پرش به محتوا

حزب بعث: تفاوت میان نسخه‌ها

۲٬۴۴۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۱ فوریهٔ ۲۰۲۲
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۹۵: خط ۹۵:
# گروه‌ دیگر به‌ رهبری‌ صلاح‌ جدید كه‌ سوریه‌ را به‌ انزوا كشانده‌ بود، مخالفت‌ می‌كرد <ref>شیمونی‌، همانجا</ref>.
# گروه‌ دیگر به‌ رهبری‌ صلاح‌ جدید كه‌ سوریه‌ را به‌ انزوا كشانده‌ بود، مخالفت‌ می‌كرد <ref>شیمونی‌، همانجا</ref>.
   
   
شكست اعراب‌ از [[صهیونیستها]] در 1346ش‌ / 1967م‌ موجب تشدید اختلاف‌ میان‌ این‌ دو گروه‌ نظامی‌ شد <ref>هاپوود،91-92</ref> و سرانجام‌، در 1970م‌ جناح‌ حافظ اسد كنترل‌ كامل‌ حكومت‌ را به‌ دست‌ گرفت‌. اسد از 1971م‌ علاوه‌ بر ریاست‌ جمهوری‌، دبیركلی‌ و رهبری‌ ملی‌ و منطقه‌ای‌ شاخۀ بعث‌ سوریه‌ را هم‌ برعهده‌ داشت‌ <ref>شیمونی‌، همانجا</ref>. در عراق‌، [[حسن البکر]]، رهبر كودتای‌ 1968م كه در آغاز میانه‌روی‌ می‌كرد، اندكی‌ پس‌ از كودتا یاران‌ میانه‌رو را كنار زد و دولتی‌ از بنیادگرایان‌ تشكیل‌ داد.  
شكست اعراب‌ از [[صهیونیستها]] در 1346ش‌ / 1967م‌ موجب تشدید اختلاف‌ میان‌ این‌ دو گروه‌ نظامی‌ شد <ref>هاپوود،91-92</ref> و سرانجام‌، در 1970م‌ جناح‌ حافظ اسد كنترل‌ كامل‌ حكومت‌ را به‌ دست‌ گرفت‌. اسد از 1971م‌ علاوه‌ بر ریاست‌ جمهوری‌، دبیركلی‌ و رهبری‌ ملی‌ و منطقه‌ای‌ شاخۀ بعث‌ سوریه‌ را هم‌ برعهده‌ داشت‌ <ref>شیمونی‌، همانجا</ref>. در عراق‌، [[حسن البکر]]، رهبر كودتای‌ 1968م كه در آغاز میانه‌روی‌ می‌كرد، اندكی‌ پس‌ از كودتا یاران‌ میانه‌رو را كنار زد و دولتی‌ از بنیادگرایان‌ تشكیل‌ داد.  
تا 1358ش‌ / 1979م‌ كه [[صدام حسین]] معاون‌ حسن‌ البكر دبیركل‌ بعث‌ عراق‌، و سپس‌ رئیس‌ جمهور شد <ref>پرتز،455,453</ref>، مقام‌ دبیركلی‌ رهبری‌ ملی‌ بعث‌ شاخۀ عراق‌ را میشل‌ عفلق‌ در دست‌ داشت‌ <ref>(«دائرة المعارف‌»204</ref>اختلاف‌ بعث‌ عراق‌ و سوریه‌ غالباً ناشی‌ از اوضاع‌ جغرافیایی‌ ـ سیاسی‌ هلال‌ خصیب‌ و رهبری‌ آن‌ بود <ref>شیمونی‌، همانجا</ref>. بعث‌ سوریه‌ معتقد بود كه‌ وحدت‌ سیاسی‌ جامعه عرب‌ باید از منطقۀ سوریۀ بزرگ‌ آغاز گردد؛ و بعث‌ عراق‌ می‌كوشید تا ابتكار عمل‌ را در ایجاد اتحاد عربی‌ در دست‌ گیرد و نقش‌ اصلی‌ را در این‌ روند ایفا كند <ref>«دائرة المعارف‌»، همانجا</ref>.
تا 1358ش‌ / 1979م‌ كه [[صدام حسین]] معاون‌ حسن‌ البكر دبیركل‌ بعث‌ عراق‌، و سپس‌ رئیس‌ جمهور شد <ref>پرتز،455,453</ref>، مقام‌ دبیركلی‌ رهبری‌ ملی‌ بعث‌ شاخۀ عراق‌ را میشل‌ عفلق‌ در دست‌ داشت‌ <ref>(«دائرة المعارف‌»204</ref>اختلاف‌ بعث‌ عراق‌ و سوریه‌ غالباً ناشی‌ از اوضاع‌ جغرافیایی‌ ـ سیاسی‌ هلال‌ خصیب‌ و رهبری‌ آن‌ بود <ref>شیمونی‌، همانجا</ref>. بعث‌ سوریه‌ معتقد بود كه‌ وحدت‌ سیاسی‌ جامعه عرب‌ باید از منطقۀ سوریۀ بزرگ‌ آغاز گردد؛ و بعث‌ عراق‌ می‌كوشید تا ابتكار عمل‌ را در ایجاد اتحاد عربی‌ در دست‌ گیرد و نقش‌ اصلی‌ را در این‌ روند ایفا كند <ref>«دائرة المعارف‌»، همانجا</ref>.
خط ۱۱۱: خط ۱۱۰:


از آنجا كه‌ یكی‌ از اهداف‌ حزب‌ بعث‌ توسعه ارتباط میان‌ كشورهای‌ عربی‌ و بلكه ایجاد وحدتی سراسری در تمام سرزمینهای‌ عربی‌ بود، حزب‌ بعث‌ نزدیكی‌ با [[جمال عبدالناصر]] را پی‌ گرفت‌ و در بهمن‌ 1336 / فوریۀ 1958 مصر و سوریۀ بعثی‌ متحد شدند و اندكی‌ بعد عراق‌ هم‌ خواستار پیوستن‌ به‌ جمهوری‌ متحده عربی‌ شد <ref>جرجس‌،125,90؛پرتز،415</ref>، ولی‌ وقایع‌ بعدی‌ این‌ اتفاق‌ را به‌ هم‌ ریخت‌ و تلاشهای‌ سوریه‌، عراق‌ و مصر برای‌ تجدید اتحاد به‌ جایی نرسید <ref>جرجس‌،169-163</ref>؛ به‌ویژه‌ كه‌ عراق‌ از 1354ش‌ / 1975م‌ می‌كوشید رهبری‌ جهان‌ عرب‌ را در دست‌ گیرد <ref>منسفیلد، 431</ref>؛ بعضی‌ از ناظران‌ معتقدند كه‌ حمله عراق‌ به‌ ایران‌ یكی‌ از روشهای‌ تحقق‌ این‌ هدف‌ بود <ref>پرتز، 455 </ref>كه‌ البته‌ با شكست‌ روبه‌رو شد. پس‌ از جنگ‌ ایران‌ و عراق‌ حزب‌ بعث‌ سوریه‌ كه‌ با بعث‌ عراق‌ اختلافهای‌ بنیادین‌ داشت‌، به‌ دلیل‌ تمایل‌ به‌ همكاری‌ با كشورهای‌ عربی‌، كوشید به‌ رفع‌ اختلاف‌ با عراق‌ بپردازد، ولی‌ حمله عراق‌ به‌ كویت‌، موجب‌ روی‌گردانی‌ سوریه‌ از این‌ دولت‌ گردید <ref>دیاب‌، 87 - 88؛ پرادس‌، 59</ref>.  
از آنجا كه‌ یكی‌ از اهداف‌ حزب‌ بعث‌ توسعه ارتباط میان‌ كشورهای‌ عربی‌ و بلكه ایجاد وحدتی سراسری در تمام سرزمینهای‌ عربی‌ بود، حزب‌ بعث‌ نزدیكی‌ با [[جمال عبدالناصر]] را پی‌ گرفت‌ و در بهمن‌ 1336 / فوریۀ 1958 مصر و سوریۀ بعثی‌ متحد شدند و اندكی‌ بعد عراق‌ هم‌ خواستار پیوستن‌ به‌ جمهوری‌ متحده عربی‌ شد <ref>جرجس‌،125,90؛پرتز،415</ref>، ولی‌ وقایع‌ بعدی‌ این‌ اتفاق‌ را به‌ هم‌ ریخت‌ و تلاشهای‌ سوریه‌، عراق‌ و مصر برای‌ تجدید اتحاد به‌ جایی نرسید <ref>جرجس‌،169-163</ref>؛ به‌ویژه‌ كه‌ عراق‌ از 1354ش‌ / 1975م‌ می‌كوشید رهبری‌ جهان‌ عرب‌ را در دست‌ گیرد <ref>منسفیلد، 431</ref>؛ بعضی‌ از ناظران‌ معتقدند كه‌ حمله عراق‌ به‌ ایران‌ یكی‌ از روشهای‌ تحقق‌ این‌ هدف‌ بود <ref>پرتز، 455 </ref>كه‌ البته‌ با شكست‌ روبه‌رو شد. پس‌ از جنگ‌ ایران‌ و عراق‌ حزب‌ بعث‌ سوریه‌ كه‌ با بعث‌ عراق‌ اختلافهای‌ بنیادین‌ داشت‌، به‌ دلیل‌ تمایل‌ به‌ همكاری‌ با كشورهای‌ عربی‌، كوشید به‌ رفع‌ اختلاف‌ با عراق‌ بپردازد، ولی‌ حمله عراق‌ به‌ كویت‌، موجب‌ روی‌گردانی‌ سوریه‌ از این‌ دولت‌ گردید <ref>دیاب‌، 87 - 88؛ پرادس‌، 59</ref>.  
=حزب بعث‌ و فلسطین=
حزب‌ بعث‌ در 1326ش‌ / 1947م‌ با پیشنهاد تقسیم‌ فلسطین‌ مخالفت‌ كرد و در 1948م‌ در كنار نیروی‌ عربی‌ به‌ جنگ‌ با صهیونیستها برخاست‌ <ref>حورانی‌، 50 -51؛ عیسمی‌، 29، 45</ref>. با آنکـه‌ گفته‌اند حزب‌ بعث‌ نقش‌ مستقل‌ و متمایزی‌ برای‌ ملت‌ فلسطین‌ در مبارزه‌ با صهیونیسم‌ قائل‌ نبود <ref>منظمة...، 47</ref>، ولی‌ در 1340ش‌ / 1961م‌ ضرورت‌ سازمان‌دهی‌ ملت‌ فلسطین‌ را مطرح‌ كرد و خواهان‌ تشكیل‌ كشور فلسطین‌، در كنگرۀ 1343ش‌ / 1964م‌ [[قدس‌]] شد <ref>همان‌، 48؛ علوش‌، 911</ref>.
این‌ حزب‌ از این‌ پس‌ به‌ همكاری‌ با سازمان‌ آزادی‌بخش‌ فلسطین‌ و دیگر سازمانهای‌ مبارز پرداخت‌ و در جنگ‌ 1352ش‌ / 1973م‌ شركت‌ جست‌ <ref>پرتز،459؛ شیمونی‌، همانجا؛ جوریدینی‌، 58</ref>؛ ولی‌ بعث‌ عراق‌ در دهه 70 و 80 دو سیاست‌ متضاد نسبت‌ به‌ سازمان‌ آزادی‌بخش‌ در پیش‌ گرفت‌. تیرگی‌ روابط احزاب‌ بعث‌ عراق‌ و سوریه‌، عراق‌ را به‌ بهبود روابط با فلسطینیان‌ برانگیخت‌، در حالی كه پیش از آن با سازمان‌ آزادی‌بخش‌ روابطی‌ نداشت‌ <ref>حوت‌، 990</ref>.
در ایامی‌ كه‌ لبنان‌ دستخوش‌ تهاجم‌ اسرائیل‌ شد، مداخله بعث‌ سوریه‌ و سازمان‌ آزادی‌بخش فلسطین در این‌ كشور، هر دو گروه‌ را رودرروی یكدیگر قرار داد <ref>مئوز، 197-198</ref> و همكاری‌ نکـردن‌ سوریه با سازمان باعث شكست آن و ترك لبنان‌ گردید <ref>رابینوویچ‌، 215؛ یورك‌، 133</ref> و روابط این‌ دو روی‌ به‌ وخامت‌ نهاد، ولی‌ پس‌ از موافقت‌نامۀ اسلو، سوریه‌ برای‌ بهبود روابط گامهایی‌ برداشت‌ <ref>حوت‌، 986؛ نوفل‌، 166-169</ref>.


=پانویس=
=پانویس=
confirmed، مدیران
۳۷٬۲۱۳

ویرایش