۸۷٬۷۹۸
ویرایش
جایگاه اجتماعی، سیاسی، فرهنگی سادات در جوامع اسلامی ومبانی آن (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها
جایگاه اجتماعی، سیاسی، فرهنگی سادات در جوامع اسلامی ومبانی آن (مقاله) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۳۰ ژانویهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۵:۲۹
، ۳۰ ژانویهٔ ۲۰۲۲جایگزینی متن - 'أبو ال' به 'أبوال'
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - 'أبو ال' به 'أبوال') |
||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
علی قادری هروی در رساله‌ای به نام «نزهة الخواطر» تلاش می‌کند که نسبت عبدالقادر را به حسن مثنی از نسل امام حسن مجتبی (علیه السلام) برساند، <ref>الحسنی الطالبی، 1420 هـ، 1999م، ج1، ص117</ref>. در «فوات الوفیات» این نسبت به حسین بن علی (علیهما السلام) رسانده شده‌است. <ref>ابن شاکر الملقب بصلاح الدین، 1974 م، الجزء: 2، ص373</ref>. | علی قادری هروی در رساله‌ای به نام «نزهة الخواطر» تلاش می‌کند که نسبت عبدالقادر را به حسن مثنی از نسل امام حسن مجتبی (علیه السلام) برساند، <ref>الحسنی الطالبی، 1420 هـ، 1999م، ج1، ص117</ref>. در «فوات الوفیات» این نسبت به حسین بن علی (علیهما السلام) رسانده شده‌است. <ref>ابن شاکر الملقب بصلاح الدین، 1974 م، الجزء: 2، ص373</ref>. | ||
در تاریخ الوردی آمده است: «الشَّیْخ محیی الدّین أَبُو مُحَمَّد عبدالْقَادِر بن أبی صالح موسى جنکی دوست بن أبی عبدالله بن یحیى الزَّاهد بن محمد بن داود بن موسى بن عبدالله بن موسى الجون بن عبدالله المحض المجل بن الحسن المثنى بن الحسن بن علی بن أبی طالب رضی الله عنهم، ...واُمُّه أم الْخیر أمَة الجیاد فاطمة بنت أبی عبدالله الصومعی، لها أَحْوال وکرامات، ...وحملت به وهی إبْنة ستِّین سنة، ویقال: لا تحمل لستین سنة إلاَّ قرشیة ولا لخمسین إلاَّ عربیَّة وأم إبْنه عبدالله أم سلمة بنت محمد بن طلحة بن عبدالله بن عبدالرَّحمن بن أبی بکر الصِّدیق رضی الله عنهم، والمحض لقب لعبدالله بمعنى الخالص لأَنَّ أَباه الْحسن بن الْحسن بن علیٍّ وأمُّه فاطمة بنت الْحسین بن علیٍّ، فنسبه من أَبویه خالص؛ لسلامته من الموالی وانتهائه إلى علیٍّ کرَّم الله وجهه». <ref>ابن الوردی المعری الکندی، 1417هـ ـ 1996م، ج2، ص68</ref>. | در تاریخ الوردی آمده است: «الشَّیْخ محیی الدّین أَبُو مُحَمَّد عبدالْقَادِر بن أبی صالح موسى جنکی دوست بن أبی عبدالله بن یحیى الزَّاهد بن محمد بن داود بن موسى بن عبدالله بن موسى الجون بن عبدالله المحض المجل بن الحسن المثنى بن الحسن بن علی بن أبی طالب رضی الله عنهم، ...واُمُّه أم الْخیر أمَة الجیاد فاطمة بنت أبی عبدالله الصومعی، لها أَحْوال وکرامات، ...وحملت به وهی إبْنة ستِّین سنة، ویقال: لا تحمل لستین سنة إلاَّ قرشیة ولا لخمسین إلاَّ عربیَّة وأم إبْنه عبدالله أم سلمة بنت محمد بن طلحة بن عبدالله بن عبدالرَّحمن بن أبی بکر الصِّدیق رضی الله عنهم، والمحض لقب لعبدالله بمعنى الخالص لأَنَّ أَباه الْحسن بن الْحسن بن علیٍّ وأمُّه فاطمة بنت الْحسین بن علیٍّ، فنسبه من أَبویه خالص؛ لسلامته من الموالی وانتهائه إلى علیٍّ کرَّم الله وجهه». <ref>ابن الوردی المعری الکندی، 1417هـ ـ 1996م، ج2، ص68</ref>. | ||
در النجوم الزاهرة فی ملوک مصر والقاهرة آمده است: «محیى الدین أبو محمد عبدالقادر بن أبى صالح موسى بن عبدالله بن یحیى الزاهد بن محمد بن داود بن موسى بن عبدالله ابن موسى الجون بن عبدالله المحض بن الحسن أبى محمد المثنّى بن الحسن بن علىّ ابن أبى طالب الهاشمىّ القرشىّ العلوىّ الجیلىّ الحنبلىّ السید الشریف الصالح المشهور المعروف بسبط أبى عبدالله الصّومعىّ الزاهد. وأمّه أمّ الخیر أمة الجبّار فاطمة بنت أبى عبدالله الصّومعىّ». <ref> | در النجوم الزاهرة فی ملوک مصر والقاهرة آمده است: «محیى الدین أبو محمد عبدالقادر بن أبى صالح موسى بن عبدالله بن یحیى الزاهد بن محمد بن داود بن موسى بن عبدالله ابن موسى الجون بن عبدالله المحض بن الحسن أبى محمد المثنّى بن الحسن بن علىّ ابن أبى طالب الهاشمىّ القرشىّ العلوىّ الجیلىّ الحنبلىّ السید الشریف الصالح المشهور المعروف بسبط أبى عبدالله الصّومعىّ الزاهد. وأمّه أمّ الخیر أمة الجبّار فاطمة بنت أبى عبدالله الصّومعىّ». <ref>أبوالمحاسن جمال الدین، ج5، ص371</ref>. | ||
از مجموع آنچه گفته شده است نتیجه‌گیری می‌شود که نسب وی از جانب پدر به امام حسن مجتبی (علیه السلام) و از جانب مادر به امام رضا (علیه السلام) و از طریق آن حضرت به امام حسین (علیه السلام) می‌رسد. | از مجموع آنچه گفته شده است نتیجه‌گیری می‌شود که نسب وی از جانب پدر به امام حسن مجتبی (علیه السلام) و از جانب مادر به امام رضا (علیه السلام) و از طریق آن حضرت به امام حسین (علیه السلام) می‌رسد. | ||
===2. میدان داری سادات علوی در تحولات سیاسی=== | ===2. میدان داری سادات علوی در تحولات سیاسی=== | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
==(ب) سوء استفاده از جایگاه سیادت در گذشته و معاصر== | ==(ب) سوء استفاده از جایگاه سیادت در گذشته و معاصر== | ||
===1. گذشته: انتساب خلفای عباسی به پیامبر=== | ===1. گذشته: انتساب خلفای عباسی به پیامبر=== | ||
بنی عباس از مهم‌ترین سلسله‌های خلافت اسلامی است که بیش از پنج قرن بر اکثر مناطق اسلامی حکومت داشتند. خلفای عباسی مشروعیت خویش را به عباس عموی پیامبر (صلی الله علیه و آله) مستند می‌کردند، به همین دلیل نام حکومت خویش را بنی عباس نهادند. آنها می‌کوشیدند تا چهره تاریخی عباس و برخی فرزندان و نوادگان او را با برنامه سیاسی خود هماهنگ کنند. آنان نخست سعی کردند از جنبه منفی حضور عباس در برخی حوادث صدر اسلام در مخالفت با پیامبر بکاهند؛ سپس برخی فضایل را به او نسبت دهند. عباسیان چنین توجیه کردند که حضور عباس در جنگ بدر در صف مشرکان برنامه‌ای از سر ضرورت بوده و به همین سبب پس از اسارت او، پیامبر (صلی الله علیه و آله) دستور داد تا او را نکشند. یا گفتند که عباس پنهانی با پیامبر تماس داشته و اخبار مشرکان را به او می رسانده است. <ref>البغدادی، ج1، ص162</ref> آنان با استفاده از شعار الرضا من آل محمد خود را به عنوان اهل بیت پیامبر (صلی الله علیه و آله) به مردم به ویژه خراسانیان معرفی کردند و توانستند با کمک سردار خویش ابومسلم خراسانی، سلسله امویان را براندازند و به حکومت برسند. <ref>مسکویه، 2000 م، ج3، ص293؛ الذهبی، 1413 هـ ـ 1993 م، ج8، ص336؛ ابن کثیر، 1408 هـ ـ 1988 م، ج11، ص268</ref> و سرانجام آخرین خلیفه عباسی (المستعصم بالله)، در سال ۶۵۶ق. توسط هلاکوخان مغول کشته شد و حکومت عباسیان در بغداد به پایان رسید. <ref>قطب الدین الیونینی، 1413 هـ ـ 1992 م، ج1، ص85؛ | بنی عباس از مهم‌ترین سلسله‌های خلافت اسلامی است که بیش از پنج قرن بر اکثر مناطق اسلامی حکومت داشتند. خلفای عباسی مشروعیت خویش را به عباس عموی پیامبر (صلی الله علیه و آله) مستند می‌کردند، به همین دلیل نام حکومت خویش را بنی عباس نهادند. آنها می‌کوشیدند تا چهره تاریخی عباس و برخی فرزندان و نوادگان او را با برنامه سیاسی خود هماهنگ کنند. آنان نخست سعی کردند از جنبه منفی حضور عباس در برخی حوادث صدر اسلام در مخالفت با پیامبر بکاهند؛ سپس برخی فضایل را به او نسبت دهند. عباسیان چنین توجیه کردند که حضور عباس در جنگ بدر در صف مشرکان برنامه‌ای از سر ضرورت بوده و به همین سبب پس از اسارت او، پیامبر (صلی الله علیه و آله) دستور داد تا او را نکشند. یا گفتند که عباس پنهانی با پیامبر تماس داشته و اخبار مشرکان را به او می رسانده است. <ref>البغدادی، ج1، ص162</ref> آنان با استفاده از شعار الرضا من آل محمد خود را به عنوان اهل بیت پیامبر (صلی الله علیه و آله) به مردم به ویژه خراسانیان معرفی کردند و توانستند با کمک سردار خویش ابومسلم خراسانی، سلسله امویان را براندازند و به حکومت برسند. <ref>مسکویه، 2000 م، ج3، ص293؛ الذهبی، 1413 هـ ـ 1993 م، ج8، ص336؛ ابن کثیر، 1408 هـ ـ 1988 م، ج11، ص268</ref> و سرانجام آخرین خلیفه عباسی (المستعصم بالله)، در سال ۶۵۶ق. توسط هلاکوخان مغول کشته شد و حکومت عباسیان در بغداد به پایان رسید. <ref>قطب الدین الیونینی، 1413 هـ ـ 1992 م، ج1، ص85؛ أبوالفداء شاهنشاه بن أیوب، ج3، ص193</ref>. | ||
===2. معاصر: استوار سازی بابیت بر گرده سیادت=== | ===2. معاصر: استوار سازی بابیت بر گرده سیادت=== | ||
ادعای بابیت برای امام عصر (علیه السلام) از زمان غیبت صغرا آغاز شده و این ادعاهای دروغین و انحرافی تا عصر حاضر ادامه داشته است. برخی از علمای بزرگ شیعه وجود این مدعیان را مؤید برای وجود آن حضرت دانسته‌اند. از آن جهت که در سایه حقیقت باطل به حیات خود ادامه می‌دهد، مدعیان برای اثبات ادعای خود از امامت کمک می‌گیرند و همیشه برای ترویج و تحریفات از آنچه برای مردم مورد توجه و اعتماد بوده، استفاه نموده‌اند. | ادعای بابیت برای امام عصر (علیه السلام) از زمان غیبت صغرا آغاز شده و این ادعاهای دروغین و انحرافی تا عصر حاضر ادامه داشته است. برخی از علمای بزرگ شیعه وجود این مدعیان را مؤید برای وجود آن حضرت دانسته‌اند. از آن جهت که در سایه حقیقت باطل به حیات خود ادامه می‌دهد، مدعیان برای اثبات ادعای خود از امامت کمک می‌گیرند و همیشه برای ترویج و تحریفات از آنچه برای مردم مورد توجه و اعتماد بوده، استفاه نموده‌اند. | ||
| خط ۱۱۱: | خط ۱۱۱: | ||
3. ابن أبی الحدید، فخرالدین ابوحامد عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ناشر: دار إحیاء الکتب العربیة، عیسی البابی الحلبی وشرکاه، سال چاپ: 1962 م.<br> | 3. ابن أبی الحدید، فخرالدین ابوحامد عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ناشر: دار إحیاء الکتب العربیة، عیسی البابی الحلبی وشرکاه، سال چاپ: 1962 م.<br> | ||
4. ابن شهر آشوب، ابوجعفر محمد بن علی، مناقب آل أبی طالب، ناشر: المکتبة الحیدریة، النجف الأشرف، سال چاپ: 1376 هـ ـ 1956 م.<br> | 4. ابن شهر آشوب، ابوجعفر محمد بن علی، مناقب آل أبی طالب، ناشر: المکتبة الحیدریة، النجف الأشرف، سال چاپ: 1376 هـ ـ 1956 م.<br> | ||
5. | 5. أبوالحسن القشیری النیسابوری، مسلم بن الحجاج، المسند الصحیح المختصر، الناشر: دار إحیاء التراث العربی، بیروت، 1374 هـ ـ 1954 م.<br> | ||
6. | 6. أبوالمحاسن جمال الدین، یوسف بن تغری بردی، النجوم الزاهرة فی ملوک مصر والقاهرة، الناشر: وزارة الثقافة والإرشاد القومی، دار الکتب، مصر.<br> | ||
7. الأنصاری الخزرجی القرطبی، أبو عبدالله محمد بن أحمد بن أبی بکر بن فرح، الجامع لأحکام القرآن = تفسیر القرطبی، الناشر: دار الکتب المصریة، القاهرة، الطبعة: الثانیة، عام النشر: 1384هـ ـ 1964 م.<br> | 7. الأنصاری الخزرجی القرطبی، أبو عبدالله محمد بن أحمد بن أبی بکر بن فرح، الجامع لأحکام القرآن = تفسیر القرطبی، الناشر: دار الکتب المصریة، القاهرة، الطبعة: الثانیة، عام النشر: 1384هـ ـ 1964 م.<br> | ||
8. الأنصاری القرطبی، أبو عبدالله محمد بن أحمد بن أبی بکر، الجامع لأحکام القرآن، الناشر: دار الکتب المصریة، القاهرة، الطبعة: الثانیة، عام النشر: 1384هـ ـ 1964 م.<br> | 8. الأنصاری القرطبی، أبو عبدالله محمد بن أحمد بن أبی بکر، الجامع لأحکام القرآن، الناشر: دار الکتب المصریة، القاهرة، الطبعة: الثانیة، عام النشر: 1384هـ ـ 1964 م.<br> | ||
| خط ۱۳۵: | خط ۱۳۵: | ||
27. الصَّلاَّبی، علی محمد، الدولة العُثمانیة ـ عَوَامل النهُوض وأسباب السُّقوط، الناشر: دار التوزیع والنشر الإسلامیة، مصر، الطبعة: الأولى، 1421 هـ ـ 2001 م.<br> | 27. الصَّلاَّبی، علی محمد، الدولة العُثمانیة ـ عَوَامل النهُوض وأسباب السُّقوط، الناشر: دار التوزیع والنشر الإسلامیة، مصر، الطبعة: الأولى، 1421 هـ ـ 2001 م.<br> | ||
28. الصَّلاَّبی، علی محمد، دولة السلاجقة وبروز مشروع إسلامى لمقاومة التغلغل الباطنی والغزو الصلیبی، الناشر: مؤسسة اقرأ، القاهرة، الطبعة: الأولى، 1427 هـ ـ 2006 م.<br> | 28. الصَّلاَّبی، علی محمد، دولة السلاجقة وبروز مشروع إسلامى لمقاومة التغلغل الباطنی والغزو الصلیبی، الناشر: مؤسسة اقرأ، القاهرة، الطبعة: الأولى، 1427 هـ ـ 2006 م.<br> | ||
29. الطبرانی، سلیمان بن أحمد | 29. الطبرانی، سلیمان بن أحمد أبوالقاسم، المعجم الکبیر، دار النشر: مکتبة ابن تیمیة، القاهرة، الطبعة: الثانیة، دار الصمیعی، الریاض، الطبعة: الأولى، 1415هـ ـ 1994م. <br> | ||
30. الطبرسی، أبی منصور أحمد بن علی بن أبی طالب، الاحتجاج، ناشر: دار النعمان، النجف الأشرف، سال چاپ: 1386 هـ ـ 1966 م.<br> | 30. الطبرسی، أبی منصور أحمد بن علی بن أبی طالب، الاحتجاج، ناشر: دار النعمان، النجف الأشرف، سال چاپ: 1386 هـ ـ 1966 م.<br> | ||
31. الطبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، چاپ: الأولى، ناشر: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیروت، سال چاپ: 1415 هـ ـ 1995 م.<br> | 31. الطبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، چاپ: الأولى، ناشر: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیروت، سال چاپ: 1415 هـ ـ 1995 م.<br> | ||
| خط ۱۴۲: | خط ۱۴۲: | ||
34. العسیرین، أحمد معمور، موجز التاریخ الإسلامی منذ عهد آدم علیه السلام (تاریخ ما قبل الإسلام) إلى عصرنا الحاضر، الناشر: غیر معروف مکتبة الملک فهد الوطنیة، الریاض، الطبعة: الأولى، 1417 هـ ـ 1996 م. <br> | 34. العسیرین، أحمد معمور، موجز التاریخ الإسلامی منذ عهد آدم علیه السلام (تاریخ ما قبل الإسلام) إلى عصرنا الحاضر، الناشر: غیر معروف مکتبة الملک فهد الوطنیة، الریاض، الطبعة: الأولى، 1417 هـ ـ 1996 م. <br> | ||
35. القاضی النعمان المغربی، نعمان بن محمد، شرح الأخبار، ناشر: مؤسسة النشر الإسلامی التابعة لجماعة المدرسین بقم المشرفة. <br> | 35. القاضی النعمان المغربی، نعمان بن محمد، شرح الأخبار، ناشر: مؤسسة النشر الإسلامی التابعة لجماعة المدرسین بقم المشرفة. <br> | ||
36. القرشی البصری الدمشقی، | 36. القرشی البصری الدمشقی، أبوالفداء إسماعیل بن عمر بن کثیر، البدایة والنهایة، الناشر: دار إحیاء التراث العربی، الطبعة: الأولى، عام النشر: 1408، هـ ـ 1988 م.<br> | ||
37. المجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، ناشر: دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ: الثالثة، سال چاپ: 1403 هـ ـ 1983 م.<br> | 37. المجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، ناشر: دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ: الثالثة، سال چاپ: 1403 هـ ـ 1983 م.<br> | ||
38. المروزى السمعانی، | 38. المروزى السمعانی، أبوالمظفر منصور بن محمد بن عبدالجبار ابن أحمد، تفسیر القرآن، الناشر: دار الوطن، الریاض، الطبعة: الأولى، عام النشر: 1418هــ 1997م.<br> | ||
39. المعری الکندی، عمر بن مظفر بن عمر، تاریخ ابن الوردی، الناشر: دار الکتب العلمیة، لبنان، بیروت، الطبعة: الأولى، 1417هـ ـ 1996م.<br> | 39. المعری الکندی، عمر بن مظفر بن عمر، تاریخ ابن الوردی، الناشر: دار الکتب العلمیة، لبنان، بیروت، الطبعة: الأولى، 1417هـ ـ 1996م.<br> | ||
40. النسائی، أبو عبدالرحمن أحمد بن شعیب بن علی الخراسانی، السنن الکبرى، الناشر: مؤسسة الرسالة، بیروت، الطبعة: الأولى، عام النشر: 1421هـ ـ 2001م. <br> | 40. النسائی، أبو عبدالرحمن أحمد بن شعیب بن علی الخراسانی، السنن الکبرى، الناشر: مؤسسة الرسالة، بیروت، الطبعة: الأولى، عام النشر: 1421هـ ـ 2001م. <br> | ||
41. الوکیل، عبدالرحمن، البهائیة؛ تاریخها وعقیدتها وصلتها الباطنیة والصهیونیة، الناشر: دار المدنی، جدَّة، الطبعة الثانیة، عام النشر: 1407 هـ ـ 1986م.<br> | 41. الوکیل، عبدالرحمن، البهائیة؛ تاریخها وعقیدتها وصلتها الباطنیة والصهیونیة، الناشر: دار المدنی، جدَّة، الطبعة الثانیة، عام النشر: 1407 هـ ـ 1986م.<br> | ||
42. الهلالی الکوفی، سلیم بن قیس، کتاب سلیم بن قیس، چاپ: الأولى، ناشر: دلیل ما، سال چاپ: 1422 هـ ـ 1380 ش.<br> | 42. الهلالی الکوفی، سلیم بن قیس، کتاب سلیم بن قیس، چاپ: الأولى، ناشر: دلیل ما، سال چاپ: 1422 هـ ـ 1380 ش.<br> | ||
43. الهیثمی، | 43. الهیثمی، أبوالحسن نور الدین علی بن أبی بکر، مجمع الزوائد ومنبع الفوائد، الناشر: مکتبة القدسی، القاهرة، عام النشر: 1414 هـ ـ 1994 م. <br> | ||
44. الیحصبی السبتی، عیاض بن موسى، الشفا بتعریف حقوق المصطفى، الناشر: دار الفیحاء، عمان، الطبعة: الثانیة، عام النشر: 1407 هـ . <br> | 44. الیحصبی السبتی، عیاض بن موسى، الشفا بتعریف حقوق المصطفى، الناشر: دار الفیحاء، عمان، الطبعة: الثانیة، عام النشر: 1407 هـ . <br> | ||
45. رحمتی، محسن، مقاله نقش سادات علوی در تحولات سیاسی ماوراء النهر در قرن ششم هجری، مجله مطالعات تاریخ فرهنگی سال پنجم، شماره: 21، سال چاپ: 1393 ش.<br> | 45. رحمتی، محسن، مقاله نقش سادات علوی در تحولات سیاسی ماوراء النهر در قرن ششم هجری، مجله مطالعات تاریخ فرهنگی سال پنجم، شماره: 21، سال چاپ: 1393 ش.<br> | ||
46. صاحب حماة | 46. صاحب حماة أبوالفداء عمادالدین إسماعیل بن علی بن محمود بن محمد، المختصر فی أخبار البشر، الناشر: المطبعة الحسینیة المصریة، الطبعة: الأولى. <br> | ||
47. قطب الدین الیونینی، | 47. قطب الدین الیونینی، أبوالفتح موسى بن محمد، ذیل مرآة الزمان، الناشر: دار الکتاب الإسلامی، القاهرة، الطبعة: الثانیة، 1413 هـ ـ 1992 م. <br> | ||
48. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، دارالکتب الاسلامیة، تهران، عام النشر: 1365ش.<br> | 48. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، دارالکتب الاسلامیة، تهران، عام النشر: 1365ش.<br> | ||
49. مسکویه، أبو علی أحمد بن محمد بن یعقوب، تجارب الأمم وتعاقب الهمم، المحقق: | 49. مسکویه، أبو علی أحمد بن محمد بن یعقوب، تجارب الأمم وتعاقب الهمم، المحقق: أبوالقاسم إمامی، الناشر: سروش، طهران، الطبعة: الثانیة، 2000 م.<br> | ||
50. الصفار، محمد بن الحسن بن فروخ، بصائر الدرجات، الناشر: منشورات الأعلمی، طهران، سال چاپ: 1404 ق ـ 1362 ش.<br> | 50. الصفار، محمد بن الحسن بن فروخ، بصائر الدرجات، الناشر: منشورات الأعلمی، طهران، سال چاپ: 1404 ق ـ 1362 ش.<br> | ||
51. صلاح الدین، محمد بن شاکر بن أحمد، فوات الوفیات، الناشر: دار صادر، بیروت، الطبعة: الأولى، الجزء: 1 ـ 1973 م؛ الجزء: 2، 3، 4 ـ 1974 م.<br> | 51. صلاح الدین، محمد بن شاکر بن أحمد، فوات الوفیات، الناشر: دار صادر، بیروت، الطبعة: الأولى، الجزء: 1 ـ 1973 م؛ الجزء: 2، 3، 4 ـ 1974 م.<br> | ||
| خط ۱۶۱: | خط ۱۶۱: | ||
53. مکارم شیرازی، دائرةالمعارف فقه مقارن، چ1، مدرسۀ امام علی‌بن‌ابیطالب، 1385ش.<br> | 53. مکارم شیرازی، دائرةالمعارف فقه مقارن، چ1، مدرسۀ امام علی‌بن‌ابیطالب، 1385ش.<br> | ||
54. وزارة الأوقاف والشئون الإسلامیة، الموسوعة الفقهیة الکویتیة، عدد الأجزاء: 45 جزءا: الطبعة: (من 1404 ـ 1427 هـ)، الأجزاء 1ـ 23: الطبعة الثانیة، دارالسلاسل، الکویت الأجزاء 24ـ 38: الطبعة الأولى، مطابع دار الصفوة، مصر، الأجزاء 39 ـ 45: الطبعة الثانیة، طبع الوزارة. <br> | 54. وزارة الأوقاف والشئون الإسلامیة، الموسوعة الفقهیة الکویتیة، عدد الأجزاء: 45 جزءا: الطبعة: (من 1404 ـ 1427 هـ)، الأجزاء 1ـ 23: الطبعة الثانیة، دارالسلاسل، الکویت الأجزاء 24ـ 38: الطبعة الأولى، مطابع دار الصفوة، مصر، الأجزاء 39 ـ 45: الطبعة الثانیة، طبع الوزارة. <br> | ||
55. ابن الندیم، | 55. ابن الندیم، أبوالفرج محمد بن إسحاق بن محمد، الفهرست، الناشر: دار المعرفة بیروت، الطبعة: الثانیة، 1417 هـ - 1997 م.<br> | ||
56. سایت: https://www.wikipedia.org | 56. سایت: https://www.wikipedia.org | ||
<br> | <br> | ||