پرش به محتوا

سید محمد محقق داماد: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'آیت الله' به 'آیت‌الله'
جز (جایگزینی متن - 'علاقه مند' به 'علاقه‌مند')
جز (جایگزینی متن - 'آیت الله' به 'آیت‌الله')
خط ۳۸: خط ۳۸:
</div>
</div>


'''آیت الله سید محمد محقق داماد''' (۱۳۸۸-۱۳۲۵ ق)، از فقیهان و مدرسان نامدار [[شیعه]] در قرن چهاردهم هجری و از شاگردان [[آیت الله حائری]] و داماد ایشان بود. وی با تدریس خارج [[فقه]] و اصول در [[حوزه علمیه قم]] و اهتمام به تعلیم و تربیت فضلاء، رسالت علمی و دینی خویش را انجام داد. [[آیت الله مکارم شیرازی]] و [[آیت الله جوادی آملی]] از شاگردان برجسته او هستند.  
'''آیت‌الله سید محمد محقق داماد''' (۱۳۸۸-۱۳۲۵ ق)، از فقیهان و مدرسان نامدار [[شیعه]] در قرن چهاردهم هجری و از شاگردان [[آیت‌الله حائری]] و داماد ایشان بود. وی با تدریس خارج [[فقه]] و اصول در [[حوزه علمیه قم]] و اهتمام به تعلیم و تربیت فضلاء، رسالت علمی و دینی خویش را انجام داد. [[آیت‌الله مکارم شیرازی]] و [[آیت‌الله جوادی آملی]] از شاگردان برجسته او هستند.  


=طلوع=
=طلوع=
خط ۶۰: خط ۶۰:
ب) حاج سید یحیی واعظ یزدی(متوفای ۱۳۶۲هجری قمری) <ref> آینه ی دانشوران، صفحه ۳۷۹ و ۳۷۸٫ گنجینه ی دانشمندان، ج ۷، ص ۴۶۲٫</ref>
ب) حاج سید یحیی واعظ یزدی(متوفای ۱۳۶۲هجری قمری) <ref> آینه ی دانشوران، صفحه ۳۷۹ و ۳۷۸٫ گنجینه ی دانشمندان، ج ۷، ص ۴۶۲٫</ref>


وی از واعظان معروف یزدبود که در [[اصفهان]] نزد علمای بزرگی مانند [[سید مهدی درچه ای]]، شیخ [[اسدالله قمشه ای]]، [[میرزا جهانگیرخان قشقایی]] <ref> آیت الله میرزا جهانگیرخان قشقایی از علماء عصر مشروطه در اصفهان به تحصیل پرداخت. در علوم نقلی و عقلی مخصوصاً حکمت تبحر داشت و باعث رونق فلسفه در این شهر شد. (۱۳۲۸ – ۱۲۴۳ هـجری قمری)</ref> زانوی تلمذ زده است.
وی از واعظان معروف یزدبود که در [[اصفهان]] نزد علمای بزرگی مانند [[سید مهدی درچه ای]]، شیخ [[اسدالله قمشه ای]]، [[میرزا جهانگیرخان قشقایی]] <ref> آیت‌الله میرزا جهانگیرخان قشقایی از علماء عصر مشروطه در اصفهان به تحصیل پرداخت. در علوم نقلی و عقلی مخصوصاً حکمت تبحر داشت و باعث رونق فلسفه در این شهر شد. (۱۳۲۸ – ۱۲۴۳ هـجری قمری)</ref> زانوی تلمذ زده است.


ج) [[سید حسین باغ گندمی]] <ref> آینه ی دانشوران، ص ۲۲۵ – ۲۲۴٫</ref>
ج) [[سید حسین باغ گندمی]] <ref> آینه ی دانشوران، ص ۲۲۵ – ۲۲۴٫</ref>


از شاگردان برجسته ی آیت الله حاج سید محمد کاظم طباطبایی یزدی <ref>آیت الله سید محمد کاظم طباطبایی یزدی متولد ۱۲۴۸ هـجری قمری. در یزد که تحصیلات مقدماتی را در یزد گذراند و برای تکمیل درس به اصفهان و سپس نجف عزیمت کرد و نزد علمای بزرگی همچون میرزای شیرازی و…تلمذ نمود. از مجاهدین بیدار عصر مشروطه و صاحب کتاب ارزشمند العروه الوثقی در سال ۱۳۳۷ هـجری قمری دار فانی را وداع گفت.</ref> در عتبات عالیات بود که پس از تکمیل دروس خود از عراقبه موطن خود بازگشت و به امر تدریس مشغول گردید.
از شاگردان برجسته ی آیت‌الله حاج سید محمد کاظم طباطبایی یزدی <ref>آیت‌الله سید محمد کاظم طباطبایی یزدی متولد ۱۲۴۸ هـجری قمری. در یزد که تحصیلات مقدماتی را در یزد گذراند و برای تکمیل درس به اصفهان و سپس نجف عزیمت کرد و نزد علمای بزرگی همچون میرزای شیرازی و…تلمذ نمود. از مجاهدین بیدار عصر مشروطه و صاحب کتاب ارزشمند العروه الوثقی در سال ۱۳۳۷ هـجری قمری دار فانی را وداع گفت.</ref> در عتبات عالیات بود که پس از تکمیل دروس خود از عراقبه موطن خود بازگشت و به امر تدریس مشغول گردید.


د) آیت الله حاج شیخ غلامرضا فقیه خراسانی[کوچه بیوکی] ـ (۱۲۹۵ـ ۱۳۸۰ هجری قمری)
د) آیت‌الله حاج شیخ غلامرضا فقیه خراسانی[کوچه بیوکی] ـ (۱۲۹۵ـ ۱۳۸۰ هجری قمری)


فرزند حاج ابراهیم کوچه بیوکی یزدی، در [[مشهد]]دیده به جهان گشود. پس از تحصیل علوم ادبی و مقداری از [[فقه]] و اصول و کلام به همراه یار قوچانی اش، سید حسن قوچانی، معروف به آقا نجفی، <ref> از عالمان نامور و وارسته اواخر عهد قاجار و عصر مشروطه که در نجف به درجه اجتهاد رسید و با کتاب سیاحت شرق و سیاحت غرب معروف گردید (متوفای ۱۳۶۲ هـجری قمری)</ref> برای ادامه ی تحصیل به یزدو سپس اصفهانحرکت کردند. پس از پنج سال اقامت در اصفهان، عازم عراقشد و در حوزه ی نجفنزد علمای بزرگواری چون آیت الله حاج سید محمد کاظم طباطبایی یزدیو آخوند ملا محمد کاظم خراسانی <ref> آخوند خراسانی از حماسه سازان تاریخ ایران و مشروطه، مرجع تقلید و مدرس کم نظیر حوزه علمیه نجف و رهبر انقلاب مشروطه و صاحب کتاب معروف کفایه الاصول (۱۳۲۹ – ۱۲۵۵ هـجری قمری)</ref> و آیت الله شیخ محمدباقر اصطهباناتی <ref>۱۰٫ از علماء پرشور و مشروطه و شاگرد میرزای شیرازی بزرگ که در حمایت از شیخ فضل الله فعالیت می کرد و به دست پسران قوام الملک به فجیع ترین وضع به شهادت رسید</ref> تحصیل کرد و پس از رسیدن به درجه ی اجتهاد به یزد بازگشت. مدت چهل سال زعامت و تدبیر مردم یزدرا عهده دار بود. <ref> رک: گلشن ابرار</ref>
فرزند حاج ابراهیم کوچه بیوکی یزدی، در [[مشهد]]دیده به جهان گشود. پس از تحصیل علوم ادبی و مقداری از [[فقه]] و اصول و کلام به همراه یار قوچانی اش، سید حسن قوچانی، معروف به آقا نجفی، <ref> از عالمان نامور و وارسته اواخر عهد قاجار و عصر مشروطه که در نجف به درجه اجتهاد رسید و با کتاب سیاحت شرق و سیاحت غرب معروف گردید (متوفای ۱۳۶۲ هـجری قمری)</ref> برای ادامه ی تحصیل به یزدو سپس اصفهانحرکت کردند. پس از پنج سال اقامت در اصفهان، عازم عراقشد و در حوزه ی نجفنزد علمای بزرگواری چون آیت‌الله حاج سید محمد کاظم طباطبایی یزدیو آخوند ملا محمد کاظم خراسانی <ref> آخوند خراسانی از حماسه سازان تاریخ ایران و مشروطه، مرجع تقلید و مدرس کم نظیر حوزه علمیه نجف و رهبر انقلاب مشروطه و صاحب کتاب معروف کفایه الاصول (۱۳۲۹ – ۱۲۵۵ هـجری قمری)</ref> و آیت‌الله شیخ محمدباقر اصطهباناتی <ref>۱۰٫ از علماء پرشور و مشروطه و شاگرد میرزای شیرازی بزرگ که در حمایت از شیخ فضل الله فعالیت می کرد و به دست پسران قوام الملک به فجیع ترین وضع به شهادت رسید</ref> تحصیل کرد و پس از رسیدن به درجه ی اجتهاد به یزد بازگشت. مدت چهل سال زعامت و تدبیر مردم یزدرا عهده دار بود. <ref> رک: گلشن ابرار</ref>


=شاگردان داماد: بزرگان امروز=
=شاگردان داماد: بزرگان امروز=
خط ۷۴: خط ۷۴:
در محضر سید محمد محقق داماد، جمع کثیری از دانش وران و علما کسب فیض کردند. نام برخی از آنان را به عنوان زینت بخش این مقاله می آوریم:
در محضر سید محمد محقق داماد، جمع کثیری از دانش وران و علما کسب فیض کردند. نام برخی از آنان را به عنوان زینت بخش این مقاله می آوریم:


۱ ـ مرحوم آیت الله حاج [[شیخ مرتضی حائری یزدی]]
۱ ـ مرحوم آیت‌الله حاج [[شیخ مرتضی حائری یزدی]]


۲ ـ استاد شهید [[آیت الله مرتضی مطهری]]، اعلی الله مقامه الشریف
۲ ـ استاد شهید [[آیت‌الله مرتضی مطهری]]، اعلی الله مقامه الشریف


۳ ـ شهید دکتر [[آیت الله سید محمد حسینی بهشتی]]
۳ ـ شهید دکتر [[آیت‌الله سید محمد حسینی بهشتی]]


۴ ـ شهید [[آیت الله حاج آقا مصطفی خمینی]]
۴ ـ شهید [[آیت‌الله حاج آقا مصطفی خمینی]]


۵ ـ [[امام موسی صدر]]
۵ ـ [[امام موسی صدر]]
خط ۸۸: خط ۸۸:
۷ ـ شهید حاج [[شیخ علی قدوسی]]
۷ ـ شهید حاج [[شیخ علی قدوسی]]


۸ ـ مرحوم [[آیت الله شیخ علی مشکینی]]
۸ ـ مرحوم [[آیت‌الله شیخ علی مشکینی]]


۹ شهید شیخ [[عبدالرحیم ربانی شیرازی]]
۹ شهید شیخ [[عبدالرحیم ربانی شیرازی]]
خط ۹۶: خط ۹۶:
نیز جمعی از اساتید و اکابر حوزه ی علمیه که بر کرسی استادی آن چه از علم و عمل آموخته اند، به شاگردان خویش آموختند مانند استاد خویش به تربیت شاگردان پرداختند. برخی از این بزرگواران عبارت اند از:
نیز جمعی از اساتید و اکابر حوزه ی علمیه که بر کرسی استادی آن چه از علم و عمل آموخته اند، به شاگردان خویش آموختند مانند استاد خویش به تربیت شاگردان پرداختند. برخی از این بزرگواران عبارت اند از:


۱ـ آیت الله [[عبدالله جوادی آملی]]
۱ـ آیت‌الله [[عبدالله جوادی آملی]]


۲ـ آیت الله حاج آقا [[موسی شبیری زنجانی]]
۲ـ آیت‌الله حاج آقا [[موسی شبیری زنجانی]]


۳ـ آیت الله استاد حاج شیخ [[ناصر مکارم شیرازی]]
۳ـ آیت‌الله استاد حاج شیخ [[ناصر مکارم شیرازی]]


۴ ـ آیت الله حاج شیخ [[حسین مظاهری اصفهانی]]
۴ ـ آیت‌الله حاج شیخ [[حسین مظاهری اصفهانی]]


۵ ـ آیت الله حاج شیخ [[حسین نوری همدانی]]
۵ ـ آیت‌الله حاج شیخ [[حسین نوری همدانی]]


۶ ـ [[آیت الله محمد مؤمن قمی]] <ref>مجله ی نور علم؛ شماره ۱۷، ص ۹۸؛ سیمای اردکان، ص ۳؛ درس هایی از مکتب اسلام، سال دهم، شماره ی ۴، ص ۲۲۶٫</ref>
۶ ـ [[آیت‌الله محمد مؤمن قمی]] <ref>مجله ی نور علم؛ شماره ۱۷، ص ۹۸؛ سیمای اردکان، ص ۳؛ درس هایی از مکتب اسلام، سال دهم، شماره ی ۴، ص ۲۲۶٫</ref>


به گمان برخی ناآگاهان، ایشان با سیاست و فلسفه مخالفت داشتند، اما با نگاهی گذرا به تربیت شدگان درس ایشان، بلندنظری آیت الله محقق دامادآشکار می‌گردد؛ زیرا، کسانی که زانوی تلمذ نزد ایشان زده اند، اکثراً از ارکان حرکت اسلامی ـ شیعی ایرانبودند که منجر به انقلابی با صلابت در سطح جهان شده است.
به گمان برخی ناآگاهان، ایشان با سیاست و فلسفه مخالفت داشتند، اما با نگاهی گذرا به تربیت شدگان درس ایشان، بلندنظری آیت‌الله محقق دامادآشکار می‌گردد؛ زیرا، کسانی که زانوی تلمذ نزد ایشان زده اند، اکثراً از ارکان حرکت اسلامی ـ شیعی ایرانبودند که منجر به انقلابی با صلابت در سطح جهان شده است.


در مورد عدم مخالفت ایشان با حکمت به نقل خاطره ای از فرزند برومند ایشان، دکتر آیت الله سید مصطفی محقق داماداکتفا می کنیم. دکتر محقق دامادمی گوید: «در سال ۴۵ که سال های آخر دانشگاه را طی می کردم، علاقه‌مند شدم [[فلسفه]] بخوانم. پدرم با فلسفه آشنایی نداشت، اما مخالف هم نبود. [معتقد بود] اگر می خواهی فلسفه بخوانی، پیش استادش بخوان، پیش کسی که این چیزها را خوب می داند. من منطق منظومه را در قم پیش استاد متخصصی خواندم. مرحوم پدرم به من گفت: اگر می خواهی فلسفه بخوانی یا پیش حاج آقا مهدی (حائری یزدی)بخوان یا پیش آقای مطهری.
در مورد عدم مخالفت ایشان با حکمت به نقل خاطره ای از فرزند برومند ایشان، دکتر آیت‌الله سید مصطفی محقق داماداکتفا می کنیم. دکتر محقق دامادمی گوید: «در سال ۴۵ که سال های آخر دانشگاه را طی می کردم، علاقه‌مند شدم [[فلسفه]] بخوانم. پدرم با فلسفه آشنایی نداشت، اما مخالف هم نبود. [معتقد بود] اگر می خواهی فلسفه بخوانی، پیش استادش بخوان، پیش کسی که این چیزها را خوب می داند. من منطق منظومه را در قم پیش استاد متخصصی خواندم. مرحوم پدرم به من گفت: اگر می خواهی فلسفه بخوانی یا پیش حاج آقا مهدی (حائری یزدی)بخوان یا پیش آقای مطهری.


آن وقت دایی ام، مهدی حائری یزدی در کانادابودند. من خدمت آقای مطهری رسیدم. در سال ۴۷ ـ ۴۸ شهید مطهری مرا به محبت پذیرفتند؛ چون، ایشان یکی از شاگردان پدرم بودند. پیغام پدرم را دادم. نزد آقای مطهری به طور خصوصی فلسفه را شروع کردم.».
آن وقت دایی ام، مهدی حائری یزدی در کانادابودند. من خدمت آقای مطهری رسیدم. در سال ۴۷ ـ ۴۸ شهید مطهری مرا به محبت پذیرفتند؛ چون، ایشان یکی از شاگردان پدرم بودند. پیغام پدرم را دادم. نزد آقای مطهری به طور خصوصی فلسفه را شروع کردم.».
خط ۱۱۶: خط ۱۱۶:
=تألیفات=
=تألیفات=


از تألیفات مرحوم آیت الله محقق دامادچند اثر باقی مانده است که مهم ترین و عمده ترین آن ها حواشی بر اثر ارزشمند فقهی [[آیت الله طباطبایی یزدی]] یعنی کتاب [[العروه الوثقی]] است که به قلم خود آن مرحوم نگارش یافته است. بعضی از دروس ایشان را شاگردان آن مرحوم تقریر کرده و به رشته ی تحریر درآورده اند که برخی از این تقریرات به زیور طبع آراسته شده اند.
از تألیفات مرحوم آیت‌الله محقق دامادچند اثر باقی مانده است که مهم ترین و عمده ترین آن ها حواشی بر اثر ارزشمند فقهی [[آیت‌الله طباطبایی یزدی]] یعنی کتاب [[العروه الوثقی]] است که به قلم خود آن مرحوم نگارش یافته است. بعضی از دروس ایشان را شاگردان آن مرحوم تقریر کرده و به رشته ی تحریر درآورده اند که برخی از این تقریرات به زیور طبع آراسته شده اند.


الف) استاد آیت الله جوادی آملی مباحث [[حج]] و صلاه و صوم و [[اعتکاف]] و [[خمس]] و قسمت عمده ی [[زکات]] را تقریر و تحریر کرده و به چاپ رسانده است.
الف) استاد آیت‌الله جوادی آملی مباحث [[حج]] و صلاه و صوم و [[اعتکاف]] و [[خمس]] و قسمت عمده ی [[زکات]] را تقریر و تحریر کرده و به چاپ رسانده است.


ب) درس اصول ایشان توسط استاد آیت الله شیخ ناصر مکارم شیرازی نوشته شده است.
ب) درس اصول ایشان توسط استاد آیت‌الله شیخ ناصر مکارم شیرازی نوشته شده است.


ج) [[آیت الله طاهری اصفهانی]] مبحث [[طهارت]] و دوره ی اصول ایشان را تقریر کرده است.
ج) [[آیت‌الله طاهری اصفهانی]] مبحث [[طهارت]] و دوره ی اصول ایشان را تقریر کرده است.


د) مبحث فقهی صلاه را نیز آیت الله حاج شیخ محمد مؤمن قمیتقریر و تحریر کرده است. <ref>گنجینه ی دانشمندان، ج ۲، ص ۱۴۲؛ مجله ی نور علم، شماره ۵، دور دوم، ص ۱۰۳ – ۹۶٫</ref>
د) مبحث فقهی صلاه را نیز آیت‌الله حاج شیخ محمد مؤمن قمیتقریر و تحریر کرده است. <ref>گنجینه ی دانشمندان، ج ۲، ص ۱۴۲؛ مجله ی نور علم، شماره ۵، دور دوم، ص ۱۰۳ – ۹۶٫</ref>


=غروبی غم انگیز=
=غروبی غم انگیز=
خط ۱۳۲: خط ۱۳۲:
به دنیا و ما فیها چشمی ندوخته بود تا بگویند: «چشم بر جهان فروبست» و آخرت و جهان برتر آن چنان درآمیخته با جوهره ی لحظه های مبارک زندگی دنیوی اش بود که هرگز نمی توان گفت: «به دیار باقی شتافت». شاید بتوان این گونه فریاد کرد که روحی بزرگ که بیش از نیم قرن در حصار کالبدی کوچک اسیر بود، از این خاک پرواز کرد تا در جوار اولیای حق منزل گزیند.
به دنیا و ما فیها چشمی ندوخته بود تا بگویند: «چشم بر جهان فروبست» و آخرت و جهان برتر آن چنان درآمیخته با جوهره ی لحظه های مبارک زندگی دنیوی اش بود که هرگز نمی توان گفت: «به دیار باقی شتافت». شاید بتوان این گونه فریاد کرد که روحی بزرگ که بیش از نیم قرن در حصار کالبدی کوچک اسیر بود، از این خاک پرواز کرد تا در جوار اولیای حق منزل گزیند.


روز چهارشنبه دوم ذوالحجه الحرام سال هزار و سیصد و هشتاد و هشت هجری قمری، آیت الله سید محمد محقق دامادیزدی پس از تحمل هفتاد و پنج روز بیماری در اثر سکته ی قلبی، روحش به دیدار یار شتافت تا در کنار اجدادش آرام گیرد. مردم مؤمن قم عصر همان روز، پیکر پاک ایشان را با چشمانی اشکبار و اندوهی فراوان تشییع کردند و در مقبره ای از مقابر شرقی صحن مطهر کریمه ی [[اهل بیت علیها السلام]]، مقابل ایوان آینه به خاک سپردند.
روز چهارشنبه دوم ذوالحجه الحرام سال هزار و سیصد و هشتاد و هشت هجری قمری، آیت‌الله سید محمد محقق دامادیزدی پس از تحمل هفتاد و پنج روز بیماری در اثر سکته ی قلبی، روحش به دیدار یار شتافت تا در کنار اجدادش آرام گیرد. مردم مؤمن قم عصر همان روز، پیکر پاک ایشان را با چشمانی اشکبار و اندوهی فراوان تشییع کردند و در مقبره ای از مقابر شرقی صحن مطهر کریمه ی [[اهل بیت علیها السلام]]، مقابل ایوان آینه به خاک سپردند.


=منبع=
=منبع=


[https://olama-orafa.ir/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D9%85%D8%AD%D9%82%D9%82-%D8%AF%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%AF/ برگرفته از سایت زندگینامه آیت الله سید محمد محقق داماد یزدی(۱۳۲۵ – ۱۳۸۸قمری)]
[https://olama-orafa.ir/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D9%85%D8%AD%D9%82%D9%82-%D8%AF%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%AF/ برگرفته از سایت زندگینامه آیت‌الله سید محمد محقق داماد یزدی(۱۳۲۵ – ۱۳۸۸قمری)]


=پانویس=
=پانویس=
Writers، confirmed، مدیران
۸۷٬۸۱۰

ویرایش