انجيل: تفاوت میان نسخه‌ها

'''اِنْجیل'''(عربی شده واژهٔ یونانی εὐαγγέλιον «اِئوانگِلیون» euangelion، به معنای خبر خوش یا مژده) کتاب مقدس [[مسیحیان]] است. چهار کتاب اول عهد جدید که به ترتیب منسوب به مَتّی، مَرقُس، لوقا و یوحنّا است انجیل نامیده می‌شوند. مسیحیان انجیل را کتاب آسمانی [[حضرت عیسی(ع)]] نمی‌دانند بلکه معتقدند [[عیسی]] خود تجسم وحی و عین پیام الهی بود.  

در [[قرآن کریم]] و احادیث اسلامی انجیل نام کتاب [[حضرت مسیح]] است که از جانب [[خداوند]] به او [[وحی]] شده است امّا در کتاب‏های [[تاریخ ادیان]] و به ویژه نزد مسیحیان کتاب‏هایی که در سده‏‌های نخستین [[مسیحیت]] برای ثبت اقوال و اعمال حضرت مسیح نگارش یافتند انجیل نامیده می‏‌شود. نویسندگان انجیل‏‌ها در نگارش شرح زندگانی [[حضرت عیسی مسیح]] از مطالبی استفاده کرده‌‏اند که از طریق شاگردان او و شاهدان عینی وقایع در دسترس آنها قرار گرفته بود.

کتاب مقدس، عنوان مجموعه‌اى از نوشته‌هاى کوچک و بزرگ است که مسیحیان همه، و [[يهوديان|یهودیان]] بخشى از آن را کتاب آسمانى و الهى خود مى دانند. عنوان معروف این مجموعه در زبان انگلیسى و بیشتر زبان‌هاى اروپایى «بایبل»<ref> Bible.</ref> و یا کلمه‌هاى هم خانواده ى آن است که از کلمه ى یونانى «Biblia» به معناى «کتاب‌ها» گرفته شده است<ref>توماس ميشل، كلام مسيحى، ترجمه ى حسين توفيقى، ص 23 (به عهد عتيق نيز شهرت دارد).</ref>.

در زبان‌هاى فارسى و عربى عنوان «عهدین» نیز براى این کتاب به کار مى رود. عنوان مذکور به این اعتقاد مسیحیان اشاره دارد که خداوند دو عهد و پیمان با انسان بسته است: یکى «عهد قدیم»<ref>Old Testement. (O.T.)</ref> که در آن خداوند از انسان پیمان گرفته است که بر شریعت الهى گردن نهد; و دیگرى «عهد جدید»<ref>. New Testament (N. T.)</ref> که پیمان بر سر محبت خدا و عیسى مسیح است.

متناظر با این تقسیم، کتاب‌هاى مربوط به دوره ى اول را «عهد قدیم» و کتاب‌هاى مربوط به دوره ى دوم را «عهد جدید» مى خوانند و هر دو قسمت از نظر مسیحیان مقدس و معتبر است، لکن یهودیان معتقدند که خدا تنها یک پیمان با انسان بسته و آن همان پیمان «شریعت» است; و بر این اساس تنها بخش «عهد قدیم» را ـ که «عهد» مى نامند ـ قبول دارند<ref>ر.ك: عبدالرحيم سليمانى اردستانى، كتاب مقدس، ص 19 و 20. البته اصطلاح رايج براى عهد قديم در ميان يهوديان واژه ى «تنخ» است كه مخفف «تورات»، «نبيم»، «انبيا»، «كتوبيم» و «مكتوبات» است.</ref>.

این بخش از کتاب مقدس ـ که قریب سه چهارم کل کتاب مى شود ـ مشتمل بر 39 یا 46 کتاب است<ref>اين تفاوت ناشى از اختلاف بين دو نسخه است. خود يهوديان نسخه ى 39 كتابى را قبول دارند، اما مسيحيان، كاتوليك ها و ارتدوكس ها نسخه ى 46 كتابى، و پروتستانها نسخه ى 39 كتابى را پذيرفته اند.</ref>.

طبق نسخه ى 46 کتابى (یا نسخه ى سبعینه) که مورد پذیرش اکثر مسیحیان است، عهد قدیم به سه بخش تقسیم مى گردد:

*بخش اول: اسفار پنج گانه ى [[تورات]] و کتب تاریخى دیگر;

*بخش سوم: کتب انبیا و پیش گویى‌هاى آنها.

هرچند باور عمومى یهودیان و مسیحیان این است که تورات فعلى (اسفار پنج گانه) نوشته و یا کتاب آسمانى [[حضرت موسى(ع)]] است، اما کسانى در گذشته و حال انتساب تورات موجود به حضرت موسى(ع) را قاطعانه رد کرده و به اثبات این نظریه پرداخته اند که تورات موجود در قرون پس از آن حضرت نوشته شده است<ref>از جمله اين افراد «باروخ اسپينوزا» (1632 ـ 1677 م) دانشمند هلندى و دكتر الكسندر كيوس از دانشمندان مسيحى است. ر.ك: حسين توفيقى، آشنايى با اديان بزرگ، ص 82; باروخ اسپينوزا، مصنف واقعى اسفار پنجگانه، ترجمه ى عليرضا آل بويه، مجله ى هفت آسمان، ش 1، ص 89; رحمة الله هندى، اظهار الحق، ص 63.</ref>.

بیش تر کتاب‌هاى عهد عتیق در اصل به زبان عبرى و اندکى از آن به زبان کلدانى (از زبان‌هاى سامى هم خانواده با عربى) بوده اند که به یونانى ترجمه شده اند.

بخش دوم کتاب مقدس، [[عهد جديد|عهد جدید]] است که تنها مسیحیان آن را قبول دارند. عهد جدید به زبان یونانى نوشته شده است، در حالى که حضرت عیسى(ع) و [[حواريون|حواریون]] او به زبان آرامى (لهجه‌اى از زبان عبرى) سخن مى گفتند. علت این امر آن است که با کشورگشایى [[اسكندر مقدونی|اسکندر مقدونی]] و ایجاد یک امپراطورى بزرگ، زبان یونانى در بسیارى از مناطق تبلیغ شد، به گونه‌اى که بسیارى از مردم با این زبان آشنایى یافتند. هنگامى که رسولان مسیحى براى مردم منطقه ى دریاى مدیترانه و اطراف آن سخن مى گفتند یا مى نوشتند، طبیعى بود که از زبان مشترک (یونانى) استفاده کنند<ref>عبدالرحيم سليمانى اردستانى، كتاب مقدس، ص 33.</ref>.

=تقسیم بندى عهد جدید=

[[عهد جديد|عهد جدید]] به طور کلى به 4 بخش تقسیم مى شود:

'''زندگى‌نامه و سخنان حضرت عیسى(ع):'''  

این بخش مشتمل بر 4 انجیل<ref>انجيل در لغت يونانى به معناى «مژده» است.</ref> است که گفته مى شود «متى»، «مرقس»، «لوقا» و «یوحنا» آنها را نوشته اند.

سه انجیل نخست سبکى یکسان دارند و مطالب مندرج در آنها هماهنگ اند و با فرهنگ یهودى اختلاف چندانى ندارند; اما انجیل چهارم (یوحنا) از نظر مطالب با اناجیل دیگر متفاوت است و با فرهنگ یهودى سازگارى ندارد و در آن الوهیت حضرت عیسى مطرح شده است. سه انجیل اول را اناجیل هم نوا یا هم دید<ref>Synoptic.</ref> مى نامند.

غالب محققان بر آن اند که این سه انجیل بعد از حضرت عیسى و حدوداً بین سال‌هاى 65 ـ 70 م، یعنى بیش از سى سال پس از حیات زمینى حضرت عیسى(ع) نوشته شده اند و برخى از پژوهشگران کتاب مقدس معتقدند که انجیل متى و لوقا از روى انجیل مرقس نوشته شده اند<ref>ر.ك: عبدالرحيم سليمانى اردستانى، كتاب مقدس، ص 35.</ref>.

'''تبلیغات و مسافرت‌هاى تبلیغى مبلغان مسیحى:'''  

در این بخش کتاب «اعمال رسولان» وجود دارد که اقدامات حواریون و دیگر مسیحیان، مخصوصاً «پولس» رابیان مى کند.

رسولان نامه‌هایى به شهرها و افراد گوناگون نگاشته اند که 21 عدد از آنها در مجموعه ى عهد جدید آورده شده اند. سیزده یا چهارده<ref>در انتساب يكى از نامه ها به پولس ترديد وجود دارد.</ref> نامه از «پولس»، سه نامه از «یوحنا»، دو نامه از «پطرس»، و یک نامه از «یعقوب» و «یهودا» وجود دارد.

این نامه‌ها حاوى مطالبى ارشادى و احیاناً اعتقادى است.

در این بخش تنها کتاب «مکاشفه ى یوحنا» قرار دارد که کتاب سرّى و رمزى است و حوادث آینده را پیش گویى مى کند.

چهار انجیل ابتداى عهد جدید، در واقع چهار زندگى نامه از حضرت عیسى(ع) هستند که به دست چهار نفر نوشته شده اند.

قدیمى ترین و مختصرترین آنهاست که معمولا آنها را به یوحناى مرقس، دوست و هم دم و مترجم پطرس، که احیاناً هم سفر پولس نیز بوده است، نسبت مى دهند<ref>مريل سى تنى، معرفى عهد جديد، ترجمه ى طاطه وس ميكائيليان، ج 1، ص 173.</ref>. نوشته‌هاى او مطالبى است که از پطرس آموخته و ثبت کرده است<ref>همان.</ref>. این انجیل بسیار کوتاه، واقع بینانه، روشن و پرقدرت است; مانند آلبومى که مختص عکس‌هاى شخصِ به خصوصى باشد، یک رشته تصاویر مهم از عیسى ارائه مى دهد... مرقس توانسته شخصیت واعمال مسیح را با این تصاویر به خوبى نشان دهد<ref>همان، ص 176.</ref>.

'''انجیل متى:'''

در ترتیب کنونى عهد جدید، نخستین انجیل و مفصلّ ترین آنهاست. اعتقاد سنتّى مسیحى این بود که این انجیل قدیمى ترین اناجیل و به دست «متاى خوازى» نوشته شده است، اما با نقّادى‌هاى عصر جدید، عقاید فوق اعتبار خود را از دست داده است<ref>عبدالرحيم سليمانى اردستانى، كتاب مقدس، ص 214 ـ 215.</ref>.

کتاب اعمال رسولان، منسوب به لوقاى طبیب، یار و همراه پولس است، که احتمالا در انطاکیه با تبلیغ پولس ایمان آورده و با او دوست و هم نشین شده بود<ref>مريل سى تنى، معرفى عهد جديد، ج 1ظ، ص 191.</ref>.

بسیارى از انجیل شناسان معتقدند که انجیل متى و انجیل لوقا در نگارش از انجیل مرقس استفاده کرده اند و در بسیارى از مشترکات دیگرشان از یک منبع شفاهى بهره برده اند<ref>Cross, F, Th Oxford Dictionary of Christian Church (ODC), London, Oxford University Press, P 853.به نقل از: عبدالرحيم سليمانى اردستانى، كتاب مقدس، ص 205.</ref>.

با سه انجیل دیگر ـ که اناجیل هم نوا خوانده مى شوند ـ بسیار متفاوت است و علاوه بر این که تنها انجیلى است که الهیات عیسى خدایى را ترویج مى کند، از نظر سبک نگارش و ترکیب مطالب با سه انجیل دیگر تفاوت بسیار دارد، به گونه‌اى که مسیحِ اناجیل هم نوا را «مسیح تاریخ» و مسیح این انجیل را «مسیح ایمان» خوانده اند<ref>همان، ص 260.</ref>.

تاریخ نگارش انجیل یوحنّا احتمالاً بین سال‌هاى 90 ـ 115 م است، و از نظر تاریخى آخرین اناجیل است<ref>فهيم عزيز، المدخل الى العهد الجديد، ص 561.</ref>.

اعتقاد غالب سنتى در کلیساى مسیحى این بود که این انجیل توسط یوحنّا، پسر زبدى، که از خردسالى در زمره ى حواریون بود، نوشته شده است، اما اعتقاد مزبور در قرن نوزدهم زیر سؤال رفت و کوشش‌هاى بسیار براى شناسایى نویسنده ى این انجیل به جایى نرسید.

یک [[كشيش|کشیش]] مسیحى در پاسخ به این سؤال که «چه کسى انجیل یوحنّا را نوشته است؟» مى نویسد:

سؤال مشکلى است و پاسخ به آن بررسى و تحقیق گسترده‌اى را مى طلبد و غالباً به این عبارت ختم مى شود که غیر از خداى یگانه کسى نمى داند که  

چه کسى این انجیل را نوشته است<ref> همان، ص 546.</ref>.

نویسنده ى انجیل یوحنّا علاوه بر این که اناجیل قبلى و رساله‌هاى پولس را در اختیار داشته و از آنها در تدوین انجیلش استفاده کرده، داراى مشرب فلسفى هم بوده و کتابش مشحون از مایه‌هاى فلسفى [[يونان|یونان]] است.

=رساله‌هاى پولس=

پولس نخستین نویسنده ى عهد جدید به شمار مى رود. رساله‌هاى او مشتمل بر 13 یا 14 نامه است که براى افراد خاص یا اشخاص مختلف و شهرهاى گوناگون فرستاده و در آنها نوعاً به بیان بحث‌هاى عقیدتى و دفاع از نظام الهیاتى خود، که عمدتاً عیسى خدایى و نفى شریعت است، مى پردازد.

امروزه محققان مسلم مى دانند که نخستین نوشته‌هاى عهد جدید، رساله‌هاى پولس است; زیرا وى در بین سال‌هاى 35 ـ 40 م تغییر کیش داد و در سال 64 م به قتل رسید و هیچ انجیلى قبل از سال 65 م نوشته نشده است<ref>ر.ك: مريل سى تنى، معرفى عهد جديد، ترجمه ى طا ط. ميكائيليان، ج 1، ص 138 ـ 139; عبدالرحيم سليمانى اردستانى، كتاب مقدس، ص 235 ـ 236; و توماس ميشل، كلام مسيحى، ص 54.</ref>.

بنابراین مى توان گفت که رساله‌هاى پولس حداقل 20 سال قبل از اولین انجیل در کلیساها وجود داشته و از آنها استفاده مى شده و پایه ى نظام عقیدتى [[مسيحيت|مسیحیت]] قرار گرفته و سپس تاریخ زندگى حضرت عیسى(ع)نگاشته شده است. تأثیر الهیات عیسى خدایى پولس بر اناجیل هم نوا مشهود نیست; اما انجیل یوحنّا که سال‌ها پس از سه انجیل دیگر در اواخر قرن اول یا ابتداى قرن دوم میلادى نوشته شده کاملا متأثر از الهیات پولسى است. این نکته به ما مى فهماند که در پایان قرن اول اندیشه‌هاى شرک آلود پولس کاملا در جامعه ى مسیحى و در کلیسا جا افتاده و بر نگارش مطالب کتاب مقدس تأثیر گذارده است.

بر اساس دیدگاه مسیحى، حضرت عیسى(ع) کتاب آسمانى نداشت، بلکه او خود تجسّم وحى الهى و عین پیام خدا بود، و انجیل‌ها و سایر کتب عهد جدید، نوشته ى حضرت عیسى یا املاى او به شاگردانش نیست، بلکه حواریون و قدیسان و مسیحیان نخستین بعد از حضرت عیسى به تدریج آن را تحریر کرده اند.

ادعاى مسیحیان این است که این نوشته‌ها حاصل الهامات و هدایت ویژه ى روح القدس و نتیجه ى توافق و اجماع مسیحیان صدر اول در پذیرش 27 کتاب موجود عهد جدید است:

خدا در 30 سال سرنوشت سازى (30 ـ 60 م.) که انجیل مکتوب وجود نداشت، و سخنان و کارهاى عیسى به طور شفاهى نقل مى شد آن جامعه را هدایت کرد. این روح القدس بود که از طریق الهام، نویسندگان انجیل‌ها را براى نوشتن این کتب و ثبت برگزیده ى سخنان و کارهاى بسیار زیاد عیسى، رهنمون شد... و سرانجام جامعه ى مسیحیان نخستین با راهنمایى روح القدس از میان نوشته‌هاى مسیحى بى شمار، به 27 کتاب، که انجیل‌هاى چهار گانه نیز جزء آنهاست، اقرار کرد;... این توافق در باب کتاب‌هاى مقدس از طریق نوعى اجماع حاصل شد. این اجماع خیلى زود به دست آمد و فهرست نخستین کتاب‌هاى مقدس، بین سال‌هاى 150 ـ 200 میلادى تهیه شد و پس از چند قرن کلیسا به طور رسمى روشن ساخت که چه کتاب‌هایى را باید مقدس شمرد<ref>كلام مسيحى، ص 41 ـ 51.</ref>.

[[رده:کتاب مقدس]]

[[رده:کتاب‌های پیامیران]]

[[رده:متون مسیحیت]]

[[رده:اصطلاحات مسیحی]]