۸۷٬۷۷۵
ویرایش
اعتکاف: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'می شود' به 'می‌شود'
جز (جایگزینی متن - 'می کرد' به 'می‌کرد') |
جز (جایگزینی متن - 'می شود' به 'می‌شود') |
||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
«... و عهدنا الی ابراهیم و اسماعیل ان طهرا بیتی للطائفین والعاکفین والرکع السجود; <ref>بقره (2) آیه 125. </ref> به [[حضرت ابراهیم]] و [[اسماعیل (ع)]] سفارش نمودیم تا خانه ام را برای [[طواف]] کنندگان، معتکفان و نمازگزاران تطهیر کنند.» | «... و عهدنا الی ابراهیم و اسماعیل ان طهرا بیتی للطائفین والعاکفین والرکع السجود; <ref>بقره (2) آیه 125. </ref> به [[حضرت ابراهیم]] و [[اسماعیل (ع)]] سفارش نمودیم تا خانه ام را برای [[طواف]] کنندگان، معتکفان و نمازگزاران تطهیر کنند.» | ||
از این آیه استفاده | از این آیه استفاده می‌شود که در زمان حضرت ابراهیم و اسماعیل (ع) عبادتی به نام اعتکاف وجود داشته و پیروان دین حنیف گرداگرد [[کعبه]] معتکف می شده اند. | ||
[[حضرت مریم (س)]] آن گاه که به افتخار ملاقات با فرشته الهی نایل آمد، از مردم فاصله گرفت و در خلوت به سر برد تا در مکانی خالی و فارغ از هر گونه دغدغه به راز و نیاز با خدای خود بپردازد و چیزی او را از یاد محبوب غافل نکند. | [[حضرت مریم (س)]] آن گاه که به افتخار ملاقات با فرشته الهی نایل آمد، از مردم فاصله گرفت و در خلوت به سر برد تا در مکانی خالی و فارغ از هر گونه دغدغه به راز و نیاز با خدای خود بپردازد و چیزی او را از یاد محبوب غافل نکند. | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
از زمانی که [[پیامبر اسلام (ص)]] اعتکاف را به مسلمانان آموزش داد، این سنت اسلامی در میان مسلمانان رواج پیدا کرد. | از زمانی که [[پیامبر اسلام (ص)]] اعتکاف را به مسلمانان آموزش داد، این سنت اسلامی در میان مسلمانان رواج پیدا کرد. | ||
در حال حاضر مراسم اعتکاف در دهه پایانی [[ماه مبارک رمضان]] در بسیاری از [[کشورهای اسلامی]] از جمله [[عربستان]] ([[مکه]]) با شکوه خاصی برگزار | در حال حاضر مراسم اعتکاف در دهه پایانی [[ماه مبارک رمضان]] در بسیاری از [[کشورهای اسلامی]] از جمله [[عربستان]] ([[مکه]]) با شکوه خاصی برگزار می‌شود. همه ساله خیل عظیم مسلمانان، که بخش قابل توجهی از آنان را جوانان تشکیل می دهند، از سراسر جهان به سوی [[مسجدالحرام]] می شتابند و در کنار [[خانه خدا]] معتکف می شوند و حتی بسیاری از زائران خانه خدا به منظور دست یابی به فضیلت اعتکاف در دهه آخر [[ماه رمضان]]، این ایام پربرکت را برای انجام [[عمره مفرده]] برمی گزینند. | ||
شبیه این مراسم در [[مسجدالنبی]] و در کنار مرقد مطهر [[پیامبر (ص)]] برگزار | شبیه این مراسم در [[مسجدالنبی]] و در کنار مرقد مطهر [[پیامبر (ص)]] برگزار می‌شود. [[مسجد کوفه]] در [[عراق]] نیز سال های متمادی، محل برپایی مراسم اعتکاف در دهه آخر ماه مبارک رمضان بوده است. انبوه [[شیعیان]] و پیروان مکتب [[اهل بیت (ع)]] در این مسجد مقدس معتکف می شده اند و بسیاری از عالمان بزرگ [[شیعه]] نیز همراه با مردم در این مراسم شرکت می‌کرده اند. | ||
اعتکاف در کشور [[ایران]] تاریخچه ای پرفراز و نشیب دارد در هر عصری که عالمان برجسته دینی به اعتکاف اهتمام ورزیده اند، مردم مسلمان نیز از آنان پیروی کرده و به اعتکاف بها داده اند. | اعتکاف در کشور [[ایران]] تاریخچه ای پرفراز و نشیب دارد در هر عصری که عالمان برجسته دینی به اعتکاف اهتمام ورزیده اند، مردم مسلمان نیز از آنان پیروی کرده و به اعتکاف بها داده اند. | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۰: | ||
در عصر صفوی، در سایه تلاش های دو عالم بزرگ آن زمان مرحوم [[شیخ بهایی]] (1030- 952 ه.ق) و شیخ لطف الله میسی عاملی اصفهانی (متوفای 1032 یا 1034 ه.ق)، اعتکاف در شهرهای ایران، به ویژه [[قزوین]] و [[اصفهان]]، رونق خاصی یافته است. | در عصر صفوی، در سایه تلاش های دو عالم بزرگ آن زمان مرحوم [[شیخ بهایی]] (1030- 952 ه.ق) و شیخ لطف الله میسی عاملی اصفهانی (متوفای 1032 یا 1034 ه.ق)، اعتکاف در شهرهای ایران، به ویژه [[قزوین]] و [[اصفهان]]، رونق خاصی یافته است. | ||
خوشبختانه اکنون در بسیاری از شهرهای کشورمان مراسم اعتکاف در روزهای 13، 14 و 15 [[ماه رجب]] ([[ایام البیض]]) برگزار | خوشبختانه اکنون در بسیاری از شهرهای کشورمان مراسم اعتکاف در روزهای 13، 14 و 15 [[ماه رجب]] ([[ایام البیض]]) برگزار می‌شود. این سنت حسنه ابتدا در شهر مقدس [[قم]]، توسط عالم ربانی [[میرزا مهدی بروجردی]] صورت گرفت و رفته رفته در شهرهای دیگر رواج یافت. | ||
=ارزش معنوی اعتکاف= | =ارزش معنوی اعتکاف= | ||
| خط ۷۲: | خط ۷۲: | ||
=اعتکاف در قرآن= | =اعتکاف در قرآن= | ||
از کلام [[وحی]] استفاده | از کلام [[وحی]] استفاده می‌شود که در میان [[بنی اسرائیل]] نوعی [[روزه]] همراه با سکوت «صمت » رایج بوده است. (9) [[حضرت موسی (ع)]] با آن که مسئولیت سنگین رهبری و هدایت امت را بر دوش داشت، برای مدت زمانی آنان را رها کرد و برای خلوت کردن با محبوب خویش به خلوتگاه [[کوه طور]] شتافت. او در پاسخ به پرسش پروردگار فرمود: | ||
«... و عجلت الیک رب لترضی<ref>طه (20) آیه 84. </ref>; پروردگارا به سوی تو آمدم تا از من راضی شوی. | «... و عجلت الیک رب لترضی<ref>طه (20) آیه 84. </ref>; پروردگارا به سوی تو آمدم تا از من راضی شوی. | ||
| خط ۱۰۸: | خط ۱۰۸: | ||
اعتکاف از نظر زمان محدود به وقت خاص نیست، تنها از آن رو که لازمه اعتکاف، روزه گرفتن است، باید در زمانی اعتکاف شود که شرعا بتوان روزه گرفت. پس هر گاه روزه گرفتن صحیح باشد، اعتکاف نیز صحیح است، ولی بهترین زمان برای اعتکاف دهه آخر ماه مبارک رمضان، و ایام البیض [[ماه رجب]] است. اعتکاف در دهه آخر ماه رمضان، با آماده سازی انسان برای درک [[لیلة القدر]] و بهره برداری از فیض این [[شب قدر]]، بی ارتباط نیست. در کشور ما اکنون اعتکاف در سه روز از ماه رجب بیش از اعتکاف در دهه پایانی ماه رمضان رواج دارد. و این سه روز از چند نظر حائز اهمیت است: | اعتکاف از نظر زمان محدود به وقت خاص نیست، تنها از آن رو که لازمه اعتکاف، روزه گرفتن است، باید در زمانی اعتکاف شود که شرعا بتوان روزه گرفت. پس هر گاه روزه گرفتن صحیح باشد، اعتکاف نیز صحیح است، ولی بهترین زمان برای اعتکاف دهه آخر ماه مبارک رمضان، و ایام البیض [[ماه رجب]] است. اعتکاف در دهه آخر ماه رمضان، با آماده سازی انسان برای درک [[لیلة القدر]] و بهره برداری از فیض این [[شب قدر]]، بی ارتباط نیست. در کشور ما اکنون اعتکاف در سه روز از ماه رجب بیش از اعتکاف در دهه پایانی ماه رمضان رواج دارد. و این سه روز از چند نظر حائز اهمیت است: | ||
'''اولا:''' آن که ماه رجب، ماه حرام است و از روایات استفاده | '''اولا:''' آن که ماه رجب، ماه حرام است و از روایات استفاده می‌شود که اعتکاف در ماه های [[حرام]]، نسبت به دیگر ماه ها از ضیلت بیشتری برخوردار است. | ||
'''ثانیا:''' روزه در ماه رجب دارای فضیلتی خاص است، زیرا ماه رجب ماه بزرگی است که مردم حتی در جاهلیت نیز حرمت آن را پاس می داشتند. اسلام نیز بر احترام و منزلت آن افزود<ref> شیخ صدوق، فضائل الاشهر الثلاثة، ص 24، روایت 12. </ref>. ظاهرا چنین رفتار و باوری نسبت به ماه رجب از دیگر ادیان الهی در میان مردم به جای مانده بود. | '''ثانیا:''' روزه در ماه رجب دارای فضیلتی خاص است، زیرا ماه رجب ماه بزرگی است که مردم حتی در جاهلیت نیز حرمت آن را پاس می داشتند. اسلام نیز بر احترام و منزلت آن افزود<ref> شیخ صدوق، فضائل الاشهر الثلاثة، ص 24، روایت 12. </ref>. ظاهرا چنین رفتار و باوری نسبت به ماه رجب از دیگر ادیان الهی در میان مردم به جای مانده بود. | ||
[[مالک بن انس]] (پیشوای [[مذهب مالکی]]) گفته است: [[سوگند]] به خدا چشمانم تاکنون کسی را که از نظر وارستگی، فضیلت و عبادت و پرهیزگاری برتر از امام صادق (ع) باشد، ندیده است. من به حضور ایشان می آمدم و او مرا مورد توجه قرار می داد و احترام می‌نمود. روزی به ایشان عرض کردم: ای فرزند رسول خدا! پاداش کسی که یک روز از ماه رجب را با ایمان و اخلاص روزه بگیرد، چیست؟ امام صادق (ع) فرمود: پدرم از پدرش و او از جدش از رسول خدا (ص) برایم روایت کرد که هر کس یک روز از ماه رجب را از سر ایمان و اخلاص روزه بگیرد، گناهانش آمرزیده | [[مالک بن انس]] (پیشوای [[مذهب مالکی]]) گفته است: [[سوگند]] به خدا چشمانم تاکنون کسی را که از نظر وارستگی، فضیلت و عبادت و پرهیزگاری برتر از امام صادق (ع) باشد، ندیده است. من به حضور ایشان می آمدم و او مرا مورد توجه قرار می داد و احترام می‌نمود. روزی به ایشان عرض کردم: ای فرزند رسول خدا! پاداش کسی که یک روز از ماه رجب را با ایمان و اخلاص روزه بگیرد، چیست؟ امام صادق (ع) فرمود: پدرم از پدرش و او از جدش از رسول خدا (ص) برایم روایت کرد که هر کس یک روز از ماه رجب را از سر ایمان و اخلاص روزه بگیرد، گناهانش آمرزیده می‌شود<ref>همان، ص 38، روایت 16. </ref>. | ||
بر پایه حدیثی دیگر از پیامبر (ص) هر کس سه روز از ماه رجب را روزه بگیرد، خداوند میان او و آتش [[جهنم]] به اندازه هفتاد سال راه فاصله می اندازد. پروردگار مهربان به کسی که سه روز از ماه رجب را روزه گرفته، خطاب می‌کند که حق تو بر من واجب شد و دوستی و ولایتم برایت حتمی شد. ای فرشتگان! در حضور شما [[شهادت]] می دهم که گناهان بنده ام را آمرزیده ام<ref>همان، ص 25، بخشی از روایت 12. </ref>. | بر پایه حدیثی دیگر از پیامبر (ص) هر کس سه روز از ماه رجب را روزه بگیرد، خداوند میان او و آتش [[جهنم]] به اندازه هفتاد سال راه فاصله می اندازد. پروردگار مهربان به کسی که سه روز از ماه رجب را روزه گرفته، خطاب می‌کند که حق تو بر من واجب شد و دوستی و ولایتم برایت حتمی شد. ای فرشتگان! در حضور شما [[شهادت]] می دهم که گناهان بنده ام را آمرزیده ام<ref>همان، ص 25، بخشی از روایت 12. </ref>. | ||
| خط ۱۵۰: | خط ۱۵۰: | ||
هم چنین گاهی خداوند به خاطر تادیب انسان ها یا به خاطر عقوبت آنان نسبت به ستم کاری ها و معاصی روز افزون شان، اراده نزول عذاب می‌کند و بلایی چون خشک سالی یا زلزله یا بیماری عمومی و مانند آن را تقدیر می نماید، ولی عمل صالح گروهی از آنان باعث دفع بلا گشته و به گونه ای که خود نیز متوجه نیستند از تحقق عذاب و عقاب الهی جلوگیری می‌کنند: «... و ما کان الله معذبهم و هم یستغفرون<ref> انفال (8) آیه 33. </ref>; و خداوند آنان را عذاب نمی‌کند تا زمانی که استغفار می‌کنند.» | هم چنین گاهی خداوند به خاطر تادیب انسان ها یا به خاطر عقوبت آنان نسبت به ستم کاری ها و معاصی روز افزون شان، اراده نزول عذاب می‌کند و بلایی چون خشک سالی یا زلزله یا بیماری عمومی و مانند آن را تقدیر می نماید، ولی عمل صالح گروهی از آنان باعث دفع بلا گشته و به گونه ای که خود نیز متوجه نیستند از تحقق عذاب و عقاب الهی جلوگیری می‌کنند: «... و ما کان الله معذبهم و هم یستغفرون<ref> انفال (8) آیه 33. </ref>; و خداوند آنان را عذاب نمی‌کند تا زمانی که استغفار می‌کنند.» | ||
اعتکاف خالصانه جمع کثیری از مردم جامعه ما، می تواند چنین نقشی را در اجتماع اسلامی داشته باشد; یعنی زمانی که قدرناشناسی مردم نسبت به نعمت های الهی اوج می گیرد و غفلت از خدا به شکل های گوناگون در بین مردم رواج می یابد و پول پرستی و شهوت رانی، بخش عظیمی از جامعه را از عبادت خدا دور ساخته و به حقوق دیگران بی توجه می سازد، خطر نزول بلانزدیک | اعتکاف خالصانه جمع کثیری از مردم جامعه ما، می تواند چنین نقشی را در اجتماع اسلامی داشته باشد; یعنی زمانی که قدرناشناسی مردم نسبت به نعمت های الهی اوج می گیرد و غفلت از خدا به شکل های گوناگون در بین مردم رواج می یابد و پول پرستی و شهوت رانی، بخش عظیمی از جامعه را از عبادت خدا دور ساخته و به حقوق دیگران بی توجه می سازد، خطر نزول بلانزدیک می‌شود، اما گریه ها و تضرع ها و نمازها و روزه های معتکفین، رحمت خدا را بر می انگیزاند و به آبروی آنان، عاصیان نیز در امان می‌مانند. | ||
=منبع= | =منبع= | ||