۸۶٬۴۲۸
ویرایش
اخوان المسلمین شمال آفریقا: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'فعالیت ها' به 'فعالیت‌ها'
جز (جایگزینی متن - 'بوده اند' به 'بوده‌اند') |
جز (جایگزینی متن - 'فعالیت ها' به 'فعالیت‌ها') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
==دوران فعالیت زیرزمینی (۱۹۶۴ ۱۹۵۹)== | ==دوران فعالیت زیرزمینی (۱۹۶۴ ۱۹۵۹)== | ||
ژنرال عبود در اولین کودتای تاریخ معاصر سودان حکومت را به دست گرفت و با | ژنرال عبود در اولین کودتای تاریخ معاصر سودان حکومت را به دست گرفت و با فعالیت‌های سیاسی و صنفی احزاب و سندیکاهای کارگری به مقابله برخاست، اخوانی ها به دلیل ضعف های تشکیلاتی به فعالیت زیرزمینی پرداختند. | ||
در ادوار سه گانه فوق این رهبران و شخصیت‌ها در روند تشکیل و فعال سازی گروه اخوان سودان نقش داشتند: | در ادوار سه گانه فوق این رهبران و شخصیت‌ها در روند تشکیل و فعال سازی گروه اخوان سودان نقش داشتند: | ||
الف) صادق عبدالله عبدالماجد در سال ۱۹۴۶ رهبری هسته اولیه اخوان سودان را به عهده داشت. | الف) صادق عبدالله عبدالماجد در سال ۱۹۴۶ رهبری هسته اولیه اخوان سودان را به عهده داشت. | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
==دوره ائتلاف های سیاسی (۸۹ ۱۹۸۵)== | ==دوره ائتلاف های سیاسی (۸۹ ۱۹۸۵)== | ||
با سقوط دولت سرهنگ نمیری به وسیله کودتای ژنرال سوارالذهب و بازگشت قدرت به حکومت های غیرنظامی همچون دولت الصادق المهدی، حسن الترابی و گروه اخوان | با سقوط دولت سرهنگ نمیری به وسیله کودتای ژنرال سوارالذهب و بازگشت قدرت به حکومت های غیرنظامی همچون دولت الصادق المهدی، حسن الترابی و گروه اخوان فعالیت‌های سیاسی و حزبی خود را دوچندان نمودند و در دولت های ائتلافی حضور داشتند. | ||
==دوره حاکمیت (۲۰۰۰ ۱۹۸۹)== | ==دوره حاکمیت (۲۰۰۰ ۱۹۸۹)== | ||
| خط ۸۴: | خط ۸۴: | ||
عزالدین ابراهیم، جلال سعده و محمود شریبتی از جمله جوانان فعال اخوانی مصر بودند که در اوایل دهه پنجاه تحت تعقیب دستگاه امنیتی مصر به لیبی پناه بردند. برخی از آگاهان به مسائل لیبی و مورخان جنبش های اسلامی و سیاسی لیبی بر این باورند که عزالدین ابراهیم مؤسس حقیقی اخوان المسلمین لیبی بوده است. | عزالدین ابراهیم، جلال سعده و محمود شریبتی از جمله جوانان فعال اخوانی مصر بودند که در اوایل دهه پنجاه تحت تعقیب دستگاه امنیتی مصر به لیبی پناه بردند. برخی از آگاهان به مسائل لیبی و مورخان جنبش های اسلامی و سیاسی لیبی بر این باورند که عزالدین ابراهیم مؤسس حقیقی اخوان المسلمین لیبی بوده است. | ||
اساس افکار و اندیشه و مرامنامه و برنامه‌های سیاسی این گروه و مرجعیت فکری و سازمانی آن ها همان شالوده های اندیشه های حسن البنا و دیگر متفکران اخوان مصر بوده است و همچنین ادبیات سیاسی این گروه طی پنجاه سال اخیر همیشه تحت تأثیر مفردات گفتمانی اخوان المسلمین مصر بوده است. | اساس افکار و اندیشه و مرامنامه و برنامه‌های سیاسی این گروه و مرجعیت فکری و سازمانی آن ها همان شالوده های اندیشه های حسن البنا و دیگر متفکران اخوان مصر بوده است و همچنین ادبیات سیاسی این گروه طی پنجاه سال اخیر همیشه تحت تأثیر مفردات گفتمانی اخوان المسلمین مصر بوده است. | ||
در دوران حاکمیت نظام پادشاهی در لیبی (۱۹۶۹ ۱۹۵۰)، گرایش های همسو و نزدیک به سیاست و اندیشه های ادریس مسنوسی پادشاه لیبی داشته و در صحنه سیاست و اندیشه، علیه افکار و برنامه‌های سیاسی بعثی ها و کمونیست های لیبی در نبرد بودند. حضورشان در مراکز و نهادهای علمی و آموزشی مانع گسترش و رشد افکار و | در دوران حاکمیت نظام پادشاهی در لیبی (۱۹۶۹ ۱۹۵۰)، گرایش های همسو و نزدیک به سیاست و اندیشه های ادریس مسنوسی پادشاه لیبی داشته و در صحنه سیاست و اندیشه، علیه افکار و برنامه‌های سیاسی بعثی ها و کمونیست های لیبی در نبرد بودند. حضورشان در مراکز و نهادهای علمی و آموزشی مانع گسترش و رشد افکار و فعالیت‌های بعثی ها و کمونیست ها، گشت. | ||
در دوره سرکوب اخوانی های مصر توسط سرهنگ ناصر در پی حادثه المنشیه (توطئه ترور سرهنگ ناصر در شهر اسکندریه)، اخوانی های لیبی از اخوانی های فراری مصری به خوبی استقبال کرده و به آن ها پناه دادند و وسایل و اسباب معیشتی و رفاهی آنان را فراهم نمودند. به قدرت رسیدن افسران آزاد لیبی به رهبری سرهنگ قذافی در اوایل سپتامبر ۱۹۶۹، دوران محنت ها و سختی ها و فشارها علیه گروه اخوان المسلمین لیبی را به همراه داشت. | در دوره سرکوب اخوانی های مصر توسط سرهنگ ناصر در پی حادثه المنشیه (توطئه ترور سرهنگ ناصر در شهر اسکندریه)، اخوانی های لیبی از اخوانی های فراری مصری به خوبی استقبال کرده و به آن ها پناه دادند و وسایل و اسباب معیشتی و رفاهی آنان را فراهم نمودند. به قدرت رسیدن افسران آزاد لیبی به رهبری سرهنگ قذافی در اوایل سپتامبر ۱۹۶۹، دوران محنت ها و سختی ها و فشارها علیه گروه اخوان المسلمین لیبی را به همراه داشت. | ||
| خط ۹۳: | خط ۹۳: | ||
در اواخر دهه هشتاد جریان جهاد نئوسلفی لیبی با بازگشت افغانی های لیبی و تحت تأثیر روند رشد نئوسلفی در شمال آفریقا به ویژه تحت تأثیر افاغنه [[الجزایر]]، رشد جریان شتابزده ای داشت و توانست برخی از جوانان اخوان لیبی را نیز جذب سازمان خود کند. | در اواخر دهه هشتاد جریان جهاد نئوسلفی لیبی با بازگشت افغانی های لیبی و تحت تأثیر روند رشد نئوسلفی در شمال آفریقا به ویژه تحت تأثیر افاغنه [[الجزایر]]، رشد جریان شتابزده ای داشت و توانست برخی از جوانان اخوان لیبی را نیز جذب سازمان خود کند. | ||
از دیدگاه امنیتی لیبی، جریانات و گروه های اسلامی از جمله اخوانی ها، حرکت التجمع الاسلامی (در سال ۱۹۹۲ تأسیس شد) و گروه نئوسلفی الجماعه الاسلامیه المقاتله اللیبیه، خطر اول برای امنیت ملی کشور محسوب می شدند. کشتار زندان بوسلیم در سال ۱۹۹۶ بسیاری از کادرها و رهبران جریانات اسلام گرای لیبی را به تیغ مرگ سپرد. | از دیدگاه امنیتی لیبی، جریانات و گروه های اسلامی از جمله اخوانی ها، حرکت التجمع الاسلامی (در سال ۱۹۹۲ تأسیس شد) و گروه نئوسلفی الجماعه الاسلامیه المقاتله اللیبیه، خطر اول برای امنیت ملی کشور محسوب می شدند. کشتار زندان بوسلیم در سال ۱۹۹۶ بسیاری از کادرها و رهبران جریانات اسلام گرای لیبی را به تیغ مرگ سپرد. | ||
دستگاه امنیتی لیبی طی سه دهه اخیر کلیه | دستگاه امنیتی لیبی طی سه دهه اخیر کلیه فعالیت‌های اسلام گرایان این کشور را زیر نظر گرفته و از این رهگذر جریانات اسلامی لیبی متحمل شدیدترین آسیب و ضربات گشته است. | ||
در سال ۱۹۹۸ بسیاری از رهبران و کادرهای فعال اخوانی های لیبی دستگیر و در دادگاه انقلاب لیبی در فوریه ۲۰۰۲ محاکمه و رهبران آن ها از جمله دکتر عبدالله عزالدین (رهبر تشکیلات) و دکتر سالم ابوحنک نفر دوم سازمان (هر دو از استادان برجسته دانشگاه های لیبی) به مرگ محکوم و ۷۲ عضو اخوانی به زندان ابد و یازده نفر به ۱۰ سال زندان محکوم شده و ۶۶ نفر سمپات تبرئه و آزاد شدند. حکم آن ها تحت شرایطی و با وساطت برخی از شخصیت‌های سیاسی فرهنگی و مذهبی عرب به دادگاه استیناف موکول شد. | در سال ۱۹۹۸ بسیاری از رهبران و کادرهای فعال اخوانی های لیبی دستگیر و در دادگاه انقلاب لیبی در فوریه ۲۰۰۲ محاکمه و رهبران آن ها از جمله دکتر عبدالله عزالدین (رهبر تشکیلات) و دکتر سالم ابوحنک نفر دوم سازمان (هر دو از استادان برجسته دانشگاه های لیبی) به مرگ محکوم و ۷۲ عضو اخوانی به زندان ابد و یازده نفر به ۱۰ سال زندان محکوم شده و ۶۶ نفر سمپات تبرئه و آزاد شدند. حکم آن ها تحت شرایطی و با وساطت برخی از شخصیت‌های سیاسی فرهنگی و مذهبی عرب به دادگاه استیناف موکول شد. | ||
شیخ یوسف قرحاوی روحانی مصری مقیم دوحه قطر نقش کلیدی در روند وساطت میان اخوانی های لیبی و نظام سیاسی حاکم بر لیبی داشت، تلاش های او پس از سفرش به لیبی و ملاقات وی با رهبری و مسئولین لیبیایی و رهبران اخوان در زندان های آن کشور، به نتیجه رسید. پس از اندک زمانی احکام صادره به ویژه احکام اعدام دو تن از رهبران اخوانی ها لغو شد. | شیخ یوسف قرحاوی روحانی مصری مقیم دوحه قطر نقش کلیدی در روند وساطت میان اخوانی های لیبی و نظام سیاسی حاکم بر لیبی داشت، تلاش های او پس از سفرش به لیبی و ملاقات وی با رهبری و مسئولین لیبیایی و رهبران اخوان در زندان های آن کشور، به نتیجه رسید. پس از اندک زمانی احکام صادره به ویژه احکام اعدام دو تن از رهبران اخوانی ها لغو شد. | ||
| خط ۱۱۵: | خط ۱۱۵: | ||
زیرساختار فکری النهضه متأثر از اندیشه های متفکران اخوان المسلمین همچون حسن البنا، سید قطب، السباعی (رهبر اخوان سوریه) و ابوالاعلی المودودی (رهبر اخوانی های [[پاکستان]]) بوده است. | زیرساختار فکری النهضه متأثر از اندیشه های متفکران اخوان المسلمین همچون حسن البنا، سید قطب، السباعی (رهبر اخوان سوریه) و ابوالاعلی المودودی (رهبر اخوانی های [[پاکستان]]) بوده است. | ||
همچنین افکار و اندیشه های [[مالک بن نبی]] از اندیشمندان بزرگ مسلمان الجزایر در تکوین فکری و ایدئولوژیک رهبران النهضه تونس نقش مؤثری داشته است. | همچنین افکار و اندیشه های [[مالک بن نبی]] از اندیشمندان بزرگ مسلمان الجزایر در تکوین فکری و ایدئولوژیک رهبران النهضه تونس نقش مؤثری داشته است. | ||
گرچه اندیشه ها و | گرچه اندیشه ها و فعالیت‌های این تشکیلات اسلامی به رهبری الغنوشی مسالمت آمیز و دور از هرگونه خشونت بوده ولی حکومت های تونس از گسترش فعالیت این گروه در میان جوانان هراسان بودند. دستگاه های اطلاعاتی امنیتی ضربات مهلکی بر پیکره و بدنه این تشکیلات وارد نمود و به طور رسمی آن را منحل و فعالیتشان را ممنوع کرده است. اکنون برخی از رهبران النهضه در زندان های تونس به سر می برند و راشدالغنوشی در لندن در حال تبعید زندگی می‌کند. اخیراً دولت تونس در یک اقدام زندانیان سیاسی از جمله برخی از چهره ها و شخصیت‌های النهضه را آزاد کرده است. | ||
==انعشعاب در النهضه== | ==انعشعاب در النهضه== | ||
| خط ۱۴۰: | خط ۱۴۰: | ||
جمعیت علمای الجزایر که در اوایل دهه بیست قرن بیستم در تحکیم مقاومت ملی در بعد فرهنگی و مذهبی علیه سیاست های استعمار [[فرانسه]] نقش آفرین بوده است، اقدامات رهبران جمعیت علمای بستر و محیط معنوی جهاد ملت الجزایر فراهم آورد و نبرد هشت ساله نبرد آزادیبخش الجزایر علیه ارتش مدرن فرانسه میوه ای از تلاش های جمعیت علمای الجزایر بوده است. | جمعیت علمای الجزایر که در اوایل دهه بیست قرن بیستم در تحکیم مقاومت ملی در بعد فرهنگی و مذهبی علیه سیاست های استعمار [[فرانسه]] نقش آفرین بوده است، اقدامات رهبران جمعیت علمای بستر و محیط معنوی جهاد ملت الجزایر فراهم آورد و نبرد هشت ساله نبرد آزادیبخش الجزایر علیه ارتش مدرن فرانسه میوه ای از تلاش های جمعیت علمای الجزایر بوده است. | ||
الفضیل الورتلانی (۱۹۵۹ ۱۹۰۶) یکی از رهبران این جمعیت و شاگرد عبدالحمید بن باریس (رهبر و مؤسس جمعیت العلمای الجزایر) بوده است. | الفضیل الورتلانی (۱۹۵۹ ۱۹۰۶) یکی از رهبران این جمعیت و شاگرد عبدالحمید بن باریس (رهبر و مؤسس جمعیت العلمای الجزایر) بوده است. | ||
الورتلانی در فرانسه به ارشاد و تبلیغ مبانی اسلامی در میان الجزایری های مقیم پرداخت و پس از مدتی به مصر رفت و در آنجا در سال ۱۹۲۹ به اخوان المسلمین مصر پیوست. به خاطر فعالیت و شخصیت استثنایی وی اخوانی های مصر وی را برای تشکیل و تکوین هسته اولیه اخوان به کشور یمن اعزام داشته اند. در یمن | الورتلانی در فرانسه به ارشاد و تبلیغ مبانی اسلامی در میان الجزایری های مقیم پرداخت و پس از مدتی به مصر رفت و در آنجا در سال ۱۹۲۹ به اخوان المسلمین مصر پیوست. به خاطر فعالیت و شخصیت استثنایی وی اخوانی های مصر وی را برای تشکیل و تکوین هسته اولیه اخوان به کشور یمن اعزام داشته اند. در یمن فعالیت‌های شبانه روزی وی بسیاری از جوانان روشنفکر و اصلاح طلب را جذب می‌کند و آن ها را برای اصلاح امور در کشور یمن سازماندهی می‌کند و یک نهضت اصلاحی رادیکالی راه می اندازد. | ||
جنبش اصلاح طلبان یمن به رهبری الوزیر علیه حکومت و استبداد امام یحیی در سال ۱۹۴۸ قیام کرده ولی به دلایل زیاد و حمایت های دولت عربستان سعودی این قیام به پیروزی منجر نمی‌شود و رهبران قیام دستگیر و اعدام می شوند. الورتلانی (نام اصلی وی ابراهیم بن مصطفی الجزایری است) به مصر فرار می‌کند. در انتخابات پارلمانی سال ۱۹۹۷ گروه [[اخوان المسلمین الجزایر]] توانست ۷۰ کرسی کسب کند و پس از حزب حاکم از لحاظ اقتدار در پارلمان قرار گیرد. | جنبش اصلاح طلبان یمن به رهبری الوزیر علیه حکومت و استبداد امام یحیی در سال ۱۹۴۸ قیام کرده ولی به دلایل زیاد و حمایت های دولت عربستان سعودی این قیام به پیروزی منجر نمی‌شود و رهبران قیام دستگیر و اعدام می شوند. الورتلانی (نام اصلی وی ابراهیم بن مصطفی الجزایری است) به مصر فرار می‌کند. در انتخابات پارلمانی سال ۱۹۹۷ گروه [[اخوان المسلمین الجزایر]] توانست ۷۰ کرسی کسب کند و پس از حزب حاکم از لحاظ اقتدار در پارلمان قرار گیرد. | ||
سیاست ها و اقدامات مستبدانه و تکروی های غناح باعث خروج و انشعاب شخصیت‌ها و گروه هایی از حمس (اخوانی های الجزایر) گردید. این امر تأثیر زیادی روی کاهش حضور آن ها در پارلمان گذاشت. | سیاست ها و اقدامات مستبدانه و تکروی های غناح باعث خروج و انشعاب شخصیت‌ها و گروه هایی از حمس (اخوانی های الجزایر) گردید. این امر تأثیر زیادی روی کاهش حضور آن ها در پارلمان گذاشت. | ||