۸٬۱۴۴
ویرایش
جنبش سنوسیه لیبی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
Mohsenmadani (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Mohsenmadani (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:سنوسیه.jpg|بندانگشتی]] | [[پرونده:سنوسیه.jpg|بندانگشتی]] | ||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
مسلمانان در شمال آفریقا همواره از سوی حکام مستبد و ستمگر ترک، محلی و استعمارگران غربی مورد آزار و اذیت قرار گرفته‌اند. اینگونه برخورد با مسلمانان، علت اصلی خیزش جنبش‌های آزادی‌بخش در شمال آفریقا است که یکی از آنها «[[جنبش سنوسی]]» نام دارد. | مسلمانان در شمال آفریقا همواره از سوی حکام مستبد و ستمگر ترک، محلی و استعمارگران غربی مورد آزار و اذیت قرار گرفته‌اند. اینگونه برخورد با مسلمانان، علت اصلی خیزش جنبش‌های آزادی‌بخش در شمال آفریقا است که یکی از آنها «[[جنبش سنوسی]]» نام دارد. | ||
==موسس جنبش سنوسیه== | == موسس جنبش سنوسیه == | ||
درباره موسس این نهضت دو نقل وجود دارد.که هر دو نقل قول به اشتراک گذاشته میشود. | درباره موسس این نهضت دو نقل وجود دارد.که هر دو نقل قول به اشتراک گذاشته میشود. | ||
===قول اول=== | === قول اول === | ||
مؤسس این سلسله فردی به نام [[محمد بن علی سنوسی]]، چهل و دومین فرزند از سلاله [[پیامبر]] بود که در تاریخ ۲۲ دسامبر | مؤسس این سلسله فردی به نام [[محمد بن علی سنوسی]]، چهل و دومین فرزند از سلاله [[پیامبر]] بود که در تاریخ [[۲۲ دسامبر ۱۷۸۷]]م. مطابق با [[۱۱۶۶]] ه. ش. در «[[تورش]]» نزدیک به «[[مستغانم]]» در الجزایر به دنیا آمد. [[سنوسی]] از سال ۱۲۰۹ ه. ش. مدتی را در [[مکه]] شاگرد [[احمد بن ادریس فاسی]]، مؤسس طریقه‌های [[قادریه]] – [[ادریسیه]] بود و در پی فوت وی در سال [[۱۲۱۶]] ه. ش. در منطقه کوه [[ابوقبیس]] واقع در نزدیکی مکه، اولین [[زاویه]] («[[زاویه]]» به مراکزی که محل تدریس علوم و تبلیغ [[فرقه‌های مذهبی]] است می‌گویند.) خود را تاسیس کرد. [[سنوسی]]، پس از چندی به [[برقه]] بازگشت و در سال ۱۲۳۴ ه. ش. زاویه‌ای در [[البیضاء]] و زاویه‌ای در [[جغبوب]] تاسیس کرد و در سال [[۱۲۳۸ه. ش]]. در همان محل فوت نمود. (وی که به [[سنوسی الخطابی الحسنی الادریسی]] شهرت داشت و مؤسس و پیشوای [[سنوسیه]] اول بود، آثاری نیز داشت.) (از جمله: [[الکواکب الدریه فی الوائل الکتب الاثریه]]. (۱۲۰۲ ۱۲۷۶ ه. ق)). | ||
===قول دوم=== | === قول دوم === | ||
[[محمد الأشهب]] در کتاب «[[السنوسی الکبیر]]» می‌گوید این جنبش منسوب به «[[محمد بن علی سنوسی]]» است که در سال [[1798]] میلادی در [[تلمسان]] متولد شد و نسبش به خلفای سلسله ادریسیان که در سال‌های 688-974 میلادی در [[مراکش]] حکومت می‌کردند، می‌رسد. او در دانشگاه‌های [[الجزائر]] و [[فاس]] کسب علم کرد و دارای یک ایده تبلیغی با رویکرد سیاسی در جهان اسلام بود. | [[محمد الأشهب]] در کتاب «[[السنوسی الکبیر]]» می‌گوید این جنبش منسوب به «[[محمد بن علی سنوسی]]» است که در سال [[1798]] میلادی در [[تلمسان]] متولد شد و نسبش به خلفای سلسله ادریسیان که در سال‌های [[688-974]] میلادی در [[مراکش]] حکومت می‌کردند، می‌رسد. او در دانشگاه‌های [[الجزائر]] و [[فاس]] کسب علم کرد و دارای یک ایده تبلیغی با رویکرد سیاسی در جهان اسلام بود. | ||
[[احمد الدجانی]] در کتاب «[[الحرکه السنوسیه نشأتها و تطورها فی القرن التاسع عشر]]»این‌طور بیان می‌کند که [[سنوسی]] متأثر از روح [[تصوف]] حاکم بر مغرب عربی بود و به دست چند شیخ صوفی تعلیم یافته بود و [[فقه مالکی]] را نیز آموخته بود. در کنار آن به امور سیاسی نیز اهتمام داشت. ظلم، بی تدبیری و ضعف حاکمان [[عثمانی]] در [[الجزایر]] و طمع اروپاییان به کشور، ذهن او را مشغول کرده بود. از این رو درخلال حضورش در شهر [[فاس]] فعالیت سیاسی خود را آغاز کرد. | [[احمد الدجانی]] در کتاب «[[الحرکه السنوسیه نشأتها و تطورها فی القرن التاسع عشر]]»این‌طور بیان می‌کند که [[سنوسی]] متأثر از روح [[تصوف]] حاکم بر مغرب عربی بود و به دست چند شیخ صوفی تعلیم یافته بود و [[فقه مالکی]] را نیز آموخته بود. در کنار آن به امور سیاسی نیز اهتمام داشت. ظلم، بی تدبیری و ضعف حاکمان [[عثمانی]] در [[الجزایر]] و طمع اروپاییان به کشور، ذهن او را مشغول کرده بود. از این رو درخلال حضورش در شهر [[فاس]] فعالیت سیاسی خود را آغاز کرد. | ||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
<big>در این مقاله به نقل قول دوم پرداخته می شود.</big><br> | <big>در این مقاله به نقل قول دوم پرداخته می شود.</big><br> | ||
==تفکرات جنبش سنوسیه== | == تفکرات جنبش سنوسیه == | ||
جنبش [[سنوسیه]] یک جنبش تجدیدنظر طلب نسبت به تراث [[صوفیه]] پیش از خود به شمار می‌رود. و به این طریقه و طریقه‌هایی چون «[[مهدیه]]» در [[سودان]] که حامل یک پروژه سیاسی بوده‌اند و برخلاف [[صوفیه]] گذشته، [[تبشیری]] بوده‌اند و برای تحقق اهداف خود به سلاح متوسل شده اند، «[[صوفیه جدید]]» اطلاق میشود. چرا که فکر جدیدی را از [[عالم]]، [[شریعت]]، [[اعتقاد]] و [[تصوف]] ارائه داده‌اند. | جنبش [[سنوسیه]] یک جنبش تجدیدنظر طلب نسبت به تراث [[صوفیه]] پیش از خود به شمار می‌رود. و به این طریقه و طریقه‌هایی چون «[[مهدیه]]» در [[سودان]] که حامل یک پروژه سیاسی بوده‌اند و برخلاف [[صوفیه]] گذشته، [[تبشیری]] بوده‌اند و برای تحقق اهداف خود به سلاح متوسل شده اند، «[[صوفیه جدید]]» اطلاق میشود. چرا که فکر جدیدی را از [[عالم]]، [[شریعت]]، [[اعتقاد]] و [[تصوف]] ارائه داده‌اند. | ||
[[سنوسی]] در [[مکه]] با شیخ [[احمد بن ادریس]]، شیخ طریقه [[قادریه]] و [[خضریه]] و مؤسس طریقه [[ادریسیه]] که متاثر از افکار [[وهابیت]] نیز بود، ملاقات کرد و به مدت 15 سال ملازم او شد و از او کسب علم کرد. | [[سنوسی]] در [[مکه]] با شیخ [[احمد بن ادریس]]، شیخ طریقه [[قادریه]] و [[خضریه]] و مؤسس طریقه [[ادریسیه]] که متاثر از افکار [[وهابیت]] نیز بود، ملاقات کرد و به مدت 15 سال ملازم او شد و از او کسب علم کرد. | ||
سپس [[سنوسی]] دعوت به خود را در [[مکه]] آغاز کرد و شاگردانی یافت. برخی از حجاج [[طرابلس]] و [[حجاز]] نیز دعوت او را پذیرفتند. او اولین «[[زاویه]]» برای نشر تفکر اصلاحی خویش را در سال 1827 در [[ابی قبیس]] [[مکه]] بنا کرد. پس از آن زاویه‌های متعددی یکی پس از دیگری ایجاد شدند. برپایی اولین زاویه او در [[لیبی]] به سال1842 در [[بیضاء]] برمی‌گردد و سپس به تمام [[لیبی]]، [[صحرای آفریقا]]، [[مصر]]، [[مراکش]]، [[شام]] و [[حجاز]] گسترش یافت.([[الأشهب]]) | سپس [[سنوسی]] دعوت به خود را در [[مکه]] آغاز کرد و شاگردانی یافت. برخی از حجاج [[طرابلس]] و [[حجاز]] نیز دعوت او را پذیرفتند. او اولین «[[زاویه]]» برای نشر تفکر اصلاحی خویش را در سال [[1827]] در [[ابی قبیس]] [[مکه]] بنا کرد. پس از آن زاویه‌های متعددی یکی پس از دیگری ایجاد شدند. برپایی اولین زاویه او در [[لیبی]] به سال1842 در [[بیضاء]] برمی‌گردد و سپس به تمام [[لیبی]]، [[صحرای آفریقا]]، [[مصر]]، [[مراکش]]، [[شام]] و [[حجاز]] گسترش یافت.([[الأشهب]]) | ||
[[احمد شربینی]] استادیار فلسفه دانشگاه [[قاهره]] و کارشناس جنبش [[سنوسیه]] می‌گوید: جنبش [[سنوسیه]] یک جنبش تجدیدنظر طلب نسبت به تراث صوفیه پیش از خود به شمار می‌رود. و به این طریقه و طریقه‌هایی چون «[[مهدیه]]» در [[سودان]] که حامل یک پروژه سیاسی بوده‌اند و برخلاف صوفیه گذشته، تبشیری بوده‌اند و برای تحقق اهداف خود به سلاح متوسل شده اند، «صوفیه جدید» اطلاق میشود. چرا که فکر جدیدی را از عالم، شریعت، اعتقاد و تصوف ارائه داده‌اند. | [[احمد شربینی]] استادیار فلسفه دانشگاه [[قاهره]] و کارشناس جنبش [[سنوسیه]] می‌گوید: جنبش [[سنوسیه]] یک جنبش تجدیدنظر طلب نسبت به تراث صوفیه پیش از خود به شمار می‌رود. و به این طریقه و طریقه‌هایی چون «[[مهدیه]]» در [[سودان]] که حامل یک پروژه سیاسی بوده‌اند و برخلاف صوفیه گذشته، تبشیری بوده‌اند و برای تحقق اهداف خود به سلاح متوسل شده اند، «صوفیه جدید» اطلاق میشود. چرا که فکر جدیدی را از عالم، شریعت، اعتقاد و تصوف ارائه داده‌اند. | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
امام [[سنوسی]] هدف خود را اصلاح فرد مسلمان و ساختن جامعه‌ی اسلامی قوی و نشر اسلام در کشورهایی که تا کنون در آنها نشر نشده است، قرار می‌دهد و اساس رسیدن به این هدف را «[[زاویه]]» و «[[طریقه تصوف]]» می‌داند. با این دو است که فرد اصلاح میشود و نفس خود را از طریق تصوف ارتقا می‌دهد و به‌عنوان فردی که از امکانات جامعه استفاده کرده است در اداره آن نیز سهیم میشود. ([[دجانی]]) | امام [[سنوسی]] هدف خود را اصلاح فرد مسلمان و ساختن جامعه‌ی اسلامی قوی و نشر اسلام در کشورهایی که تا کنون در آنها نشر نشده است، قرار می‌دهد و اساس رسیدن به این هدف را «[[زاویه]]» و «[[طریقه تصوف]]» می‌داند. با این دو است که فرد اصلاح میشود و نفس خود را از طریق تصوف ارتقا می‌دهد و به‌عنوان فردی که از امکانات جامعه استفاده کرده است در اداره آن نیز سهیم میشود. ([[دجانی]]) | ||
امام [[سنوسی]] به ادعاهای تصوف مانند [[رؤیا]]، اتصال و کشف [[ایمان]] داشت و خود را دارای یک رسالت و تکلیف دینی می‌دانست. [[شربینی]] می‌گوید:«امام [[سنوسی]] به‌طور کلی دارای جایگاه مهمی قریب به جایگاه [[ولی]] داشته است اما به‌دلیل اینکه نهضت راه [[سلفیت]] را پیش گرفت این قداست به تدریج از بین رفت.» | امام [[سنوسی]] به ادعاهای تصوف مانند [[رؤیا]]، [[اتصال]] و کشف [[ایمان]] داشت و خود را دارای یک [[رسالت]] و تکلیف دینی می‌دانست. [[شربینی]] می‌گوید:«امام [[سنوسی]] به‌طور کلی دارای جایگاه مهمی قریب به جایگاه [[ولی]] داشته است اما به‌دلیل اینکه نهضت راه [[سلفیت]] را پیش گرفت این قداست به تدریج از بین رفت.» | ||
[[جنبش سنوسیه]] بدلیل حمایتی که [[وهابیت]] از زاویه‌های [[سنوسی]] در حجاز می‌کردند با آنها مرتبط بود و از سوی دیگر نزدیکی ایدئولوژیکی روشنی هم میان آنها پیدا شد و «[[سلفیۀ سنوسیه]]» ایجاد شد. این در حالی بود که [[سنوسیه]] نزدیکی خود با جنبش [[مهدیه]] در [[سودان]] را نفی می‌کرد بلکه در غرب [[سودان]] درگیری‌هایی نیز میان دو جنبش رخ داد. ([[شربینی]]) | [[جنبش سنوسیه]] بدلیل حمایتی که [[وهابیت]] از زاویه‌های [[سنوسی]] در حجاز می‌کردند با آنها مرتبط بود و از سوی دیگر نزدیکی ایدئولوژیکی روشنی هم میان آنها پیدا شد و «[[سلفیۀ سنوسیه]]» ایجاد شد. این در حالی بود که [[سنوسیه]] نزدیکی خود با جنبش [[مهدیه]] در [[سودان]] را نفی می‌کرد بلکه در غرب [[سودان]] درگیری‌هایی نیز میان دو جنبش رخ داد. ([[شربینی]]) | ||
امام [[سنوسی]] با علمای معاصر خود در موضوع اجتهاد به مواجهه پرداخت و تفکر بسته بودن راه اجتهاد به دلیل اجماع علمای گذشته را رد کرد و حتی برخی از مشایخ [[مصر]] و [[حجاز]] را [[تکفیر]] کرد. ([[دجانی]]) | امام [[سنوسی]] با علمای معاصر خود در موضوع اجتهاد به مواجهه پرداخت و تفکر بسته بودن راه اجتهاد به دلیل اجماع علمای گذشته را رد کرد و حتی برخی از مشایخ [[مصر]] و [[حجاز]] را [[تکفیر]] کرد. ([[دجانی]]) | ||
==زاویه سنوسی== | == زاویه سنوسی == | ||
[[زاویه]] پیش از [[سنوسیان]] نیز در عالم اسلامی معروف بود و نوعی پایگاه محسوب می‌شد. [[زاویه‌های سنوسی]] در مسیر تجاری صحرای سینا ایجاد شدند و در حکم مهمان‌سرا و پایگاهی برای فرستادن هیئات تبلیغ اسلام به حساب می‌آمدند. در تقویت روابط قبایل لیبیایی نقش داشتند و در رونق تجاری نیز دخیل بودند چرا که امنیت را در مسیرهای تجاری افزایش می‌دادند. (شربینی) | [[زاویه]] پیش از [[سنوسیان]] نیز در عالم اسلامی معروف بود و نوعی پایگاه محسوب می‌شد. [[زاویه‌های سنوسی]] در مسیر تجاری صحرای سینا ایجاد شدند و در حکم مهمان‌سرا و پایگاهی برای فرستادن هیئات تبلیغ اسلام به حساب می‌آمدند. در تقویت روابط قبایل [[لیبیایی]] نقش داشتند و در رونق تجاری نیز دخیل بودند چرا که امنیت را در مسیرهای تجاری افزایش می‌دادند. (شربینی) | ||
[[جنبش سنوسیه]] بدلیل حمایتی که [[وهابیت]] از زاویه‌های سنوسی در [[حجاز]] می‌کردند با آنها مرتبط بود و از سوی دیگر نزدیکی ایدئولوژیکی روشنی هم میان آنها پیدا شد و «[[سلفیۀ سنوسیه]]» ایجاد شد. این در حالی بود که [[سنوسیه]] نزدیکی خود با جنبش [[مهدیه]] در [[سودان]] را نفی می‌کرد بلکه در غرب [[سودان]] درگیری‌هایی نیز میان دو جنبش رخ داد. | [[جنبش سنوسیه]] بدلیل حمایتی که [[وهابیت]] از زاویه‌های سنوسی در [[حجاز]] می‌کردند با آنها مرتبط بود و از سوی دیگر نزدیکی ایدئولوژیکی روشنی هم میان آنها پیدا شد و «[[سلفیۀ سنوسیه]]» ایجاد شد. این در حالی بود که [[سنوسیه]] نزدیکی خود با جنبش [[مهدیه]] در [[سودان]] را نفی می‌کرد بلکه در غرب [[سودان]] درگیری‌هایی نیز میان دو جنبش رخ داد. | ||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
[[زاویه]] چند نقش را در جنبش سنوسی ایفا می‌کرد؛ مرکز حکومت و قضاوت و حل و فصل اختلافات در قبیله بود. مرکز آموزشی، مدرسه قرآنی، مسجد بود. مرکز اقتصادی که در آن بازار دایر می‌شد و مرکز دفاعی برای محدوده اطراف [[زاویه]] بود. ([[دجانی]]) | [[زاویه]] چند نقش را در جنبش سنوسی ایفا می‌کرد؛ مرکز حکومت و قضاوت و حل و فصل اختلافات در قبیله بود. مرکز آموزشی، مدرسه قرآنی، مسجد بود. مرکز اقتصادی که در آن بازار دایر می‌شد و مرکز دفاعی برای محدوده اطراف [[زاویه]] بود. ([[دجانی]]) | ||
[[محمد شکری]] در کتاب «ا[[لسنوسیه دین و دوله]]» ذکر می‌کند که [[سنوسیه]] از یک نظام دقیقی در ایجاد زاویه‌ها تبعیت می‌کردند به‌گونه‌ای که هر کدام از آنها به مثابه یک دولت با یک حاکم مقتدر برای منطقه خود در صحرای لیبی و صحرای آفریقا بود. | [[محمد شکری]] در کتاب «ا[[لسنوسیه دین و دوله]]» ذکر می‌کند که [[سنوسیه]] از یک نظام دقیقی در ایجاد زاویه‌ها تبعیت می‌کردند به‌گونه‌ای که هر کدام از آنها به مثابه یک دولت با یک حاکم مقتدر برای منطقه خود در [[صحرای لیبی]] و [[صحرای آفریقا]] بود. | ||
اینکه لفظ «[[اخوان]]» برای اتباع طریقت [[سنوسی]] باب شد از این جهت بود که جنبش هویت خود را از دین اخذ کرده بود و این موجب برادری میان [[لیبیایی]] و [[مصری]] و [[مراکشی]] و [[حجازی]] و [[آفریقایی]] شده بود. ([[شربینی]]) | اینکه لفظ «[[اخوان]]» برای اتباع طریقت [[سنوسی]] باب شد از این جهت بود که جنبش هویت خود را از دین اخذ کرده بود و این موجب برادری میان [[لیبیایی]] و [[مصری]] و [[مراکشی]] و [[حجازی]] و [[آفریقایی]] شده بود. ([[شربینی]]) | ||
سنوسیه برخی بذرهای سیاسی را با خود داشت که بعدها به‌طور گسترده‌ای به کارگرفته شد. این جنبش از همان ابتدا یک برنامه اتحاد بخش برای جهان اسلام بود و همه طرق صوفیه را به وحدت دعوت می‌کرد. ([[شربینی]]) | سنوسیه برخی بذرهای سیاسی را با خود داشت که بعدها به‌طور گسترده‌ای به کارگرفته شد. این جنبش از همان ابتدا یک برنامه اتحاد بخش برای جهان اسلام بود و همه طرق صوفیه را به وحدت دعوت می‌کرد. ([[شربینی]]) | ||
دیدگاه سیاسی امام [[محمد سنوسی]] این بود که [[زوایا]] باید در مکان‌های مستحکم بنا می‌شدند تا مانند قلعه باشند و اخوان به ساکنان زاویه آموزش نظامی می‌دادند. این امر به دلیل خطر حمله اروپاییان بود. او در جنگ کشورش [[الجزایر]] با [[فرانسه]] در سال[[1830]] حاضر بود و این جنگ را تا زمانی که اروپا تمام کشورهای اسلامی را بلعید، ادامه داد. | دیدگاه سیاسی امام [[محمد سنوسی]] این بود که [[زوایا]] باید در مکان‌های مستحکم بنا می‌شدند تا مانند قلعه باشند و اخوان به ساکنان زاویه آموزش نظامی می‌دادند. این امر به دلیل خطر حمله [[اروپاییان]] بود. او در جنگ کشورش [[الجزایر]] با [[فرانسه]] در سال[[1830]] حاضر بود و این جنگ را تا زمانی که اروپا تمام کشورهای اسلامی را بلعید، ادامه داد. | ||
در رأس جنبش [[سنوسیه]]، «[[امام]]» و سپس «[[مجلس اعلی]]» قرار داشت که از بزرگان اخوان و رؤسای زاویه‌ها تشکیل می‌شد. سپس زاویه‌ها بودند و هر ساله اجتماعی برای اشراف به مسائل علمی و دینی و دنیوی در آن منعقد می‌شد. ([[دجانی]]) | در رأس جنبش [[سنوسیه]]، «[[امام]]» و سپس «[[مجلس اعلی]]» قرار داشت که از بزرگان اخوان و رؤسای زاویه‌ها تشکیل می‌شد. سپس زاویه‌ها بودند و هر ساله اجتماعی برای اشراف به مسائل علمی و دینی و دنیوی در آن منعقد می‌شد. ([[دجانی]]) | ||
[[زاویه]] چند نقش را در جنبش سنوسی ایفا می‌کرد؛ مرکز حکومت و قضاوت و حل و فصل اختلافات در قبیله بود. مرکز آموزشی، مدرسه قرآنی، مسجد بود. مرکز اقتصادی که در آن بازار دایر می‌شد و مرکز دفاعی برای محدوده اطراف زاویه بود. | [[زاویه]] چند نقش را در جنبش سنوسی ایفا می‌کرد؛ مرکز حکومت و قضاوت و حل و فصل اختلافات در قبیله بود. مرکز آموزشی، مدرسه قرآنی، مسجد بود. مرکز اقتصادی که در آن بازار دایر می‌شد و مرکز دفاعی برای محدوده اطراف زاویه بود. | ||
==نقش جنبش در نشر اسلام و مقاومت در برابر استعمار== | == نقش جنبش در نشر اسلام و مقاومت در برابر استعمار == | ||
[[سنوسی]] برای نشر اسلام در آفریقا تلاش کرد و با [[مسیحیت تبشیری]] مبارزه کرد و مبلغانی را از آفریقاییان تربیت کرد. وی کاروانی از بنده‌ها را خریداری و آزاد کرد و تبلیغ را به آنها آموخت سپس آنها را به سوی قبیله‌هایشان فرستاد تا اسلام را نشر دهند. (شکری) | [[سنوسی]] برای نشر اسلام در آفریقا تلاش کرد و با [[مسیحیت تبشیری]] مبارزه کرد و مبلغانی را از آفریقاییان تربیت کرد. وی کاروانی از بنده‌ها را خریداری و آزاد کرد و تبلیغ را به آنها آموخت سپس آنها را به سوی قبیله‌هایشان فرستاد تا اسلام را نشر دهند. (شکری) | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۰: | ||
سنوسی‌ها در مناطق دیگری چون «تبسی»، «برقو»، «اندی» و «انیری» نیز در مقابل فرانسوی‌ها ایستادند. اما مقاومت سنوسی در صحرای آفریقا به‌دلیل کمبود اسلحه و پیمان‌های بین المللی که منطقه را تقدیم [[فرانسه]] کرد، دیگر از هم پاشیده بود. علاوه بر اینکه جنبش توان خود را به سمت لیبی برد و در 1911 در مقابل [[ایتالیا]] ایستاد. | سنوسی‌ها در مناطق دیگری چون «تبسی»، «برقو»، «اندی» و «انیری» نیز در مقابل فرانسوی‌ها ایستادند. اما مقاومت سنوسی در صحرای آفریقا به‌دلیل کمبود اسلحه و پیمان‌های بین المللی که منطقه را تقدیم [[فرانسه]] کرد، دیگر از هم پاشیده بود. علاوه بر اینکه جنبش توان خود را به سمت لیبی برد و در 1911 در مقابل [[ایتالیا]] ایستاد. | ||
==«عمر مختار» رهبر مقاومت سنوسیه== | == «عمر مختار» رهبر مقاومت سنوسیه == | ||
[[محمد شکری]] در کتاب خود [[ماجرای جهاد سنوسیان علیه ایتالیا]] را نقل می‌کند و می‌گوید این قضیه با اعلام نفرت [[سید احمد شریف]] از اشغال‌گران ایتالیایی آغاز شد و شمار زیادی از قبایل صحرای آفریقا به وی لبیک گفتند و شمار کمی از ترک‌ها هم به این لشگر پیوستند تا جلوی توسعه طلبی [[ایتالیا]] در طرابلس را بگیرند. | [[محمد شکری]] در کتاب خود [[ماجرای جهاد سنوسیان علیه ایتالیا]] را نقل می‌کند و می‌گوید این قضیه با اعلام نفرت [[سید احمد شریف]] از اشغال‌گران ایتالیایی آغاز شد و شمار زیادی از قبایل صحرای آفریقا به وی لبیک گفتند و شمار کمی از ترک‌ها هم به این لشگر پیوستند تا جلوی توسعه طلبی [[ایتالیا]] در طرابلس را بگیرند. | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
سنوسیان «[[اجدابیا]]» را بعنوان پایتخت خود برگزیدند سپس از تمام [[لیبی]] برای [[سید محمد ادریس]] بیعت گرفتند و این [[ایتالیا]] را خشمگین کرد. سید ادریس ناچار شد به مصر برود و رهبری قیام را به [[عمر مختار]] بسپارد. (شکری) | سنوسیان «[[اجدابیا]]» را بعنوان پایتخت خود برگزیدند سپس از تمام [[لیبی]] برای [[سید محمد ادریس]] بیعت گرفتند و این [[ایتالیا]] را خشمگین کرد. سید ادریس ناچار شد به مصر برود و رهبری قیام را به [[عمر مختار]] بسپارد. (شکری) | ||
==لیبی مستقل به رهبری ملک محمد ادریس سنوسی== | == لیبی مستقل به رهبری ملک محمد ادریس سنوسی == | ||
[[پرونده:محمد ادریس سنوسی.jpg|بندانگشتی]] | [[پرونده:محمد ادریس سنوسی.jpg|بندانگشتی]] | ||
زمانی که [[جنگ جهانی دوم]] در سال 1939 در گرفت [[امیر ادریس]] با متفقین هم پیمان شد. چون پیوستن به آنها را تنها راه بیرون کردن [[ایتالیایی‌ها]] از [[لیبی]] می‌دانست. او با رهبران لیبی در مصر دیدار کرد و بنا شد که یک ارتش ملی از مقیمین لیبی در مصر تحت فرمان انگلیس ایجاد شود و اینگونه بود که «جیش التحریر» با بیش از 11 هزار سرباز ایجاد شد. (السنکی) | زمانی که [[جنگ جهانی دوم]] در سال 1939 در گرفت [[امیر ادریس]] با [[متفقین]] هم پیمان شد. چون پیوستن به آنها را تنها راه بیرون کردن [[ایتالیایی‌ها]] از [[لیبی]] می‌دانست. او با رهبران لیبی در مصر دیدار کرد و بنا شد که یک ارتش ملی از مقیمین لیبی در مصر تحت فرمان انگلیس ایجاد شود و اینگونه بود که «جیش التحریر» با بیش از 11 هزار سرباز ایجاد شد. (السنکی) | ||
امیر ادریس از لیبیایی‌ها خواست که نیروهای متفقین را یاری کنند که موجب شد سربازان لیبیایی حاضر در ارتش ایتالیا از آن جدا شده و به [[جیش التحریر]] بپیوندند. | امیر ادریس از لیبیایی‌ها خواست که نیروهای متفقین را یاری کنند که موجب شد سربازان لیبیایی حاضر در ارتش ایتالیا از آن جدا شده و به [[جیش التحریر]] بپیوندند. | ||
ادریس به لیبی بازگشت و یک اقدام سیاسی فرسایشی را، برای پذیرش استقلال لیبی در سازمان ملل آغاز کرد. بالاخره در 1949 نمایندگان وی در [[سازمان ملل]] توانستند قطعنامه 289 سازمان ملل را به تصویب برسانند. طبق این قطعنامه، سازمان ملل می‌بایست استقلال لیبی را تا حداکثر ژانویه 1952 به رسمیت می‌شناخت. | ادریس به لیبی بازگشت و یک اقدام سیاسی فرسایشی را، برای پذیرش استقلال لیبی در سازمان ملل آغاز کرد. بالاخره در 1949 نمایندگان وی در [[سازمان ملل]] توانستند قطعنامه 289 سازمان ملل را به تصویب برسانند. طبق این قطعنامه، سازمان ملل می‌بایست استقلال لیبی را تا حداکثر ژانویه 1952 به رسمیت می‌شناخت. | ||
| خط ۸۴: | خط ۸۴: | ||
زعامت ملک [[محمد ادریس سنوسی]] تا اول سپتامبر 1969 استمرار یافت و در این تاریخ گروهی از افسران نظامی در رأس آنها سرهنگ [[معمر قذافی]] کودتا کردند و ملک ادریس به مصر پناهنده شد. | زعامت ملک [[محمد ادریس سنوسی]] تا اول سپتامبر 1969 استمرار یافت و در این تاریخ گروهی از افسران نظامی در رأس آنها سرهنگ [[معمر قذافی]] کودتا کردند و ملک ادریس به مصر پناهنده شد. | ||
=پانویس= | |||
[[رده: جریان های اسلامی در آفریقا]] | |||
[[رده: جریان های اسلامی]] | |||