدخل حفرته ويرفع القبر فوق الأرض أربع أصابع</ref>

ایشان در ادامه می گوید :‌ از این روایات نمی توان حرمت ساخت بناء‌ بر قبور را استفاده نمود و سیره عملی مسلمین بر خلاف آن است .<ref>التوحيد و الشرك في القرآن ص 206-207</ref>

معنای دوم :‌ مراد از رفع (اذن الله ان ترفع ) تعظیم بیوت اولیای الهی است بدین معنا كه قبورشان مورد تعظیم قرار گیرد كه در اینصورت مدلول التزامی آیه شریفه بیانگر جواز بناء‌ و بارگاه بر قبور اولیای الهی خواهد بود. <ref>التوحيد و الشرك ص 207-210</ref>