۸۷٬۷۷۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''محمد بهاءالدین نقشبند بخاری''' بنیانگذار سلسلهٔ طریقت [[نقشبندیه]] بود. وی در [[محرم]] سال ۷۱۸ق در قصر عارفان بخارا([[ازبکستان]]) به دنیا آمد<ref>رشحات. ۱. صص. ۹۵.</ref> او بر اصول هشتگانهٔ خواجه [[عبدالخالق غجدوانی]] سه اصل دیگر افزود. ایشان در شب دوشنبه سوم ربیعالاول سال ۷۹۱ در سن ۷۳ یا ۷۴ سالگی درگذشت و در [[قصر عارفان]] دفنشد. | '''محمد بهاءالدین نقشبند بخاری''' بنیانگذار سلسلهٔ طریقت [[نقشبندیه]] بود. وی در [[محرم]] سال ۷۱۸ق در قصر عارفان بخارا ([[ازبکستان]]) به دنیا آمد<ref>رشحات. ۱. صص. ۹۵.</ref> او بر اصول هشتگانهٔ خواجه [[عبدالخالق غجدوانی]] سه اصل دیگر افزود. ایشان در شب دوشنبه سوم ربیعالاول سال ۷۹۱ در سن ۷۳ یا ۷۴ سالگی درگذشت و در [[قصر عارفان]] دفنشد. | ||
= معرفی اجمالی = | =معرفی اجمالی= | ||
''بهاءالدین نقشبند'' در محرم سال ۷۱۸ق در قصر عارفان بخارا به دنیا آمد و سه روز بعد از تولد وی، جد او که از ارادتمندان طریقه [[خواجگان]] بود وی را نزد خواجه محمد [[باباسماسی]] برد و باباسماسی، بهاءالدین را به فرزندی خود پذیرفت <ref>نفحات الانس. صص. ۳۹۰.</ref> خواجه بهاءالدین نزد وی تربیت یافت و آداب طریقت را از [[سید امیر کلال]] آموخت و بعد از طی مراحل سلوک از سوی امیر کلال اجازه یافت تا در صحبت مشایخ دیگر به تکمیل مراحل مجاهدت بپردازد. البته خواجه افراد دیگر از مشایخ مانند [[زید الدین ابوبکر تایبادی]] را نیز ملاقات کرد<ref>رشحات. ۱. صص. ۹۷.</ref>. | ''بهاءالدین نقشبند'' در محرم سال ۷۱۸ق در قصر عارفان بخارا به دنیا آمد و سه روز بعد از تولد وی، جد او که از ارادتمندان طریقه [[خواجگان]] بود وی را نزد خواجه محمد [[باباسماسی]] برد و باباسماسی، بهاءالدین را به فرزندی خود پذیرفت <ref>نفحات الانس. صص. ۳۹۰.</ref> خواجه بهاءالدین نزد وی تربیت یافت و آداب طریقت را از [[سید امیر کلال]] آموخت و بعد از طی مراحل سلوک از سوی امیر کلال اجازه یافت تا در صحبت مشایخ دیگر به تکمیل مراحل مجاهدت بپردازد. البته خواجه افراد دیگر از مشایخ مانند [[زید الدین ابوبکر تایبادی|زیدالدین ابوبکر تایبادی]] را نیز ملاقات کرد<ref>رشحات. ۱. صص. ۹۷.</ref>. | ||
==شهرت== | |||
== شهرت == | دربارهٔ شهرت او (نقشبند) چند دیدگاه مختلف وجود دارد از جمله: | ||
دربارهٔ شهرت او (نقشبند) | |||
یکی آنکه نقشبند قریهای است در اطراف بخارا و چون محمد در آن قریه به دنیا آمدهاست وی را بدانجا منسوب کرده و نقشبند خواندهاند<ref>انیس الطالبین. صص.20.</ref>. | یکی آنکه نقشبند قریهای است در اطراف بخارا و چون محمد در آن قریه به دنیا آمدهاست وی را بدانجا منسوب کرده و نقشبند خواندهاند<ref>انیس الطالبین. صص.20.</ref>. | ||
خط ۱۸: | خط ۱۷: | ||
به نظر میرسد وجه اول اساسی ندارد بدان جهت که اولاً مولد و مدفن بهاءالدین به اجماع صاحبان تراجم قریه قصر عارفان در یک فرسخی بخاراست. ثانیاً در اطراف بخارا هیچ قریهای به نام نقشبند وجود نداشتهاست. | به نظر میرسد وجه اول اساسی ندارد بدان جهت که اولاً مولد و مدفن بهاءالدین به اجماع صاحبان تراجم قریه قصر عارفان در یک فرسخی بخاراست. ثانیاً در اطراف بخارا هیچ قریهای به نام نقشبند وجود نداشتهاست. | ||
= طریقه نقشبند = | =طریقه نقشبند= | ||
بدان جهت که خانواده بهاءالدین محمد به طریقه خواجگان متمایل بودند از همان کودکی به آداب و تعالیم آنان توجه نشان داد و به حلقه آنها پیوست و بعد از مدتی در میان پیروان این طریقه مرتبهای بلند یافت و در شمار مشایخ بزرگ خواجگان درآمد و به ترویج تعالیم عرفانی آنان پرداخت. طریقه خواجگان از این پس تحول یافت و با تعالیم بهاءالدین محمد نقشبند به طریقه تازهای تبدیل شد. این طریقه تازه نقشبندیه نام گرفت. تعالیم نقشبند بر پیروی از [[سنت]]، حفظ [[شریعت]] و توجه به حق استوار بود. ذکر جهر، خلوت و سماع در این مشرب عرفانی پذیرفته نیست. | بدان جهت که خانواده بهاءالدین محمد به طریقه خواجگان متمایل بودند از همان کودکی به آداب و تعالیم آنان توجه نشان داد و به حلقه آنها پیوست و بعد از مدتی در میان پیروان این طریقه مرتبهای بلند یافت و در شمار مشایخ بزرگ خواجگان درآمد و به ترویج تعالیم عرفانی آنان پرداخت. طریقه خواجگان از این پس تحول یافت و با تعالیم بهاءالدین محمد نقشبند به طریقه تازهای تبدیل شد. این طریقه تازه نقشبندیه نام گرفت. تعالیم نقشبند بر پیروی از [[سنت]]، حفظ [[شریعت]] و توجه به حق استوار بود. ذکر جهر، خلوت و سماع در این مشرب عرفانی پذیرفته نیست. | ||
خط ۳۰: | خط ۲۸: | ||
شاگردان و مریدان پرشماری نزد بهاءالدین پرورش یافتند و طریقه وی را رواج بخشیدند. از میان این مریدان دو خلیفه او: [[خواجه علاءالدین عطار]] و [[خواجه محمد پارسا]] نزد وی و در حلقه پیروان [[طریقه نقشبندیه]] اعتبار بیشتری داشتند و بعد از درگذشت خواجه به نشر و گسترش طریقه وی پرداختند <ref>تاریخ تصوف. ۲. صص. ۱۷۵.</ref>. | شاگردان و مریدان پرشماری نزد بهاءالدین پرورش یافتند و طریقه وی را رواج بخشیدند. از میان این مریدان دو خلیفه او: [[خواجه علاءالدین عطار]] و [[خواجه محمد پارسا]] نزد وی و در حلقه پیروان [[طریقه نقشبندیه]] اعتبار بیشتری داشتند و بعد از درگذشت خواجه به نشر و گسترش طریقه وی پرداختند <ref>تاریخ تصوف. ۲. صص. ۱۷۵.</ref>. | ||
= آثار = | =آثار= | ||
# الاورادالبهائیه؛ | |||
# اوراد صغیر؛ | #الاورادالبهائیه؛ | ||
# رسالة الواردات؛ | #اوراد صغیر؛ | ||
# دلیل العاشقین؛ | #رسالة الواردات؛ | ||
# حیات نامه در نصایح و مواعظ؛ | #دلیل العاشقین؛ | ||
# خزینه لاسرار و کشف الاخفا. | #حیات نامه در نصایح و مواعظ؛ | ||
#خزینه لاسرار و کشف الاخفا. | |||
علاوه بر این خواجه محمد پارسا سخنان بهاءالدین نقشبند را در رسالهای به نام قدسیه جمع آوردهاست. البته تعداد و حجم اقوال بهاءالدین در این رساله اندک است و ترکیب کلمات او پیوند موضوعی ندارد، از این رو مجموعه سخنان خواجه بهاءالدین در رساله قدسیه، منظومه فکری و مشرب عرفانی او را بهطور کامل تبیین نمیکند <ref>دانشنامه زبان و ادبیات فارسی. صص. ذیل رساله قدسیه.</ref>. | علاوه بر این خواجه محمد پارسا سخنان بهاءالدین نقشبند را در رسالهای به نام قدسیه جمع آوردهاست. البته تعداد و حجم اقوال بهاءالدین در این رساله اندک است و ترکیب کلمات او پیوند موضوعی ندارد، از این رو مجموعه سخنان خواجه بهاءالدین در رساله قدسیه، منظومه فکری و مشرب عرفانی او را بهطور کامل تبیین نمیکند <ref>دانشنامه زبان و ادبیات فارسی. صص. ذیل رساله قدسیه.</ref>. | ||
= درگذشت = | =درگذشت= | ||
خواجه بهاءالدین در شب دوشنبه سوم ربیعالاول سال ۷۹۱ در سن ۷۳ یا ۷۴ سالگی درگذشت و در قصر عارفان دفنشد. | خواجه بهاءالدین در شب دوشنبه سوم ربیعالاول سال ۷۹۱ در سن ۷۳ یا ۷۴ سالگی درگذشت و در قصر عارفان دفنشد. | ||
= منابع = | =منابع= | ||
* نقشی از مولانا خالد نقشبندی و پیروان طریقت او از دکتر مهیندخت معتمدی (تهران، نشر پاژنگ، ۱۳۶۹). | |||
* قدسیّه (کلمات بهاءالدّین نقشبند)؛ با مقدمه و تصحیح احمد طاهری عراقی؛ کتابخانهٔ طهوری، تهران ۱۳۵۴. | *نقشی از مولانا خالد نقشبندی و پیروان طریقت او از دکتر مهیندخت معتمدی (تهران، نشر پاژنگ، ۱۳۶۹). | ||
* نفحاتالانس عبدالرحمان جامی. | *قدسیّه (کلمات بهاءالدّین نقشبند)؛ با مقدمه و تصحیح احمد طاهری عراقی؛ کتابخانهٔ طهوری، تهران ۱۳۵۴. | ||
= پانویس = | *نفحاتالانس عبدالرحمان جامی. | ||
=پانویس= | |||
[[رده: شخصیت های جهان اسلام]] | [[رده: شخصیت های جهان اسلام]] | ||
[[رده:تصوف ]] | [[رده:تصوف ]] | ||
[[رده:طریقت نقشبدیه ]] | [[رده:طریقت نقشبدیه ]] | ||
<references /> |