پرش به محتوا

صلوات: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱ ژوئن ۲۰۲۲
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
 
'''صَلَوات''' دعایی خاص و به زبان عربی است که رایج ترین شکل آن نزد شیعیان، عبارت: «اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحمّدٍ وَ آلِ مُحمّد» است که به معنای درود بر [[پیامبر اسلام(ص)]] و خاندان او می‌باشد. علاوه، این ذکر شریف بخشی از تشهد نماز است و لازم است که مسلمانان هنگام شنیدن و یا گفتن نام [[حضرت محمد(ص)]] بر او صلوات بفرستند.  
 
..............در حال تکمیل ................
 
'''صَلَوات''' دعایی خاص و به زبان عربی است که رایج ترین قالب آن نزد امامیه، عبارت: «اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحمّدٍ وَ آلِ مُحمّد» است و به معنای درود بر [[پیامبر اسلام(ص)]] و خاندان او می‌باشد. این ذکر شریف بخشی از تشهد نماز بوده و همچنین بر مسلمانان لازم است هنگام شنیدن و یا گفتن نام [[حضرت محمد(ص)]] بر او صلوات بفرستند.  


==جایگاه صلوات در میان مسلمانان==
==جایگاه صلوات در میان مسلمانان==
صلوات در فرهنگ عموم مسلمانان جایگاه رفیعی دارد به طوری که با شنیدن نام پیامبر(ص) بی درنگ و برای تیمن و تبرک، صلوات می فرستند.
صلوات در فرهنگ عموم مسلمانان، جایگاه رفیعی دارد به طوری که مسلمانان با شنیدن نام پیامبر(ص)، بی‌درنگ صلوات می فرستند و آن را برای خود تیمن و تبرک می‌دانند.


== معناشناسی صلوات==
== مفهوم صلوات==
===صلوات در لغت===
===صلوات در لغت===
صلوات جمع  صلاة و از ریشه «ص ل و» است که در زبان عرب به معنای دعا، درود، تحیت و رحمت می باشد. در ضمن صلوات جمع «صلاة» به معنای نماز نیز می‌آید، زیرا نماز نوعی دعا می باشد.<ref>مجمع البحرین ج۱ ۲۶۶.</ref> اما در فارسی، «صلوات»  به معنای اصطلاحی آن یعنی همین ذکر رایج و به معنای سلام خاص بر رسول خدا(ص) مقصود است.
صلوات جمع  صلاة و از ریشه «ص ل و» است که در زبان عربی به معنای دعا، درود، تحیت و رحمت می‌باشد و از منظری دیگر، صلوات جمع «صلاة» و به معنای نماز است..<ref>طریحی فخر‌الدین، مجمع البحرین، ج۱ ۲۶۶.</ref> اما «صلوات» در زبان فارسی به معنای اصطلاحی آن یعنی سلام خاص بر پیامبر(ص) می‌باشد.


===صلوات در اصطلاح===
===صلوات در اصطلاح===
صلوات در اصطلاح دینی عملی عباد در قالب خاصی است که شیعیان آن را با لفظ  رایج آن یعنی: «اللهم صلّ علی محمّد و آل محمّد» انجام می دهند.
صلوات در اصطلاح دینی، عملی عبادی و در قالبی خاص است که در فرهنگ شیعه، به معنای صلوات رایج یعنی«اللهم صلّ علی محمّد و آل محمّد» می‌باشد.  


==آیه صلوات==
==آیه صلوات==
آیه 56 سوره احزاب به نام آیه صلوات معروف است. خداوند می‌فرماید: إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِکتَهُ یصَلُّونَ عَلَى النَّبِی یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِیمًا خداوند و فرشتگانش بر پیامبر صلوات می‌فرستند، ای کسانی که ایمان آورده‌اید، بر او صلوات بفرستید و آنگونه که شایسته است تسلیم او باشید.  
در قرآن به صراحت دستور به صلوات داده شده است. خداوند در
علامه طباطبائی در تفسیر این آیه می‌نویسد: کلمه "صلاة" در اصل به معناى انعطاف (توجه) بوده و صلات خداوند بر پیامبر به معناى انعطاف او به وى است به وسیله رحمتش، و صلات ملائکه او بر آن حضرت، انعطاف ایشان است نسبت به وی به اینکه او را تزکیه نموده و برایش استغفار کنند، و صلات مؤمنین بر او انعطاف ایشان است به وسیله درخواست رحمت براى او است.  
آیه 56 سوره احزاب که به نام آیه صلوات معروف است می‌فرماید: «إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِکتَهُ یصَلُّونَ عَلَى النَّبِی یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِیمًا» خداوند و فرشتگانش بر پیامبر صلوات می‌فرستند، ای کسانی که ایمان آورده‌اید، بر او صلوات بفرستید و آنگونه که شایسته است تسلیم او باشید.  
<ref>طباطبایی سید محمد حسین، ترجمه تفسیر المیزان، ج‏۱۶، ص۵۰۸ با ویرایش اندک.</ref>
علامه طباطبائی در تفسیر این آیه می‌نویسد: کلمه "صلاة" در اصل به معناى انعطاف (توجه) بوده و صلات خداوند بر پیامبر به معناى انعطاف او به وى است به‌وسیله رحمتش، و صلات ملائکه‌اش بر آن حضرت، به معنای انعطاف ایشان است نسبت به پیامبر به اینکه او را تزکیه نموده و برایش استغفار کنند، و صلات مؤمنین بر او، انعطاف ایشان است به‌وسیله درخواست رحمت براى پیامبر(ص).  
<ref>طباطبایی سید محمد حسین، ترجمه تفسیر المیزان، ج‏۱۶، ص۵۰۸ با ویرایش.</ref>


==صلوات کامل==
==صلوات کامل==
صلوات کامل صلواتی است که در آن خاندان حضرت نیز داخل باشند. از این رو، صلوات بر پیامبر (ص) باید با صلوات بر خاندان آن حضرت همراه باشد تا ناقص و ابتر نشود.<ref>بحرانی یوسف بن احمد، الحدائق الناضرة، ج۸، ص۴۶۴ - ۴۶۵.</ref>    
صلوات کامل صلواتی است که خاندان پیامبر(ص) نیز داخل آن باشند تا ناقص و ابتر نشود..<ref>بحرانی یوسف بن احمد، الحدائق الناضرة، ج۸، ص۴۶۴ - ۴۶۵.</ref>  


==کیفیت صلوات==
==کیفیت صلوات==
در صلوات، کیفیت خاصی معتبر نیست بلکه صلوات با هر جمله‌ای که آن را دلالت کند، محقق می‌شود. مانند «اللّهم صلِّ علی محمدٍ و آل محمدٍ»، «اللّهم صلِّ علی محمدٍ و آله»، «صلّی اللّه‌ علیه و آله»، «صلوات اللّه‌ علیهم». همچنین جایگزین کردن «اهل بیته» و «عترته» به جای «آل محمد» نیز جایز است.با این حال افضل در کیفیت صلوات، صلواتی است که در روایات آمده و به گونه‌های مختلف وارد شده است، مانند «صلوات اللّه‌ و صلوات ملائکتِهِ و انبیائِهِ و رُسُلِهِ و جمیع خلقهِ علی محمدٍ و آل محمدٍ و السّلام علیه و علیهم و رحمةُ اللّه‌ِ و بَرَکاتُهُ» و «اللّهم صلِّ علی محمدٍ و آل محمدٍ کما صلیّتَ علی ابراهیم و آل ابراهیم و بارِک علی محمدٍ و آل محمدٍ کما بارَکتَ علی ابراهیم و آل ابراهیم إنَّک حمیدٌ مجیدٌ» <ref>شیخ حرّ عاملی، وسائل الشیعة، ج۷، ص۱۹۶ - ۱۹۷.</ref>  
در صلوات، لزوما کیفیت خاصی معتبر نیست، بلکه صلوات با هر جمله‌ای که آن را دلالت کند، محقق می‌شود. مانند «اللّهم صلِّ علی محمدٍ و آل محمدٍ»، «اللّهم صلِّ علی محمدٍ و آله»، «صلّی اللّه‌ علیه و آله»، «صلوات اللّه‌ علیهم». همچنین در صلوات جایگزین کردن کلمات «اهل بیته» و یا «عترته» به جای «آل محمد» نیز جایز است. با این حال افضل در کیفیت صلوات، صلواتی است که در روایات آمده و به گونه‌های مختلف وارد شده است، مانند «صلوات اللّه‌ و صلوات ملائکتِهِ و انبیائِهِ و رُسُلِهِ و جمیع خلقهِ علی محمدٍ و آل محمدٍ و السّلام علیه و علیهم و رحمةُ اللّه‌ِ و بَرَکاتُهُ» و «اللّهم صلِّ علی محمدٍ و آل محمدٍ کما صلیّتَ علی ابراهیم و آل ابراهیم و بارِک علی محمدٍ و آل محمدٍ کما بارَکتَ علی ابراهیم و آل ابراهیم إنَّک حمیدٌ مجیدٌ» <ref> شیخ حرّ عاملی، وسائل الشیعة، ج۷، ص۱۹۶ - ۱۹۷.</ref>  


== تاریخچه صلوات نزد اهل سنت==
== تاریخچه صلوات نزد اهل سنت==
اهل سنت از دیر باز تا زمان حاضر از چهار گونه صلوات استفاده می‌کردند.( البته صلوات نوشتاری و گفتاری‌شان با صلواتی که در نماز آن را ادا می‌کنند تفاوت دارد.)  <ref>https://fa.wikishia.net/view/%D8%B5%D9%84%D9%88%D8%A7%D8%AA</ref>
اهل سنت از قدیم تا کنون از چهار نوع صلوات استفاده می‌کردند. (البته صلوات نوشتاری و گفتاری‌ اهل‌سنت با صلواتی که در نماز آن را ادا می‌کنند متفاوت است.)  <ref>https://fa.wikishia.net/view/%D8%B5%D9%84%D9%88%D8%A7%D8%AA</ref>
نزد اهل سنت صلواتی را که در تشهد نمازها می‌خوانند متضمن کلمه « علی آل محمد» است «اَللّهمَّ صَلِّ عَلی مُحمّدٍ و عَلی آلِ مُحَمّد» که حرف جرّ «علی» بر کلمه آل نیز آمده است. این نوع صلوات مطابق با روایتی است که از کعب بن عَجْرَة از اصحاب پیامبر(ص) و در منابع اهل سنت همچون صحیح بخاری و صحیح مسلم و از کعب بن عجره  نقل شده است. حنابله نیز عین همین تشهد را در نماز می‌خوانند.<ref>ابن قدامه عبد‌الله، المغنی، ج ۱ ص ۵۷۹.</ref> ولی سه مذهب دیگر اهل سنت و نیز مذهب زیدیه، کلمه «ابراهیم» را نیز قبل از «آل ابراهیم» اضافه می‌کنند.<ref>ابن نجیم الحنفی المصری زین الدین، البحر الرائق شرح کنز الدقائق، بیروت، نشر دارالمعرفه،بی تا، چاپ دوم، ج۱ص ۵۷۳ ،</ref> <ref>ابو البرکات، الشرح الکبیر، بیروت، نشر دار الفکر، ج ۱ ص ۲۵۱</ref> <ref>ابوبکر الکاسانی، بدائع الصنائع، بیروت نشر دار الکتاب، سال 1982 میلادی، چاپ دوم،  ج ۱ ص ۲۱۱</ref>نزد این جماعت صلواتی که در نوشته‌ها وگفته‌های‌شان به کار برده می شود فاقد کلمه «آل محمد(ص)» است و بعد از نام پیامبر (ص)می‌گویند: صلی الله علیه و سلم.صلوات سومی نیز در بین اهل سنت مخصوصا احناف، مرسوم است که آن را به شکل زمزمه می‌خوانند و آن صلواتی است که خطیب و سخنران از مردم می‌خواهد. دراین صلوات کلمه «ازواج و اصحاب پیامبر(ص)» نیز داخل است و معمولا به این صورت می‌خوانند: «اللهم صل و سلم علی سیدنا محمد و علی آله و ازواجه و صحبه کما صلیت علی ابراهیم و آل ابراهیم انّک حمید مجید». در برخی مناطق  پس از «آل محمد»، «اصحاب محمد را نیز اضافه کرده می‌گویند: «اللهم صل علی محمد و آل محمد و اصحاب محمد.» <ref>به نقل از  سایت حوزه</ref> نکته دیگر این که نزد اهل سنت رایج نیست که با شنیدن نام پیامبر(ص) صلوات بفرستند، مگر بعد از تلاوت و شنیدن آیه صلوات و یا درخواست از آنان برای فرستادن «درود شریف» در این صورت صلوات خواهند فرستاد. <ref>به نقل از سایت حوزه</ref>  
صلوات اهل سنت در تشهد نماز متضمن کلمه « علی آل محمد» است. «اَللّهمَّ صَلِّ عَلی مُحمّدٍ و عَلی آلِ مُحَمّد» که حرف جرّ «علی» بر کلمه آل نیز آمده است. این نوع صلوات مطابق با روایتی است که در منابع اهل سنت همچون [[صحیح بخاری]] و [[صحیح مسلم]] و از کعب بن عَجْرَة از اصحاب پیامبر(ص) نقل شده است. حنابله نیز عین همین تشهد را در نماز می‌خوانند.<ref>ابن قدامه عبد‌الله، المغنی، ج ۱ ص ۵۷۹.</ref> ولی سه مذهب دیگر اهل سنت و نیز مذهب [[زیدیه]] کلمه «ابراهیم» را قبل از «آل ابراهیم» اضافه می‌کنند..<ref>ابن نجیم الحنفی المصری زین الدین، البحر الرائق شرح کنز الدقائق، بیروت، نشر دارالمعرفه،بی تا، چاپ دوم، ج۱ص ۵۷۳ ،</ref> <ref>ابو البرکات، الشرح الکبیر، بیروت، نشر دار الفکر، ج1،  ص ۲۵۱</ref> <ref>ابوبکر الکاسانی، بدائع الصنائع، بیروت نشر دار الکتاب، سال 1982 میلادی، چاپ دوم،  ج ص ۲۱۱</ref>نزد اهل سنت، صلواتی که در نوشته‌ها وگفته‌های‌شان به کار برده می شود فاقد کلمه «آل محمد(ص)» است و بعد از نام پیامبر (ص)می‌گویند: صلی الله علیه و سلم. صلوات سومی نیز در بین اهل سنت مخصوصا احناف، مرسوم است که آن را به شکل زمزمه می‌خوانند و آن صلواتی است که خطیب و سخنران از مردم می‌خواهد. دراین صلوات کلمه «ازواج و اصحاب پیامبر(ص)» نیز داخل است و معمولا به این صورت می‌خوانند: «اللهم صل و سلم علی سیدنا محمد و علی آله و ازواجه و صحبه کما صلیت علی ابراهیم و آل ابراهیم انّک حمید مجید». در برخی مناطق  پس از «آل محمد»، «اصحاب محمد را نیز اضافه کرده می‌گویند: «اللهم صل علی محمد و آل محمد و اصحاب محمد.» <ref>به نقل از  سایت حوزه</ref> نکته دیگر این که نزد اهل سنت رایج نیست که با شنیدن نام پیامبر(ص) صلوات بفرستند، مگر بعد از تلاوت و شنیدن آیه صلوات و یا درخواست از آنان برای فرستادن «درود شریف» در این صورت، صلوات خواهند فرستاد. <ref>به نقل از سایت حوزه</ref>  


==فضیلت صلوات در احادیث==
==فضیلت صلوات در احادیث==
رسول اکرم (ص) فرمودند: «هر کسی صد بار بر محمد و آل محمد صلوات بفرستد، خداوند صد حاجت او را برآورده می‌‌کند.
رسول اکرم (ص) فرمودند: «هر کسی صد بار بر محمد و آل محمد صلوات بفرستد، خداوند صد حاجت او را برآورده می‌‌کند.
حضرت علی (ع) از پیامبر اکرم (ص) نقل می کند که فرمود: هیچ دعایی نیست مگر اینکه بین آن و آسمان حجابی است تا وقتى که صلوات بر پیامبر و آل او فرستاده شود، که وقتى چنین شد آن حجاب شکافته مى‌‏شود و دعا ورود می کند و اگر دعا کننده این کار را نکرد دعا بر می گردد. <ref>علامه مجلسی محمد باقر، بحار الانوار، ج۲۷، ص۲۵۸</ref>
حضرت علی (ع) از پیامبر اکرم (ص) نقل می کند که فرمود: هیچ دعایی نیست مگر اینکه بین آن و آسمان حجابی است تا وقتى که صلوات بر پیامبر و آل او فرستاده شود که وقتى چنین شد، آن حجاب شکافته مى‌‏شود و دعا وارد می‌شود و اگر دعا کننده این کار را نکند، دعا بر می‌گردد. <ref>علامه مجلسی محمد باقر، بحار الانوار، ج۲۷، ص۲۵۸</ref>
از امام باقر و یا امام صادق علیهماالسلام نقل شده است که: در روز قیامت از حیث قدر و منزلت و ارزش، سنگین تر و با ارزش‌تر از صلوات بر محمد و آل محمد نیست و این که اعمال یک شخصی در قیامت سنجیده می شود (اعمال سبک بوده) به طرف خود شخص مایل می شوند. پس حضرت پیامبر (ص) و آله صلوات آن شخص را (که صلوات فرستاده بوده) بر روی اعمال او در میزان می گذارد و به خاطر آن اعمال، اعمال او سنگین می شوند. <ref>شیخ کلینی، اصول کافی تهران نشر اسلامیه سال 1362 شمسی چاپ دوم جلد دوم ص 494</ref>  
از امام باقر و یا امام صادق علیهماالسلام نقل شده است که در روز قیامت از حیث قدر و منزلت و ارزش، سنگین‌تر و با ارزش‌تر از صلوات بر محمد و آل محمد نیست. اعمال اشخاص در قیامت سنجیده می‌شود در صورتی که عمل شخصی سبک و کم ارزش باشد، اما آن شخص در دنیا اهل صلوات بوده باشد، پیامبر(ص) صلوات آن شخص را روی ترازوی اعمالش قرار می‌دهد، تا اعمال آن شخص سنگین و با ارزش شود.در این زمان اعمال او سنگین و با ارزش می شود . <ref>شیخ کلینی محمد بن یعقوب، اصول کافی، تهران، نشر اسلامیه،  سال 1362 شمسی، چاپ دوم، جلد دوم، ص 494</ref>  
امام (ع) به اسحاق بن فرّوخ فرمود: ای اسحاق هر کسی ۱۰ مرتبه بر محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله صلوات بفرستد، خداوند و ملائکه اش بر آن شخص، صد مرتبه درود و رحمت می‌فرستند و هر کسی بر محمد و آل محمد ۱۰۰ مرتبه صلوات بفرستد، خداوند و ملائکه‌اش بر او هزار مرتبه صلوات می‌فرستند، آیا قول خدا را نشنیده‌ای که «هُوَ الَّذِی یصَلِّی عَلَیکمْ وَ مَلائِکتُهُ لِیخْرِجَکمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ وَ کانَ بِالْمُؤْمِنِینَ رَحِیماً؛ او (خدا) آن کسی است که او و ملائکه اش بر شما صلوات می‌فرستند تا شما را از ظلمت ها به نور بکشانند و بر مؤمنین خدا رحیم می‌باشد.
امام صادق (ع) به اسحاق بن فرّوخ فرمود: ای اسحاق هر کسی ۱۰ مرتبه بر محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله صلوات بفرستد، خداوند و ملائکه اش بر آن شخص، صد مرتبه درود و رحمت می‌فرستند و هر کسی بر محمد و آل محمد ۱۰۰ مرتبه صلوات بفرستد، خداوند و ملائکه‌اش بر او هزار مرتبه صلوات می‌فرستند، آیا قول خدا را نشنیده‌ای که «هُوَ الَّذِی یصَلِّی عَلَیکمْ وَ مَلائِکتُهُ لِیخْرِجَکمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ وَ کانَ بِالْمُؤْمِنِینَ رَحِیماً؛ او (خدا) آن کسی است که او و ملائکه اش بر شما صلوات می‌فرستند تا شما را از ظلمت ها به نور بکشانند و بر مؤمنین خدا رحیم می‌باشد.
<ref>شیخ کلینی، اصول کافی تهران نشر اسلامیه سال 1362 شمسی چاپ دوم جلد دوم ص 493</ref>
<ref>شیخ کلینی، اصول کافی تهران نشر اسلامیه سال 1362 شمسی چاپ دوم جلد دوم ص 493</ref>


confirmed
۵٬۹۰۷

ویرایش