۸۷٬۸۸۶
ویرایش
جنبش اسلامی تاجیکستان: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'سال ها' به 'سال‌ها'
جز (جایگزینی متن - 'می نویسد' به 'می‌نویسد') |
جز (جایگزینی متن - 'سال ها' به 'سال‌ها') |
||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
مسلمانان آسیای مرکزی در زمان اتحاد شوروی، در وضعیت بسیار بد و ناخوشایندی قرار داشتند. مراکز دینی آنها و از آن جمله اداره قاضیات تاجیکستان که مرکز امور دینی مسلمانان این کشور به شمار می آمد، در اختیار دولت کمونیستی قرار داشت و اسلام مورد پسند دولت و بدون هرگونه حرکت و جنبش را تبلیغ می‌کرد. | مسلمانان آسیای مرکزی در زمان اتحاد شوروی، در وضعیت بسیار بد و ناخوشایندی قرار داشتند. مراکز دینی آنها و از آن جمله اداره قاضیات تاجیکستان که مرکز امور دینی مسلمانان این کشور به شمار می آمد، در اختیار دولت کمونیستی قرار داشت و اسلام مورد پسند دولت و بدون هرگونه حرکت و جنبش را تبلیغ می‌کرد. | ||
<br> | <br> | ||
هسته‌های اولیه نهضت اسلامی تاجیکستان در سال 1974 با هدف اصلاح گری و احیای مجدد اسلام تشکیل شد. این حرکت نوین اسلامی در آغاز محدود به شهر دوشنبه بود و به طور مخفی در زمینه آموزش و پرورش افراد و آگاه کردن مردم کار می‌کرد. بین | هسته‌های اولیه نهضت اسلامی تاجیکستان در سال 1974 با هدف اصلاح گری و احیای مجدد اسلام تشکیل شد. این حرکت نوین اسلامی در آغاز محدود به شهر دوشنبه بود و به طور مخفی در زمینه آموزش و پرورش افراد و آگاه کردن مردم کار می‌کرد. بین سال‌های 1985 ـ 1986 نهضت اسلامی تاجیکستان گسترش پیدا کرد و در بیشتر شهرها، دفاتر خود را فعال ساخت. | ||
<br> | <br> | ||
«[[سید عبداللّه نوری]]»، آغاز گر نهضت اسلامی در تاجیکستان، درباره مراحلی که نهضت اسلامی این کشور پشت سر گذاشت، می گوید: «ما از طریق شاگردانی که به آنها اعتماد داشتیم، کوشش کردیم آنها را برای تأسیس این نهضت بسیج کنیم. البته آگاه کردن آنها این طور بود که آنها را تعلیم می دادیم و از احادیث و آیات و دیگر منابع آگاهشان می ساختیم تا جایی که خود آنها می‌گفتند که ما باید برای اسلام، خودمان مبارزه کنیم.» | «[[سید عبداللّه نوری]]»، آغاز گر نهضت اسلامی در تاجیکستان، درباره مراحلی که نهضت اسلامی این کشور پشت سر گذاشت، می گوید: «ما از طریق شاگردانی که به آنها اعتماد داشتیم، کوشش کردیم آنها را برای تأسیس این نهضت بسیج کنیم. البته آگاه کردن آنها این طور بود که آنها را تعلیم می دادیم و از احادیث و آیات و دیگر منابع آگاهشان می ساختیم تا جایی که خود آنها می‌گفتند که ما باید برای اسلام، خودمان مبارزه کنیم.» | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
1 ـ سازمان مردمی رستاخیز: این سازمان، یک جنبش ملی و مردمی است که در 14 سپتامبر 1989 در پشتیبانی از سیاست پروستریکا به وجود آمد و بنیانگذاران آن شعرا، تحصیلکردگان و فرهیختگان تاجیکستان هستند. این حزب پیرو افکار و باورهای ملی گرایی و در چارچوب اقوام فارسی زبان، فعالیت های خود را آغاز کرد و «بازگشت به فرهنگ اصلی تاجیکستان، بنیاد جامعه آزاد و دموکراتیک، اصلاحات در سیستم آموزش عالی و آموزش و پرورش تاجیکستان، توجه به مسایل حفظ محیط زیست و... را از اهداف اصلی خود نمود.» | 1 ـ سازمان مردمی رستاخیز: این سازمان، یک جنبش ملی و مردمی است که در 14 سپتامبر 1989 در پشتیبانی از سیاست پروستریکا به وجود آمد و بنیانگذاران آن شعرا، تحصیلکردگان و فرهیختگان تاجیکستان هستند. این حزب پیرو افکار و باورهای ملی گرایی و در چارچوب اقوام فارسی زبان، فعالیت های خود را آغاز کرد و «بازگشت به فرهنگ اصلی تاجیکستان، بنیاد جامعه آزاد و دموکراتیک، اصلاحات در سیستم آموزش عالی و آموزش و پرورش تاجیکستان، توجه به مسایل حفظ محیط زیست و... را از اهداف اصلی خود نمود.» | ||
<br> | <br> | ||
2 ـ حزب دموکرات تاجیکستان: این حزب از احزاب ملی تاجیکستان است و در 10 اوت 1990 پایه گذاری شد و ریاست آن به عهده «شادمان یوسف» است که مدتی نیز عضو حزب کمونیست بود. | 2 ـ حزب دموکرات تاجیکستان: این حزب از احزاب ملی تاجیکستان است و در 10 اوت 1990 پایه گذاری شد و ریاست آن به عهده «شادمان یوسف» است که مدتی نیز عضو حزب کمونیست بود. سال‌های 1990 ـ 1992 دوران مبارزات سیاسی حزب به شمار می آید و برقراری جامعه مدنی، پشتیبانی از آزادی ها بدون در نظر گرفتن فرهنگ، مذهب و وابستگی قومی، برقراری یک نظام مجلسی و مخالفت با حضور ارتش روسیه در خاک تاجیکستان2 از اهداف اساسی آن است. | ||
<br> | <br> | ||
3 ـ سازمان لعل بدخشان: این حزب در ابتدا یک سازمان فرهنگی بود و از ماه مه 1992 فعالیت های سیاسی خود را شروع کرد و بعد به ائتلاف گروه های مردمی تاجیکستان پیوست. اهداف این حزب عبارتند از؛ برقراری حکومت دموکراتیک در تاجیکستان، خودمختاری بدخشان، ایجاد روابط حسنه با جوامع پامیری افغانستان و چین، تقسیم زمین ها و کارخانه ها میان کشاورزان و کارگران و بهبود سطح زندگی مردم بدخشان. | 3 ـ سازمان لعل بدخشان: این حزب در ابتدا یک سازمان فرهنگی بود و از ماه مه 1992 فعالیت های سیاسی خود را شروع کرد و بعد به ائتلاف گروه های مردمی تاجیکستان پیوست. اهداف این حزب عبارتند از؛ برقراری حکومت دموکراتیک در تاجیکستان، خودمختاری بدخشان، ایجاد روابط حسنه با جوامع پامیری افغانستان و چین، تقسیم زمین ها و کارخانه ها میان کشاورزان و کارگران و بهبود سطح زندگی مردم بدخشان. | ||
| خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
==نقد و ارزیابی جنبش اسلامی تاجیکستان== | ==نقد و ارزیابی جنبش اسلامی تاجیکستان== | ||
متأسفانه نهضت تاجیکستان به دلیل نفوذ مسایل قومی و منطقه ای در | متأسفانه نهضت تاجیکستان به دلیل نفوذ مسایل قومی و منطقه ای در سال‌های 1992 ـ 1993 دچار جنگ های داخلی شد. ارتش روسیه و ازبکستان برای سرکوبی اسلام گرایان وارد تاجیکستان شدند و عده زیادی از مردم مسلمان و رهبران اسلامی این کشور به خاطر فشارهای دولت وارد شمال افغانستان شده و از آنجا به مقاومت ادامه دادند. ارتش روسیه برای سرکوبی مقاومت تاجیک ها، تلاش های زیادی انجام داد. | ||
<br> | <br> | ||
مراکز گردهم آیی و اردوگاه های آنان را در بدخشان افغانستان بمباران کرد و باعث کشته شدن شمار زیادی از آنها شد، ولی نتوانست مقاومت اسلامی را در هم بکوبد؛ از این رو، سرانجام حاضر به گفت وگو شد و با امضای توافق نامه آتش بس بین دولت تاجیکستان و اسلام گرایان در دسامبر 19942، اولین روزنه، ایجاد صلح و برقراری آرامش در تاجیکستان نمایان گردید. | مراکز گردهم آیی و اردوگاه های آنان را در بدخشان افغانستان بمباران کرد و باعث کشته شدن شمار زیادی از آنها شد، ولی نتوانست مقاومت اسلامی را در هم بکوبد؛ از این رو، سرانجام حاضر به گفت وگو شد و با امضای توافق نامه آتش بس بین دولت تاجیکستان و اسلام گرایان در دسامبر 19942، اولین روزنه، ایجاد صلح و برقراری آرامش در تاجیکستان نمایان گردید. | ||