تقریب مذاهب با عبور از مرزهای مذهب (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها

از نظر صاحبان این نگاه مسائلی همچون امامت با تفسیری که اکنون بین شیعه امامیه رایج است در امّت اسلام باعث خسارات، اختلافات و نزاع و دشمنی و ضعف فراوان گردیده است.  بازخوانی مسأله امامت و جایگاه رفیع آن در کلام شیعه به منظور توجیه این اصل به نحوی که موافق یا لااقل هم افق با آموزه های سایر مذاهب باشد از نگاه صاحبان این دیدگاه تقریب آفرین است و ریشه های اختلاف بین مسلمین را می خشکاند.

==طرفداران==

نکته اساسی ای که درباره طرفداران این نگاه باید گفت این است که کسانی که به این رویکرد تمایل دارند لزوماً دغدغه تقریب بین پیروان مذاهب اسلامی را نداشته و هدف از تمایل آنان به این نگاه لزوماً تقریب بین مذاهب اسلامی نیست. چه این که ممکن است در پس این بازخوانی دوباره مذهب که به بهای حذف اصول و کمرنگ شدن یا از بین رفتن مرزهای اصلی مذهب تمام می شود انگیزه های دیگری غیر از تقریب بین مذاهب اسلامی پنهان باشد.

گروهی از صاحبان عقیده بازخوانی مذهب، صرفاً با تشکیک وتأویل در نصوص صادرشده امامت از جانب نبی اکرم «صلی اللّه علیه وآله و سلم »معتقدند که نصّی از جانب پیامبراسلام «صلی اللّه علیه وآله و سلم» برای امامت امامان شیعه صادر نشده و نصوص ادّعایی نیز امامت به معنای مصطلح نزد شیعه امامیه را نمی‌توانند ثابت کنند.

==نقد و بررسی==

هرچند پاسخ به شبهات پیرامون نصوص امامت و عصمت ائمه اطهار«علیهم السلام» مجال دیگری می طلبد و در نقد این  نگاه که داعیه بازنگری در نصوص امامت و آموزه های رسمی شیعه را دارد، کتابها و مقالات متعدّدی نگاشته شده است<ref>به عنوان نمونه ر.ک: قربانی و خسروپناه، نشریه اندیشه نوین دینی، شماره 32 و سبحانی،محمد تقی، کتاب ماه دین، شماره 142 و پوروحید، مکتب در فرآیند نواندیشی و موحّدی، توسل (نقد اندیشه سلفی گری ایرانی) و قدردان قراملکی، پاسخ به شبهات کلامی امامت</ref>  اما به صورت اجمال به پاسخ برخی از شبهاتی که از سوی صاحبان این طرز تفکر ارائه شده است اشاره می شود.

از روایات نبوی نصب مورد استناد [[امام علی]] «علیه السلام»  این نکته به دست می‌آید که آن حضرت، مؤلفه اساسی امامت را نصب الهی و وحیانی تلقّی می‌کرد و معتقد بود که این اصل و افتخار فقط شامل حال وی و نه خلفای دیگر شده است.<ref>ر.ک: قدردان قراملکی، پاسخ به شبهات کلامی امامت،ص302-285</ref>  

صرف نظر از اشکالات متعددی که به نگاه بازخوانی مذهب با گذار از مرزهای مذهب وارد شده است، باید گفت این نگاه نمی‌تواند مشکل تقریب بین مذاهب اسلامی را حل نماید زیرا  مقصود داعیان تقریب مذاهب، تقریب بین پیروان مذاهب اسلامی با حفظ اصول و آموزه های مذهب خویش است بنابراین کوتاه آمدن از اصول مذهب، به نفع مذهب دیگر نه تنها مقصود نظر مدعیان تقریب بین مذاهب نیست بلکه اصولاً چنین کاری در سطح عمومی عملاً امکان پذیر نخواهد بود زیرا طبیعی است که حساسیّت بسیاری از طرفداران مذهب را برمی انگیزاند و آنان هیچ گاه راضی نمی شوند که به نام تقریب، دست از اصول و خطوط قرمز مذهب خود بردارند.