۸۷٬۸۸۶
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'ي' به 'ی') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲: | خط ۲: | ||
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | ||
!نام | !نام | ||
!أبو یحیى | !أبو یحیى زکریَّا بنُ محمد بنِ أحمدَ بنِ زکریا الأنصاریُّ الخزرجیُّ السُّنَیکیُّ | ||
|- | |- | ||
|نامهای دیگر | |نامهای دیگر | ||
|"شیخ الإسلام" ،"زین الدین" و"القاضی | |"شیخ الإسلام" ،"زین الدین" و"القاضی زکریا" | ||
|- | |- | ||
|درگذشت | |درگذشت | ||
خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
</div> | </div> | ||
'''أبو یحیى | '''أبو یحیى زکریَّا بنُ محمد بنِ أحمدَ بنِ زکریا الأنصاریُّ الخزرجیُّ السُّنَیکیُّ'''، که در [[قاهره]] اقامت داشت و در [[الازهر]] به درجات بالای علمی رسیده بود (824هـ/1421م - 926هـ/1520م) معروف به "شیخ الإسلام"،"زین الدین" و"القاضی زکریا"<ref>ابن العماد الحنبلی، ج10 ص186</ref>فقیه، قاضی شافعی، قاری، مُحَدِّثٌ حافظ [[قرآن]]، متکلِّمٌ، لغوی و [[صوفی]] بود. او قاضی القضات در عهد دولت ملوکیه [[مصر]] بود<ref>شیخ الاسلام زکریا الانصاری و اثره فی الفقه الشافعی، طارق یوسف، ص21</ref> <ref>[http://88.99.240.100/aleman/library/messages/01495.pdf شیخ الاسلام زکریا الانصاری و اثره فی الفقه الشافعی]</ref> و در کثرت و اهمیت تالیفاتش به جایگاهی رسید که او را محدد صده نهم هجری می دانند.<ref>العیدروس، ص115</ref><ref>خلاصة الأثر فی أعیان القرن الحادی عشر، محمد بن فضل الله المحبی، دار صادر، بیروت، ج3 ص346-347</ref><ref>المجددون فی الإسلام، عبد المتعال الصعیدی، مكتبة الآداب، القاهرة، 1416هـ / 1996م، ص252، ص257-259</ref>علمای [[مسلمان]] به کتب او اهتمام فراوان داشته و بر شرح و تدریس آن همت گماشتند و شافعیان در صدور فتوا به کتابهای او و شاگردانش، به ویژه ابن حجر الهیتمی و شمس الدین الرملیَّ تکیه می کردند<ref>مختصر الفوائد المكیة فیما یحتاجه طلبة الشافعیة، علوی بن أحمد السقاف الشافعی المكی، ص74-76</ref><ref>المدخل إلى دراسة المذاهب الفقهیة، علی جمعة، دار السلام، القاهرة، الطبعة الثانیة، 1422هـ/2001م، ص50</ref>. | ||
زکریای انصاری در سال 824 هجری قمری در روستای سنیکه از ناحیه شرقیه در مصر به دنیا آمد و در آنجا در سایه خانواده ای فقیر رشد کرد. | زکریای انصاری در سال 824 هجری قمری در روستای سنیکه از ناحیه شرقیه در مصر به دنیا آمد و در آنجا در سایه خانواده ای فقیر رشد کرد. | ||
سپس به مسجد الازهر حرکت | سپس به مسجد الازهر حرکت کرد و برای طلب علم مدتی در آنجا ماند و کوشید تا در تمام علوم [[شریعت]] مانند [[تفسیر]] و [[حدیث]] و عقاید و [[فقه]] و تصوف و لغت و منطق سرآمد شد و از بزرگان زمان خود مانند [[ابن حجر عسقلانی|الحافظ بن حجر عسقلانی]] استفاده کرد و او را به صدور فتوا مجاز نمود و جلال الدین المحلی و محیی الدین الکافیجی و دیگرانی از این دست بهره برد. به طلب علم و تعلیم ادامه داد تا اینکه شهرت یافت و طلاب به طلبگی و بهره گیری از او پرداختند. | ||
و از بزرگان زمان خود مانند [[ابن حجر عسقلانی|الحافظ بن حجر عسقلانی]] استفاده کرد و او را به صدور فتوا مجاز نمود | عبدالقادر عیدروس می گوید: «مناصب بزرگی از قبیل تدریس در مقام [[شافعی|امام شافعی]] را به عهده گرفت. در حالی مقامی بالاتر از این در تعلیمات دینی در مصر وجود نداشت. | ||
و جلال الدین المحلی و محیی الدین | چندین مدرسه مهم نیز تدریس و تولیت نمود و در تصوف و تولیت خانقاه نیز فعال بود تا اینکه پس از اکراه و پاکدامنی بسیار به مقام والای قاضی القضات ارتقا یافت.» او کار خود را با صداقت کامل پیش میبرد و غالباً با توصیههای سلطان الاشرف قیتبای را خطاب قرار می داد. | ||
عبدالقادر عیدروس می گوید: «مناصب بزرگی از قبیل تدریس در مقام [[شافعی|امام شافعی]] را به عهده گرفت.در حالی مقامی بالاتر از این در تعلیمات دینی در مصر وجود نداشت. | |||
چندین مدرسه مهم نیز تدریس و تولیت نمود و در تصوف و تولیت خانقاه نیز فعال | |||
او بیست سال به این سمت ادامه داد تا اینکه سلطان قنسوه الغوری در سال 906 هجری قمری او را عزل کرد. «به خاطر اهانت او به سلطان و سرزنش آشکارش»<ref>الغزی، ج1 ص207</ref>. | او بیست سال به این سمت ادامه داد تا اینکه سلطان قنسوه الغوری در سال 906 هجری قمری او را عزل کرد. «به خاطر اهانت او به سلطان و سرزنش آشکارش»<ref>الغزی، ج1 ص207</ref>. | ||
زکریای انصاری قبل از مرگش شاهد سقوط دولت ممالیک و الحاق [[دولت عثمانی]] به مصر بود و در زمان امپراتوری عثمانی به مقام و احترام رسید. | زکریای انصاری قبل از مرگش شاهد سقوط دولت ممالیک و الحاق [[دولت عثمانی]] به مصر بود و در زمان امپراتوری عثمانی به مقام و احترام رسید. | ||
پس از مرگش، خیر بیگ، امیر | پس از مرگش، خیر بیگ، امیر الامرا برای او دعا کرد و او را کفن کردند و در میانه روز تشییع نمودند تا در مسجد [[الازهر]] در جمع قضات اسلامی و علما و نیکوکاران و جمعیت زیادی گرد آمدند. همه در مسجد مذکور و اطراف آن حاضر شدند و فرصت را مغتنم شمردند و بر آن نماز خواندند. وفات او در روز چهارشنبه سوم ذی الحجه سال 926 هجری قمری در قاهره بود. | ||
=ولادت= | =ولادت= | ||
زکریا الأنصاری در قریة سنیکة از ناحیه الشرقیة مصر در سال هشتصد و بیست و چهار (824هـ) بدنیا آمد. | |||
=اسم و نسب= | =اسم و نسب= | ||
أبو یحیى | أبو یحیى زکریا بن محمد بن أحمد بن زکریا الأنصاری الخزرجی. اصل او به قبیله خزرج از انصار می رسد و او از نسل خباب بن المنذر بن الجموح الخزرجی است. | ||
السنیکی به این دلیل است که منتسب به روستای | السنیکی به این دلیل است که منتسب به روستای سُنَیْکة در اقلیم شرقی مصر بین بلبیس و عباسیه که اکنون حلمیه نام دارد<ref>معجم البلدان، یاقوت الحموی، دار صادر، بیروت، الطبعة الثانیة، 1995م، ج3 ص270</ref>. | ||
محیی الدین أبو السعود یحیى (ت 897هـ): و او بزرگترین فرزندش بود<ref>حاشیة الجمل على شرح المنهج للشیخ زكریا الأنصاری، سلیمان الجمل، دار الفكر، ج1 ص3</ref>. | محیی الدین أبو السعود یحیى (ت 897هـ): و او بزرگترین فرزندش بود<ref>حاشیة الجمل على شرح المنهج للشیخ زكریا الأنصاری، سلیمان الجمل، دار الفكر، ج1 ص3</ref>. | ||
محب الدین أبو الفتوح محمد: واو فرزند وسط. | محب الدین أبو الفتوح محمد: واو فرزند وسط. | ||
خط ۳۸: | خط ۳۶: | ||
=تحصیل= | =تحصیل= | ||
او در مسجد الازهر بود و در سال 841 هجری قمری به قاهره رفت.در الازهر | او در مسجد الازهر بود و در سال 841 هجری قمری به قاهره رفت. در الازهر طلب علم کرد و فقیر و تهیدست بود و پس از مرگ پدرش کسی از او حمایت نکرد. زکریای انصاری پس از اقامت در قاهره به شهر خود سنیکه بازگشت و مدتی در آنجا به کشاورزی مشغول شد، اما طلب علم را فراموش نکرد. زمانی که به قاهره بازگشت و برای دانش جویی و کسب علم در هنرهای مختلف مشغول شد. | ||
در بخش پایانی عمرش به درس و طبقه بندی و تالیف کتب و تصدی مناصب اداری و تدریس و [[امر به معروف و نهی از منکر]] تا اینکه در سال 926 هجری قمری درگذشت<ref>معجم المطبوعات العربیة والمعربة، یوسف الیان سركیس، مطبعة سركیس، مصر، 1346هـ / 1928م، ج2 ص484</ref>. | در بخش پایانی عمرش به درس و طبقه بندی و تالیف کتب و تصدی مناصب اداری و تدریس و [[امر به معروف و نهی از منکر]] تا اینکه در سال 926 هجری قمری درگذشت<ref>معجم المطبوعات العربیة والمعربة، یوسف الیان سركیس، مطبعة سركیس، مصر، 1346هـ / 1928م، ج2 ص484</ref>. | ||
خط ۴۶: | خط ۴۴: | ||
ابن حجر العسقلانی (ت 852هـ). | ابن حجر العسقلانی (ت 852هـ). | ||
زین الدین رضوان (ت 852هـ). | زین الدین رضوان (ت 852هـ). | ||
الکمال بن الهمام (ت 861هـ). | |||
جلال الدین المحلی (ت 864هـ). | جلال الدین المحلی (ت 864هـ). | ||
علم الدین البلقینی (ت 868هـ). | علم الدین البلقینی (ت 868هـ). | ||
یحیى بن محمد المناوی (ت 871هـ). | یحیى بن محمد المناوی (ت 871هـ). | ||
محیی الدین | محیی الدین الکافیجی (ت 879هـ)<ref>السخاوی، ج3 ص235</ref>. | ||
=شاگردان= | =شاگردان= | ||
خط ۶۹: | خط ۶۷: | ||
"فتح الجلیل ببیان خفی أنوار التنزیل": حاشیه بر تفسیر البیضاوی. | "فتح الجلیل ببیان خفی أنوار التنزیل": حاشیه بر تفسیر البیضاوی. | ||
فتح الرحمن | فتح الرحمن بکشف ما یلتبس من القرآن. | ||
الدقائق | الدقائق المحکمة فی شرح المقدمة: شرح المقدمة الجزریة در علم تجوید. | ||
==حدیث وعلومه== | ==حدیث وعلومه== | ||
خط ۷۶: | خط ۷۴: | ||
تحفة الباری بشرح صحیح البخاری. | تحفة الباری بشرح صحیح البخاری. | ||
فتح الباقی بشرح ألفیة العراقی: شرح ألفیة العراقی در علم الحدیث. | فتح الباقی بشرح ألفیة العراقی: شرح ألفیة العراقی در علم الحدیث. | ||
فتح العلام بشرح الإعلام بأحادیث | فتح العلام بشرح الإعلام بأحادیث الأحکام. | ||
==عقیده ، علم | ==عقیده ، علم الکلام و منطق== | ||
فتح الإله الماجد بإیضاح شرح العقائد: حاشیة بر شرح العقائد النسفیة تفتازانی. | فتح الإله الماجد بإیضاح شرح العقائد: حاشیة بر شرح العقائد النسفیة تفتازانی. | ||
لوامع | لوامع الأفکار فی شرح طوالع الأنوار: شرح طوالع الأنوار للبیضاوی. | ||
المطلع شرح إیساغوجی. | المطلع شرح إیساغوجی. | ||
خط ۹۲: | خط ۹۰: | ||
الغرر البهیة فی شرح البهجة الوردیة: شرح بر منظومه ابن الوردی. | الغرر البهیة فی شرح البهجة الوردیة: شرح بر منظومه ابن الوردی. | ||
الإعلام والاهتمام بجمع فتاوى شیخ الإسلام. | الإعلام والاهتمام بجمع فتاوى شیخ الإسلام. | ||
نهایة الهدایة إلى تحریر | نهایة الهدایة إلى تحریر الکفایة: شرح ألفیة ابن الهائم در علم الفرائض. | ||
==اصول الفقه:== | ==اصول الفقه:== | ||
خط ۱۰۰: | خط ۹۸: | ||
فتح الرحمن شرح لقطة العجلان. | فتح الرحمن شرح لقطة العجلان. | ||
==تصوف و | ==تصوف و تزکیه== | ||
الفتوحات الإلهیة فی نفع أرواح الذوات الإنسانیة. | الفتوحات الإلهیة فی نفع أرواح الذوات الإنسانیة. | ||
الزبدة الرائقة فی شرح البردة الفائقة. | الزبدة الرائقة فی شرح البردة الفائقة. | ||
إحکام الدلالة على تحریر الرسالة: شرح الرسالة القشیریة. | |||
==علوم لغت== | ==علوم لغت== | ||
خط ۱۱۰: | خط ۱۰۸: | ||
بلوغ الأرب بشرح شذور الذهب. | بلوغ الأرب بشرح شذور الذهب. | ||
الدرر السنیة فی شرح الألفیة. | الدرر السنیة فی شرح الألفیة. | ||
المناهج | المناهج الکافیة فی شرح الشافیة لابن الحاجب. | ||
==در موضوعات متنوع== | ==در موضوعات متنوع== |