confirmed، مدیران
۳۷٬۲۰۱
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۰۲: | خط ۱۰۲: | ||
فعالیت ساواک به مسائل امنیتی محدود نمیشد؛ بلکه به مرور در تمام شئون کشور دخالت میکرد و در واقع، قدرتی ما فوق قدرت دولت بود. 20 سال از عمر ساواک به 4 دوره تقسیم میشود: <ref>همان، ص151ـ173</ref> | فعالیت ساواک به مسائل امنیتی محدود نمیشد؛ بلکه به مرور در تمام شئون کشور دخالت میکرد و در واقع، قدرتی ما فوق قدرت دولت بود. 20 سال از عمر ساواک به 4 دوره تقسیم میشود: <ref>همان، ص151ـ173</ref> | ||
'''دوره اول ساواک''' | |||
این سازمان از سال 1336 تا 1340 چهره خود را آشکار کرد و "تیمور بختیار" ـ که به سبب جنایاتش زبانزد مردم است ـ در رأس این تشکیلات قرار گرفت. ساواک به اقتضای رابطه دولت ایران با آمریکا، تحت تعلیم سیا بود و قدرت گرفت. در سال 40 بختیار به سبب تغییر جوّ سیاسی و به علت رقابت قدرتی که با شاه پیدا میکند، از ریاست ساواک کناره گرفت. بختیار به سبب تغییر جوّ سیاسی و به علت رقابت قدرتی که با شاه پیدا میکند، از ریاست ساواک کناره گرفت. | |||
'''دوره دوم ساواک''' | |||
این دوره مقارن با انقلاب سفید است. با صلاحدید آمریکا، رژیم از شدت اختناق خود کاست و ساواک را از خشونت منع کرد. ریاست این دوره با پاکروان است که در مقایسه با تیمور بختیار و نصیری(که پس از بختیار به جانشینی او منصوب شد) ملایم عمل کرد. رژیم در این دوره تا مرحله نابودی پیش رفت و حوادث 15 خرداد را پشت سر گذاشت که کمکم توان خود را با هدایت مستشاران آمریکایی، تقویت ساواک و تشکیل مجلس بیست و دوم بازیافت. <ref>مدنی، سید جلال الدین؛ تاریخ سیاسی معاصر ایران، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1361، ج2، ص149</ref> | |||
'''دوره سوم ساواک''' | |||
این دوره که سیزده سال دوام یافت، مقارن با نخست وزیری "هویدا" بود. ساواک هیچ مسئولیتی در قبال جان و مال مردم از خود نشان نمیداد و گروه-های مراقبت تشکیل داد، هر کس را به هر اتهامی که میخواست دستگیر میکرد و برای به دست آوردن اطلاعات به شکنجهگاهها روانه میساخت. | |||
بودجه رسمی ساواک در سال 51 به 255 میلیون دلار و سال بعد به 310 میلیون دلار میرسید که بودجه محرمانه ساواک از این رقمها جدا بود. حقایق مربوط به قساوتهای ساواک، شهرت جهانی یافت. دبیر کل سازمان عضو بین-الملل در سال 1975 اعلام کرد، کارنامه هیچ کشوری در جهان درباره حقوق بشر، سیاهتر از کارنامه ایران نیست. | |||
انتشار گزارشهای سازمان عضو بینالملل و کمیسیون جهانی حقوق بشر و حقوقدانان، ضربه محکمی به اعتبار رژیم وارد ساخت. رژیم مدعی شد که هیچ-یک از زندانیان، اتهامات سیاسی ندارند و همه از مجرمان معمولیاند. روزنامه تایمز در 9 ژوئن 1977 از قول شاه، رقم مجرمان سیاسی را 2200 نفر نوشت؛ ولی همان زمان، ناظران خارجی، ارقامی بین 25 تا صد هزار نفر را ذکر کردهاند. | |||
مهمتر از تعداد زندانیان، رویه شکنجه آنها بود. خبرنگاران خارجی در محاکمات شرکت میکردند و آثار باقیمانده از این شکنجه را میدیدند و به دنیا منعکس میکردند. از میان این افراد میتوان به روحانیانِ شکنجه شدهای اشاره کرد که از یاران امام خمینی(ره) بودند؛ از جمله: "آیتا... سعیدی" و "آیتا... غفاری" که در دی ماه 53 به علت شکنجههای زیاد به شهادت رسیدند. <ref> همان، ص150ـ163</ref> | |||
'''ساواک در دوره چهارم''' | |||
این دوره مقارن با یکی دو سال آخر عمر رژیم است که دولت، فضای باز سیاسی اعلام کرد. رژیم ادعا کرد که شکنجه را پایان داده است. شاه، "ناصر مقدم" را به جای "نصیری" به ریاست ساواک گماشت. شاه در مصاحبه با "مارتین آنالزا" دبیر کلّ عضو بینالملل ادعا کرد که شکنجه پایان یافته است؛ اما گزارشهای خبرنگاران از کذب این ادعا حکایت میکرد. <ref>همان</ref> | |||
آنچه درباره ساواک گفته شد، هرگز نمیتواند بیانگر ابعادِ وسیعِ سازمانی باشد که قدرتش ما فوق قدرت دولت بود؛ سازمانی که برای کسب نتیجه، همه اصول دینی، اخلاقی انسانی و قانونی را زیر پا میگذاشت و محیط وحشت و بیاعتمادی را در ابعاد وسیعی گسترش میداد. | |||
مطالعه و بررسیِ ساواک به این دلیل اهمیت دارد که نسل حاضر و نسلهای آینده، همواره آگاه و بیدار بمانند و ارزش آزادی و استقلال را بدانند و از یاد نبرند و به علاوه، سرنوشتِ این سازمان ننگین، درسی آموزنده برای مسئولان باشد. | |||
=پانویس= | =پانویس= |