۸۷٬۸۱۰
ویرایش
مسجد گوهرشاد: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
ساخت بنای مسجد جامع گوهرشاد توسط معمار معروف عصر تیموریان، قوام الدین بن زین الدین شیرازی و با استفاده از آجر و گچ و به شیوه معماری اسلامی در شرق صورت گرفت. | ساخت بنای مسجد جامع گوهرشاد توسط معمار معروف عصر تیموریان، قوام الدین بن زین الدین شیرازی و با استفاده از آجر و گچ و به شیوه معماری اسلامی در شرق صورت گرفت. | ||
مسجد گوهرشاد مشهد، | مسجد گوهرشاد مشهد، وسیع‌ترین مسجد موجود در مجموعه بناهای آستان قدس رضوی است و صحن آن با 2 هزار و 850 متر مربع مساحت از نظر قدمت، کهن‌ترین صحن است که در جنوب حرم مطهر امام رضا (ع) احداث شده است. | ||
=قدمت تاریخی مسجد گوهرشاد= | =قدمت تاریخی مسجد گوهرشاد= | ||
مجموعه مسجد گوهرشاد هم اکنون با هشت ورودی کوچک و بزرگ به دیگر بخش های حرم رضوی متصل | مجموعه مسجد گوهرشاد هم اکنون با هشت ورودی کوچک و بزرگ به دیگر بخش های حرم رضوی متصل می‌باشد که سه در ورودی در ضلع غربی مسجد را به بست شیخ بهاءالدین و سه ورودی در ضلع شمالی مسجد را به حرم مطهر و دو ورودی در ضلع جنوبی مسجد را به صحن قدس مرتبط می سازد. | ||
مسجد گوهرشاد به عنوان | مسجد گوهرشاد به عنوان وسیع‌ترین و کهن‌ترین مسجد در اماکن متبرکه رضوی از دیرباز محل برگزاری دائمی نماز جماعت است و به دلیل دایر بودن در تمام شبانه روز یکی از مسجدهای کم نظیر [[جهان اسلام]] به شمار می رود. این مسجد در طول زمان بر اثر عوامل طیبعی و انسانی صدمات زیادی دیده است؛ از جمله در زمین لرزه سال 1084، ایوان مقصوره صدماتی دید که مورد بازسازی قرار گرفت. | ||
مرمت‌‌های دیگر مسجد پس از گلوله باران روس‌‌ها در سال 1330 هـ.ق بود که به صدمه دیدن گنبد و ایوان‌‌های مسجد انجامید. گنبد و ایوان مقصوره و ایوان‌‌های شرقی و غربی مسجد در سال 1339 قمری مورد بازسازی اساسی قرار گرفت. | مرمت‌‌های دیگر مسجد پس از گلوله باران روس‌‌ها در سال 1330 هـ.ق بود که به صدمه دیدن گنبد و ایوان‌‌های مسجد انجامید. گنبد و ایوان مقصوره و ایوان‌‌های شرقی و غربی مسجد در سال 1339 قمری مورد بازسازی اساسی قرار گرفت. | ||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
سردرها برای شکل دادن به مجموعه بارگاه منور امام (ع) طراحی شده‌اند. در سه ورودی از خیابان‌‌های شیرازی، نواب صفوی و طبرسی، سردرهایی با زیربنای بیش از 70 هزار متر مربع احداث شده است. | سردرها برای شکل دادن به مجموعه بارگاه منور امام (ع) طراحی شده‌اند. در سه ورودی از خیابان‌‌های شیرازی، نواب صفوی و طبرسی، سردرهایی با زیربنای بیش از 70 هزار متر مربع احداث شده است. | ||
# سردر شیرازی: | #سردر شیرازی: | ||
# سردر شیرازی، در مسیر ورود زائران از خیابان شیرازی واقع شده و با 24 هزار و 625 متر مربع مساحت و 25 هزار و 492 متر مربع زیربنا، در غرب اماکن متبرکه ساخته شده است. | #سردر شیرازی، در مسیر ورود زائران از خیابان شیرازی واقع شده و با 24 هزار و 625 متر مربع مساحت و 25 هزار و 492 متر مربع زیربنا، در غرب اماکن متبرکه ساخته شده است. | ||
# | # | ||
# سردر نواب صفوی: | #سردر نواب صفوی: | ||
# این سردر، در مسیر ورود زائران از خیابان نواب صفوی واقع شده است. 16 هزار و 164 متر مربع مساحت، 16 هزار و 850 متر مربع زیربنا دارد و در شرق اماکن متبرکه واقع شده است. | #این سردر، در مسیر ورود زائران از خیابان نواب صفوی واقع شده است. 16 هزار و 164 متر مربع مساحت، 16 هزار و 850 متر مربع زیربنا دارد و در شرق اماکن متبرکه واقع شده است. | ||
# | # | ||
# سردر طبرسی: | #سردر طبرسی: | ||
# سردر طبرسی، در مسیر ورود زائران از خیابان طبرسی و در شمال اماکن متبرکه و روضه منوره واقع شده است و 26 هزار و 923 متر مربع مساحت و 27 هزار و 7155 متر مربع زیربنا دارد. | #سردر طبرسی، در مسیر ورود زائران از خیابان طبرسی و در شمال اماکن متبرکه و روضه منوره واقع شده است و 26 هزار و 923 متر مربع مساحت و 27 هزار و 7155 متر مربع زیربنا دارد. | ||
=مسجد گوهرشاد در ابعاد شگفت انگیز= | =مسجد گوهرشاد در ابعاد شگفت انگیز= | ||
| خط ۶۶: | خط ۶۶: | ||
=معماری بی نظیر مسجد گوهرشاد= | =معماری بی نظیر مسجد گوهرشاد= | ||
مسجد گوهرشاد مرکب از یک صحن، چهار ایوان و یک گنبد فیروزه ای و 2 گلدسته زیبا و هفت شبستان است و به جهت قدمت تاریخی، سبک معماری و | مسجد گوهرشاد مرکب از یک صحن، چهار ایوان و یک گنبد فیروزه ای و 2 گلدسته زیبا و هفت شبستان است و به جهت قدمت تاریخی، سبک معماری و زیبایی‌های هنری یکی از مهم‌ترین آثار باستانی مشهد و صنعت معماری ایران اسلامی است که مورد علاقه زائران و مجاوران است و به عنوان یکی از جاذبه‌های مذهبی تاریخی و فرهنگی مورد توجّه و بازدید باستان شناسان، جهانگردان و دیگر علاقه‌مندان می‌باشد. | ||
این مسجد از نظر استحکام بنا و | این مسجد از نظر استحکام بنا و ویژگی‌های [[معماری اسلامی]] و زیبایی در طراحی، اسلوب و خط و کاشی‌کاری های معرّق و غیر معرّق و مرقم و غیر مرقم و مقرنس و گچکاری و دیگر تزئینات هنری و مشخصه‌های معماری سنّتی بی نظیر و ممتاز است و با گذشت ششصد سال همچنان مستحکم و ماندگار، چون آیینه‌ای است که عظمت و قدمت و زیبایی معماری و هنر اسلامی در عهد تیموری را به نمایش می‌گذارد. | ||
=مسجد گوهرشاد در طول جنگ ها= | =مسجد گوهرشاد در طول جنگ ها= | ||
بخش‌های مختلف مسجد گوهرشاد مشهد به ضرورت، بارها مورد مرمت قرار گرفته است. در [[عهد صفویه]] که مسجد از حمله [[ازبکان]] سخت آسیب دیده بود، در دوران [[شاه عباس صفوی]] تعمیر شد و در 1083ق که در پی زلزله [[خراسان]] بر بخش هایی از بنای مسجد شکست هایی وارد آمده بود نیز اقدامات مرمتی صورت گرفت و خرابی‌های ناشی از تهاجم افغان ها و شورش ملک محمود سیستانی نیز در [[عهد افشاریه]] و [[قاجاریه]] برطرف شد. | |||
گنبد ایوان مقصوره که به واسطه وسعت دهانه در زلزله های شدید و با گذشت زمان آسیب دیده و چندین بار مرمت شده بود، در سال 1339ش به منظور مرمت اساسی تخریب شد و ساخت آن مجددا توسط معماران ایرانی وزیر نظر مهندس عباس آفرنده و با رعایت همان ویژگی های گذشته و حفظ مشخصات اصلی آغاز شده، در سال 1341ش خاتمه یافت و هم زمان سنگ های ازاره داخل ایوان مقصوره تعویض شد و کف ایوان با سنگ های مرمر مفروش گردید و در سال 1345ش دور ساقه گنبد با کاشی معرق کتیبه ای مزین گردید. | گنبد ایوان مقصوره که به واسطه وسعت دهانه در زلزله های شدید و با گذشت زمان آسیب دیده و چندین بار مرمت شده بود، در سال 1339ش به منظور مرمت اساسی تخریب شد و ساخت آن مجددا توسط معماران ایرانی وزیر نظر مهندس عباس آفرنده و با رعایت همان ویژگی های گذشته و حفظ مشخصات اصلی آغاز شده، در سال 1341ش خاتمه یافت و هم زمان سنگ های ازاره داخل ایوان مقصوره تعویض شد و کف ایوان با سنگ های مرمر مفروش گردید و در سال 1345ش دور ساقه گنبد با کاشی معرق کتیبه ای مزین گردید. | ||
| خط ۱۰۲: | خط ۱۰۲: | ||
شبستان های مسجد گوهرشاد به طور قرینه در اطراف ایوان ها با پایه های قطور و سقف ضربی و به سبک معماری سنتی مساجد ایران کلاف شده اند و بارها مورد مرمت قرار گرفته اند، امّا اکنون همان سبک و سیاق قدیمی را در خود محفوظ دارند. این شبستان های هفت گانه در دوران های مختلف با نام های گوناگون نامیده شده اند که برای اختصار به مهم ترین آنها اشاره می شود: | شبستان های مسجد گوهرشاد به طور قرینه در اطراف ایوان ها با پایه های قطور و سقف ضربی و به سبک معماری سنتی مساجد ایران کلاف شده اند و بارها مورد مرمت قرار گرفته اند، امّا اکنون همان سبک و سیاق قدیمی را در خود محفوظ دارند. این شبستان های هفت گانه در دوران های مختلف با نام های گوناگون نامیده شده اند که برای اختصار به مهم ترین آنها اشاره می شود: | ||
* شبستان گرم: | *شبستان گرم: | ||
* واقع در ضلع شرقی مسجد بین ایوان شرقی و ضلع شمالی مسجد که حاشیه شمالی این شبستان مسیر ارتباطی میان مسجد و رواق متصل به صحن آزادی است. این شبستان محل عبادت آقایان است. | *واقع در ضلع شرقی مسجد بین ایوان شرقی و ضلع شمالی مسجد که حاشیه شمالی این شبستان مسیر ارتباطی میان مسجد و رواق متصل به صحن آزادی است. این شبستان محل عبادت آقایان است. | ||
* | * | ||
* شبستان سبزواری: | *شبستان سبزواری: | ||
* شبستان کوچکی است در جنوب ایوان شرقی و از شرق به رواق در دست احداث امام خمینی قدس سره و از شمال با حد فاصل یک راهرو به ایوان شرقی و از غرب به صحن مسجد محدود می شود. | *شبستان کوچکی است در جنوب ایوان شرقی و از شرق به رواق در دست احداث امام خمینی قدس سره و از شمال با حد فاصل یک راهرو به ایوان شرقی و از غرب به صحن مسجد محدود می شود. | ||
* | * | ||
* شبستان تبریزی: | *شبستان تبریزی: | ||
* واقع در ضلع جنوبی، بین ایوان مقصوره و رواق جدید الاحداث [[امام خمینی]] قدس سره. یکی از نام های این شبستان در گذشته به جهت وسعت، شبستان بزرگ بوده است. | *واقع در ضلع جنوبی، بین ایوان مقصوره و رواق جدید الاحداث [[امام خمینی]] قدس سره. یکی از نام های این شبستان در گذشته به جهت وسعت، شبستان بزرگ بوده است. | ||
* | * | ||
* شبستان نهاوندی: | *شبستان نهاوندی: | ||
* شبستانی است بزرگ که در ضلع جنوبی مسجد و بین ایوان مقصوره و بست شیخ بهاءالدین عاملی و صحن قدس واقع شده و به سبب اقامه نماز جماعت توسط حجة الاسلام حاج شیخ علی اکبر نهاوندی، محدث مشهور به این نام معروف شده است. | *شبستانی است بزرگ که در ضلع جنوبی مسجد و بین ایوان مقصوره و بست شیخ بهاءالدین عاملی و صحن قدس واقع شده و به سبب اقامه نماز جماعت توسط حجة الاسلام حاج شیخ علی اکبر نهاوندی، محدث مشهور به این نام معروف شده است. | ||
* | * | ||
* شبستان میلانی: | *شبستان میلانی: | ||
* واقع در ضلع غربی مسجد، بین ایوان غربی و راهرو متصل به بست شیخ بهاءالدین. | *واقع در ضلع غربی مسجد، بین ایوان غربی و راهرو متصل به بست شیخ بهاءالدین. | ||
* | * | ||
* شبستان نجف آبادی: | *شبستان نجف آبادی: | ||
* در ضلع غربی مسجد، بین ایوان غربی و راهرو متصل به کفشداری 13 و 14 واقع شده است. | *در ضلع غربی مسجد، بین ایوان غربی و راهرو متصل به کفشداری 13 و 14 واقع شده است. | ||
* | * | ||
* شبستان علوی: | *شبستان علوی: | ||
* واقع در ضلع شمالی بین راهروی قسمت شمالی و رواق دارالسیاده و مدرسه پریزاد. | *واقع در ضلع شمالی بین راهروی قسمت شمالی و رواق دارالسیاده و مدرسه پریزاد. | ||
بجز شبستان گرم که محل عبادت آقایان است، دیگر شبستان ها بنا به ضرورت، محل برگزاری جلسات [[قرآن]]، آموزش، سخنرانی و وعظ و تدریس علوم قرآنی و دینی و مراسم جشن و عزاداری و [[اعتکاف]] و [[نماز جماعت]] و مراسم [[دعای کمیل]]، [[دعای ندبه]] و [[دعای توسل]] است و ایوان مقصوره و ایوان متصل به دارالسیاده و صحن مسجد به طور دائم در تمام شبانه روز، محل اجرای نماز جماعت و سخنرانی و مراسم است. | بجز شبستان گرم که محل عبادت آقایان است، دیگر شبستان ها بنا به ضرورت، محل برگزاری جلسات [[قرآن]]، آموزش، سخنرانی و وعظ و تدریس علوم قرآنی و دینی و مراسم جشن و عزاداری و [[اعتکاف]] و [[نماز جماعت]] و مراسم [[دعای کمیل]]، [[دعای ندبه]] و [[دعای توسل]] است و ایوان مقصوره و ایوان متصل به دارالسیاده و صحن مسجد به طور دائم در تمام شبانه روز، محل اجرای نماز جماعت و سخنرانی و مراسم است. | ||