فاطمیان: تفاوت میان نسخه‌ها

«فرمان‏روایان فاطمى ابتدا در افریقیه حکومت داشتند و مرکز حکومت آنان مهدیه بود. این فرمان‏روایان شیعى خود را از فرزندان حسین (ع) فرزند فاطمه (ع) می‌دانستند، اما تاریخ نویسان که طرفدار بنى‌عباس بودند، صحّت نسب آنان را تکذیب مى‌‏کردند، ولى ما احتمال قوى مى‏‌دهیم که نسب آنان صحیح باشد و تردید و تکذیب عدّه‌‏اى از تاریخ نویسان، در نتیجه‏ هواخواهى عباسیان بوده است».<ref>جرجى زیدان، تاریخ تمدن اسلامى، ص ٨٤٦</ref>

معروف است که طبق یک سند رسمى فاطمى، خط خلفاى فاطمى از طریق یک سلسله ائمه‏ مستوره به محمد بن اسماعیل بر مى‏‌گردد، لیکن وجود چندین گزارش متناقض در این زمینه‏، مسئله را آشفته ساخته است. مخالفان خلفاى فاطمى، ذرّیه‏ آنها را از محمد بن اسماعیل ندانسته‌‏اند، بلکه تأسیس آیین اسماعیلى را به عبداللّه‏ بن میمون قدّاح نسبت داده‌‏اند، و ائمه‏ مستوره و نیز فاطمیان را اعقاب دروغین على (ع) دانسته‏‌اند. این نظریه را مى‌‏توان جعل کینه‏‌توزانه‏‌اى به حساب آورد. البته با این تصور که در کنار فرقه‌‏هاى مختلف نهضت اسماعیلى، نبایستى آیین اجداد قدّاحى‏‌ها را نیز فراموش کرد؛ از این رو با سنجش و ارزیابى این شواهد گوناگون، نمى‏‌توان به واقعیت واحدى رسید، چون اسناد و مدارک قانع کننده‌‏اى در دسترس نیست.<ref>نهضت قرامطه، ص ٢٨ و ٢٩، مقاله‏ «قرامطه و اسماعیلیان» از استرن</ref>