۸۶٬۲۵۵
ویرایش
تعدد مذاهب و مسأله تقریب و وحدت اسلامی (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها
تعدد مذاهب و مسأله تقریب و وحدت اسلامی (مقاله) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۶ مهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۷:۴۸
، ۶ مهٔ ۲۰۲۲جایگزینی متن - 'کتاب ها' به 'کتاب‌ها'
جز (جایگزینی متن - 'بین المللی ' به 'بین‌المللی ') |
جز (جایگزینی متن - 'کتاب ها' به 'کتاب‌ها') |
||
| خط ۱۲۴: | خط ۱۲۴: | ||
و امام [[احمد بن حنبل]] می‌گوید: | و امام [[احمد بن حنبل]] می‌گوید: | ||
«از کاستی دانش مردان است که از دیگران تقلید کنند». | «از کاستی دانش مردان است که از دیگران تقلید کنند». | ||
و این دقیقاً همان نکاتی است که علمای بزرگ پس از ایشان نیز بر آن تأکید کرده‌اند.<ref>سخنان فراوان دیگری نیز وجود دارد که در | و این دقیقاً همان نکاتی است که علمای بزرگ پس از ایشان نیز بر آن تأکید کرده‌اند.<ref>سخنان فراوان دیگری نیز وجود دارد که در کتاب‌های گوناگونی از جمله «جلاء العینین»(آلوسی)، ص199 و «تلبیس ابلیس» (ابن¬جوزی)، ص99 به بعد و «الامام الصادق و المذاهب الاربعه» (اسد حیدر)، ج1 ص 175، نقل شده است.</ref> | ||
==اجتناب از [[تکفیر]] و اتهام بدعت گذاری== | ==اجتناب از [[تکفیر]] و اتهام بدعت گذاری== | ||
تکفیر از جمله مصیبت‌های تاریخ ماست. به رغم احادیث شریفی که از یک سو، مسلمانان را در ایراد تهمت به دیگران محدود می‌گرداند و از سوی، دیگر از اتهام کفر به مسلمانان، منع می‌کند<ref>در این باره می¬توان به احادیث کتاب «الایمان» در «صحاح» و کتب حدیث دیگری چون «جامع الاصول» (ابن اثیر الجزری) جزء اول، ص207 به بعد مراجعه کرد</ref> ، شاهد این روند ـ که راه هر گونه مخالفت یا خلاقیتی را بر عقل بسته است – هستیم تا جایی که مشاهده شده است که فردی کتابی را تألیف کرده و معتقد است مخالفت حتی با یک حرف در آن به کفر منجر می‌شود! | تکفیر از جمله مصیبت‌های تاریخ ماست. به رغم احادیث شریفی که از یک سو، مسلمانان را در ایراد تهمت به دیگران محدود می‌گرداند و از سوی، دیگر از اتهام کفر به مسلمانان، منع می‌کند<ref>در این باره می¬توان به احادیث کتاب «الایمان» در «صحاح» و کتب حدیث دیگری چون «جامع الاصول» (ابن اثیر الجزری) جزء اول، ص207 به بعد مراجعه کرد</ref> ، شاهد این روند ـ که راه هر گونه مخالفت یا خلاقیتی را بر عقل بسته است – هستیم تا جایی که مشاهده شده است که فردی کتابی را تألیف کرده و معتقد است مخالفت حتی با یک حرف در آن به کفر منجر می‌شود! | ||
| خط ۱۶۲: | خط ۱۶۲: | ||
1ـ تعمق و تأمل در پایه‌ها و ارزش‌های حرکت تقریب و درک عمیق و انعکاس آنها در مباحث، بررسی‌ها و نوشته‌های خود و از آن مهم تر، توجه به آنها در استنباط های فقهی و فکری خود و در نظر گرفتن آنها به عنوان یک اصل راهنما و مصلحت مرسلی (مطلقی) که بر اساس قاعده معروف تزاحم در اصول فقه، باید بر همه احکام با اهمیت کمتر، ترجیح داده شود. از این رو ما در برخی گردهمایی‌های بین‌المللی تقریب، به حمایت از حرکت «تقریب فقهی» فراخواندیم و سعی کردیم نظریات فقهی را به یک‌دیگر نزدیک سازیم. | 1ـ تعمق و تأمل در پایه‌ها و ارزش‌های حرکت تقریب و درک عمیق و انعکاس آنها در مباحث، بررسی‌ها و نوشته‌های خود و از آن مهم تر، توجه به آنها در استنباط های فقهی و فکری خود و در نظر گرفتن آنها به عنوان یک اصل راهنما و مصلحت مرسلی (مطلقی) که بر اساس قاعده معروف تزاحم در اصول فقه، باید بر همه احکام با اهمیت کمتر، ترجیح داده شود. از این رو ما در برخی گردهمایی‌های بین‌المللی تقریب، به حمایت از حرکت «تقریب فقهی» فراخواندیم و سعی کردیم نظریات فقهی را به یک‌دیگر نزدیک سازیم. | ||
پس از تأمل در برخی نزاع های فقهی، متوجه می‌شویم که آنها در واقع اختلاف های لفظی ناشی از اختلاف دیدگاه ها یا اختلاف در اصطلاح هاست. در برخی مباحث اصولی، از جمله در مورد «قیاس»، «استحسان» و «ممانعت از مفسده جویی» (سد الذرائع) و امثال آن نیز مسئله از همین قرار است. توجه به این نکته، گرایشی است که در برخی | پس از تأمل در برخی نزاع های فقهی، متوجه می‌شویم که آنها در واقع اختلاف های لفظی ناشی از اختلاف دیدگاه ها یا اختلاف در اصطلاح هاست. در برخی مباحث اصولی، از جمله در مورد «قیاس»، «استحسان» و «ممانعت از مفسده جویی» (سد الذرائع) و امثال آن نیز مسئله از همین قرار است. توجه به این نکته، گرایشی است که در برخی کتاب‌های اصولی از جمله «اصول فقه» مرحوم علامه شیخ محمدرضا مظفر و مرحوم علامه سید محمدتقی حکیم که افتخار شاگردی آنها را داشته ایم، دیده می‌شود. | ||
در این جا ناگزیر باید به نوشته‌ها و | در این جا ناگزیر باید به نوشته‌ها و کتاب‌های فراوانی اشاره نماییم که آن چنان اختلاف ها را بزرگ کرده و عمق بخشیده‌اند که این برداشت در خواننده آنها قوت می‌گیرد که هم گرایی و تفاهم، ناممکن است و همه عرصه‌ها را فراگرفته و تصور هرگونه تقریب و تفاهمی، بی معناست. این نوشته‌ها، به حقیقت جفا نموده و وحدت منابع و وحدت شیوه‌ها و معیارها و هدف را کاملاً نادیده می‌گیرند. | ||
2ـ فعالیت هماهنگ برای روشنگری و گستراندن فرهنگ تقریب به میان توده‌های مسلمان به طوریکه مسلمانان به رغم اختلاف در مذهب جز با احساس صادقانه برادری و همکاری، با یک دیگر برخورد نکنند و همگان پذیرای فعالیت‌های چندمذهبی باشند و درگیری‌های احساسی برخاسته از رسوبات تاریخی و موروثی که صحنه‌های دردناکی را بجای گذاشته، منتفی گردد. | 2ـ فعالیت هماهنگ برای روشنگری و گستراندن فرهنگ تقریب به میان توده‌های مسلمان به طوریکه مسلمانان به رغم اختلاف در مذهب جز با احساس صادقانه برادری و همکاری، با یک دیگر برخورد نکنند و همگان پذیرای فعالیت‌های چندمذهبی باشند و درگیری‌های احساسی برخاسته از رسوبات تاریخی و موروثی که صحنه‌های دردناکی را بجای گذاشته، منتفی گردد. | ||