۸۷٬۸۱۰
ویرایش
حسین بن علی (سید الشهدا): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'عماد ال' به 'عمادال') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
|- | |- | ||
|تاریخ شهادت | |تاریخ شهادت | ||
|روز عاشورای سال ۶۱ قمری | |روز عاشورای سال ۶۱ قمری | ||
|- | |- | ||
|علت شهادت | |علت شهادت | ||
|خیانت کوفیان | |خیانت کوفیان | ||
|- | |- | ||
|قاتل | |قاتل | ||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
|- | |- | ||
|مدفن | |مدفن | ||
|کربلا | |کربلا | ||
|- | |- | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''ابوعبدالله حسین بن علی علیه السلام'''، ملقب به سید الشهداء، فرزند دوم [[امام علی]]<ref>ر.ک:مقاله امام علی</ref> (ع) و [[حضرت فاطمه]] (س) و امام سوم [[شیعیان]] است. امام حسین (ع) حدود هفت سال از دوران کودکی خود را در زمان حیات پر برکت [[رسول خدا]] (ص) و مادر بزرگوارش حضرت فاطمه (س) سپری نمود. آن‌حضرت تحت پرورش‌های الهی و آسمانی جدّ بزرگوارش [[پیامبر اکرم]] (ص) با بهترین شیوه‌های تربیتی پرورش می‌یافت و با احترام و محبت فوق العاده، روحیه اعتماد به نفس و عزّت در وجود آن‌حضرت، رشد داده و تقویت می شد. آن حضرت پس از شهادت برادرش [[امام حسن]] | '''ابوعبدالله حسین بن علی علیه السلام'''، ملقب به سید الشهداء، فرزند دوم [[امام علی]]<ref>ر.ک:مقاله امام علی</ref> (ع) و [[حضرت فاطمه]](س) و امام سوم [[شیعیان]] است. امام حسین(ع) حدود هفت سال از دوران کودکی خود را در زمان حیات پر برکت [[رسول خدا]] (ص) و مادر بزرگوارش حضرت فاطمه (س) سپری نمود. آن‌حضرت تحت پرورش‌های الهی و آسمانی جدّ بزرگوارش [[پیامبر اکرم]] (ص) با بهترین شیوه‌های تربیتی پرورش می‌یافت و با احترام و محبت فوق العاده، روحیه اعتماد به نفس و عزّت در وجود آن‌حضرت، رشد داده و تقویت می شد. آن حضرت پس از شهادت برادرش [[امام حسن]](ع) در سال ۵۰ هجری قمری به امامت رسید. | ||
ده سال از امامت آن حضرت مقارن با سالهای پایانی حکومت [[معاویه]] | ده سال از امامت آن حضرت مقارن با سالهای پایانی حکومت [[معاویه]] اولین حاکم [[بنی امیه]] بود، و پس از اینکه یزید فرزند معاویه در سال ۶۰ هجری پس از مرگ پدرش علی رغم مفاد صلحنامه او با امام حسن(ع) ، بر مسند خلافت تکیه زد، آن حضرت به دعوت مردم [[کوفه]] دست به قیام زد. اما مردم کوفه به آن حضرت خیانت نمودند و در پی آن، ایشان به همراه تعدادی از بستگان و یاران همراهش در دهم محرم سال ۶۱ هجری قمری در واقعه جانسوز [[عاشورا]] به شهادت رسیدند. شیعیان به همین مناسبت [[ماه محرم]] را به اقامه عزا برای آن حضرت و یارانش می پردازند. | ||
=ولادت امام حسین (ع)= | =ولادت امام حسین (ع)= | ||
تمام مورخان اتفاق نظر دارند که امام سوم شیعیان در شهر [[مدینه]] متولد شده است، اما در مورد تاریخ ولادت امام حسین(ع) اختلاف نظرهای اندکی وجود دارد. [[شیخ طوسی]] | تمام مورخان اتفاق نظر دارند که امام سوم شیعیان در شهر [[مدینه]] متولد شده است، اما در مورد تاریخ ولادت امام حسین(ع) اختلاف نظرهای اندکی وجود دارد. [[شیخ طوسی]](متوفای 460ق) ولادت آن‌حضرت را در روز سوّم ماه شعبان سال چهارم هجرت دانسته<ref>شیخ طوسی، محمد بن حسن، مصباح المتهجد و سلاح المتعبّد، ج 2، ص 828، بیروت، مؤسسة فقه الشیعة، چاپ اول، 1411ق؛ ابن مشهدی، محمد بن جعفر، المزار الکبیر، ص 399، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، 1419ق؛ کفعمی، ابراهیم بن علی، المصباح (جنة الأمان الواقیة و جنة الإیمان الباقیة)، ص 543، قم، دار الرضی (زاهدی)، چاپ دوم، 1405ق؛ امین عاملی، سید محسن، اعیان الشیعة، ج 1، ص 578، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، 1403ق</ref> اما [[شیخ مفید]]<ref>شیخ مفید، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج 2، ص 27، قم، کنگره شیخ مفید، چاپ اول، 1413ق؛ مناقب آل أبی‌طالب(ع)، ج 4، ص 76؛ حموی، محمد بن اسحاق، أنیس المؤمنین، ص 95، تهران، بنیاد بعثت، 1363ش؛ حسینی عاملی، سید تاج الدین، التتمة فی تواریخ الأئمة(ع)، ص 73، قم، مؤسسه بعثت، چاپ اول، 1412ق</ref> همچنین برخی از مورّخان [[اهل‌سنت]]<ref>ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابة فی تمییز الصحابة، ج 2، ص 68، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1415ق؛ ابن عساکر، ابوالقاسم علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج 14،ص 115، بیروت، دار الفکر، 1415ق</ref> ولادت حضرتشان را شب پنجم شعبان همان سال می‌دانند. | ||
ابن شهر آشوب ضمن درج گزارش اخیر به همزمانی میلاد سیدالشهداء با [[جنگ خندق]] و میلاد حضرتشان در یکی از روزهای پنج‌شنبه، یا سه‌شنبه نیز اشاره کرده است.<ref> مناقب آل أبی‌طالب(ع)، ج 4، ص 76؛ نک: «فاصله میان ولادت امام حسن با امام حسین(ع)»، 47164</ref> | ابن شهر آشوب ضمن درج گزارش اخیر به همزمانی میلاد سیدالشهداء با [[جنگ خندق]] و میلاد حضرتشان در یکی از روزهای پنج‌شنبه، یا سه‌شنبه نیز اشاره کرده است.<ref> مناقب آل أبی‌طالب(ع)، ج 4، ص 76؛ نک: «فاصله میان ولادت امام حسن با امام حسین(ع)»، 47164</ref> | ||
| خط ۷۲: | خط ۷۲: | ||
امام حسین(ع) پنج همسر اختیار کرده بود. اسامی همسران آن‌حضرت عبارت‌اند از: | امام حسین(ع) پنج همسر اختیار کرده بود. اسامی همسران آن‌حضرت عبارت‌اند از: | ||
شهربانو، لیلا، بانویی از قبیله قضاعه (که در زمان حیات امام از دنیا رفت)، رباب و ام اسحاق. | شهربانو، لیلا، بانویی از قبیله قضاعه(که در زمان حیات امام از دنیا رفت)، رباب و ام اسحاق. | ||
تنها زنی که به صورت قطعی در واقعه [[کربلا]] حضور داشت، مادر علی اصغر، حضرت رباب بود که همراه اسیران به مدینه بازگشت. حضور حضرت شهربانو و حضرت لیلا در کربلا محل تردید است. <ref>«سرنوشت همسران امام حسین (ع) بعد از حادثه کربلا»، 11647</ref> | تنها زنی که به صورت قطعی در واقعه [[کربلا]] حضور داشت، مادر علی اصغر، حضرت رباب بود که همراه اسیران به مدینه بازگشت. حضور حضرت شهربانو و حضرت لیلا در کربلا محل تردید است. <ref>«سرنوشت همسران امام حسین (ع) بعد از حادثه کربلا»، 11647</ref> | ||
| خط ۸۲: | خط ۸۲: | ||
==فرزندان پسر== | ==فرزندان پسر== | ||
# حضرت امام سجاد(ع)،<ref>الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج 2، ص 135؛ بلاذری، احمد بن یحیی، أنساب الأشراف، ج 3، ص 146، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، 1417ق</ref> | #حضرت امام سجاد(ع)،<ref>الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج 2، ص 135؛ بلاذری، احمد بن یحیی، أنساب الأشراف، ج 3، ص 146، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، 1417ق</ref> | ||
# حضرت علی اکبر(ع)،<ref>الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج 2، ص 135؛ سبط بن جوزی، تذکرة الخواص من الأمة فی ذکر خصائص الأئمة، ص 249، قم، منشورات الشریف الرضی، چاپ اول، 1418ق</ref> | #حضرت علی اکبر(ع)،<ref>الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج 2، ص 135؛ سبط بن جوزی، تذکرة الخواص من الأمة فی ذکر خصائص الأئمة، ص 249، قم، منشورات الشریف الرضی، چاپ اول، 1418ق</ref> | ||
# جعفر، <ref>الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج 2، ص 135؛ دلائل الإمامة، ص 181؛ تذکرة الخواص، ص 249</ref> که در زمان حیات امام حسین(ع) از دنیا رفت. <ref>الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج 2، ص 135</ref> | #جعفر، <ref>الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج 2، ص 135؛ دلائل الإمامة، ص 181؛ تذکرة الخواص، ص 249</ref> که در زمان حیات امام حسین(ع) از دنیا رفت. <ref>الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج 2، ص 135</ref> | ||
# محمد،<ref>ابن شهر آشوب مازندرانی، مناقب آل أبی‌طالب(ع)، ج 4، ص 77، قم، علامه، چاپ اول، 1379ق؛ دلائل الإمامة، ص 181؛ محدث اربلی، کشف الغمة فی معرفة الأئمة، ج 1، ص 582، قم، منشورات الرضی، چاپ اول، 1421ق؛ تذکرة الخواص، ص 249</ref> | #محمد،<ref>ابن شهر آشوب مازندرانی، مناقب آل أبی‌طالب(ع)، ج 4، ص 77، قم، علامه، چاپ اول، 1379ق؛ دلائل الإمامة، ص 181؛ محدث اربلی، کشف الغمة فی معرفة الأئمة، ج 1، ص 582، قم، منشورات الرضی، چاپ اول، 1421ق؛ تذکرة الخواص، ص 249</ref> | ||
# عمر،<ref> «عمر؛ فرزند امام حسین(ع)»، سؤال 39282</ref> | #عمر،<ref> «عمر؛ فرزند امام حسین(ع)»، سؤال 39282</ref> | ||
# حضرت علی اصغر(ع) یا عبدالله.<ref>الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج 2، ص 135؛ دلائل الامامة، ص 181؛ ابن اعثم کوفی، احمد بن اعثم، الفتوح، ج 5، ص 115، بیروت، دار الاضواء، 1411ق</ref> | #حضرت علی اصغر(ع) یا عبدالله.<ref>الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج 2، ص 135؛ دلائل الامامة، ص 181؛ ابن اعثم کوفی، احمد بن اعثم، الفتوح، ج 5، ص 115، بیروت، دار الاضواء، 1411ق</ref> | ||
==فرزندان دختر== | ==فرزندان دختر== | ||
# فاطمه،<ref>الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج 2، ص 135؛ کشف الغمة، ج 1، ص 582؛ أنساب الأشراف، ج 2، ص 197؛ تذکرة الخواص، ص 249</ref> | #فاطمه،<ref>الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج 2، ص 135؛ کشف الغمة، ج 1، ص 582؛ أنساب الأشراف، ج 2، ص 197؛ تذکرة الخواص، ص 249</ref> | ||
# سکینه،<ref>الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج 2، ص 135؛ أنساب الأشراف، ج 2، ص 195 و ج 3، ص 146</ref> | #سکینه،<ref>الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج 2، ص 135؛ أنساب الأشراف، ج 2، ص 195 و ج 3، ص 146</ref> | ||
# زینب،<ref>مناقب آل أبی‌طالب(ع)، ج 4، ص 77؛ دلائل الإمامة، ص 181؛ کشف الغمة، ج 1، ص 582</ref> | #زینب،<ref>مناقب آل أبی‌طالب(ع)، ج 4، ص 77؛ دلائل الإمامة، ص 181؛ کشف الغمة، ج 1، ص 582</ref> | ||
=امام حسین(ع) در زمان حیات پیامبر اسلام(ص)= | =امام حسین(ع) در زمان حیات پیامبر اسلام(ص)= | ||
| خط ۱۱۱: | خط ۱۱۱: | ||
=امام حسین(ع) در دوران امامت امام حسن(ع)= | =امام حسین(ع) در دوران امامت امام حسن(ع)= | ||
پس از شهادت امیرمؤمنان علی(ع)، امام حسن(ع) عهده‌دار امامت و زعامت [[مسلمانان]] | پس از شهادت امیرمؤمنان علی(ع)، امام حسن(ع) عهده‌دار امامت و زعامت [[مسلمانان]] شد و امام حسین(ع) با ایشان [[بیعت]] کرد. امام حسین(ع) در ایام امامت و خلافت امام حسن(ع)، همواره همراه و یار و یاور آن‌حضرت در امور خلافت و امامت بود. افزون بر این، امام حسین(ع) احترام ویژه‌اى براى برادر و امام خود قائل بود، به طوری که در یک کلام می‌توان گفت ایشان در پیروى و تکریم از امام حسن(ع) کار را به سرانجام رسانده بود. | ||
امام حسین(ع) در همه حال، پیوسته جانب برادر را رعایت می‌کرد و خود را تابع سیاست‌های ایشان و مطیع اوامر او می‌دانست. هنگامی که آهنگ نبرد و مقابله با دشمنان شامی نواخته شد، آن‌حضرت در بسیج و اعزام نیروها به اردوگاه <big>نُخَیله</big> و <small>مسکن</small><big>متن بزرگ</big>، نقشی فعال داشت و همراه برادر به [[مدائن]] و ساباط برای جمع‌آوری لشکر رفت. <ref>طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک (تاریخ الطبری)، ج 5، ص 165، بیروت، دار التراث، چاپ دوم، 1387ق</ref> زمانی هم که در پی کارشکنی‌ها و خیانت‌های مکرر سپاهیان [[عراق]]<ref>ر.ک:مقاله عراق</ref>، امام حسن(ع) با پیشنهاد صلح از سوی معاویه روبرو شد و بنابر مصالح اسلام و جامعه اسلامی مجبور به پذیرش صلح با معاویه شد و آن همه ناراحتی‌ها را متحمل شد، امام شریک رنج‌های برادر بود و چون می‌دانست که این صلح به صلاح اسلام و مسلمین است، هرگز اعتراضی به امام حسن نداشت. | امام حسین(ع) در همه حال، پیوسته جانب برادر را رعایت می‌کرد و خود را تابع سیاست‌های ایشان و مطیع اوامر او می‌دانست. هنگامی که آهنگ نبرد و مقابله با دشمنان شامی نواخته شد، آن‌حضرت در بسیج و اعزام نیروها به اردوگاه <big>نُخَیله</big> و <small>مسکن</small><big>متن بزرگ</big>، نقشی فعال داشت و همراه برادر به [[مدائن]] و ساباط برای جمع‌آوری لشکر رفت. <ref>طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک (تاریخ الطبری)، ج 5، ص 165، بیروت، دار التراث، چاپ دوم، 1387ق</ref> زمانی هم که در پی کارشکنی‌ها و خیانت‌های مکرر سپاهیان [[عراق]]<ref>ر.ک:مقاله عراق</ref>، امام حسن(ع) با پیشنهاد صلح از سوی معاویه روبرو شد و بنابر مصالح اسلام و جامعه اسلامی مجبور به پذیرش صلح با معاویه شد و آن همه ناراحتی‌ها را متحمل شد، امام شریک رنج‌های برادر بود و چون می‌دانست که این صلح به صلاح اسلام و مسلمین است، هرگز اعتراضی به امام حسن نداشت. | ||
پس از انعقاد صلح، امام حسین(ع) همراه برادر به مدینه بازگشت و در همان جا اقامت گزید. <ref>ابن جوزی، ابوالفرج، المنتظم فی تاریخ الأمم و الملوک، ج 5، ص 184، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اوّل، 1412ق؛ ابن کثیر دمشقى، عمادالدین اسماعیل، البدایه و النهایه، ج 8، ص 19، بیروت، دار الفکر، بی‌تا</ref> ایشان ده سال از عمر شریف خود را در ایام امامت امام حسن(ع) به سر برد و در تمام این مدت، استوار در کنار ایشان ایستاده بود و در همه احوال مطیع ایشان بود و از آن حضرت تبعیت می کرد، و پس از شهادت وی نیز، تا زمانی که معاویه در قید حیات بود، به پیمان صلح با معاویه وفادار ماند. | پس از انعقاد صلح، امام حسین(ع) همراه برادر به مدینه بازگشت و در همان جا اقامت گزید.<ref>ابن جوزی، ابوالفرج، المنتظم فی تاریخ الأمم و الملوک، ج 5، ص 184، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اوّل، 1412ق؛ ابن کثیر دمشقى، عمادالدین اسماعیل، البدایه و النهایه، ج 8، ص 19، بیروت، دار الفکر، بی‌تا</ref> ایشان ده سال از عمر شریف خود را در ایام امامت امام حسن(ع) به سر برد و در تمام این مدت، استوار در کنار ایشان ایستاده بود و در همه احوال مطیع ایشان بود و از آن حضرت تبعیت می کرد، و پس از شهادت وی نیز، تا زمانی که معاویه در قید حیات بود، به پیمان صلح با معاویه وفادار ماند. | ||
=مقام و منزلت امام حسین(ع)= | =مقام و منزلت امام حسین(ع)= | ||
| خط ۱۳۷: | خط ۱۳۷: | ||
ابن عباس بعد از واقعه کربلا در نامه‌اش به یزید می‌نویسد: هرگز فراموش نخواهم کرد که حسین بن علی را از حرم پیامبر خدا (ص) به حرم خدا طرد کردی و آن گاه مردانی را پنهانی بر سر او فرستادی تا غافلگیر او را بکشند. سپس او را از حرم خدا به کوفه راندی و ترسان و نگران از مکه بیرون شد با این که در گذشته و حال عزیزترین مردم بطحا بود و اگر در مکه اقامت می گزید و خونریزی در آن را روا می شمرد از همه مردم [[مکه]] و مدینه در دو حرم بیشتر فرمان برده می شد. لیکن او خوش نداشت که حرمت خانه و حرمت رسول الله (ص) را حلال شمارد. و بزرگ شمرد آن چه را که تو بزرگ نشمردی از آن جا که در نهان مردانی در پی او به مکه فرستادی تا در حرم با او بجنگند. <ref>تاریخ یعقوبی ۲۲۱/۱ و ۲۲۲</ref> | ابن عباس بعد از واقعه کربلا در نامه‌اش به یزید می‌نویسد: هرگز فراموش نخواهم کرد که حسین بن علی را از حرم پیامبر خدا (ص) به حرم خدا طرد کردی و آن گاه مردانی را پنهانی بر سر او فرستادی تا غافلگیر او را بکشند. سپس او را از حرم خدا به کوفه راندی و ترسان و نگران از مکه بیرون شد با این که در گذشته و حال عزیزترین مردم بطحا بود و اگر در مکه اقامت می گزید و خونریزی در آن را روا می شمرد از همه مردم [[مکه]] و مدینه در دو حرم بیشتر فرمان برده می شد. لیکن او خوش نداشت که حرمت خانه و حرمت رسول الله (ص) را حلال شمارد. و بزرگ شمرد آن چه را که تو بزرگ نشمردی از آن جا که در نهان مردانی در پی او به مکه فرستادی تا در حرم با او بجنگند. <ref>تاریخ یعقوبی ۲۲۱/۱ و ۲۲۲</ref> | ||
عبیدالله با حیله و تزویر [[مسلم بن عقیل]] و پناه دهنده او [[هانی بن عروة]] را در کوفه به طرز دلخراشی به شهادت رساند. و از آن جا که می دانست امام حسین (ع) رو به شهر کوفه می آید، سپاهی به سرکردگی حر بن یزید ریاحی برای زیرنظر گرفتن سپاه آن حضرت به منطقه قادسیه گسیل کرد. حر بن یزید در محلی به نام شراف با امام حسین (ع) روبرو شد و سخنانی بینشان رد و بدل گردید. آن حضرت نامه های اهل کوفه را که دو خرجین بود به [[حر بن یزید]] عرضه کرد و دعوت آنان را خاطر نشان ساخت و راه خود را ادامه داد. تا آن که به روز دوم محرم سال ۶۱ هجری به ناحیه نینوا وارد شد. <refتاریخ طبری ۳۱۰/۴></ref> | عبیدالله با حیله و تزویر [[مسلم بن عقیل]] و پناه دهنده او [[هانی بن عروة]] را در کوفه به طرز دلخراشی به شهادت رساند. و از آن جا که می دانست امام حسین (ع) رو به شهر کوفه می آید، سپاهی به سرکردگی حر بن یزید ریاحی برای زیرنظر گرفتن سپاه آن حضرت به منطقه قادسیه گسیل کرد. حر بن یزید در محلی به نام شراف با امام حسین (ع) روبرو شد و سخنانی بینشان رد و بدل گردید. آن حضرت نامه های اهل کوفه را که دو خرجین بود به [[حر بن یزید]] عرضه کرد و دعوت آنان را خاطر نشان ساخت و راه خود را ادامه داد. تا آن که به روز دوم محرم سال ۶۱ هجری به ناحیه نینوا وارد شد. <refتاریخ طبری ۳۱۰/۴><nowiki></ref></nowiki> | ||
در این زمین بود که ابن زیاد نامه ای به حر بن یزید تسلیم کرد. متن نامه این بود: آن گاه که این نامه تو را رسد و فرستاده ما پیش تو آید بر حسین سخت گیر و او را در بیابانی فرود آر که نه دژ در آن باشد و نه آب. حر بن یزید در اجرای دستور ابن زیاد کاروان امام حسین (ع) را در نقطه ای به نام کربلا متوقف کرد. فردای آن روز عمر بن سعد فرستاده عبیدالله بن زیاد نیز با چهار هزار جنگجو وارد شد. | در این زمین بود که ابن زیاد نامه ای به حر بن یزید تسلیم کرد. متن نامه این بود: آن گاه که این نامه تو را رسد و فرستاده ما پیش تو آید بر حسین سخت گیر و او را در بیابانی فرود آر که نه دژ در آن باشد و نه آب. حر بن یزید در اجرای دستور ابن زیاد کاروان امام حسین (ع) را در نقطه ای به نام کربلا متوقف کرد. فردای آن روز عمر بن سعد فرستاده عبیدالله بن زیاد نیز با چهار هزار جنگجو وارد شد. | ||