پرش به محتوا

نهضت جعفریه پاکستان: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۳: خط ۲۳:




'''نهضت جعفریه یا جعفریه‌،<ref>https://rch.ac.ir/article/Details/9764</ref> نهضت‌ ، سازمان‌ مذهبی‌ ـ سیاسی‌ سراسری‌ شیعیان‌ [[پاکستان]]‌.'''
'''نهضت جعفریه یا جعفریه‌، نهضت‌ ، سازمان‌ مذهبی‌ ـ سیاسی‌ سراسری‌ شیعیان‌ [[پاکستان]]‌ است که برای احقاق حقوق شیعیان در کشور پاکستان تلاش می کند.'''


=تاریخچه=
=تاریخچه=  
==تغییر نام های مختلف==
==تغییر نام های مختلف==
نهضت‌ جعفریه‌ از آغاز تأسیس‌ (1358 ش‌/ 1979) تاکنون‌، تحت‌ تأثیر اوضاع‌ سیاسی‌ پاکستان‌، چندین‌بار تغییر نام‌ داده‌ است‌. نخستین‌ نام‌ رسمی‌ آن‌، تحریک‌ نفاذ فقه‌ جعفریه‌ پاکستان‌ (نهضت‌ اجرای‌ فقه‌ جعفری‌ پاکستان‌) بود که‌ در 1371 ش‌/ 1992 به‌ تحریک‌ جعفریه‌ پاکستان‌ (نهضت‌ جعفری‌ پاکستان‌) تغییر یافت‌. در دی‌ 1380/ ژانویه 2002 دولت‌ پرویز مشرف‌ فعالیت‌ چند گروه‌ مذهبی‌، از جمله‌ نهضت‌ جعفریه‌، را ممنوع‌ کرد؛ از این‌رو، نام‌ گروه‌ به‌ تحریک‌ اسلامی‌ (نهضت‌ اسلامی‌) تغییر یافت‌.
نهضت‌ جعفریه‌ از آغاز تأسیس‌ (1358 ش‌/ 1979) تاکنون‌، تحت‌ تأثیر اوضاع‌ سیاسی‌ پاکستان‌، چندین‌بار تغییر نام‌ داده‌ است‌. نخستین‌ نام‌ رسمی‌ آن‌، تحریک‌ نفاذ فقه‌ جعفریه‌ پاکستان‌ (نهضت‌ اجرای‌ فقه‌ جعفری‌ پاکستان‌) بود که‌ در 1371 ش‌/ 1992 به‌ تحریک‌ جعفریه‌ پاکستان‌ (نهضت‌ جعفری‌ پاکستان‌) تغییر یافت‌. در دی‌ 1380/ ژانویه 2002 دولت‌ پرویز مشرف‌ فعالیت‌ چند گروه‌ مذهبی‌، از جمله‌ نهضت‌ جعفریه‌، را ممنوع‌ کرد؛ از این‌رو، نام‌ گروه‌ به‌ تحریک‌ اسلامی‌ (نهضت‌ اسلامی‌) تغییر یافت‌.
خط ۱۰۳: خط ۱۰۳:


=تفاوت دوره دوم و سوم نهضت=
=تفاوت دوره دوم و سوم نهضت=
تفاوت‌ اساسی‌ دوره سوم‌ با دوره دوم‌، در رویکرد کلان‌ نهضت‌ جعفریه‌ نسبت‌ به‌ مسائل‌ کشور بود. دوره دوم،‌ دوره آرمان‌گرایی‌ بود که‌ رهبر نهضت‌ به‌ مبارزه انقلابی‌ با نفوذ امریکا و استبداد داخلی‌ می‌پرداخت‌ و برای‌ برقراری‌ حکومت‌ اسلامی‌ در پاکستان‌ تلاش‌ می‌کرد (همان‌، ص‌ 143، 160)؛ اما، در دوره سوم‌ در این‌ رویکرد تجدیدنظر شد و نهضت‌ راهبردی‌ واقع‌گرایانه‌ و تا حدودی‌ عمل‌گرایانه‌ را در پیش‌ گرفت‌. ساجدعلی‌ نقوی‌ برای‌ فرونشاندن‌ درگیریهای‌ فرقه‌ای‌، اقداماتی‌ کرد و کوشید مناسبات‌ سازمان‌یافته‌ای‌ با احزاب‌ اسلامی‌ اهل‌ سنّت‌، مانند جماعت‌ اسلامی‌، جمعیت‌ العلمای‌ اسلام‌، جمعیت‌ العلمای‌ پاکستان‌ و جمعیت‌ اهل‌ حدیث‌ و حتی‌ سپاه‌ صحابه‌، برقرار کند. وزیر مذهبی‌ فدرال‌، عبدالستار نیازی‌، برای‌ وحدت‌ گروههای‌ شیعه‌ و اهل‌ سنّتِ دِیوبندی‌، بَریلَوی‌ و اهل‌حدیث‌، کمیته اتحاد بین‌المسلمین‌ را، با عضویت‌ سی‌ تن‌ از علمای‌ مذاهب‌ اسلامی‌، تشکیل‌ داد که‌ آنان‌ در مهر 1370/ سپتامبر 1991، مجموعه‌ای‌ را با عنوان‌ «ضابطه اخلاق‌» تدوین‌ و تصویب‌ کردند و سران‌ نهضت‌ نیز آن‌ را امضا نمودند (جوادی‌، ص‌ 24). در ضابطه اخلاق‌، فرقه‌گرایی‌ در کشور محکوم‌ و پیروی‌ از شیوه‌هایی‌ برای‌ حل‌ مناقشات‌ به‌ گروهها توصیه‌ شده‌ است‌.نهضت‌ در اواخر 1373 ش‌/ اوایل‌ 1995 گام‌ دیگری‌ برای‌ وحدت‌ میان‌ مذاهب‌ اسلامی‌ برداشت‌ که‌ به‌ تشکیل‌ «ملی‌ یکجهتی‌ کونسل‌» (شورای‌ همبستگی‌ ملی‌) در 4 فروردین‌/ 24 مارس‌ همان‌ سال‌، انجامید. در این‌ شورا، گروههای‌ اسلامی‌ نهضت‌ جعفریه‌، جماعت‌ اسلامی‌، جمعیت‌ العلمای‌ اسلام‌ گروه‌ فضل‌الرحمان‌ و سمیع‌الحق‌، جمعیت‌ العلمای‌ پاکستان‌، گروه‌ نیازی‌، تحریک‌ منهاج‌القرآن‌ و جمعیت‌ اهل‌ حدیث‌ شرکت‌ داشتند (همان‌، ص‌ 24ـ 25؛ تحریک‌ جعفریه‌ پاکستان‌، 1995، ص‌ 13ـ15). هدف‌ از تشکیل‌ این‌ اتحاد، پایان‌ دادن‌ به‌ درگیریهای‌ مذهبی‌ و منزوی‌ کردن‌ سپاه‌ صحابه‌ و فشار آوردن‌ به‌ آن‌ گروه‌ برای‌ توقف‌ عملیات‌ خشونت‌بار آن‌ بود؛ اما، این‌ اتحاد نتوانست‌ به‌ درگیریهای‌ فرقه‌ای‌ پایان‌ دهد. در 6 تیر 1380/ 27 ژوئن‌ 2001، شش‌ حزب‌ اسلامی‌، با عنوان‌ مجلس‌ متحده عمل‌، در اسلام‌آباد متحد شدند. هدف‌ از این‌ اتحاد، برقراری‌ نظام‌ جمهوری‌ واقعی‌ اسلامی‌ اعلام‌ شده‌ بود ( رجوع کنید به متحده‌ مجلس‌ عمل‌ پاکستان‌، ص‌ 2ـ3).فعالیتهای‌ عمده نهضت‌ جعفری‌ در دهه 1370 ش‌/1990 عمدتاً در دو بخش‌ متمرکز شده‌ بود:اول‌، فعالیتهای‌ آموزشی‌ و رفاهی‌، که‌ در این‌ زمینه‌ سه‌ نهاد فرعی‌ تأسیس‌ شد: 1) اسلامک‌ ایمپلایز (سازمان‌ شاغلان‌ اسلامی‌)، متشکل‌ از متخصصان‌ و کارشناسان‌ تمام‌ رشته‌ها و شعبه‌ها مانند شعبه استادان‌، شعبه نوجوانان‌، شعبه دانشجویان‌ و شعبه پزشکان‌. هدف‌ این‌ سازمان‌ آموزش‌ افراد برای‌ کاریابی‌، ایجاد اشتغال‌ و مبارزه‌ با فقر و بیکاری‌ بود (تحریک‌ جعفریه‌ پاکستان‌، 1999، ص‌ 5، 11). 2) جعفریه‌ ترست‌ (بنیاد جعفری‌)، که‌ در 1369 ش‌/1990 با اهداف‌ آموزشی‌، تبلیغی‌ و رفاهی‌ تشکیل‌ شد. این‌ مؤسسه‌ در زمینه آموزش‌، از دوازده‌ مدرسه جدید حمایت‌ مالی‌ کرد و در زمینه امور رفاهی‌، 95 طرح‌ کوچک‌ پل‌سازی‌، سدسازی‌، انحراف‌ آب‌، کانال‌کشی‌، حفر چاه‌، لوله‌کشی‌، جاده‌سازی‌ و مانند آن‌ را به‌ انجام‌ رساند (همان‌، ص‌ 11؛ جعفریه‌ ترست‌، ص‌ 1ـ7). 3) پاکستان‌ ایجوکیشنل‌ کونسل‌ (شورای‌ آموزشی‌ پاکستان‌). این‌ نهاد با هدف‌ توسعه آموزش‌ و رشد مهارتهای‌ جدید در میان‌ شیعیان‌، به‌ ویژه‌ در مناطق‌ محروم‌، در 11 خرداد 1375/ اول‌ ژوئن‌ 1996 در اسلام‌آباد تشکیل‌ شد و 26 باب‌ مدرسه‌ و مرکز آموزشی‌ را در پنجاب‌، بلتستان‌، سرحد، گِلگِت‌ و کویته‌ تحت‌ پوشش‌ قرار داد (پاکستان‌ ایجوکیشنل‌ کونسل‌، ص‌ 2ـ3؛ تحریک‌ جعفریه‌ پاکستان‌، 1999، ص‌ 10ـ11). این‌ نهادهای‌ سه‌گانه‌، در اواخر دهه 1370 ش‌/1990 و اوایل‌ دهه 1380 ش‌/2000، به‌ دلایل‌ مالی‌، فنی‌ و سازمانی‌ تعطیل‌ شدند.دوم‌، فعالیتهای‌ سیاسی‌ ـ حقوقی‌ با هدف‌ فرونشاندن‌ درگیریها و التهابات‌ فرقه‌ای‌. در دهه 1370 ش‌/ 1990 و نیمه اول‌ دهه 1380 ش‌/2000، عملیات‌ خشونت‌بار و فرقه‌ای‌ سپاه‌ صحابه‌ و «لشکر جَنگوی‌» افزایش‌ بسیار یافت‌. در دهه 1360 ش‌/1980 بسیاری‌ از افراد وابسته‌ به‌ «نهضت‌ اجرای‌ فقه‌ جعفری‌» مورد حملات‌ فرقه‌گرایانه‌ قرار می‌گرفتند، اما از اوایل‌ دهه 1370 ش‌/1990 به‌ بعد، همه شیعیان‌ به‌ گونه‌ای‌ هدف‌ حملات‌ سپاه‌ صحابه‌ و لشکر جنگوی‌ شدند. بیشترین‌ حملات‌، در این‌ مقطع‌، به‌ تجمعات‌ و مراسم‌ عبادی‌، مانند نمازهای‌ جماعت‌ و جمعه‌ و عزاداریها، می‌شد که‌ تلفات‌ زیادی‌ نیز به‌ همراه‌ داشت‌. از سوی‌ دیگر، اعظم‌ طارق‌، سرکرده سپاه‌ صحابه‌ که‌ در انتخابات‌ 1370 ش‌/ 1991 به‌ نمایندگی‌ مجلس‌ پاکستان‌ برگزیده‌ شده‌ بود، لایحه «ناموس‌ صحابه‌» را، با جمع‌آوری‌ امضای‌ چهل‌ نماینده‌، در 1372 ش‌/1993 به‌ مجلس‌ داد که‌ مُفاد آن‌ لزوم‌ حفظ‌ احترام‌ صحابه‌ و مرتد دانستن‌ مخالفان‌ صحابه‌ بود (عارفی‌، ص‌ 127). همچنین‌ «لایحه شریعت‌»، که‌ از زمان‌ ضیاءالحق‌ به‌ بعد یکی‌ از موضوعات‌ مهم‌ مباحث‌ مجلس‌ قانونگذاری‌ پاکستان‌ بود، از نظر نهضت‌ جعفریه‌ نیاز به‌ اصلاح‌ داشت‌. نهضت‌ جعفریه‌ توانست‌، با رایزنی‌، از تصویب‌ لوایح‌ ضدشیعی‌ در مجلس‌ و دولت‌ جلوگیری‌ کند (ساجدعلی‌ نقوی‌، ص‌ 221). با ادامه تنشهای‌ فرقه‌ای‌ قومی‌ و سیاسی‌ در پاکستان‌، اوضاع‌ اجتماعی‌ و سیاسی‌ در سالهای‌ آخر دهه 1370 ش‌/ 1990 به‌ شدت‌ بحرانی‌ شده‌ بود که‌ به‌ کودتای‌ ژنرال‌ پرویز مُشرّف‌ در 2 مهر 1378/ 12 اکتبر 1999 و سقوط‌ دولت‌ نواز شریف‌ انجامید. وی‌ مبارزه‌ با فرقه‌گرایی‌ را یکی‌ از برنامه‌های‌ اصلی‌ خود می‌دانست‌. حادثه 20 شهریور 1380/ 11 سپتامبر 2001 در امریکا و اقدام‌ امریکا و جامعه جهانی‌ برای‌ مبارزه‌ با تروریسم‌، رئیس‌جمهور پاکستان‌ را به‌ برخوردهای‌ شدیدتری‌ با احزاب‌ تندرو اسلامی‌ در این‌ کشور واداشت‌؛ از این‌رو، دولت‌ مشرّف‌ سپاه‌ صحابه‌ و جیش‌ محمد را غیرقانونی‌ اعلام‌ کرد و در 22 دی‌ 1380/ 12 ژانویه 2002 نهضت‌ جعفریه‌ را نیز در ردیف‌ آنها قرار داد و فعالیت‌ آن‌ ممنوع‌ شد (تحریک‌ جعفریه‌ پاکستان‌، 2002، ص‌ 1ـ3).پس‌ از آن‌، نهضت‌ نام‌ خود را به‌ «اسلامی‌ تحریک‌» (جنبش‌ اسلامی‌) تغییر داد و بلافاصله‌ فعالیت‌ خود را تحت‌ نام‌ جدید آغاز کرد؛ اما، دولت‌ در 24 آبان‌ 1382/ 15 نوامبر 2003 «تحریک‌ اسلامی‌» و هر نوع‌ فعالیت‌ رهبران‌ آن‌ را با هر عنوان‌ دیگری‌، غیرقانونی‌ خواند. از آن‌ تاریخ‌ تا شهریور 1384/ سپتامبر 2005 دولت‌ دفاتر نهضت‌ را مُهر و موم‌ کرده‌ و از اجتماعات‌ آن‌ جلوگیری‌ نموده‌ است‌. این‌ تصمیم‌ دولت‌ صدمات‌ شدیدی‌ بر تشکیلات‌ نهضت‌ وارد کرد و بسیاری‌ از فعالان‌ نهضت‌ را عملاً منزوی‌ نمود. ساجد علی‌ نقوی‌ ناگزیر شد فعالیتهای‌ سیاسی‌اش‌ را از طریق‌ «مجلس‌ متحده‌ عمل‌»، که‌ «نهضت‌» یکی‌ از اعضای‌ آن‌ است‌، تداوم‌ بخشد و ارتباطات‌ مردمی‌ را نیز از طریق‌ برگزاری‌ عزاداریها یا شرکت‌ در آنها و برنامه‌های‌ مذهبی‌ ادامه‌ دهد و دیدگاهها و مواضع‌ خود را بازگوی‌ نماید (ساجدعلی‌ نقوی‌، ص‌ 220).هم‌زمان‌ با ممنوع‌ شدن‌ فعالیتهای‌ جنبش‌ اسلامی‌، ساجدعلی‌ نقوی‌ نیز، به‌ اتهام‌ دخالت‌ در قتل‌ اعظم‌ طارق‌، سرپرست‌ سپاه‌ صحابه‌، دستگیر شد. دستگیری‌ وی‌ اعتراضهای‌ جمعی شیعیان‌ را در پی‌ داشت‌ و بزرگان‌ و علمای‌ برجسته شیعه‌، برای‌ حل‌ مسئله‌ و اقدامهای‌ بعدی‌، کمیته‌ای‌ تشکیل‌ دادند. وی‌ سرانجام‌، پس‌ از چهار ماه‌، در 23 اسفند 1382/ 14 مارس‌ 2004 آزاد شد.از 1384 ش‌/ 2005 نهضت‌ از مجاری‌ قانونی‌ می‌کوشد تا مجوز فعالیت‌ خود را دو باره‌ به‌ دست‌ آورد. در اوضاع‌ کنونی‌، مهم‌ترین‌ اهداف‌ و خواستهای‌ آن‌ از دولت‌ عبارت‌اند از: برداشتن‌ ممنوعیت‌ فعالیتهای‌ آن‌؛ تأمین‌ حقوق‌ اجتماعی‌ و مذهبی‌ شیعیان‌؛ مشارکت‌ متناسب‌ با جمعیت‌ شیعیان‌ در ادارات‌ و نهادهای‌ دولتی‌، به‌ ویژه‌ نهادهای‌ دینی‌، مانند شورای‌ عقاید اسلامی‌، «وفاقی‌ شریعت‌ کورت‌»، «دادگاه‌ شرعی‌ کل‌ کشور»، «وزارت‌ امور مذهبی‌»، «اداره تحقیقات‌ اسلامی‌»؛ و آزادی‌ در برگزاری‌ مراسم‌ عزاداری‌ (همان‌، ص‌ 216ـ 218).نهضت‌ جعفریه‌ تقریباً از 1363 ش‌/1984 به‌ حضور در فعالیتهای‌ سیاسی‌ و انتخاباتی‌ توجه‌ نشان‌ داده‌ است‌. سیاست‌ نهضت‌ در آغاز، ائتلاف‌ با احزاب‌ دیگر یا حمایت‌ از نامزدهای‌ احزاب‌ دیگر بود (حسینی‌، ص‌ 70)؛ اما، در انتخابات‌ 1377 ش‌/1998، به‌ عنوان‌ حزب‌ مستقل‌ وارد مبارزه انتخاباتی‌ گردید، گرچه‌ نتوانست‌ نماینده‌ای‌ به‌ مجلس‌ بفرستد (تحریک‌ جعفریه‌ پاکستان‌، 1999، ص‌ 7). نهضت‌ تنها در دو انتخابات‌ (1373 ش‌/ 1994 و 1376 ش‌/ 1997) موفقیتهای‌ ملموسی‌ به‌ دست‌ آورد. در انتخابات‌ 1373/ اکتبر 1994، در مناطق‌ شمالی‌ توانست‌ هشت‌ کرسی‌ از 24 کرسی‌ «ناردرن‌ ایریاز کونسل‌» (شورای‌ مناطق‌ شمال‌) را از آنِ خود کند (حسین‌آبادی‌، ص‌ 312). در انتخابات‌ 1376 ش‌/1997، به‌ ائتلاف‌ مسلم‌ لیگ‌ پیوست‌ و با حمایت‌ از نواز شریف‌، توانست‌ سیدجواد هادی‌، از روحانیان‌ پاکستان‌، را به‌ مجلس‌ سنا و افرادی‌ را نیز به‌ مجلس‌ شورا بفرستد (تحریک‌ جعفریه‌ پاکستان‌، 1999، ص‌ 10).مناسبات‌ نهضت‌ جعفری‌ با دولت‌، بنا بر اوضاع‌ سیاسی‌، فراز و نشیبهایی‌ داشته‌ است‌. نهضت‌ تاکنون‌ بیشتر در جبهه مخالفان‌ دولت‌ قرار داشته‌، چنانکه‌ عضو ائتلاف‌ «مجلس‌ متحده عمل‌» است‌ که‌ نیرومندترین‌ دسته‌بندی‌ مخالف‌ دولت‌ را در مجلس‌ تشکیل‌ می‌دهد. نهضت‌ همچنین‌ روابط‌ خوبی‌ با جمهوری‌ اسلامی‌ ایران‌، حوزه علمیه قم‌ و مراجع‌ تقلید در قم‌ و نجف‌ اشرف‌ دارد. رابطه دوستانه‌ با جنبشهای‌ اسلامی‌ در کشورهای‌ دیگر و حمایت‌ از انتفاضه فلسطین‌ و برگزاری‌ راهپیمایی‌ در روز قدس‌ (آخرین‌ جمعه ماه‌ رمضان‌ هر سال‌) از دیگر اقدامات‌ نهضت‌ است‌.
تفاوت‌ اساسی‌ دوره سوم‌ با دوره دوم‌، در رویکرد کلان‌ نهضت‌ جعفریه‌ نسبت‌ به‌ مسائل‌ کشور بود. دوره دوم،‌ دوره آرمان‌گرایی‌ بود که‌ رهبر نهضت‌ به‌ مبارزه انقلابی‌ با نفوذ امریکا و استبداد داخلی‌ می‌پرداخت‌ و برای‌ برقراری‌ حکومت‌ اسلامی‌ در پاکستان‌ تلاش‌ می‌کرد؛ اما، در دوره سوم‌ در این‌ رویکرد تجدیدنظر شد و نهضت‌ راهبردی‌ واقع‌گرایانه‌ و تا حدودی‌ عمل‌گرایانه‌ را در پیش‌ گرفت‌. ساجدعلی‌ نقوی‌ برای‌ فرونشاندن‌ درگیریهای‌ فرقه‌ای‌، اقداماتی‌ کرد و کوشید مناسبات‌ سازمان‌یافته‌ای‌ با احزاب‌ اسلامی‌ اهل‌ سنّت‌، مانند [[جماعت‌ اسلامی]]‌، [[جمعیت‌ العلمای‌ اسلام]]‌، [[جمعیت‌ العلمای‌ پاکستان]]‌ و [[جمعیت‌ اهل‌ حدیث‌ ]]و حتی‌ [[سپاه‌ صحابه]]‌، برقرار کند. وزیر مذهبی‌ فدرال‌، عبدالستار نیازی‌، برای‌ وحدت‌ گروه های‌ شیعه‌ و [[اهل‌ سنّتِ]] [[دِیوبندی‌]]، [[بَریلَوی‌]] و [[اهل‌حدیث‌]]، [[کمیته اتحاد بین‌المسلمین]]‌ را، با عضویت‌ سی‌ تن‌ از علمای‌ مذاهب‌ اسلامی‌، تشکیل‌ داد که‌ آنان‌ در مهر 1370/ سپتامبر 1991، مجموعه‌ای‌ را با عنوان‌ «[[ضابطه اخلاق]]‌» تدوین‌ و تصویب‌ کردند و سران‌ نهضت‌ نیز آن‌ را امضا نمودند. در ضابطه اخلاق‌، [[فرقه‌گرایی]]‌ در کشور محکوم‌ و پیروی‌ از شیوه‌هایی‌ برای‌ حل‌ مناقشات‌ به‌ گروه ها توصیه‌ شده‌ است‌.
 
نهضت‌ در اواخر 1373 ش‌/ اوایل‌ 1995 گام‌ دیگری‌ برای‌ وحدت‌ میان‌ مذاهب‌ اسلامی‌ برداشت‌ که‌ به‌ تشکیل‌ «ملی‌ یکجهتی‌ کونسل‌» ([[شورای‌ همبستگی‌ ملی]]‌) در 4 فروردین‌/ 24 مارس‌ همان‌ سال‌، انجامید. در این‌ شورا، گروه های‌ اسلامی‌ نهضت‌ جعفریه‌، جماعت‌ اسلامی‌، جمعیت‌ العلمای‌ اسلام‌ [[گروه‌ فضل‌الرحمان]]‌ و [[سمیع‌الحق]]‌، جمعیت‌ العلمای‌ پاکستان‌، [[گروه‌ نیازی]]‌، [[تحریک‌ منهاج‌القرآن]]‌ و جمعیت‌ اهل‌ حدیث‌ شرکت‌ داشتند. هدف‌ از تشکیل‌ این‌ اتحاد، پایان‌ دادن‌ به‌ درگیری های‌ مذهبی‌ و منزوی‌ کردن‌ سپاه‌ صحابه‌ و فشار آوردن‌ به‌ آن‌ گروه‌ برای‌ توقف‌ عملیات‌ خشونت بار آن‌ بود؛ اما این‌ اتحاد نتوانست‌ به‌ درگیری های‌ فرقه‌ای‌ پایان‌ دهد. در 6 تیر 1380/ 27 ژوئن‌ 2001، شش‌ حزب‌ اسلامی‌، با عنوان‌ [[مجلس‌ متحده عمل]]‌، در اسلام‌آباد متحد شدند. هدف‌ از این‌ اتحاد، برقراری‌ نظام‌ جمهوری‌ واقعی‌ اسلامی‌ اعلام‌ شده‌ بود.
 
=فعالیت های‌ عمده نهضت‌ جعفری=
فعالیت های‌ عمده نهضت‌ جعفری‌ در دهه 1370 ش‌/1990 عمدتاً در دو بخش‌ متمرکز شده‌ بود:
 
==فعالیت های‌ آموزشی‌ و رفاهی==
اول‌، فعالیت های‌ آموزشی‌ و رفاهی‌، که‌ در این‌ زمینه‌ سه‌ نهاد فرعی‌ تأسیس‌ شد:
1) اسلامک‌ ایمپلایز (سازمان‌ شاغلان‌ اسلامی‌)، متشکل‌ از متخصصان‌ و کارشناسان‌ تمام‌ رشته‌ها و شعبه‌ها مانند شعبه استادان‌، شعبه نوجوانان‌، شعبه دانشجویان‌ و شعبه پزشکان‌. هدف‌ این‌ سازمان‌ آموزش‌ افراد برای‌ کاریابی‌، ایجاد اشتغال‌ و مبارزه‌ با فقر و بیکاری‌ بود.
 
2) جعفریه‌ ترست‌ (بنیاد جعفری‌)، که‌ در 1369 ش‌/1990 با اهداف‌ آموزشی‌، تبلیغی‌ و رفاهی‌ تشکیل‌ شد. این‌ مؤسسه‌ در زمینه آموزش‌، از دوازده‌ مدرسه جدید حمایت‌ مالی‌ کرد و در زمینه امور رفاهی‌، 95 طرح‌ کوچک‌ پل‌سازی‌، سدسازی‌، انحراف‌ آب‌، کانال‌کشی‌، حفر چاه‌، لوله‌کشی‌، جاده‌سازی‌ و مانند آن‌ را به‌ انجام‌ رساند.
 
3) پاکستان‌ ایجوکیشنل‌ کونسل‌ (شورای‌ آموزشی‌ پاکستان‌). این‌ نهاد با هدف‌ توسعه آموزش‌ و رشد مهارتهای‌ جدید در میان‌ شیعیان‌، به‌ ویژه‌ در مناطق‌ محروم‌، در 11 خرداد 1375/ اول‌ ژوئن‌ 1996 در اسلام‌آباد تشکیل‌ شد و 26 باب‌ مدرسه‌ و مرکز آموزشی‌ را در پنجاب‌، بلتستان‌، سرحد، گِلگِت‌ و کویته‌ تحت‌ پوشش‌ قرار داد.
 
این‌ نهادهای‌ سه‌گانه‌، در اواخر دهه 1370 ش‌/1990 و اوایل‌ دهه 1380 ش‌/2000، به‌ دلایل‌ مالی‌، فنی‌ و سازمانی‌ تعطیل‌ شدند.
 
==فعالیت های‌ سیاسی‌ ـ حقوقی‌==
دوم‌، فعالیت های‌ سیاسی‌ ـ حقوقی‌ با هدف‌ فرونشاندن‌ درگیری ها و التهابات‌ فرقه‌ای‌. در دهه 1370 ش‌/ 1990 و نیمه اول‌ دهه 1380 ش‌/2000، عملیات‌ خشونت بار و فرقه‌ای‌ سپاه‌ صحابه‌ و «لشکر جَنگوی‌» افزایش‌ بسیار یافت‌. در دهه 1360 ش‌/1980 بسیاری‌ از افراد وابسته‌ به‌ «نهضت‌ اجرای‌ فقه‌ جعفری‌» مورد حملات‌ فرقه‌گرایانه‌ قرار می‌گرفتند، اما از اوایل‌ دهه 1370 ش‌/1990 به‌ بعد، همه شیعیان‌ به‌ گونه‌ای‌ هدف‌ حملات‌ سپاه‌ صحابه‌ و لشکر جنگوی‌ شدند. بیشترین‌ حملات‌، در این‌ مقطع‌، به‌ تجمعات‌ و مراسم‌ عبادی‌، مانند نمازهای‌ جماعت‌ و جمعه‌ و عزاداری ها، می‌شد که‌ تلفات‌ زیادی‌ نیز به‌ همراه‌ داشت‌. از سوی‌ دیگر، [[اعظم‌ طارق]]‌، سرکرده سپاه‌ صحابه‌ که‌ در انتخابات‌ 1370 ش‌/ 1991 به‌ نمایندگی‌ مجلس‌ پاکستان‌ برگزیده‌ شده‌ بود، لایحه «[[ناموس‌ صحابه]]‌» را، با جمع‌آوری‌ امضای‌ چهل‌ نماینده‌، در 1372 ش‌/1993 به‌ مجلس‌ داد که‌ مُفاد آن‌ لزوم‌ حفظ‌ احترام‌ صحابه‌ و مرتد دانستن‌ مخالفان‌ صحابه‌ بود. همچنین‌ «[[لایحه شریعت‌]]»، که‌ از زمان‌ ضیاءالحق‌ به‌ بعد یکی‌ از موضوعات‌ مهم‌ مباحث‌ مجلس‌ قانون گذاری‌ پاکستان‌ بود، از نظر نهضت‌ جعفریه‌ نیاز به‌ اصلاح‌ داشت‌. نهضت‌ جعفریه‌ توانست‌، با رایزنی‌، از تصویب‌ لوایح‌ ضدشیعی‌ در مجلس‌ و دولت‌ جلوگیری‌ کند.
 
=ممنوعیت فعالیت نهضت=
با ادامه تنش های‌ فرقه‌ای‌ قومی‌ و سیاسی‌ در پاکستان‌، اوضاع‌ اجتماعی‌ و سیاسی‌ در سال های‌ آخر دهه 1370 ش‌/ 1990 به‌ شدت‌ بحرانی‌ شده‌ بود که‌ به‌ کودتای‌ ژنرال‌ پرویز مُشرّف‌ در 2 مهر 1378/ 12 اکتبر 1999 و سقوط‌ دولت‌ نواز شریف‌ انجامید. وی‌ مبارزه‌ با فرقه‌گرایی‌ را یکی‌ از برنامه‌های‌ اصلی‌ خود می‌دانست‌. حادثه 20 شهریور 1380/ 11 سپتامبر 2001 در امریکا و اقدام‌ امریکا و جامعه جهانی‌ برای‌ مبارزه‌ با تروریسم‌، رئیس‌جمهور پاکستان‌ را به‌ برخوردهای‌ شدیدتری‌ با احزاب‌ تندرو اسلامی‌ در این‌ کشور واداشت‌؛ از این‌رو، دولت‌ مشرّف‌ سپاه‌ صحابه‌ و [[جیش‌ محمد]] را غیرقانونی‌ اعلام‌ کرد و در 22 دی‌ 1380/ 12 ژانویه 2002 نهضت‌ جعفریه‌ را نیز در ردیف‌ آنها قرار داد و فعالیت‌ آن‌ ممنوع‌ شد. پس‌ از آن‌، نهضت‌ نام‌ خود را به‌ «اسلامی‌ تحریک‌» (جنبش‌ اسلامی‌) تغییر داد و بلافاصله‌ فعالیت‌ خود را تحت‌ نام‌ جدید آغاز کرد؛ اما، دولت‌ در 24 آبان‌ 1382/ 15 نوامبر 2003 «تحریک‌ اسلامی‌» و هر نوع‌ فعالیت‌ رهبران‌ آن‌ را با هر عنوان‌ دیگری‌، غیرقانونی‌ خواند. از آن‌ تاریخ‌ تا شهریور 1384/ سپتامبر 2005 دولت‌ دفاتر نهضت‌ را مُهر و موم‌ کرده‌ و از اجتماعات‌ آن‌ جلوگیری‌ نموده‌ است‌. این‌ تصمیم‌ دولت‌ صدمات‌ شدیدی‌ بر تشکیلات‌ نهضت‌ وارد کرد و بسیاری‌ از فعالان‌ نهضت‌ را عملاً منزوی‌ نمود. ساجد علی‌ نقوی‌ ناگزیر شد فعالیت های‌ سیاسی‌اش‌ را از طریق‌ «[[مجلس‌ متحده‌ عمل]]‌»، که‌ «نهضت‌» یکی‌ از اعضای‌ آن‌ است‌، تداوم‌ بخشد و ارتباطات‌ مردمی‌ را نیز از طریق‌ برگزاری‌ عزاداری ها یا شرکت‌ در آنها و برنامه‌های‌ مذهبی‌ ادامه‌ دهد و دیدگاه ها و مواضع‌ خود را بازگوی‌ نماید. هم‌زمان‌ با ممنوع‌ شدن‌ فعالیت های‌ جنبش‌ اسلامی‌، ساجدعلی‌ نقوی‌ نیز، به‌ اتهام‌ دخالت‌ در قتل‌ اعظم‌ طارق‌، سرپرست‌ سپاه‌ صحابه‌، دستگیر شد. دستگیری‌ وی‌ اعتراض های‌ جمعی شیعیان‌ را در پی‌ داشت‌ و بزرگان‌ و علمای‌ برجسته شیعه‌، برای‌ حل‌ مسئله‌ و اقدام های‌ بعدی‌، کمیته‌ای‌ تشکیل‌ دادند. وی‌ سرانجام‌، پس‌ از چهار ماه‌، در 23 اسفند 1382/ 14 مارس‌ 2004 آزاد شد. از 1384 ش‌/ 2005 نهضت‌ از مجاری‌ قانونی‌ می‌کوشد تا مجوز فعالیت‌ خود را دو باره‌ به‌ دست‌ آورد.
 
=اهداف و خواسته های کنونی نهضت از دولت=
در اوضاع‌ کنونی‌، مهم‌ترین‌ اهداف‌ و خواست های‌ آن‌ از دولت‌ عبارت‌اند از:  
 
* برداشتن‌ ممنوعیت‌ فعالیتهای‌ آن‌؛
* تأمین‌ حقوق‌ اجتماعی‌ و مذهبی‌ شیعیان‌؛
* مشارکت‌ متناسب‌ با جمعیت‌ شیعیان‌ در ادارات‌ و نهادهای‌ دولتی‌، به‌ ویژه‌ نهادهای‌ دینی‌، مانند شورای‌ عقاید اسلامی‌، «وفاقی‌ شریعت‌ کورت‌»، «دادگاه‌ شرعی‌ کل‌ کشور»، «وزارت‌ امور مذهبی‌»، «اداره تحقیقات‌ اسلامی‌»؛
* آزادی‌ در برگزاری‌ مراسم‌ عزاداری‌.
 
=فعالیت سیاسی نهضت=
نهضت‌ جعفریه‌ تقریباً از 1363 ش‌/1984 به‌ حضور در فعالیت های‌ سیاسی‌ و انتخاباتی‌ توجه‌ نشان‌ داده‌ است‌.
سیاست‌ نهضت‌ در آغاز، ائتلاف‌ با احزاب‌ دیگر یا حمایت‌ از نامزدهای‌ احزاب‌ دیگر بود؛ اما در انتخابات‌ 1377 ش‌/1998، به‌ عنوان‌ حزب‌ مستقل‌ وارد مبارزه انتخاباتی‌ گردید، گرچه‌ نتوانست‌ نماینده‌ای‌ به‌ مجلس‌ بفرستد.
نهضت‌ تنها در دو انتخابات‌ (1373 ش‌/ 1994 و 1376 ش‌/ 1997) موفقیت های‌ ملموسی‌ به‌ دست‌ آورد.
در انتخابات‌ 1373/ اکتبر 1994، در مناطق‌ شمالی‌ توانست‌ هشت‌ کرسی‌ از 24 کرسی‌ «ناردرن‌ ایریاز کونسل‌» (شورای‌ مناطق‌ شمال‌) را از آنِ خود کند.
در انتخابات‌ 1376 ش‌/1997، به‌ ائتلاف‌ مسلم‌ لیگ‌ پیوست‌ و با حمایت‌ از نواز شریف‌، توانست‌ سیدجواد هادی‌، از روحانیان‌ پاکستان‌، را به‌ مجلس‌ سنا و افرادی‌ را نیز به‌ مجلس‌ شورا بفرستد.
 
=رابطه نهضت با دولت=
مناسبات‌ نهضت‌ جعفری‌ با دولت‌، بنا بر اوضاع‌ سیاسی‌، فراز و نشیبهایی‌ داشته‌ است‌. نهضت‌ تاکنون‌ بیشتر در جبهه مخالفان‌ دولت‌ قرار داشته‌، چنانکه‌ عضو ائتلاف‌ «مجلس‌ متحده عمل‌» است‌ که‌ نیرومندترین‌ دسته‌بندی‌ مخالف‌ دولت‌ را در مجلس‌ تشکیل‌ می‌دهد. نهضت‌ همچنین‌ روابط‌ خوبی‌ با جمهوری‌ اسلامی‌ ایران‌، حوزه علمیه قم‌ و مراجع‌ تقلید در قم‌ و نجف‌ اشرف‌ دارد. رابطه دوستانه‌ با جنبشهای‌ اسلامی‌ در کشورهای‌ دیگر و حمایت‌ از انتفاضه فلسطین‌ و برگزاری‌ راهپیمایی‌ در روز قدس‌ (آخرین‌ جمعه ماه‌ رمضان‌ هر سال‌) از دیگر اقدامات‌ نهضت‌ است‌.


=پانویس=
=پانویس=