پرش به محتوا

ابن قتیبه دینوری: تفاوت میان نسخه‌ها

۳٬۸۴۲ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۷ مهٔ ۲۰۲۲
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵۵: خط ۵۵:


از شاگردان وی می‌توان به فرزندش قاضی أحمد بن عبدالله، عبیدالله سکّری، عبیدالله بن أحمد بن بکر و عبدالله بن جعفر بن رستویه نحوی، اشاره کرد<ref> عکری حنبلی، ابن عماد شهاب الدین، شذرات الذهب فی اخبار من ذهب‏، تحقیق، الأرناؤوط، ج 1، ص 25،  دمشق، بیروت، دار ابن کثیر، 1406ق.</ref>.
از شاگردان وی می‌توان به فرزندش قاضی أحمد بن عبدالله، عبیدالله سکّری، عبیدالله بن أحمد بن بکر و عبدالله بن جعفر بن رستویه نحوی، اشاره کرد<ref> عکری حنبلی، ابن عماد شهاب الدین، شذرات الذهب فی اخبار من ذهب‏، تحقیق، الأرناؤوط، ج 1، ص 25،  دمشق، بیروت، دار ابن کثیر، 1406ق.</ref>.
=آثار=
اگرچه وی معاصر با محدّثان بزرگی از [[اهل سنت]] بود، ولی شهرتش مدیون روایتگری و حدیث‌نگاری نیست، بلکه بیشتر شهرت او به خاطر کتاب‌های فراوانی است که در علوم مختلف نگاشته که در ذیل به برخی از آنها اشاره می‌شود:
کتاب الوزراء.
#
#
# کتاب صناعة الکتابة
#
# کتاب الوحش
#
# کتاب الصیام
#
# کتاب غریب الحدیث
#
# کتاب معانی القرآن
#
# کتاب القراءات
# کتاب المعارف
#
# کتاب عیون الأخبار
#
# کتاب دلائل النبوة
#
# کتاب جامع الفقه
#
# کتاب الفقیه
#
# کتاب تقویم اللسان
#
# کتاب التسویة بین العرب و العجم
#
# کتاب القلم
#
# تاریخ ابن قتیبة
#
# کتاب معانی القرآن
#
# الإمامة و السیاسة<ref>دینوری، عبد الله بن مسلم ابن قتیبه، الامامه و السیاسة، تحقیق، شیری، علی، ج ‏1، ص 13، بیروت، دار الاضواء، 1410ق.</ref>.
در این بین چند مورد از مهم‌ترین کتاب‌های وی به طور اجمالی معرفی می‌شود.
==المعارف==
این کتاب در واقع یک دائرة المعارف تاریخی در عصر خود محسوب می‌شود و در آن از سرگذشت [[رجال]] قرن اول تا نیمه اول قرن سوم هجری، که هر کدام به نحوی در حیات سیاسی و علمی آن ایام مؤثّر بوده‌اند، سخن رفته است. در این کتاب از [[پیامبر اکرم(ص)]] و اصحابش و از خلفا، اشراف، فرماندهان بزرگ، رهبران قیام‌ها، تابعان، [[محدثان]]، [[فقها]]، راویان اشعار و... یاد شده است.
ابن قتیبه در مقدمه کتاب، انگیزه تألیف آن‌را این گونه بیان می‌کند:
«دیدم بسیاری از اشراف از نسبشان بی‌اطلاع‌اند و گذشتگان خود را نمی‌شناسند؛ از [[قریش]] کسانی بودند که نمی‌دانستند چه نسبتی با [[پیامبر]] دارند، یا از فرزندان پادشاهان عجم که حال پدران و زمانشان را نمی‌شناختند؛ و دیدم افرادی که خود را به اشخاصی که نسلشان منقرض شده بود، منتسب می‌کردند، مانند مردی که خود را از نسل [[ابوذر]] می‌دانست، درحالی‌که نسل او منقرض شده بود».[5]
بدین‌گونه او به‌سان سایر مؤلفین أخبار، به بحث در مورد ابتدای خلقت پرداخته و طبعاً برای ورود به بحث از [[تورات]] استفاده نموده و از داستان [[آدم]] و فرزندان او آغاز و از پیامبرانی؛ مانند [[ادریس]]، [[نوح]] و [[عیسی(ع)]] یاد کرده است.
آن‌گاه از انساب عرب و از تیره عدنان، قبیله قریش و سپس از قبایل یمنی (حمیر و کهلان) یاد کرده، به دنبال آن به بحث درباره [[حضرت محمد(ص)]] پرداخته است و سپس از [[اصحاب]] و [[تابعین]] و پادشاهان و موارد زیادی دیگری درباره اعراب جاهلی و [[دین]] و آئین آنها.
تمام موارد فوق هر چند به اختصار آمده، اما با توجه به شخصیت نویسنده و قدمت اثر، این تألیف، کتابی ارزشمند به شمار می‌آید.


=درگذشت=
=درگذشت=
confirmed، مدیران
۳۷٬۱۸۱

ویرایش