نذر: تفاوت میان نسخه‌ها

نذر (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۸ مارس ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۳۵

۱۰٬۳۶۴ بایت اضافه‌شده ، ‏۲۸ مارس ۲۰۲۲

بدون خلاصۀ ویرایش

Hoosinrasooli

confirmed، مدیران

۳۷٬۲۱۴

ویرایش

@@ خط ۲۰: / خط ۲۰: @@
 '''نذر''' عمل ثوابی که شخص مکلف، بر عهده ی خود [[واجب]] می سازد و این امر برای خداست. از دیرباز در میان اقوام و ملل گذشته این عمل رواج داشته و بصور مختلف انجام می گرفته. در [[ایران باستان]] و در میان اعراب جاهلی، نذر و قربانی برای بتها و آتشکده ها وجود داشته و ریشه های خرافی فراوانی داشته است. بیشترین مردم آن روز، برای رسیدن به آمال و آرزوهای خود، برای بتها و خدایان تقدیمی داشته اند که گاهی همراه با نذر بوده است.
+=فلسفه و تاریخچه نذر=
+یکی از اصطلاحات در فرهنگ [[قرآن]]، نذر است. نذر در لغت به معنای ملزم ساختن خود بر امری است که از قبل الزامی بر انجام آن نداشته است<ref>لسان العرب، ابن منظور، ج14، ذیل واژه نذر؛ و نیز مفردات الفاظ قرآن کریم، ص797
+</ref>.
+بنابراین، شخص با نذر کردن خود را ملزم و متعهد به کاری می‌کند که در اصل تکلیف و الزامی در برابر آن نداشته است؛ ولی همین که نذر کرد بر او لازم می‌شود براساس تعهد و الزام، عمل کند و التزام خویش را به شکل وفای به مفاد نذر نشان دهد.
+[[علامه نجفی]] از بزرگ ترین فقیهان معاصر در کتاب ارزشمند [[جواهر الکلام]] در بیان اصطلاح فقهی آن می‌گوید که نذر التزام به انجام یا ترک عمل است به گونه‌ای مخصوص<refجواهر الکلام، ج35، ص356></ref>.
+به سخن دیگر، نذر اعم از انجام یا ترک کاری است که از نظر [[حکم شرعی]] انجام یا ترک دادن آن بر انسان لازم نیست، ولی شخص با اجرای صیغه نذر، آن را بر خودش واجب کند، بنابراین انجام یا ترک آن کار بر او واجب شرعی می‌شود و در صورت تخلف می‌بایست تبعات آن را مانند کفاره نذر بپردازد.
+با نگاهی به گزارش‌های قرآنی این معنا به دست می‌آید که نذر دارای پیشینه است و در میان اقوام پیش از اسلام نیز رواج داشته است. از جمله [[خداوند]] در آیه 35 [[سوره آل عمران]] گزارش می‌کند که همسر عمران با خود نذر می‌کند تا فرزندش را برای خدمت در راه خدا آزاد کند و خداوند نذرش را پذیرفت و آن زن مومن، فرزندش مریم(س) را به خدمت خانه خدا فرستاد.
+نذر از نظر [[حضرت مریم]] و [[یهودیان]]، امری مطلوب و معروف بوده و او و سایر یهودیان هم عصر وی به نذر اعتقاد داشته و براساس آن عمل می‌کردند. البته نذری که در آن عصر متداول بود، اشکال گوناگونی داشت که از آن جمله می‌توان به نذر سکوت اشاره کرد<ref>مریم، آیه26</ref>.
+در میان مردم [[جاهلیت]] و پیش از اسلام در جزیره عربی نیز نذر متداول و رایج بود و شاید از همین جا بتوان دریافت که نذر از آیین‌های [[دین حنیف]] ابراهیمی(ع) بوده است که در جزیره عربی باقیمانده بود<ref> (بقره، آیه270)</ref>.
+توسل جستن برای رفع بلا، دفع مصیبت و جلب منفعت در میان همه اقوام، وجود داشته است و هر کسی می‌کوشید تا فضل و رحمت و محبت الهی را به شکلی به سوی خود و جامعه ای جلب نماید. شاید بتوان گفت که برخی از احکام که [[حضرت یعقوب(ع)]] برای رسیدن به مقاصد برخود واجب یا [[حرام]] کرده بود، از باب نذر بوده باشد. از این رو خداوند در تعرض به [[مسیحیان]] از احکام و قوانین الزامی سخن می‌گوید که مسیحیان به عنوان [[رهبانیت]] برای خود وضع کرده بودند تا با [[توسل]] به این احکام و قوانین در جلب فضل و عنایت الهی بکوشند.
+آنان در یک فرآیند، رهبانیتی را پدید آوردند که بیرون از آموزه‌های معتدل وحیانی بود و ریاضت‌ها و سخت گیری‌هایی را برخود تحمیل کردند تا بتوانند روحانیت خویش را دو چندان سازند و از دنیا و تعلقات آن بیرون روند. این رهبانیت هر چند که براساس آموزه‌های وحیانی نیست؛ چرا که با فطرت و طبیعت ذاتی انسان در تضاد است، ولی از آن جایی که امری ارادی بود که شخص به اختیار خود انتخاب می‌کرد و انجام می‌داد، مورد تایید قرار می‌گیرد، ولی هرگز به عنوان یک قانون شرعی، تایید و امضا نمی شود تا فراگیر و اجباری گردد<ref>حدید، آیه27</ref>.
+البته این کار در شریعت [[یهودی]] پیشینه‌ای تاریخی دارد، چرا که [[قرآن]] از حضرت یعقوب(ع) گزارش می‌کند که آن حضرت(ع) برای خود قوانین سخت گیرانه‌ای وضع کرده بود که بعدها [[بنی اسرائیل]] آن را به عنوان قوانین الهی مورد تاکید قرار دادند؛ این در حالی بود که خداوند آن قوانین را به عنوان قوانین الهی و وحیانی امضا و تایید نکرده بود. همین اتهام زنی بنی اسرائیل و یهود به خداوند درباره این قوانین و احکام سخت گیرانه بود که خداوند را وادار می‌سازد تا از یهود بخواهد مدرکی از [[تورات]] عرضه دارند که خداوند چنین قوانینی را وضع کرده است. خداوند در آیه93 [[سوره آل عمران]] می‌فرماید: «همه خوراکیها بر فرزندان اسرائیل حلال بود، جز آنچه پیش از نزول تورات، اسرائیل (یعقوب) بر خویشتن حرام ساخته بود. بگو: «اگر جز این است و راست می‌گویید، تورات را بیاورید و آن را بخوانید.»
+در حقیقت قوانین و مقررات شخصی را که حضرت یعقوب(ع) برای خود وضع کرده بود، بعدها یهودیان به عنوان قوانین الهی مطرح می‌کردند و مخالفان با آن را مجازات و تنبیه می‌نمودند. همین شیوه غلط و نادرست یهودیان موجب شد تا خداوند با بیان این که قوانین سخت گیرانه حضرت یعقوب(ع) ارتباطی به وحی و تورات ندارد، از یهودیان بخواهد تا مدارکی از تورات درباره این قوانین و وضع الهی آن ارایه دهند؛ ولی از آن جایی که در تورات این قوانین وجود نداشت، دست به تحریف می‌زنند و خود و دیگران را گمراه می‌کنند تا شیوه باطل خود را به عنوان دین الهی معرفی کنند. این همان بدعت باطلی است که ایشان در پیش گرفتند و امری غیردینی را به دین و خدا نسبت دادند.
+بنابراین، این شیوه‌ها را می‌توان بخشی از همان الزامی دانست که در نذر از سوی شخص بر خود تحمیل می‌شود، ولی هرگز این بدان معنا نیست که بر دیگران هم این الزام شود. به هرحال، می‌توان استنباط کرد که انسانها به اشکال مختلفی برای رسیدن به اهداف گوناگون و براساس انگیزه‌های متفاوت، به نذر و مانند آن توسل می‌جسته‌اند.
+از گزارش‌های قرآنی درباره چرایی نذر کردن به دست می‌آید که مردم برای دست یابی به اهداف گوناگونی نذر می‌کردند و انگیزه‌های چندی، آنان را به این عمل می‌کشاند. از جمله از آیه 26 [[سوره مریم]] می‌توان دریافت که برای رهایی و فرار از تنگناهای اجتماعی از نذر بهره گرفته می‌شده است. همچنین از آیه 7 [[سوره انسان]] این معنا به دست می‌آید که اشخاص برای شفای بیماران و درمان آنان به نذر متوسل می‌شدند.
+در [[روایات]] درباره شان نزول سوره انسان آمده است که امیرمومنان [[علی(ع)]] و [[فاطمه(س)]] و [[فضه]] برای شفای بیماری [[حسن]] و [[حسین(ع)]] به پیشنهاد [[پیامبر(ص)]] نذر [[روزه]] کردند<ref>تفسیر کبیر، فخر رازی، ج 10، ص 746</ref>مجمع البیان، ج 9 و 10، ص 611؛ انوار التنزیل، بیضاوی، ج 4، ص 674؛ الکشاف، زمخشری، ج 4، ص 670<ref></ref>.
+[[امام صادق(ع)]] در روایتی که در شان نزول همین آیه «یوفون بالنذر» از آن حضرت صادر شده، فرموده است: هنگامی که [[امام حسن(ع)]] و امام حسین(ع) مریض بودند، روزی پیامبر خدا(ص) به ملاقات آنها آمد و به علی(ع) فرمود: خوب است جهت سلامتی فرزندانت نذر نمایی. علی(ع) فرمود: من نذر می‌کنم، چنانچه این دو بهبود یابند، سه روز را به جهت تشکر از خداوند روزه بدارم. سپس فاطمه(س) و همچنین فضه که کنیز آنها بود، همین نذر را تکرار نمودند و خدای متعال لباس عافیت را به اندام آن دو امام پوشاند و ایشان نیز روزه گرفتند<ref>میزان الحکمه، ج 10، ص 48</ref>.  با توجه به این روایت می‌توان دریافت که روزه گرفتن پس از بهبودی بوده است و امام حسن(ع) و امام حسین(ع) نیز روزه گرفتند که داستان اطعام ایشان به فقیر و مسکین و اسیر در سوره انسان بیان شده است.
 =تعریف نذر=