۸۸٬۱۶۱
ویرایش
جماعت اسلامی پاکستان: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'می دانست' به 'مى‌دانست'
جز (جایگزینی متن - 'نخست وزیر' به 'نخست‌وزیر') |
جز (جایگزینی متن - 'می دانست' به 'مى‌دانست') |
||
| خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
در نخستین دهه ی تاریخ پاکستان جماعت اسلامی در دو مساله ی کشمیر و نیز نهضت ضدقادیانی درگیر شد. در نخستین بحران کشمیر که تنها اندکی پس از تجزیه ی شبه قاره پدیدار شد، جماعت و مودودی متهم به سنگ اندازی در مسیر «جهاد» در کشمیر و آزادسازی آن از حاکمیت هندوستان شدند. این اتهام از آنجا بر می خاست که مودودی معتقد به محترم شمردن پیمان های دولتی و نیز اخذ اجازه ی دولت برای جهاد بود. این در حالی بود که در مذاکره های پیش از اعلام استقلال دو کشور هند و پاکستان، بر سر نواحی زیر قلمروی دو کشور نیز توافق شده بود. مودودی بر این باور بود که این توافق ها باید محترم شمرده شوند و دولت و مردم پاکستان هم می بایست بدان ها پای بند باشند <ref>( Vali Reza Nasr,1994:122 )</ref>. | در نخستین دهه ی تاریخ پاکستان جماعت اسلامی در دو مساله ی کشمیر و نیز نهضت ضدقادیانی درگیر شد. در نخستین بحران کشمیر که تنها اندکی پس از تجزیه ی شبه قاره پدیدار شد، جماعت و مودودی متهم به سنگ اندازی در مسیر «جهاد» در کشمیر و آزادسازی آن از حاکمیت هندوستان شدند. این اتهام از آنجا بر می خاست که مودودی معتقد به محترم شمردن پیمان های دولتی و نیز اخذ اجازه ی دولت برای جهاد بود. این در حالی بود که در مذاکره های پیش از اعلام استقلال دو کشور هند و پاکستان، بر سر نواحی زیر قلمروی دو کشور نیز توافق شده بود. مودودی بر این باور بود که این توافق ها باید محترم شمرده شوند و دولت و مردم پاکستان هم می بایست بدان ها پای بند باشند <ref>( Vali Reza Nasr,1994:122 )</ref>. | ||
اعتراض های ضدقادیانی یا جنبش «ختم نبوت» ابعادی بارها پیچیده تر و پردامنه تر از ماجرای کشمیر داشت. فرقه ی مذهبی قادیانی در اواخر سده ی نوزدهم میلادی به دنبال مطرح شدن آموزه های [[مسیحی]] در نتیجه ی فعالیت مبلغان مسیحی [[اروپایی]]، توسط «میرزا غلام احمد قادیانی» پی ریزی گردید. در اینجا مجال شرح باورهای مذهبی میرزا غلام احمد نیست؛ اما به همین مختصر بسنده می شود که وی و پیروانش [[نبوت]] را بر دو نوع تشریعی و غیرتشریعی | اعتراض های ضدقادیانی یا جنبش «ختم نبوت» ابعادی بارها پیچیده تر و پردامنه تر از ماجرای کشمیر داشت. فرقه ی مذهبی قادیانی در اواخر سده ی نوزدهم میلادی به دنبال مطرح شدن آموزه های [[مسیحی]] در نتیجه ی فعالیت مبلغان مسیحی [[اروپایی]]، توسط «میرزا غلام احمد قادیانی» پی ریزی گردید. در اینجا مجال شرح باورهای مذهبی میرزا غلام احمد نیست؛ اما به همین مختصر بسنده می شود که وی و پیروانش [[نبوت]] را بر دو نوع تشریعی و غیرتشریعی مى‌دانستد و بر این باور بودند که تنها نبوت تشریعی پس از ظهور [[حضرت محمد بن عبدالله(ص)]] خاتمه یافته است. | ||
[[میرزا غلام احمد با زبانی]] نه چندان صریحی و بی پرده، خود را پیامبر | [[میرزا غلام احمد با زبانی]] نه چندان صریحی و بی پرده، خود را پیامبر مى‌دانست و البته افزون بر آن خود را [[مسیح]] نیز بر می شمرد. اما پس از وی گروهی از پیروان وی که [[قادیانیه]] نامیده می شدند، با صراحت بیشتر میرزا غلام احمد را پیامبر مى‌دانستند.(برای شرح بیشتر عقاید پیروان میرزا غلام احمد بنگرید<ref>Freeland Abbott, p. 150-157)</ref>: به هر روی از همان آغاز تاسیس پاکستان درباره ی مسلمان یا غیرمسلمان شمردن قادیانی ها بحث هایی درگرفت. اما هنگامی که در کابینه ی نخست‌وزیر خواجه نظام الدین، یکی از پیروان قاداینه به نام «میرزا ظفرالله خان» به وزارت خارجه گماشته شد، این چالش دامنه ی گسترده تری پیدا کرد. در بیشتر سال ۱۹۵۲م/ ۱۳۳۱خ و آغازین ماه های ۱۳۵۳م/ ۱۳۳۲خ اعتراض ها برای برکناری ظفرالله خان به راه افتاد و سرانجام به شورشی گسترده به ویژه در پنجاب تبدیل گردید. | ||
در این میان جماعت اسلامی و مودودی به رغم آن که خواهان برخورد قانونی و نه خشونت آمیز با قادیانی ها بودند، اما سرانجام به دنبال بالا گرفت اعتراض ها و افزایش فشار از سوی علما و برپا کنندگان این جنبش، وارد این میدان شدند. در ادامه ی این روند، ابوالاعلی مودودی با نگارش کتاب «قادیانی مساله»، به عنوان رهبر فکری این جریان شناخته شد<ref>(سید اسعد گیلانی: ۱۳۹؛ Shahid Javid Burki, 2006: 271)</ref>. این جنبش سرانجام با اقدام سرسختانه ی حکومت که «غلام احمد» فرماندار کل پاکستان و «اسکندر میرزا» وزیر دفاع وقت و رییس جمهور آینده، آن را سامان داده بودند، فرونشانده شد. همچنین مودودی نیز دستگیر شد و به زندان افتاد. | در این میان جماعت اسلامی و مودودی به رغم آن که خواهان برخورد قانونی و نه خشونت آمیز با قادیانی ها بودند، اما سرانجام به دنبال بالا گرفت اعتراض ها و افزایش فشار از سوی علما و برپا کنندگان این جنبش، وارد این میدان شدند. در ادامه ی این روند، ابوالاعلی مودودی با نگارش کتاب «قادیانی مساله»، به عنوان رهبر فکری این جریان شناخته شد<ref>(سید اسعد گیلانی: ۱۳۹؛ Shahid Javid Burki, 2006: 271)</ref>. این جنبش سرانجام با اقدام سرسختانه ی حکومت که «غلام احمد» فرماندار کل پاکستان و «اسکندر میرزا» وزیر دفاع وقت و رییس جمهور آینده، آن را سامان داده بودند، فرونشانده شد. همچنین مودودی نیز دستگیر شد و به زندان افتاد. | ||