پرش به محتوا

حسن حسن زاده آملی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۳۷: خط ۱۳۷:


* ۱- تکمله منهاج البراعه، شرح نهج البلاغة به عربى در پنج جلد، که تکمیل «منهاج البراعة فى شرح نهج البلاغة» میرزا حبیب اللّه خویى است و مقدمه آن بقلم استاد علامه، میرزا ابو الحسن شعرانى -رضوان اللّه تعالى علیه- در تقریظ کتاب مزّین است.
* ۱- تکمله منهاج البراعه، شرح نهج البلاغة به عربى در پنج جلد، که تکمیل «منهاج البراعة فى شرح نهج البلاغة» میرزا حبیب اللّه خویى است و مقدمه آن بقلم استاد علامه، میرزا ابو الحسن شعرانى -رضوان اللّه تعالى علیه- در تقریظ کتاب مزّین است.
* ۲- رساله‏ اى در ولایت و امامت.
* ۲- رساله‏‌اى در ولایت و امامت.
* ۳- رساله ‏اى در رؤیت و عدم آن، بر مشرب حکمت و کلام.
* ۳- رساله‌‏اى در رؤیت و عدم آن، بر مشرب حکمت و کلام.
* ۴- رساله ‏اى در لقاء اللّه، بر منهل عرفان.
* ۴- رساله‌‏اى در لقاء اللّه، بر منهل عرفان.
* ۵- رساله‏ اى به نام «فصل الخطاب فى عدم تحریف کتاب رب الأرباب»، که با عنوان «قرآن هرگز تحریف نشده»، ترجمه شده است.
* ۵- رساله‏‌اى به نام «فصل الخطاب فى عدم تحریف کتاب رب الأرباب»، که با عنوان «قرآن هرگز تحریف نشده»، ترجمه شده است.
* ۶- رساله‏ اى در صبح و شفق و تحقیق در صبح صادق و کاذب و بیان طایفه ‏اى از آیات و روایات در این موضوع.
* ۶- رساله‏‌اى در صبح و شفق و تحقیق در صبح صادق و کاذب و بیان طایفه ‏اى از آیات و روایات در این موضوع.
* ۷- تصحیح و اعراب اصول کافى ثقة الاسلام شیخ کلینى که در دو جلد طبع شده است.
* ۷- تصحیح و اعراب اصول کافى ثقةالاسلام شیخ کلینى که در دو جلد طبع شده است.
* ۸- اضبط المقال فى ضبط اسماء الرجال، رساله ‏اى در ضبط اسماء روات احادیث که در آخر جلد اول کافى بطبع رسیده است.
* ۸- اضبط المقال فى ضبط اسماءالرجال، رساله‌اى در ضبط اسماء روات احادیث که در آخر جلد اول کافى بطبع رسیده است.
* ۹- تصحیح خلاصه منهج الصادقین در تفسیر قرآن تألیف مرحوم ملافتح اللّه کاشانى.
* ۹- تصحیح خلاصه منهج الصادقین در تفسیر [[قرآن]] تألیف مرحوم ملافتح اللّه کاشانى.
* ۱۰- رساله ‏اى در قرائت حفص بن سلیمان و ابوبکر بن عیاش، راویان عاصم ابن ابى النجود بهدلة که در آخر تفسیر منهج مذکور بطبع رسیده است. علت تألیف این رساله این بود که تفسیر منهج چه کبیر آن و چه خلاصه آن، بقرائت ابوبکر از عاصم ترجمه بفارسى شده است و قرائت متداول قرآن بقرائت حفص از عاصم است و قرائت عاصم همان قرائت امیر المؤمنین على -علیه السلام- است مگر در ده کلمه قرآن چنانکه امین الاسلام طبرسى قدّس سرّه در تفسیر مجمع البیان بدان تصریح فرموده است. و این مطلب را در رساله فصل الخطاب فى عدم تحریف کتاب ربّ الأرباب نقل کرده ‏ایم که: ان قراءة عاصم هى قراءة امیر المؤمنین على بن ابى طالب -علیه السلام- الّا فى عشر کلمات ادخلها ابوبکر فى قراءة عاصم حتى استخلصت قراءة على علیه السلام. و علامه حلّى -رضوان اللّه علیه- در منتهى فرمود: اضبط هذه القراءات السبع عند ارباب البصیرة هو قراءة عاصم المذکور بروایة أبى بکر بن عیاش. و در تذکره فرمود: ان هذا المصحف الموجود الآن هو مصحف على -علیه السلام-. راقم سطور در تدوین این رساله بسیار زحمت کشیده است. ولى ناگفته نماند که تصحیح تفسیر و رساله ما در قرائت که بانضمام آن چاپ شده است در ظهر کتاب بنام استاد علامه شعرانى- رضوان اللّه علیه- نوشته شد و این بنده بپاس احترام استاد متعرض ناشر نشد و خود آنجناب از این عمل ناشر ناراحت شده بود و علّت عمل ناشر استفاده از شهرت مرحوم استاد بود- اللهم لا تجعل الدنیا اکبر همّنا-.
* ۱۰- رساله ‏اى در قرائت حفص بن سلیمان و ابوبکر بن عیاش، راویان عاصم ابن ابى النجود بهدلة که در آخر تفسیر منهج مذکور بطبع رسیده است.
* ۱۱- تصحیح «خزائن» ملا احمد نراقى با مقدمه و حواشى و تعلیقات اینجانب بعربى و فارسى.
* ۱۱- تصحیح «خزائن» [[ملا احمد نراقى]] با مقدمه و حواشى و تعلیقات اینجانب به عربى و فارسى.
* ۱۲- تصحیح کلیله و دمنه فارسى بقلم ابوالمعالى نصراللّه منشى با مقدمه و حواشى و مآخذ اشعار و امثال و ترجمه دو باب آخر آن بفارسى بقلم اینجانب.
* ۱۲- تصحیح کلیله و دمنه فارسى بقلم ابوالمعالى نصراللّه منشى با مقدمه و حواشى و مآخذ اشعار و امثال و ترجمه دو باب آخر آن بفارسى بقلم اینجانب.
* ۱۳- انسان کامل از دیدگاه نهج البلاغه.
* ۱۳- انسان کامل از دیدگاه [[نهج البلاغه]].
* ۱۴- خلاصه رساله «انسان کامل از نظر نهج البلاغه». این دو رساله بمناسبت هزاره نهج البلاغه بساحت مبارک اهل ولایت آن بنیاد خیر نهاد اهدا شد و بطبع رسید.
* ۱۴- خلاصه رساله «انسان کامل از نظر نهج البلاغه». این دو رساله بمناسبت هزاره نهج البلاغه بساحت مبارک اهل ولایت آن بنیاد خیر نهاد اهدا شد و بطبع رسید.
* ۱۵- تصحیح نصاب الصبیان با مقدمه و تحشیه آن، مزین به تقریظ مرحوم استاد شعرانى.
* ۱۵- تصحیح نصاب الصبیان با مقدمه و تحشیه آن، مزین به تقریظ مرحوم استاد شعرانى.
* ۱۶- دروس معرفة الوقت و القبله، به عربى. در این کتاب جمیع مسائل وقت و قبله و هلال را بصورت چندین درس بر مبناى ریاضى بوجوه و طرق عدیده آورده ‏ایم و بسیارى از آیات و روایات درباره آنها را شرح کرده ‏ایم و به اقوال کتب فقهیه متعرض شده ‏ایم و آنچه را که احتیاج بشرح داشت بیان کرده ‏ایم و بر آنچه که نظر داشته ‏ایم نظر داده ‏ایم و مباحث متفنّنه بسیارى در آن کتاب آورده ‏ایم که هر درس آن خود رساله ‏اى جداگانه است.
* ۱۶- دروس معرفة الوقت و القبله، به عربى. (بر مبناى ریاضى بوجوه و طرق عدیده آورده ‏ایم و بسیارى از آیات و روایات درباره آنها را شرح کرده‌ایم).
* ۱۷- شرح زیج بهادرى بفارسى.
* ۱۷- شرح زیج بهادرى بفارسى.
* ۱۸- تعلیقات بر اسفار صدر المتالهین بخصوص از اول جواهر و اعراض تا آخر آن بتفصیل.
* ۱۸- تعلیقات بر اسفار صدر المتالهین بخصوص از اول جواهر و اعراض تا آخر آن بتفصیل.
* ۱۹- تعلیقات بر اول تا آخر شرح خواجه طوسى بر حکمت اشارات ابن سینا. و بتصحیح کامل آن از روى چندین نسخه شرح اشارات که در اثناى سه دوره تدریس آن بتمام و کمال تاکنون اشتغال داشتم، توفیق یافتم.
* ۱۹- تعلیقات بر اول تا آخر شرح خواجه طوسى بر حکمت اشارات ابن سینا. (و تصحیح کامل آن از روى چندین نسخه شرح اشارات)
* ۲۰- تعلیقات بر دوره منطق منظومه متأله سبزوارى.
* ۲۰- تعلیقات بر دوره منطق منظومه متأله سبزوارى.
* ۲۱- رساله ‏اى در مناسک حج و پاره ‏اى از مسائل فقهیه در موضوعات عدیده.
* ۲۱- رساله‌اى در مناسک حج و پاره ‏اى از مسائل فقهیه در موضوعات عدیده.
* ۲۲- تعلیقات بر هشت باب معانى شرح مطول تفتازانى.
* ۲۲- تعلیقات بر هشت باب معانى شرح مطول تفتازانى.
* ۲۳- شرح فصوص فارابى یکدوره کامل آن بفارسى.
* ۲۳- شرح فصوص فارابى یکدوره کامل آن بفارسى.
* ۲۴- رساله ‏اى در تجرد نفس ناطقه که در اثبات این مدّعى تاکنون بیش از هفتاد دلیل از کتب پیشینیان نقل کرده‏ ایم و به ذکر آیات و روایات و مطالب مفید بسیار در این باب تبرّک جسته ‏ایم.
* ۲۴- رساله‌اى در تجرد نفس ناطقه که در اثبات این مدّعى تاکنون بیش از هفتاد دلیل از کتب پیشینیان نقل کرده‏ ایم و به ذکر آیات و روایات و مطالب مفید بسیار در این باب تبرّک جسته ‏ایم.
* ۲۵- رساله ‏اى در توقیفیت اسماء.
* ۲۵- رساله‌اى در توقیفیت اسماء.
* ۲۶- رساله ‏اى در ردّ جبر و تفویض و اثبات امر بین الامرین بر مبناى حکمت متعالیه.
* ۲۶- رساله‌اى در ردّ جبر و تفویض و اثبات امر بین الامرین بر مبناى حکمت متعالیه.
* ۲۷- رساله ‏اى در مراتب و درجات قرآن مجید.
* ۲۷- رساله‌اى در مراتب و درجات قرآن مجید.
* ۲۸- دیوان اشعارم که ابتداى آن مزین به تقریظ استاد حکیم میرزا مهدى الهى قمشه ‏اى -قدّس سرّه- بخطّ خود آنجناب است.
* ۲۸- دیوان اشعارم که ابتداى آن مزین به تقریظ استاد حکیم میرزا مهدى الهى قمشه ‏اى -قدّس سرّه- بخطّ خود آنجناب است.
* ۲۹- تعلیقات و حواشى بر دوره اصول اقلیدس و شرح صدور آن بتحریر خواجه طوسى. در تصحیح این کتاب از روى چندین نسخه خطّى، که سه دوره بتدریس آن در حوزه علمیه قم توفیق یافته ‏ام، زحمت بسیار کشیده ‏ام.
* ۲۹- تعلیقات و حواشى بر دوره اصول اقلیدس و شرح صدور آن بتحریر خواجه طوسى. (تصحیح این کتاب از روى چندین نسخه خطّى).
* ۳۰- تعلیقات و حواشى بر اکرمانالاؤوس بتحریر خواجه طوسى، از آغاز تا انجام آن بتفصیل که خود بمنزله شرحى بر آنست. این کتاب در مثلثات کروى و بخصوص در شکل قطاع کرّى (شکل مانالاوس) بحث کرده است. و در ترتیب کلاسیکى ریاضیات باصطلاح دانشمندان ریاضى ما از متوسطات است. این کتاب گرانقدر را در مدّت سه سال تحصیلى در حوزه علمیه قم یکدوره تدریس و آنرا از روى چندین نسخه خطى تصحیح کامل نموده ‏ایم و در تعلیق و تحشیه آن بسیار زحمت کشیده ‏ایم و در اینکار اثرى قیم بجا گذاشته ‏ایم.
* ۳۰- تعلیقات و حواشى (شرح) بر تمام اکرمانالاؤوس بتحریر خواجه طوسى. (این کتاب در مثلثات کروى و بخصوص در شکل قطاع کرّى (شکل مانالاوس) بحث کرده است).
* ۳۱- تعلیقات بر اکرثاوذوسیوس از بدو تا ختم آن.
* ۳۱- تعلیقات بر اکرثاوذوسیوس از بدو تا ختم آن.
* ۳۲- تعلیقات بر مساکن از اول تا آخر آن.
* ۳۲- تعلیقات بر مساکن از اول تا آخر آن.
* ۳۳- رساله ‏اى در میل کلّى و مسائل متعدد هندسى و نجومى که در اقبال و ادبار معدل النهار و منطقة البروج در بیان بعض از آیات قرآنى بحث کرده ‏ایم.
* ۳۳- رساله‌اى در میل کلّى و مسائل متعدد هندسى و نجومى که در اقبال و ادبار معدل النهار و منطقة البروج در بیان بعض از آیات قرآنى بحث کرده‌ایم.
* ۳۴- رساله ‏اى در علم اوفاق، که بیش از هفتاد درس است و بصورت دروس تنظیم شده است.
* ۳۴- رساله‌اى در علم اوفاق، که بیش از هفتاد درس است.
* ۳۵- رساله ‏اى در ظلّ (تانژانت).
* ۳۵- رساله‌اى در ظلّ (تانژانت).
* ۳۶- رساله ‏اى در تفسیر «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ‏».
* ۳۶- رساله‌اى در تفسیر «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ‏».
* ۳۷- رساله ‏اى در سیر و سلوک.
* ۳۷- رساله‌اى در سیر و سلوک.
* ۳۸- الهى نامه.
* ۳۸- الهى نامه.
* ۳۹- کتابى در نکات علمیه به نام هزار و یک نکته.
* ۳۹- کتابى در نکات علمیه به نام هزار و یک نکته.
* ۴۰- رساله ‏اى در تکسیر دائره و بیان نسبت محیط بقطر دائره یعنى بحث از پى.
* ۴۰- رسال‏ه‌اى در تکسیر دائره و بیان نسبت محیط بقطر دائره یعنى بحث از پى.
* ۴۱- رساله ‏اى در تحصیل بعد بین المرکزین که شرح مقاله‏اى از مجسطى بطلیموس است.
* ۴۱- رساله‌اى در تحصیل بعد بین المرکزین که شرح مقاله‏اى از مجسطى بطلیموس است.
* ۴۲- دروس معرفت نفس بفارسى که تاکنون در حدود یکصد و پنجاه و پنج درس نوشته شده است.
* ۴۲- دروس معرفت نفس بفارسى که تاکنون در حدود یکصد و پنجاه و پنج درس نوشته شده است.
* ۴۳- رساله ‏اى مفصل و مبسوط در اتحاد عقل و عاقل و معقول.
* ۴۳- رساله‌اى مفصل و مبسوط در اتحاد عقل و عاقل و معقول.
* ۴۴- رساله ‏اى در مثل (مثل افلاطونى) و عالم مثال و مثل معلقه.
* ۴۴- رساله‌اى در مثل (مثل افلاطونى) و عالم مثال و مثل معلقه.
* ۴۵- وجیزه ‏اى در تجدد امثال عارف و حرکت جوهرى حکیم.
* ۴۵- وجیزه‌اى در تجدد امثال عارف و حرکت جوهرى حکیم.
* ۴۶- تعلیقات بر آغاز تا انجام «تحفة الأجلّة فى معرفة القبلة»، تالیف مرحوم سردار کابلى.
* ۴۶- تعلیقات بر آغاز تا انجام «تحفة الأجلّة فى معرفة القبلة»، تالیف مرحوم سردار کابلى.
* ۴۷- رساله ‏اى در تضاد.
* ۴۷- رساله‌‏اى در تضاد.
* ۴۸- رساله ‏اى در علم.
* ۴۸- رساله‌اى در علم.
* ۴۹- رساله‏ اى در جعل.
* ۴۹- رساله‏‌اى در جعل.
* ۵۰- تعلیقات بر شرح قیصرى بر «فصوص» محیى الدین عربى.
* ۵۰- تعلیقات بر شرح قیصرى بر «فصوص» محیى الدین عربى.
* ۵۱- تعلیقات بر قبله ملا مظفر.
* ۵۱- تعلیقات بر قبله ملا مظفر.
* ۵۲- مآخذ و مصادر نهج البلاغة و استدراکات بر آن.
* ۵۲- مآخذ و مصادر نهج البلاغة و استدراکات بر آن.
* ۵۳- تعلیقات بر شرح علامه حلى بر تجرید خواجه طوسى قدس سرهما.
* ۵۳- تعلیقات بر شرح علامه حلى بر تجرید خواجه طوسى قدس سرهما.
* ۵۴- رساله ‏اى به نام مفاتیح المخازن که در حقیقت تکمله مقدمات دوازده‏گانه علامه قیصرى بر شرح فصوص شیخ اکبر است.
* ۵۴- رساله‌اى به نام مفاتیح المخازن که در حقیقت تکمله مقدمات دوازده‏‌گانه علامه قیصرى بر شرح فصوص شیخ اکبر است.
* ۵۵- شرح فصوص محیى الدین بفارسى یکدوره کامل آن.
* ۵۵- شرح فصوص محیى الدین بفارسى یکدوره کامل آن.
* ۵۶- رساله انه الحق.
* ۵۶- رسالۀ (انه الحق).
* ۵۷- نهج الولایه.
* ۵۷- نهج الولایه.
* ۵۸- دروس اتحاد عاقل بمعقول.
* ۵۸- دروس اتحاد عاقل بمعقول.
خط ۱۹۷: خط ۱۹۷:
* ۶۰- سى فصل در معرفت وقت و قبله.
* ۶۰- سى فصل در معرفت وقت و قبله.
* ۶۱- شرح باب توحید حدیقه سنائى غزنوى، و شرح ابیاتى از غزلیات خواجه حافظ، و حواشى بر شرح نیشابورى بر مجسطى و رسائل و جزوات و تعلیقات دیگر.
* ۶۱- شرح باب توحید حدیقه سنائى غزنوى، و شرح ابیاتى از غزلیات خواجه حافظ، و حواشى بر شرح نیشابورى بر مجسطى و رسائل و جزوات و تعلیقات دیگر.
=وفات=
مرحوم علامه حسن‌زاده آملی در سوم مهر ۱۴۰۰ شمسی (۱۸ صفر ۱۴۴۳ ق) در بیمارستان شهر آمل درگذشت و در منزل شخصی خود در روستای ایرا به خاک سپرده شد.
پانویس=
* فرهیختگان تمدن شیعه به نقل از در آسمان معرفت، ص ۴۳۰.
* شرح دفتر دل، مقدمه
* خبرگزلری فارس، دکتر آسوری : http://fna.ir/47bjq
=منابع=
* نرم افزار مجموعه آثار علامه حسن زاده آملی، بخش شخصیت شناسی.
* شرح دفتر دل، داوود صمدی آملی.
* وبلاگ عرفان علامه قاضی.
confirmed
۸٬۱۴۶

ویرایش