علی بن محمد بن جدید: تفاوت میان نسخه‌ها

علی بن محمد بن جدید (متوفی ۶۲۰ هجری قمری، از اشراف حضرموت بود<ref>الجندي, محمد بن يوسف (1416 هـ). السلوک في طبقات العلماء والملوک (PDF). الجزء الثاني. صنعاء، اليمن: مکتبة الإرشاد. صفحة 135. مؤرشف من الأصل (PDF) في 26 أغسطس 2021.</ref> و در زمان خود شهرت گسترده ای در کشورها و سرزمین های اسلامی داشت، زیرا سفرهای زیادی به هند، عراق، حجاز، یمن و تهامه داشت. او برای تدریس در یمن زندگی می کرد و در آنجا شهرت یافت و مردمی از سراسر یمن برای آموختن علم حدیث نزد او گرد آمدند. او نزد خانواده اش «شریف ابو جدید»<ref> الرسولي, الملک الأفضل (1425 هـ). العطايا السنية والمواهب الهنية في المناقب اليمنية (PDF). صنعاء، اليمن: وزارة الثقافة والسياحة. صفحة 460.</ref> شناخته می شد. او به عراق رفت تا نسب سادات علوی را تثبیت نماید.

علی بن محمد بن أحمد بن جدید بن علی بن محمد بن جدید بن عبیدالله بن أحمد المهاجر بن عیسى بن محمد النقیب بن علی العریضی بن جعفر الصادق بن محمد الباقر بن علی زین العابدین بن الحسین السبط بن علی بن أبی طالب، و علی همسر فاطمه دختر محمد صلی الله علیه وآله است.<ref>بامخرمة, الطيب بن عبدالله (1411 هـ). تاريخ ثغر عدن. الجزء الثاني. القاهرة، مصر: مکتبة مدبولي. صفحة 157.</ref>  

او در حضرموت به دنیا آمد، قرآن را چند مردگان را در هنرهای علم حفظ کرد و سپس به علوم اسلامی و عربی کار کرد. سپس پس از تحقیق علم به یمن و حجاب رفت و بسیاری از علما و همچنین بسیاری از آگاهان را از او گرفت و به دمشق و عراق رفت تا اینکه از رمان ها برای شنیدن و خواندن بیش از چند نفر با او ملاقات کرد و تعداد بزرگانش به حدود هزار نفر رسید و با آن ها در اوج انتساب به درجه اتحاد و منحصر به فرد بودن رسید.<ref>خرد, محمد بن علي (2002). غرر البهاءالضوي ودرر الجمال البديع البهي. القاهرة، مصر: المکتبة الأزهرية للتراث. صفحة 154، 466.</ref>  

برخی از شاگردان وی عبارتند از:<ref>الأهدل, حسين بن عبد الرحمن. تحفة الزمن في تاريخ سادات اليمن. الجزء الأول. أبوظبي، الإمارات العربية المتحدة: المجمع الثقافي. صفحة 459.</ref>

او بیش از هر چیز به فکر انتشار و تحقق علم حدیث بود. او اولین کسی بود که سند حدیث را حذف کرد، گرچه برخی دیگر را به عنوان اولین حذف کننده سند حدیث معرفی می کنند. هنگامی که راویان حدیث هنگام نقل روایات سند آن را تا پیامبر ذکر می کردند. اما شریف ابو جدید سند را برای اختصار حذف کرد و نوشت: عن رسول الله (ص). و نویسسندگان از او پیروی کردند و این روش را پذیرفتند. او حدیث های فراوانی را گرداوری کرد و چهل سخنرانی در فضیلت اعمال و همچنین کتاب های دیگری تالیف کرده است.<ref>الشامي, أحمد بن محمد (1407 هـ). تاريخ اليمن الفکري في العصر العباسي. الجزء الثالث. بيروت، لبنان: دار النفائس. صفحة 286.</ref>  

حضرموت در سده های گذشته تحت تأثیر اباضی ها قرار داشت و در میان آن ها و اهل سنت دشمنی دیرینه وجود داشت و از داخل و خارج برای آسیب رساندن به علمای درستکار و سنی تلاش می کردند واز مهاجمان خارجی مانند عثمان الزنجبیلی و عمر بن مهدی کمک می گرفتند. در این شرایط ابو جدید به عراق رفت و در آنجا بر نسب سادات علویان حضرموت نزد علما و قاضی های بصره شهادت داد و آن را ثابت کرد، و 100 عراقی زائر مکه در آن سال، که در  شهادت دادند و مدارک قانونی را در سال 591 هجری قمری برای حضرموت به ارمغان آورد و امامان و علمای حضرموت به نوبه خود آنها را تأیید کردند.<ref>باحنان, محمد بن علي (1420 هـ). جواهر تاريخ الأحقاف (PDF). جدة، السعودية: دار المنهاج. صفحة 401.</ref> این روش تثبیت بالاترین روش اثبات نسب است؛ چرا که مردم صرفاً به شجره نامه ای که با شهرت بین قبیله ها وجود دارد بسنده می کنند.<ref>الشاطري, محمد بن أحمد (1415 هـ). أدوار التاريخ الحضرمي. الجزء الأول. المدينة المنورة، المملکة العربية السعودية: دار المهاجر. صفحة 206.</ref>

او پس از  تحصیل در تریم در سال ۵۹۲ ه.ق <ref>شنبل, أحمد بن عبدالله (1424 هـ). تاريخ شنبل. صنعاء، اليمن: مکتبة صنعاء الأثرية. صفحة 57.</ref>اگرچه در آن زمان تریم در زیادی علما معروف بود، جهت ادامه علم اندوزی به حجاز و غیر آن رفت و در مکه ماند و شروع به تدریس کتاب های اهل سنت کرد. وقتی در سال ۶۰۸ ه.ق برادرش عبدالله در تریم درگذشت، شخصیت های تریم از جمله محمد بن ابی الحب، که نامه معروف خود را در ادبیات حضرمی برای او نوشت، از او خواستند که به تریم بازگردد. از این رو ابن جدید به وطن خود بازگشت .

سپس به یمن رفت و سالهای زیادی در آنجا ماند و طالبان علم از او بهره جستند. او به عدن رفت و با قاضی ابراهیم بن احمد القریضی آشنا شد و کتاب «المستصفى في سند المصطفى»<ref>الفاسي, محمد بن أحمد (1419 هـ). العقد الثمين في تاريخ البلد الأمين (PDF). الجزء الخامس. بيروت، لبنان: دار الکتب العلمية. صفحة 304.</ref> را نزد او فرا گرفت. او و برادرش عبدالملک مصمم بودند که نزد شیخ مدافع بن احمد المعینی بروند و از او کسب علم کنند. پس به «الوحیز» شهر استاد رفتند و مدتی در آنجا اقامت کردند ، استاد نیز دو دختر خود را به عقد ایشان دراورد. بعد از آن در وادی ذی هزیم سکونت کردند. پس از آن همیشه همراه استاد بودند. استاد مدافع بن احمد المعینی نیز بر ایشان خرقه پوشانید و کتاب های زیادی نزد او خواندند. برادرش  عبدالملک در سال 614 هجری قمری در روستای الوحیز درگذشت.<ref>الشلي, محمد بن أبي بکر (1402 هـ). المشرع الروي في مناقب السادة الکرام آل أبي علوي (PDF). الجزء الثاني (الطبعة الثانية). صفحة 508. مؤرشف من الأصل (PDF) في 4 ديسمبر 2020.</ref>

به سبب اختلافی که او و استادش مدافع با ملک مسعود الایوبی داشتند، دستور دستگیری آنها در رمضان ۶۱۷ ه.ق صادر شد و آنها را در قلعه تعز زندانی کردند و تا آخر ربیع الاول در حبس ماندند، سپس به عدن و بعد از آن به هند فرستاده شدند. دو ماه در بندر دابول هند ماندند و در آنجا احترام زیادی بین مردم یافتند.<ref> الخزرجي, علي بن حسن (1430 هـ). العقد الفاخر الحسن في طبقات أکابر أهل اليمن. الجزء الثالث. صنعاء، اليمن: مکتبة الجيل الجديد. صفحة 1486.</ref> پس از آن در ماه رمضان سال ۶۱۸ ه .خ دوباره به یمن سفر کردند و به ظفار (که اکنون صلالة نامیده می شود) وارد شدند و ۱۸ روز در آنجا زندگی کردند. شیخ مدافع در آنجا درگذشت و مرقدش در آنجا مشهور است. سپس ابو جدید به یمن بازگشت و به شهر زُبید رفت، سپس به سمت المهجم رفت و مدتی در روستای المرجف از توابع سردد ماند و تدریس کردو سپس به مکه رفت و در آنجا درگذشت.<ref> بامخرمة, الطيب بن عبدالله (1428 هـ). قلادة النحر في وفيات أعيان الدهر (PDF). الجزء الخامس. جدة، السعودية: دار المنهاج. صفحة 78.</ref>  

او در اواخر عمر در مکه زندگی کرد و به تدریس پرداخت تا اینکه در سال ۶۲۰ ه.ق درگذشت.<ref>الحبشي, أحمد بن زين. شرح العينية. سنغافورة: مطبعة کرجاي المحدودة. صفحة 140.</ref>