الرسالة الفقهیة (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

رسالهٔ مختصری در فقه [[مالکی]]این کتاب توسط امام [[ابومحمد عبدالله بن ابی زید القیروانی]] که در غرب اسلامی ملقب به مالک الصغیر و شیخ مالکیه بود، به پیشنهاد یکی از شاگردان شیخ محرز بن خلف البکری تونسی نوشته شده است. -مالکی (متوفی 413 ق) که معلم پسران بود. ابن ابی زید در این باره خطاب به شیخ محرز می گوید: (... از من خواستی که یک جمله مختصر از واجبات امور دینی را که زبان ها بیان می کنند و دل ها ایمان می آورند و اعضا انجام می دهند و روایات مربوط به تکلیف تصدیقات و زائدات و خواسته های آن و پاره‌ای از آداب آن و جملاتی از مبانی فقه و فنون آن بر مکتب امام مالک بن انس و روش آن حضرت و آنچه که موجب تسهیل آن می شود. مسیر چه پیچیده تر از آن بود از تعبیر متقدم و شرح علما...)). انگیزه پیشنهاد شیخ محرز همان بود که ابن ابی زید نیز در سخنان خود به او اشاره کرد: ((...همانطور که می خواستم آن را به فرزندان بیاموزم، همانطور که شما حروف قرآن را به آنها می آموزید تا به قلب آنها پیش برود. شناخت دین خدا و احکام آن، پس من به شما پاسخ دادم که به آن امید داشتم، و آن از علم دین خدا یا دعوت به آن است».  

پیام به گواه سخنان ابن ابی زید در بالا، کتاب تعلیم است، یعنی کتاب درسی به بیان امروزی. خود قیروانی نیز در پایان نامه این مطلب را تأیید می کند و می گوید: ((به آنچه شرط کردیم آن را در این کتاب خود بیاوریم که ان شاء الله کسانی که از خردسالان می خواهند آن را بیاموزند سود می بخشد. و کسانی که از بزرگسالان به آن نیاز دارند، و در آن چیزی است که جاهلان را به سوی آن سوق می دهد، او بداند که دین خود را به چه عقیده ای می داند و به واجبات خود عمل می کند و بسیاری از اصول امیال و اخلاق را درک می کند.  

الف - عقایدی که قیروانی فصل کاملی را به او اختصاص داده است به نام: باب آنچه لسان می گویند و ایمان به دل ها یک تکلیف برای امور دینی است. عقیده))

ب - مسائل فقهی ترتیب ابن ابی زید در چهل و چهار باب غیر از باب عقائد از جمله ابواب مربوط به ارکان دین مانند نماز و زکات و حج و روزه و احکام مربوطه و ابواب مربوط به. جهاد، ایمان و نذر، نکاح و آنچه پس از آن، بیع و وصیت.. و سایر ابواب مربوطه. وقتی آن درها را تمام کرد. او بابى به نام «باب شتر از سنتها و تمايلات واجب» آورد كه در آن پاره اى از مطالب فوق را تكرار كرده است ((مختصار شده در بابى تا ذكر مطالب قبل از آن باشد)).

 

شروحها كثيرة ومنها على سبيل المثال لا الحصر: