حیدری نعمتی: تفاوت میان نسخه‌ها

در منابع مورد فرقه حیدری را به دو قطب و دو عارف منسوب کرده اند که یکی قطب الدین حیدر زاوه ای است که در سال 618 قمری در گذشت و دیگری منسوب به قطب الدین حیدر تونی در گذشته 830 هجری قمری است. این دو فرقه قلندریه معروف به حیدری است.<ref>زرین کوب عبد الحسین، جستجو در تصوف ایران، تهران، سال 1363 شمسی، ص 367-369</ref> به تایید این مطلب یکی از پژوهشگران (حسین میر جعفری اصفهانی) نیز منشأ اين دو فرقه مربوط را مربوط به نيمه دوم قرن هشتم هجرى يعنى در زمان شاه نعمت الله ولى می داند و اضافه می کند که حيدرى منسوب به مير حيدر تونى (در گذشته در 830 ه) است كه در تبريز در مقابل شاه نعمت الله قد علم كرده و مكتبى در مقابل مكتب كرمان تشكيل داد. سلطان مير حيدر در بادکوبه (قفقاز) به دنیا آمد و مدفنش در تبریز است. بنابراین هيچ ربطى به قطب الدين حيدر فوق الذكر- كه در 618 در گذشته و در تربت حيدريه مدفون است، ندارد. <ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 172</ref>  

اختلاف دو فرقه حيدرى و نعمتى ناشی از اختلاف در مشرب عرفانى آن دو عارف بزرگ كه يكى در كرمان و ديگرى در تبريز سکونت داشتند، بوده است. شيخ حيدر مذهب تشيع و شاه نعمت الله ولى ظاهرا صوفى سنى بوده است.بعد از ظهور صفويه همه ايران مذهب تشيع را پذيرفتند، ولى اختلافات مشرب تصوفى اين دو فرقه باقى ماند. بعضى از پادشاهان صفوى به مصداق اختلاف بينداز و حكومت كن، اختلاف اين دو فرقه را تشديد كردند و آنان را به جنگ يكديگر بر مى‏ انگيختند.تا بعد از مشروطيت هم اختلاف حيدرى و نعمتى در شهرهاى ايران وجود داشته است. محلات حيدرى‏ نشين و نعمتى ‏نشين را حيدرى خانه و نعمتى خانه مى ‏گفتند. بيشتر طرفداران اين دو فرقه از لوطيان و عياران شهرهاى ايران بوده‏اند.

احتمالا تظاهرات تبرائيان و تولائيان يعنى دوستداران على (ع) و ائمه و تبرائيان يعنى: بيزارى ‏جويان از دشمنان ايشان نيز از اسباب انتشار اين منازعات بوده است. اين رقابت در بين اخيها و فتيان (جوانمردان) نيز وجود داشته است.

نوشته‏اند كه منازعات بين دو دسته حيدرى و نعمتى غالبا در سه روز پيش از عاشورا شدت مى ‏يافته است. عَلَم حيدرى كه در ماه محرم با زينت و تجمل خاصى در جلوى دسته ‏هاى تعزيه حمل مى ‏شده، منصوب به همين دسته حيدرى بوده است.<ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 172 با ویرایش</ref> <ref>مجله آينده، سال نهم، آقاى حسين مير جعفرى، شماره 10 و 11.</ref> <ref>کرمانی میرزا آقاخان، هفتاد و دو ملت، با مقدمه و تعلیقات دکتر محمد جواد مشکور، چاپ تهران، ص 165.</ref> <ref>مصاحب عبد الحسین، دایره المعارف، ذيل عنوان حيدرى‏</ref>