پرش به محتوا

بررسی نظریه قرائات سبعه در قرآن از منظر فریقین (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۴۱: خط ۱۴۱:
== 3-دیدگاه فریقین در تواتر یا عدم تواتر قرائات سبعه ==
== 3-دیدگاه فریقین در تواتر یا عدم تواتر قرائات سبعه ==
   
   
در زمینه  قرائات سبع دیدگاههای متفاوتی بین فریقین وجود دارد . مشهور اهل سنت قائل به تواتر بوده  ولی  شیعیان معتقد به عدم تواتر ان هستند . برخی از قائلین به تواتر قرائات سبعه، در این زمینه راه افراط پیش گرفته و معتقد به کفر قائلین به عدم تواتر این قرائات هستند .   
در زمینه  قرائات سبع دیدگاههای متفاوتی بین فریقین وجود دارد . مشهور اهل سنت قائل به تواتر بوده  ولی  شیعیان معتقد به عدم تواتر ان هستند . برخی از قائلین به تواتر قرائات سبعه، در این زمینه راه افراط پیش گرفته و معتقد به کفر قائلین به عدم تواتر این قرائات هستند . <ref>رک به   : البیان فی تفسیر القران ص 123</ref> 
 
 
در اینجا گفتار جمعی از عالمان فریقین  را در زمینه تواتر یا عدم تواتر قرائات سبعه بیان می کنیم :  
در اینجا گفتار جمعی از عالمان فریقین  را در زمینه تواتر یا عدم تواتر قرائات سبعه بیان می کنیم :  




زرکشی :  
زرکشی :  
ایشان هر چند جمهور اهل سنت را قائل به تواتر قرائات سبعه می داند اما معتقد است تواتر ثابت شده متعلق به قراء سبعه بوده واین امر  تواتر عن النبی ص را ثابت نمی کند .  
ایشان هر چند جمهور اهل سنت را قائل به تواتر قرائات سبعه می داند اما معتقد است تواتر ثابت شده متعلق به قراء سبعه بوده واین امر  تواتر عن النبی ص را ثابت نمی کند . <ref>البرهان ج 1ص319 انالقراءات السبع متواترة عند الجمهور ، وقيل بل مشهورة ، ولا عبرة بإنكار المبرد قراءة حمزة : * ( والأرحام ) * و * ( مصرخي ) * ، ولا بإنكار مغاربة النحااة كابن عصفور قراءة ابن عامر * ( قتل أولادهم شركائهم ) * والتحقيق أنها متواترة عن الأئمة السبعة ، أما تواترها عن النبي صلى الله عليه وسلم ففيه نظر</ref>




جلال الدین سیوطی  :
جلال الدین سیوطی  :
ایشان بعد از بیان تقسیم قرائات به متواتر و احاد اظهار می دارد دیدگاه مشهور اهل سنت  بر تواتر قرائات سبعه بوده و معتقد است قرائات سه گانه بعدی درمرتبه احاد قرار دارند.  
 
ایشان از برخی نقل می کند که تواتر را حتی در قران شرط ندانسته و معتقد  به امکان اثبات قران -از جنبه حکمی نه علمی ، از طریق خبر واحد می باشند :
ایشان بعد از بیان تقسیم قرائات به متواتر و احاد اظهار می دارد دیدگاه مشهور اهل سنت  بر تواتر قرائات سبعه بوده و معتقد است قرائات سه گانه بعدی درمرتبه احاد قرار دارند. <ref>الاتقان ج 1ص 240اعلم أن القاضي جلال الدين البلقيني قال القراءة تنقسم إلى متواتر وآحاد وشاذ فالمتواتر القراءات السبعة المشهورة والآحاد قراءات الثلاثة التي هي تمام العشر ويلحق بها قراءة الصحابة والشاذ قراءات التابعين كالأعمش ويحيى بن وثاب وابن جبير ونحوهم</ref>
 
 
ایشان از برخی نقل می کند که تواتر را حتی در قران شرط ندانسته و معتقد  به امکان اثبات قران -از جنبه حکمی نه علمی ، از طریق خبر واحد می باشند.<ref>الاتقان ج 1ص210 وقال القاضي أبو بكر في الانتصار ذهب قوم من الفقهاء والمتكلمين إلى إثبات قرآن حكما لا علما بخبر الواحد دون الاستفاضة وكره ذلك أهل الحق وامتنعوا منه</ref>




-ایه الله خوئی :  
-ایه الله خوئی :  
ایشان بعد از بیان اراء در مساله مذکور  قول صحیح را عدم تواتر قرائات سبعه دانسته و اظهار می دارد  قول معروف در بین شیعه عدم تواترقرائات سبعه است چون قرائات مذکور یا مبتنی بر اجتهاد قراء بوده و یا منقول به خبر واحد می باشد از اینرو نمی توان تواتررا در انها اثبات نمود.  
ایشان بعد از بیان اراء در مساله مذکور <ref>البیان فی تفسیر القران ص 123 لقد اختلفت الآراء حول القراءات السبع المشهورة بين الناس ، فذهب جمع من علماء أهل السنة إلى تواترها عن النبي صلى الله عليه وآله وربما ينسب هذا القول إلى المشهور بينهم . ونقل عن السبكي القول بتواتر القراءات العشر وأفرط بعضهم فزعم أن من قال إن القراءات السبع لا يلزم فيها التواتر فقوله كفر . ونسب هذا الرأي إلى مفتي البلاد الأندلسية أبي سعيد فرج ابن لب</ref>   قول صحیح را عدم تواتر قرائات سبعه دانسته و اظهار می دارد  قول معروف در بین شیعه عدم تواترقرائات سبعه است چون قرائات مذکور یا مبتنی بر اجتهاد قراء بوده و یا منقول به خبر واحد می باشد از اینرو نمی توان تواتررا در انها اثبات نمود. <ref>البیان فی تفسیر القران ص 123 والمعروف عند الشيعة أنها غير متواترة ، بل القراءات بين ما هو اجتهاد من القارئ وبين ما هو منقول بخبر الواحد ، واختار هذا القول جماعة من المحققين من علماء أهل السنة . وغير بعيد أن يكون هذا هو المشهور بينهم - كما ستعرف ذلك - وهذا القول هو الصحيح</ref>
 
 
ایشان  مهمترین دلیل عدم تواتر قرائات سبعه را بررسی حال قراء دانسته  
ایشان  مهمترین دلیل عدم تواتر قرائات سبعه را بررسی حال قراء دانسته  
وسپس به بررسی وضعیت هریک ازانان و راویانشان می پردازد .
وسپس به بررسی وضعیت هریک ازانان و راویانشان می پردازد .<ref>همان ص 125-147 ان الطريق الأفضل إلى إثبات عدم تواتر القراءات هو معرفة القراء أنفسهم ، وطرق رواتهم ، وهم سبعة قراء . وهناك ثلاثة آخرون تتم بهم العشرة ، نذكرهم عقيب هؤلاء.</ref>


      
      
علامه طباطبائی  
علامه طباطبائی  
ایشان نیز ضمن  استناد  قول به تواتر قرائات سبع به جمهوراهل سنت  انرا معارض با اقوال برخی دیگر از عالمان اهل سنت  می داند .
ایشان نیز ضمن  استناد  قول به تواتر قرائات سبع به جمهوراهل سنت  انرا معارض با اقوال برخی دیگر از عالمان اهل سنت  می داند .<ref>القران فی الاسلام  ص 149 ويعتقد جمهور علماء السنة بتواتر القراءات السبع ، حتى فسر بعضهم الحديث المروي عن النبي صلى الله عليه وآله وسلم نزل القرآن على سبعة أحرف بالقراءات السبع ، وقد مال إلى هذا القول بعض علماء الشيعة أيضا ، ولكن صرح بعض بأن هذه القراءات مشهورة وليست بمتواترة</ref>
 
 
ایشان  ضمن بیان اقوال برخی از اهل سنت  درعدم تواتر قرائات سبعه ، به نقل از مکی  اظهار می دارد : کسانی که قرائت قراء سبعه را مصادیق  سبعه احرف روایات مشهور دانسته و  قرائت  صحیح را منحصر به انان - قراء سبعه-  می دانند مرتکب خطای بزرگی شده اند .<ref>همان ص 149-150 وقال مكي : من ظن أن قراءة هؤلاء القراء كنافع وعاصم هي الأحرف السبعة التي في الحديث فقد غلطا عظيما . قال : ويلزم من هذا أيضا أن ما خرج عن قراءة هؤلاء السبعة مما ثبت عن الأئمة غيرهم ووافق خط المصحف أن لا يكون قرآنا وهذا غلط عظيم ، فان الذين صنفوا القراءات من الأئمة المتقدمين كأبي عبيد القاسم بن سلام وأبي حاتم السجستاني وأبي جعفر الطبري وإسماعيل القاضي قد ذكروا أضعاف هؤلاء</ref> 




ایشان  ضمن بیان اقوال برخی از اهل سنت  درعدم تواتر قرائات سبعه ، به نقل از مکی  اظهار می دارد : کسانی که قرائت قراء سبعه را مصادیق  سبعه احرف روایات مشهور دانسته و  قرائت  صحیح را منحصر به انان - قراء سبعه-  می دانند مرتکب خطای بزرگی شده اند .
ایشان  در ادامه  به نقل از مکی – یکی از عالمان علوم قرانی - علت  انحصار قرائات به قراء سبعه را اینگونه بیان می کند:   
ایشان  در ادامه  به نقل از مکی – یکی از عالمان علوم قرانی - علت  انحصار قرائات به قراء سبعه را اینگونه بیان می کند:   




علت اکتفا به قراء سبعه برغم وجود قراء برتر از انان و کثرت راویان ، همت ضعیف صاحبان  این گزینش ها بود . اینان بدنبال افرادی بودند که قرائتشان موافقت با خط مصحف داشته و حفظ و ضبطشان اسانتر باشد از اینرو در هر شهر بدنبال قاریانی بودند که علاوه بر ثقه بودن و امانتداری و ممارست طولانی در امر قرائت از ویژگیهای خاص مذکور در قرائت – مطابقت با خط مصحف ، حفظ و ضبط اسان و...-  نیز برخوردار باشد .  
علت اکتفا به قراء سبعه برغم وجود قراء برتر از انان و کثرت راویان ، همت ضعیف صاحبان  این گزینش ها بود . اینان بدنبال افرادی بودند که قرائتشان موافقت با خط مصحف داشته و حفظ و ضبطشان اسانتر باشد از اینرو در هر شهر بدنبال قاریانی بودند که علاوه بر ثقه بودن و امانتداری و ممارست طولانی در امر قرائت از ویژگیهای خاص مذکور در قرائت – مطابقت با خط مصحف ، حفظ و ضبط اسان و...-  نیز برخوردار باشد .<ref>همان ص -150 قال- مکی -  : والسبب في الاقتصار على السبعة مع أن في أئمة القراء من هو أجل منهم قدرا أو مثلهم أكثر من عددهم ان الرواة عن الأئمة كانوا كثيرا جدا ، فلما تقاصرت الهمم اقتصروا مما يوافق خط المصحف على ما يسهل حفظه وتنضبط القراءة به فنظروا إلى ما اشتهر بالثقة والأمانة وطول العمر في ملازمة القراءة به والاتفاق على الأخذ عنه فأفردوا من كل مصر اماما واحدا ولم يتركوا مع ذلك نقل ما كان عليه الأئمة غير هؤلاء من القراءات ولا القراءة به كقراءة يعقوب وأبي جعفر وشيبة وغيرهم</ref>
 
ایشان  در بیان دیدگاه یکی دیگر از عالمان علوم قرانی در عدم  لزوم تمسک به قرائت قراء سبعه- که بمعنای عدم ثبوت تواتر ونیز عدم احراز حجیت انها می باشد -    اظهار می دارد بر لزوم تمسک به قرائات اینان و عدم جواز قرائت دیگران هیچ دلیلی ذکر نشده است .
 
 
انتخاب قراء سبعه توسط عده ای از متاخرین صورت گرفته است و برخی توهم عدم جواز تعدی از انان را اظهار نموده اند . <ref>همان ص 151 وقال القراب في الشافي : التمسك بقراءة سبعة من القراء دون غيرهم ليس فيه أثر ولا سنة ، وانما هو من جمع بعض المتأخرين فانتشر وأوهم أنه لا تجوز الزيادة على ذلك ، وذلك لم يقل به أحد</ref>


   
   
ایشان  در بیان دیدگاه یکی دیگر از عالمان علوم قرانی در عدم  لزوم تمسک به قرائت قراء سبعه- که بمعنای عدم ثبوت تواتر ونیز عدم احراز حجیت انها می باشد -    اظهار می دارد بر لزوم تمسک به قرائات اینان و عدم جواز قرائت دیگران هیچ دلیلی ذکر نشده است . انتخاب قراء سبعه توسط عده ای از متاخرین صورت گرفته است و برخی توهم عدم جواز تعدی از انان را اظهار نموده اند . 
نتیجه انکه از منظر  مشهور اهل سنت قرائات سبعه متواتر بوده در حالی که از منظر مشهور بلکه جمهور امامیه  و برخی از اهل سنت تواتر این قرائات قابل اثبات نمی باشد .
نتیجه انکه از منظر  مشهور اهل سنت قرائات سبعه متواتر بوده در حالی که از منظر مشهور بلکه جمهور امامیه  و برخی از اهل سنت تواتر این قرائات قابل اثبات نمی باشد .


۸۷۵

ویرایش