غلاة: تفاوت میان نسخه‌ها

'''غُلاة''' کسانی هستند که دچار غُلُوّ و افراط گرایی درباره ی بیان گذاران و [[پیشوایان]] خود شدند. پدیده ی غلو موجب ترسیم چهره ای آلوده و [[تحریف]] شده از [[دین]] و [[مذهب]] شده و اصل آن را زیر سؤال می برد و در نهایت راه تکامل و پیشرفت مورد نظر دین را مسدود می کند. از این رو [[ائمه|امامان]] [[مذهب شیعه|شیعه]] به طور جدی با جریان غلو مبارزه کرده و عقاید صحیح را بیان نموده‌اند. آنها با افشاگری درباره ی رؤسای غالیان و سرانجام صادر کردن فرمان قتل بعضی از آنانم تلاش عظیم و پرثمری را در راه نابودی و اضمحلال این پدیده انجام داده اند؛ به گونه‌ای که نظیر این تلاش را از سوی آنان در برخورد با هیچ یک از [[مذاهب]] دیگر اسلامی و حتی ادیان غیر اسلامی سراغ نداریم.

در اصطلاح به افراد و گروه هایی می گویند که اعتقاد به [[اولوهیت]] [[امام علی(ع)]] <ref> المقالات و الفرق، ص۲۰؛ مقالات الاسلامیین، ج۱، ص۸۳</ref> و سایر ائمه (ع) <ref>اختیار معرفه الرجال، صص۴۸۰و۵۱۸و۵۵۵؛ الفرق بین الفرق، ص۲۲۳</ref> از جمله [[امام صادق(ع)]] <ref>المقالات و الفرق، ص۵۱و۵۳؛ فرق الشیعه، ص۴۳و۴۴</ref> پیدا کردند و یا قائل به [[نبوت]] آن ها شدند. <ref>الفرق بین الفرق، ص۲۲۵٫ البته باید توجه داشت که اندیشه های غالیانه فقط در مورد ائمه(ع) شیعه ابراز نشده است بلکه در میان سایر ادیان و نیز اهل سنت این گونه اندیشه ها در مورد رهبران شان وجود دارد. برای اطلاع بیشتر ر.ک. غالیان کاوشی در جریان ها و برایندها، نعمت الله صفری، فصل اول.</ref> یا ادعا می‌کردند که فرستاد و رسول خدای مورد ادعای خود هستند. <ref>مقالات الاسلامیین، ج۱، ص۶۹</ref>

این افراد قائل به [[تناسخ]] <ref> المقالات و الفرق، ص۵۸؛ الفرق بین الفرق، ص۲۲۱</ref> و [[حلول]] <ref>فرق الشیعه، ص۴۴؛ مقالات الاسلامیین، ج۱، ص۸۳</ref> بودند یعنی معتقد به انتقال [[ارواح]] از بدنی به بدن دیگر در این دنیا و حلول و تجلی [[روح خدا]] در بدن ائمه (ع) گشتند. همچنین اینان مسکل اباحی گری را در پیش گرفتند و به ارتکاب [[محرمات]] مثل ترک [[نماز]] و [[شرب خمر]] پرداخته و تنها شناخت [[امام]] را برای رستگاری کافی مى‌دانستند. <ref>اختیار معرفه الرجال، ص۵۲۱؛ فرق الشیعه، ص۴۳؛ مقالات الاسلامیین، ج۱، ص۷۵و۷۸</ref>  

این گروه از غالیان افراطی در دوران خود گاهی به عنوان [[طیاره]] (پرواز کننده) خوانده می شدند. <ref>اختیار معرفه الرجال، صص۳۲۴و۳۲۶و۴۰۷؛ رجال طوسی، ص۴۹۹</ref> به این معنی که اینان خیلی از راه حق منحرف شده و به مسیر گمراهی و ضلالت پریده اند. در کتب رجالی نیز این افراد با عباراتی نظیر غالی المذهب <ref>رجال ابن غضائری، ص۵۶و۸۹</ref> و فاسدالروایه[11] یا فاسدالروایه و الدین[12] معرفی و شده‌اند.

یکی از خطرناک ترین و مصیبت بارترین اقدامات آنان جعل [[روایات]] با مضامین کفرآمیز و الحادی بود که این روایات را با سند درست و معتبر به یکی از [[معصومین (ع)]] نسبت می‌دادند تا با مقاصد شوم خود دست یابند. در گستردگی این اقدام آن ها همین بس که [[زراره بن اعین]] یکی از بزرگترین دانشمندان شیعه و از [[اصحاب]] [[امام باقر (ع)]] و امام صادق (ع) آرزو می کرد که بتواند آتشی فراهم آورد و تمام [[احادیث]] شیعه را بسوزاند <ref>بحارالانوار، ج۲۵، ص۲۵۲٫ امام صادق(علیه السلام) در مورد ایشان فرمودند: اگر زراره نبود احادیث پدرم از بین می‌رفت. تاریخ حدیث، ص۱۰۲</ref> که نشان از نفوذ فراوان این روایات جعلی در کتب [[حدیث]] داشت.

[[هشام بن حکم]] از امام صادق (ع) نقل می کند که فرمودند: [[مغیره بن سعید]] <ref>اختیار معرفه الرجال، ص۲۲۸ ـ ۲۲۳</ref> (یکی از غالیان [[ملحد]]) تعمداً به پدرم مطالب دروغ نسبت می داد. یاران او در بین اصحاب پدرم نفوذ می‌کردند و کتاب های حدیث آن ها را به عنوان امانت قرض می گرفتند و به مغیره بن سعید می‌دادند او هم مطالب کفرآمیزی به پدرم نسبت می داد و در آن کتاب ها ثبت می کرد.  

 

سپس آن ها را به یاران خود می داد و به آنان امر می کرد که آن مطالب را در میان [[شیعیان]] تبلیغ کنند. پس هرچه از مطالب غلو آمیز در کتب اصحاب پدرم دیده می شود همه از جعلیات مغیره بن سعید است. <ref>اختیار معرفه الرجال، ص۲۲۵</ref>

[[یونس بن عبدالرحمن قمی]] از اصحاب نزدیک [[امام کاظم (ع)]] و از مدافعان سرسخت [[امامت]] [[امام رضا(ع)]] <ref>الغیبه طوسی، ص۶۴؛ رجال نجاشی، ص۴۴۶و۴۴۷</ref> در امر حدیث بسیار سخت گیری می کرد و صحت بسیاری از احادیث را منکر می شد. ایشان می گوید: هنگامی که در [[عراق]]<ref>ر.ک:مقاله عراق</ref> بودم با جمعی از اصحاب امام صادق(ع) برخورد نمودم از آنان حدیث شنیدم و برخی از کتب آن ها را گرفتم.  

کتاب ها را به نزد امام رضا(ع) بردم امام پس از مشاهده کتاب ها بسیاری از احادیث را که منسوب به امام صادق(ع) بود را انکار کرده و فرمودند: خدا [[ابوالخطاب]] (از غالیان ملحد زمان امام صادق(ع) که بارها از سوی ایشان مورد [[لعن]] قرار گرفت) <ref>المقالات و الفرق، ص۵۵</ref> را لعنت کند و همچنین یاران او را، که تا امروز هم در کتب یاران امام صادق(ع) دست می برند و حدیث جعل می‌کنند. <ref>اختیار معرفه الرجال، ص۲۲۴</ref>

آن طور که ملاحظه شد از زمان امام باقر(ع) که مغیره بن سعید جعل احادیث و وارد کردن آن ها در کتب حدیث را به کثرت آغاز کرد تا زمان امام رضا(ع) غالیان به ساختن و نشر احادیث غیرصحیح اقدام می‌کردند و می توان تصور کرد که اینان تا آن زمان چه مقدار از کتب حدیثی شیعه را به جعلیات خود آلوده کرده بودند.

اهل حق خود به دو فرقه ی [[چهل تنان]] و [[هفت تنان]] تقسیم می‌شوند. به عقیده ی آنان چهل تنان و هفت تنان از جمله موجودان پاک و نورانی و از یاران [[خدا]] می‌باشند که قبل از خلقت حضرت [[آدم]]<ref>ر.ک:مقاله آدم</ref> (ع) و سایر موجودات آفریده شده‌اند و پس از آن که با خدا عهد و پیمان بسته اند که بشر در دنیا از راه حق منحرف نشود بنا به خواهش آنان خداوند [[آدم (ع)]] را آفرید. <ref>سرسپردگان، تاریخ و شرح عقاید دینی و آداب و رسوم اهل حق (یارسان)، سید محمد علی خواجه الدین، ص3-7، نشر کتابخانه ی منوچهری، چنانچه در مقدمه ی کتاب مزبور آمده مؤلف آن را از منابع معتبر اهل حق جمع آوری کرده است.</ref>