۶٬۴۹۱
ویرایش
جواهر لعل نهرو: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
|آثار | |آثار | ||
|نگاهی به تاریخ جهان | |نگاهی به تاریخ جهان | ||
نامه‌های پدری به دخترش | |||
|- | |- | ||
|دین و مذهب | |دین و مذهب | ||
| خط ۸۱: | خط ۸۲: | ||
== کتابی که جهانی شد == | == کتابی که جهانی شد == | ||
در تابستان سال 1928 ایندیرا، دختر نهرو که در آن وقت 10 ساله بود در شهری ییلاقی دور از پدرش به سر می‌برد. در آن تابستان | در تابستان سال 1928 ایندیرا، دختر نهرو که در آن وقت 10 ساله بود در شهری ییلاقی دور از پدرش به سر می‌برد. در آن تابستان او یک سلسله نامه برای دخترش نوشت که در آنها با زبانی ساده داستان آفرینش زمین و پیدا شدن زندگی و تشکیل نخستین قبایل و اجتماعات بشری را نقل کرد. بعد مجموعه آنها را که 30 نامه کوتاه بود به صورت کتابی منتشر کرد.<br> | ||
نشیب و فراز زندگی اجتماعی و سیاسی | نشیب و فراز زندگی اجتماعی و سیاسی وی که اهداف بلند انقلابی اصیل را در سر داشت بارها به زندان کشاند. در سال 1930 که نهرو یکی از دوران‌های متعدد زندانش را می‌گذراند درصدد برآمد از فرصت و فراغتی که در زندان پیش می‌آید استفاده کند و نامه‌های تازه‌ای برای دخترش بنویسد.<br> | ||
این نامه‌های تازه در مدتی نزدیک سه سال از اکتبر 1930 تا اوت 1933 در دو دوران مختلف زندان نوشته شد و در آنها یک دوره تاریخ جهان منعکس می‌گشت. در اواخر سال 1933 که نهرو زندان خود را به پایان رساند، نامه‌های خود را مروری کرد و آماده‌ی چاپ ساخت اما چون به زودی در 12 فوریه 1934یکبار دیگر زندانی شد، خواهرش '''ویجایالکشمی پاندیت''' مجموعه‌ی آنها را تنظیم کرد، [[نگاهی به تاریخ جهان]] نامید و در دو جلد به چاپ رساند.<br> | این نامه‌های تازه در مدتی نزدیک سه سال از اکتبر 1930 تا اوت 1933 در دو دوران مختلف زندان نوشته شد و در آنها یک دوره تاریخ جهان منعکس می‌گشت. در اواخر سال 1933 که نهرو زندان خود را به پایان رساند، نامه‌های خود را مروری کرد و آماده‌ی چاپ ساخت اما چون به زودی در 12 فوریه 1934یکبار دیگر زندانی شد، خواهرش '''ویجایالکشمی پاندیت''' مجموعه‌ی آنها را تنظیم کرد، [[نگاهی به تاریخ جهان]] نامید و در دو جلد به چاپ رساند.<br> | ||
استقبال از این کتاب به حدی بود که در سال 1938 نگاهی به تاریخ جهان نایاب شد. نهرو بار دیگر نوشته‌هایش را برای تجدید چاپ مورد بازنگری قرار داد و اصلاحاتی در آن به عمل آورد و یک فصل هم بر آن افزود. بدین ترتیب کتاب بار دیگر روانه بازار کتاب شد و آن قدر اعتبار یافت که هنوز پس از گذشت 75 سال همچنان جزو کتاب‌های خوب تاریخ به شمار می‌آید. | استقبال از این کتاب به حدی بود که در سال 1938 نگاهی به تاریخ جهان نایاب شد. نهرو بار دیگر نوشته‌هایش را برای تجدید چاپ مورد بازنگری قرار داد و اصلاحاتی در آن به عمل آورد و یک فصل هم بر آن افزود. بدین ترتیب کتاب بار دیگر روانه بازار کتاب شد و آن قدر اعتبار یافت که هنوز پس از گذشت 75 سال همچنان جزو کتاب‌های خوب تاریخ به شمار می‌آید. | ||
[[پرونده:نگاهی به تاریخ جهان.jpg|200px|بندانگشتی|نگاهی به تاریخ جهان]] | [[پرونده:نگاهی به تاریخ جهان.jpg|200px|بندانگشتی|نگاهی به تاریخ جهان]] | ||
در قسمتی از کتاب '''نامه‌های پدری به دخترش | در قسمتی از کتاب '''نامه‌های پدری به دخترش ''' او درباره مطالعه رنج‌هایی که در طول تاریخ بر انسان‌ها گذشته، آورده است: لابد از نامه‌های من کاملا خسته شده‌ای! فکر میکنم که تا اندازه‌ای هم حق داری. بسیار خوب، اکنون دیگر تا مدتی چیز تازه‌ای برایت نخواهم نوشت، فقط می‌خواهم درباره آنچه تاکنون نوشته‌ام و کاری که کرده‌ایم کمی فکر کنی... تو اکنون ده سال داری و چقدر بزرگ شده‌ای! تو حالا یک دختر خانم جوان هستی، این طور نیست؟ بله، یک دختر جوان! در نظر تو یک صد سال مدت بسیار درازی جلوه می‌کند.<br> | ||
فکر کن که هزار سال چقدر دراز است و آن وقت یک میلیون سال که هزار هزار سال می‌شود چقدر خواهد شد! گمان میکنم که نمی‌توانیم معنی واقعی این رقم را به درستی با مغز کوچک خودمان درک کنیم... ما تصور می‌کنیم که موجودات بسیار مهمی هستیم اما اغلب، چیزهای بسیار کوچکی ما را از جا به در می‌برند و ناراحت می‌سازند.اما این وقایع کوچک در برابر تاریخ عظیم و طولانی دنیا چه ارزشی دارند؟ چقدر مفید است که مطالبی درباره این دوران‌های ممتد تاریخ گذشته بخوانیم و بیاموزیم زیرا در این صورت دیگر برای چیزهای کوچک و عادی ناراحت نخواهیم شد<ref>[https://www.ibna.ir/fa/report/313831/%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%87%D8%B1-%D9%84%D8%B9%D9%84-%D9%86%D9%87%D8%B1%D9%88-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D9%86%D9%88%D8%B4%D8%AA%D9%86-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%DA%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%AF%D8%B4%D9%88%D8%A7%D8%B1 برگرفته از سایت کتاب ایران]</ref>. | فکر کن که هزار سال چقدر دراز است و آن وقت یک میلیون سال که هزار هزار سال می‌شود چقدر خواهد شد! گمان میکنم که نمی‌توانیم معنی واقعی این رقم را به درستی با مغز کوچک خودمان درک کنیم... ما تصور می‌کنیم که موجودات بسیار مهمی هستیم اما اغلب، چیزهای بسیار کوچکی ما را از جا به در می‌برند و ناراحت می‌سازند.اما این وقایع کوچک در برابر تاریخ عظیم و طولانی دنیا چه ارزشی دارند؟ چقدر مفید است که مطالبی درباره این دوران‌های ممتد تاریخ گذشته بخوانیم و بیاموزیم زیرا در این صورت دیگر برای چیزهای کوچک و عادی ناراحت نخواهیم شد<ref>[https://www.ibna.ir/fa/report/313831/%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%87%D8%B1-%D9%84%D8%B9%D9%84-%D9%86%D9%87%D8%B1%D9%88-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D9%86%D9%88%D8%B4%D8%AA%D9%86-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%DA%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%AF%D8%B4%D9%88%D8%A7%D8%B1 برگرفته از سایت کتاب ایران]</ref>. | ||
=== ترجمه کتاب در ایران === | === ترجمه کتاب در ایران === | ||
'''محمود تفضلی''' کتاب | '''محمود تفضلی''' کتاب او را در ایران ترجمه کرد. او مردی فرهنگی و کاردان بود که سال‌ها در قامت رایزن فرهنگی ایران در کشورهای آسیایی از جمله هند خدمت کرده بود و نظر به دغدغه و شناخت خود از آثار مهم فرهنگی کشورها دست به ترجمه آثار بسیاری به زبان فارسی زد.<br> | ||
نکته جالب اینکه ترجمه کتاب در سال 1335 پس از اینکه ترجمه کتاب قبلی | نکته جالب اینکه ترجمه کتاب در سال 1335 پس از اینکه ترجمه کتاب قبلی او تحت عنوان '''زندگی من''' از سوی محمود تفضلی آغاز شد. '''نهرو''' بعد از دریافت کتاب زندگی خود از تفضلی خواست کتاب تازه‌اش که همین '''نگاهی به تاریخ جهان باشد''' را ترجمه نماید. <br> | ||
وی در آن سال نوشته بود: خوشوقت خواهم شد که شما کتاب نگاهی به تاریخ جهان مرا نیز ترجمه و منتشر کنید. سه سال بعد و در سال 1338 مرحوم تفضلی یک نسخه از ترجمه کتاب '''نگاهی به تاریخ جهان''' را به سفیر کبیر هند در تهران تحویل داد تا با حفظ مراتب احترام به دفتر نخست وزیری او بفرستند.<br> | |||
وی پس از دریافت کتاب برای مترجم کتابش در [[ایران]] نوشت: سفیر کبیر ما در تهران یک نسخه از ترجمه فارسی کتاب '''نگاهی به تاریخ جهان''' را که شما ترجمه کرده بودید را برایم فرستاده است. از شما سپاسگزارم و آن را تقدیر میکنم. چون زبان فارسی نمی‌دانم، شاید نتوانم درباره این ترجمه قضاوت کنم، اما شنیده‌ام که این کتاب در ایران موقعیت خوبی کسب کرده است و استقبال شایانی از جانب دانشجویان و عموم مردم از آن شده است. امیدوارم این کتاب سبب تفاهم بیشتر میان ایران و هند بشود. | |||
== دیدگاه او درباره ایران == | == دیدگاه او درباره ایران == | ||
'''جواهر لعل نهرو''' در بخشی از کتاب '''نگاهی به تاریخ جهان''' به معرفی ایران می‌پردازد و درباره نفوذ هنری ایرانی در هند می‌نویسد: | '''جواهر لعل نهرو''' در بخشی از کتاب '''نگاهی به تاریخ جهان''' به معرفی ایران می‌پردازد و درباره نفوذ هنری ایرانی در [[هند]] می‌نویسد: اکنون به ایران، به سرزمینی که گفته می‌شود روحش به هند آمده و در بنای '''تاج محل''' کالبد و جسم متناسبی برای خود یافته است، برویم. هنر ایرانی سنن درخشان و نمایانی دارد. <br> | ||
این سنت‌ها در مدت بیش از ۲۰۰۰ سال بعد از زمان آشوری‌ها تا کنون ادامه یافته است. در ایران در حکومت‌ها، در سلسله‌های پادشاهان و در مذهب تغییراتی روی داده است. سرزمین این کشور زیر تسلط حکمرانان و پادشاهان خودی و بیگانه قرار گرفته، [[اسلام]] به آن کشور راه یافته و بسیاری چیزها را منقلب ساخته است و مع هذا سنن هنری ایران هم چنان مداومت داشته است. بدیهی است که هنر ایران در طی قرون تغییر و تکامل هم یافته است. گفته می‌شود که این مداومت و استقامت هنر ایرانی با خاک و طبیعت و مناظر ایران بستگی دارد. | این سنت‌ها در مدت بیش از ۲۰۰۰ سال بعد از زمان آشوری‌ها تا کنون ادامه یافته است. در ایران در حکومت‌ها، در سلسله‌های پادشاهان و در مذهب تغییراتی روی داده است. سرزمین این کشور زیر تسلط حکمرانان و پادشاهان خودی و بیگانه قرار گرفته، [[اسلام]] به آن کشور راه یافته و بسیاری چیزها را منقلب ساخته است و مع هذا سنن هنری ایران هم چنان مداومت داشته است. بدیهی است که هنر ایران در طی قرون تغییر و تکامل هم یافته است. گفته می‌شود که این مداومت و استقامت هنر ایرانی با خاک و طبیعت و مناظر ایران بستگی دارد. | ||
[[پرونده:جواهر لعل نهرو در ایران.png|250px|بندانگشتی|جواهر لعل نهرو در ایران]] | [[پرونده:جواهر لعل نهرو در ایران.png|250px|بندانگشتی|جواهر لعل نهرو در ایران]] | ||
=== دیدگاه او درباره تاریخ ایران === | === دیدگاه او درباره تاریخ ایران === | ||
او در توصیف تاریخ باستان و ویژگی‌های این عصر از تاریخ ایران آورده است: کورش و داریوش و خشایارشاه اسامی بعضی از این پادشاهان بزرگ است. سلسله این پادشاهان '''هخامنشیان''' نامیده می‌شود. این سلسه مدت ۲۲۰ سال حکومت کردند تا این که [[اسکندر مقدونی]] به [[آسیا]] آمد و به حکومت آنها پایان داد. ظاهرا حکومت ایرانیان پس از دوران ظالمانه آشوری‌ها و بابلی‌ها، در رفاه و آسایش بسیار بزرگی بوده است.<br> | او در توصیف تاریخ باستان و ویژگی‌های این عصر از تاریخ ایران آورده است: '''کورش و داریوش و خشایارشاه''' اسامی بعضی از این پادشاهان بزرگ است. سلسله این پادشاهان '''هخامنشیان''' نامیده می‌شود. این سلسه مدت ۲۲۰ سال حکومت کردند تا این که [[اسکندر مقدونی]] به [[آسیا]] آمد و به حکومت آنها پایان داد. ظاهرا حکومت ایرانیان پس از دوران ظالمانه آشوری‌ها و بابلی‌ها، در رفاه و آسایش بسیار بزرگی بوده است.<br> | ||
آنها اربابان و حکمرانان متمدن و با فرهنگی بودند که نسبت به معتقدات دیگران به مدارا رفتار می‌کردند و اجازه می‌دادند که مذاهب و تمدن‌های مختلف رونق و رواج داشته باشد. امپراطوری عظیم ایشان، سازمان منظمی داشت و مخصوصا به ساختن راه‌های شوسه عالی توجه داشتند که قسمت‌های مختلف کشور را به یک دیگر مربوط و کار ارتباط را آسان می‌ساخت. | آنها اربابان و حکمرانان متمدن و با فرهنگی بودند که نسبت به معتقدات دیگران به مدارا رفتار می‌کردند و اجازه می‌دادند که مذاهب و تمدن‌های مختلف رونق و رواج داشته باشد. امپراطوری عظیم ایشان، سازمان منظمی داشت و مخصوصا به ساختن راه‌های شوسه عالی توجه داشتند که قسمت‌های مختلف کشور را به یک دیگر مربوط و کار ارتباط را آسان می‌ساخت. | ||
| خط ۱۰۷: | خط ۱۰۸: | ||
او درباره نحوه ورود اسلام به ایران در کتابش چنین می‌گوید: در قرن سوم میلادی یک نوع احیا و رنسانس در ایران صورت گرفت و سلسله تازه‌ای به قدرت رسید. این سلسله تازه خاندان ساسانیان بود که یک ناسیونالیسم شدید و متجاوز داشت و مدعی بود که جانشین پادشاهان هخامنشی است. ساسانیان در اواخر دوران سلطنت ممتدشان ضعیف شدند و ایران دچار وضع بدی شده بود. پس از جنگ‌های دراز با امپراطوری بیزانس این هر دو کشور خسته و فرسوده شده بودند و برای ارتش‌های عرب که از حدت و حرارت یک اعتقاد و ایمان تازه سرشار بودند، هیچ اشکالی نداشت که ایران را مسخر سازند.<br> | او درباره نحوه ورود اسلام به ایران در کتابش چنین می‌گوید: در قرن سوم میلادی یک نوع احیا و رنسانس در ایران صورت گرفت و سلسله تازه‌ای به قدرت رسید. این سلسله تازه خاندان ساسانیان بود که یک ناسیونالیسم شدید و متجاوز داشت و مدعی بود که جانشین پادشاهان هخامنشی است. ساسانیان در اواخر دوران سلطنت ممتدشان ضعیف شدند و ایران دچار وضع بدی شده بود. پس از جنگ‌های دراز با امپراطوری بیزانس این هر دو کشور خسته و فرسوده شده بودند و برای ارتش‌های عرب که از حدت و حرارت یک اعتقاد و ایمان تازه سرشار بودند، هیچ اشکالی نداشت که ایران را مسخر سازند.<br> | ||
ایران نیز به همین قرار مسخر اعراب گردید اما عرب‌ها نتوانستند مردم ایران را به خود شبیه سازند و مانند سوریه یا مصر در خود تحلیل برند. نژاد ایرانی که از شاخه‌های بزرگ و قدیمی آریایی بود با نژاد سامی عرب‌ها تفاوت بسیار داشت. زبان ایران نیز یک زبان آریایی بود. به این جهت نژادها از هم جدا ماندند و زبان ایران هم، هم چنان محفوظ ماند.<br> | ایران نیز به همین قرار مسخر اعراب گردید اما عرب‌ها نتوانستند مردم ایران را به خود شبیه سازند و مانند [[سوریه]] یا [[مصر]] در خود تحلیل برند. نژاد ایرانی که از شاخه‌های بزرگ و قدیمی آریایی بود با نژاد سامی عرب‌ها تفاوت بسیار داشت. زبان ایران نیز یک زبان آریایی بود. به این جهت نژادها از هم جدا ماندند و زبان ایران هم، هم چنان محفوظ ماند.<br> | ||
اسلام به سرعت در ایران انتشار یافت و جای مذهب زردشتی را گرفت و آیین زردشت عاقبت مجبور گشت به هند پناهنده شود. اما ایرانی‌ها حتی در اسلام راه مخصوصی برای خود در پیش گرفتند. در اسلام شکافی به وجود آمد و دو فرقه مجزا از یک‌دیگر یعنی [[شیعی]] و [[سنی]]، پیدا شدند. در ایران اکثریت عظیم مردم شیعی شدند و هنوز هم هستند در حالی که دنیای اسلام در سایر جاها به طور کلی سنی است. اما هر چند که ایران شبیه اعراب نشد و در ملیت عربی تحلیل نرفت، تمدن عرب تاثیری فوق العاده در آن داشت و اسلام در ایران هم مانند هند یک حیات تازه برای فعالیت‌های هنری ایجاد کرد. | اسلام به سرعت در ایران انتشار یافت و جای مذهب زردشتی را گرفت و آیین زردشت عاقبت مجبور گشت به هند پناهنده شود. اما ایرانی‌ها حتی در اسلام راه مخصوصی برای خود در پیش گرفتند. در اسلام شکافی به وجود آمد و دو فرقه مجزا از یک‌دیگر یعنی [[شیعی]] و [[سنی]]، پیدا شدند. در ایران اکثریت عظیم مردم شیعی شدند و هنوز هم هستند در حالی که دنیای اسلام در سایر جاها به طور کلی سنی است. اما هر چند که ایران شبیه اعراب نشد و در ملیت عربی تحلیل نرفت، تمدن عرب تاثیری فوق العاده در آن داشت و اسلام در ایران هم مانند هند یک حیات تازه برای فعالیت‌های هنری ایجاد کرد. | ||
| خط ۱۲۵: | خط ۱۲۶: | ||
رهبر ایران [[سید علی خامنه‌ای]] در دیدار با نخبگان جوان ایران این جملات را در وصف '''جواهر لعل نهرو''' گفتند: من یقین دارم شما جوان‌ها کمتر هم به تاریخ و به این چیزها اهمیت می‌دهید. یک‌هزارمِ آنچه را که اتفاق افتاده را هم شما در تبلیغات و در حرف‌ها نشنیده‌اید. این سخن که در ضمن بیان و توضیحی در مورد شرح جنایات انگلیسی‌ها در همین تاریخ معاصر ما مطرح شد، به یک نویسنده مستند شده بود: جواهر لعل نهرو. مردی انقلابی و ضد [[انگلیس|انگلیسی]].<br> | رهبر ایران [[سید علی خامنه‌ای]] در دیدار با نخبگان جوان ایران این جملات را در وصف '''جواهر لعل نهرو''' گفتند: من یقین دارم شما جوان‌ها کمتر هم به تاریخ و به این چیزها اهمیت می‌دهید. یک‌هزارمِ آنچه را که اتفاق افتاده را هم شما در تبلیغات و در حرف‌ها نشنیده‌اید. این سخن که در ضمن بیان و توضیحی در مورد شرح جنایات انگلیسی‌ها در همین تاریخ معاصر ما مطرح شد، به یک نویسنده مستند شده بود: جواهر لعل نهرو. مردی انقلابی و ضد [[انگلیس|انگلیسی]].<br> | ||
همچنین در وصف مبارزاتی و استقلال طلبی او می گوید: در آسیا، هندوستان از همین قبیل است؛ نود سال - از 1857 تا 1947 - با انگلیسي‌ها جنگیدند و مبارزه كردند. آن‌جا هم یك عده سازشكار بودند، یك عده مسالمت‌آمیز برخورد می‌كردند، یك عده در خانه‌ها بودند؛ اما یك عده هم جنگیدند و بالاخره پیروز شدند؛ [[گاندی]] رهبر كشور شد؛ جواهر لعل نهرو رئیس مقتدر دولت استقلال شد و تا امروز هند یكی از كشورهاي سرافراز در دنیاست <ref>[https://www.irna.ir/news/82090937/%D9%83%D9%84%D8%A7%D9%85-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%B1%D9%87%D8%A8%D8%B1-%D9%85%D8%B9%D8%B8%D9%85-%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D8%AF%D8%B1-%D8%AE%D8%B5%D9%88%D8%B5-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%87%D8%B1-%D9%84%D8%B9%D9%84-%D9%86%D9%87%D8%B1%D9%88 برگرفته از سایت ایرنا]</ref>. | همچنین در وصف مبارزاتی و استقلال طلبی او می گوید: در آسیا، هندوستان از همین قبیل است؛ نود سال - از 1857 تا 1947 - با انگلیسي‌ها جنگیدند و مبارزه كردند. آن‌جا هم یك عده سازشكار بودند، یك عده مسالمت‌آمیز برخورد می‌كردند، یك عده در خانه‌ها بودند؛ اما یك عده هم جنگیدند و بالاخره پیروز شدند؛ [[گاندی]] رهبر كشور شد؛ جواهر لعل نهرو رئیس مقتدر دولت استقلال شد و تا امروز هند یكی از كشورهاي سرافراز در دنیاست <ref>[https://www.irna.ir/news/82090937/%D9%83%D9%84%D8%A7%D9%85-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%B1%D9%87%D8%A8%D8%B1-%D9%85%D8%B9%D8%B8%D9%85-%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D8%AF%D8%B1-%D8%AE%D8%B5%D9%88%D8%B5-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%87%D8%B1-%D9%84%D8%B9%D9%84-%D9%86%D9%87%D8%B1%D9%88 برگرفته از سایت ایرنا]</ref>. | ||
== درگذشت == | == درگذشت == | ||
'''جواهر لعل نهرو''' برای فرد انسان و شخصیت و حیثیت انسانی و جامعه بشری، احترامی فوق‌العاده قائل بود و به همین جهت در عین علاقمندی به [[سوسیالیسم]]، به دموکراسی نیز پایبند بود و هند را به صورت بزرگترین و پر جمعیت‌ترین دموکراسی جهان درآورد. به طوری که او را معمار دموکراسی در [[آسیا]] لقب دادند.<br> | '''جواهر لعل نهرو''' برای فرد انسان و شخصیت و حیثیت انسانی و جامعه بشری، احترامی فوق‌العاده قائل بود و به همین جهت در عین علاقمندی به [[سوسیالیسم]]، به دموکراسی نیز پایبند بود و هند را به صورت بزرگترین و پر جمعیت‌ترین دموکراسی جهان درآورد. به طوری که او را معمار دموکراسی در [[آسیا]] لقب دادند.<br> | ||
وی در ۲۷ می ۱۹۶۴ در سن ۷۵ سالگی درگذشت و پیکرش با حضور حدود نیم میلیون نفر از مردم و رهبران بین‌المللی از خانه وی تا رودخانه '''جمنا''' تشییع و در کنار این رودخانه برطبق آیین هندوییسم سوزانده شد<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/news/181177/%DB%8C%D8%A7%D8%B1-%DA%AF%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%8C-%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86-%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1-%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 برگرفته از سایت https://www.cgie.org.ir]</ref>. | وی در ۲۷ می ۱۹۶۴ در سن ۷۵ سالگی درگذشت و پیکرش با حضور حدود نیم میلیون نفر از مردم و رهبران بین‌المللی از خانه وی تا رودخانه '''جمنا''' تشییع و در کنار این رودخانه برطبق آیین هندوییسم سوزانده شد<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/news/181177/%DB%8C%D8%A7%D8%B1-%DA%AF%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%8C-%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86-%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1-%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 برگرفته از سایت https://www.cgie.org.ir]</ref>. | ||
== منابع == | == منابع == | ||