۸۷٬۸۱۰
ویرایش
اسلام در روسیه: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'در این باره' به 'در‌این‌باره') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
<br> | <br> | ||
=ورود تمدن غرب به روسیه= | =ورود تمدن غرب به روسیه= | ||
پطر کبیر در سال ۱۶۸۲ درهای روسیه را به روی غرب می‌گشاید و مشوق تمدن غرب به‌خصوص فرانسه و آلمان می‌گردد. دانشجویان روسیه به غرب فرستاده می‌شوند. از استادان خارجی به روسیه دعوت می‌گردد. سیاست غرب‌سازی تا زمان ایکاترینای کبیر ادامه می‌یابد. در عهد ایکاترینا «۱۷۶۲- ۱۷۹۶» به مسلمانان رسما اجازه داده می‌شود مراسم و فرایض دینی خود را انجام دهند. قرآن برای اولین بار در سال ۱۸۰۱ میلادی در [[قازان]] مرکز [[تاتارستان]] چاپ و پخش می‌گردد. | پطر کبیر در سال ۱۶۸۲ درهای روسیه را به روی غرب می‌گشاید و مشوق تمدن غرب به‌خصوص فرانسه و آلمان می‌گردد. دانشجویان روسیه به غرب فرستاده می‌شوند. از استادان خارجی به روسیه دعوت می‌گردد. سیاست غرب‌سازی تا زمان ایکاترینای کبیر ادامه می‌یابد. در عهد ایکاترینا «۱۷۶۲- ۱۷۹۶» به مسلمانان رسما اجازه داده می‌شود مراسم و فرایض دینی خود را انجام دهند. قرآن برای اولین بار در سال ۱۸۰۱ میلادی در [[قازان]] مرکز [[تاتارستان]] چاپ و پخش می‌گردد. | ||
=سقوط تزارها= | =سقوط تزارها= | ||
| خط ۱۱: | خط ۱۰: | ||
<br> | <br> | ||
=کاهش مساجد در روسیه= | =کاهش مساجد در روسیه= | ||
در سال ۱۹۲۷ سی هزار مسجد در شوروی به ۴۱۶ مسجد کاهش می‌یابد و الحادپرستی جزو مضامین درسی در مدارس و نهادهای علمی می‌گردد، اما با وجود ممانعت، مسلمانان مخفیانه فرایض دینی خود را انجام میدادند. بعد از سقوط شوروی و زوال کمونیسم، آزادی ادیان مختلف رسما اعلام گردید. در روسیه که بیشتر از ۱۱۰ قوم و نژاد مختلف به سر می‌برند، ادیان مسیحی، اسلام، کلیمی و بودایی از ادیان رسمی محسوب می‌گردند. | در سال ۱۹۲۷ سی هزار مسجد در شوروی به ۴۱۶ مسجد کاهش می‌یابد و الحادپرستی جزو مضامین درسی در مدارس و نهادهای علمی می‌گردد، اما با وجود ممانعت، مسلمانان مخفیانه فرایض دینی خود را انجام میدادند. بعد از سقوط شوروی و زوال کمونیسم، آزادی ادیان مختلف رسما اعلام گردید. در روسیه که بیشتر از ۱۱۰ قوم و نژاد مختلف به سر می‌برند، ادیان مسیحی، اسلام، کلیمی و بودایی از ادیان رسمی محسوب می‌گردند. | ||
<br> | <br> | ||
=جمعیت مسلمانان و اقوام آنها= | =جمعیت مسلمانان و اقوام آنها= | ||
سرشماری سال 2002 میلادی، نشان می‌داد حدود چهارده و نیم میلیون مسلمان قومی در روسیه زندگی میکنند. اما در سال 2015 میلادی شمار آنان بیش از شانزده میلیون است. اگر کارگران مهاجر اهل آسیای مرکزی و جمهوری آذربایجان را هم بیفزاییم رقم نهایی به بیست میلیون خواهد رسید. بیست میلیون همان عددی است که روحانیون مسلمان و سیاستمداران روس از جمله پوتین معمولاً به آن استناد میکنند. | |||
سرشماری سال 2002 میلادی، نشان | |||
<br> | <br> | ||
دین اسلام بعد از مسیحیت بزرگترین دین در روسیه است. مسلمانان روسیه متشکل از چهل قومیت‌اند که مهم‌ترین آنها مسلمانان جمهوری‌های [[تاتارستان]]، [[باشقیرستان]]، [[چچن]]، [[انگوش]]، [[کاباردینا]] و [[داغستان]] می‌باشند. تاتارها بزرگترین جمعیت مسلمان روسیه را تشکیل می‌دهند. در روسیه معاصر بخصوص در سال‌های ۱۹۹۰ مردم روسیه و تمام پیروان ادیان آسمانی که تازه از زیر یوغ الحاد آزاد شده بودند با علاقمندی زایدالوصف، از احیای وقایع تاریخی، علمی و فرهنگی خود استقبال نمودند. تاتارها احیای مجدد مسجد عظیم و زیبای گلشریف را در سال ۲۰۰۵ میلادی در کنار«کریملین قازان» که کاخ محل ریاست جمهوری است به‌گونه پیروزی معنویت بر جهالت جشن گرفتند. | دین اسلام بعد از مسیحیت بزرگترین دین در روسیه است. مسلمانان روسیه متشکل از چهل قومیت‌اند که مهم‌ترین آنها مسلمانان جمهوری‌های [[تاتارستان]]، [[باشقیرستان]]، [[چچن]]، [[انگوش]]، [[کاباردینا]] و [[داغستان]] می‌باشند. تاتارها بزرگترین جمعیت مسلمان روسیه را تشکیل می‌دهند. در روسیه معاصر بخصوص در سال‌های ۱۹۹۰ مردم روسیه و تمام پیروان ادیان آسمانی که تازه از زیر یوغ الحاد آزاد شده بودند با علاقمندی زایدالوصف، از احیای وقایع تاریخی، علمی و فرهنگی خود استقبال نمودند. تاتارها احیای مجدد مسجد عظیم و زیبای گلشریف را در سال ۲۰۰۵ میلادی در کنار«کریملین قازان» که کاخ محل ریاست جمهوری است به‌گونه پیروزی معنویت بر جهالت جشن گرفتند. | ||
| خط ۲۳: | خط ۲۰: | ||
<br> | <br> | ||
=دین در قانون اساسی روسیه= | =دین در قانون اساسی روسیه= | ||
در قانون اساسی روسیه، دین از دولت تفکیک گردیده، اما هر نوع تفرقه‌افکنی‌های مذهبی، قومی و زبانی و هر نوع تبلیغ‌های مغرضانه به نام آزادی مطبوعات به مقدسات اسلامی ممنوع است. دولت از عمق فلسفه انسان‌دوستانه ادیان و مذاهب رسمی چون مهم‌ترین عامل وحدت ملی حمایت می‌نماید. | در قانون اساسی روسیه، دین از دولت تفکیک گردیده، اما هر نوع تفرقه‌افکنی‌های مذهبی، قومی و زبانی و هر نوع تبلیغ‌های مغرضانه به نام آزادی مطبوعات به مقدسات اسلامی ممنوع است. دولت از عمق فلسفه انسان‌دوستانه ادیان و مذاهب رسمی چون مهم‌ترین عامل وحدت ملی حمایت می‌نماید. | ||
[[ولادیمیر پوتین]] درباره مسلمانان روسیه گفته که مسلمانان روسیه مهاجر نیستند. آنان شهروندان روسیه هستند و وطن دیگری ندارند. | [[ولادیمیر پوتین]] درباره مسلمانان روسیه گفته که مسلمانان روسیه مهاجر نیستند. آنان شهروندان روسیه هستند و وطن دیگری ندارند. | ||
<br> | <br> | ||
=مساجد بعد از فروپاشی شوروی= | =مساجد بعد از فروپاشی شوروی= | ||
بعد از فروپاشی شوروی هفت‌هزار مسجد به تازگی در روسیه بنا گردیده است و تعداد مساجد در شهرهای بزرگ در حد کفایت نیست. برای اینکه مسلمانان در اجرای فرایض دینی خود دچار مشکل نگردند، در آینده تاسیس مساجد جدید توسعه خواهد یافت. | بعد از فروپاشی شوروی هفت‌هزار مسجد به تازگی در روسیه بنا گردیده است و تعداد مساجد در شهرهای بزرگ در حد کفایت نیست. برای اینکه مسلمانان در اجرای فرایض دینی خود دچار مشکل نگردند، در آینده تاسیس مساجد جدید توسعه خواهد یافت. | ||
<br> | <br> | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۱: | ||
<br> | <br> | ||
=آغاز تاریخ تشیع در کشور روسیه= | =آغاز تاریخ تشیع در کشور روسیه= | ||
پس از معاهدات "گلستان" و" ترکمنچای" که بین ایران و روسیه بسته شد، تقریبا 17 شهر اساسی ایران که اکثر اهالی آن را شیعیان تشکیل می دادند، تحت تسلط روسیه قرار گرفتند. از این دوره که اولین جمعیت شیعه تحت حاکمیت روسیه قرار می‌گیرند تاریخ شیعیان در حکومت روس آغاز می‌شود. البته پیش از آن هم اگر در محدوده مرزهای روس مسلمانانی وجود داشته اند، بسیار محدود بوده و در منابع تاریخی خبر قابل توجهی در‌این‌باره وجود ندارد و یا شاید اصلا هیچ حضوری نداشته اند. | |||
پس از معاهدات "گلستان" و" ترکمنچای" که بین ایران و روسیه بسته شد، تقریبا 17 شهر اساسی ایران که اکثر اهالی آن را شیعیان تشکیل می دادند، تحت تسلط روسیه قرار گرفتند. از این دوره که اولین جمعیت شیعه تحت حاکمیت روسیه قرار | |||
از این دوره به بعد دوره‌های تاریخ حضور شیعه در اراضی تحت حاکمیت روس را به چند دوره می‌توان تقسیم کرد: | از این دوره به بعد دوره‌های تاریخ حضور شیعه در اراضی تحت حاکمیت روس را به چند دوره می‌توان تقسیم کرد: | ||
===از ابتدا تا انقلاب اکتبر1917 میلادی=== | ===از ابتدا تا انقلاب اکتبر1917 میلادی=== | ||
| خط ۴۳: | خط ۳۷: | ||
===از انقلاب اکتبر تا فروپاشی شوروی=== | ===از انقلاب اکتبر تا فروپاشی شوروی=== | ||
در دوره پس از انقلاب اکتبر که اتحاد جماهیر شوروی ایجاد شد شیعیان نیز مرحله جدیدی از حضور خود تحت حاکمیت روسها را آغاز کردند. این مرحله با چند ویژگی از دوره پیش از خود متمایز می شد. در دوره پیش از این شیعیان مهاجرت بسیار محدودی را به مراکز حکومت که در اراضی دور دست قرار داشت، انجام میدادند؛ اما در این دوره شیعیان برای کارهای مختلف مانند اشتغال، تحصیل و فعالیت به مراکز حکومت و نیز سایر سرزمینهای دور دست مهاجرت کردند و در اثر همین مهاجرتها میان جمعیت شیعی و مسیحی تبادلات و رفت‌و آمد اتفاق افتاد. از بزرگترین مهاجرتهای تاریخی شیعیان در دهه 1930 اتفاق افتاد که سبب آن کشتارها و سرکوبهای گستردهای بود که در نواحی شیعهنشین به وقوع پیوست. | در دوره پس از انقلاب اکتبر که اتحاد جماهیر شوروی ایجاد شد شیعیان نیز مرحله جدیدی از حضور خود تحت حاکمیت روسها را آغاز کردند. این مرحله با چند ویژگی از دوره پیش از خود متمایز می شد. در دوره پیش از این شیعیان مهاجرت بسیار محدودی را به مراکز حکومت که در اراضی دور دست قرار داشت، انجام میدادند؛ اما در این دوره شیعیان برای کارهای مختلف مانند اشتغال، تحصیل و فعالیت به مراکز حکومت و نیز سایر سرزمینهای دور دست مهاجرت کردند و در اثر همین مهاجرتها میان جمعیت شیعی و مسیحی تبادلات و رفت‌و آمد اتفاق افتاد. از بزرگترین مهاجرتهای تاریخی شیعیان در دهه 1930 اتفاق افتاد که سبب آن کشتارها و سرکوبهای گستردهای بود که در نواحی شیعهنشین به وقوع پیوست. | ||
در این تاریخ تعداد قابل توجهی از شیعیان به سیبری و قزاقستان (که بومیان آن را اهل سنت تشکیل میدادند) تبعید شدند؛ الان هم در این مناطق ساکنان شیعه وجود دارند و تاریخ حضورشان به این دوره می‌رسد. در اواخر این دوره تاریخی، یعنی در سال‌های 1979 تا 1991، | در این تاریخ تعداد قابل توجهی از شیعیان به سیبری و قزاقستان (که بومیان آن را اهل سنت تشکیل میدادند) تبعید شدند؛ الان هم در این مناطق ساکنان شیعه وجود دارند و تاریخ حضورشان به این دوره می‌رسد. در اواخر این دوره تاریخی، یعنی در سال‌های 1979 تا 1991، بعد از وقوع انقلاب اسلامی در ایران در مناطق شیعه نشین جماهیر شوروی یک بیداری و تحرک درونی ایجاد شد. با توجه به این بیداری که حکومت نیز از این موضوع بی خبر نبود، کمیتهای اختصاصی برای نظارت بر شیعیان در حاکمیت ایجاد شد. یعنی در این سال‌ها نظارت‌ها و فشارها بر روی شیعیان با استفاده از این کمیته افزایش یافت. اما به هر حال روند بازگشت به اصول هویتی خود در میان شیعیان آغاز شده بود و این فرآیند تا فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی ادامه یافت. | ||
این کمیته در اراضی جمهوری آذربایجان فعالیت داشت و در سایر نقاط تقریبا اقدام قابل توجهی وجود نداشت. هم‌مرزی با ایران و نزدیکی‌های فرهنگی و تاریخی شیعیان این مناطق با ایران سبب شده بود که این روند خودیابی هویتی شیعیان که با حضور گسترده در مراسم دینی، جلوه گر می‌شد، قدرت یابد و تقریبا به مرحله غیر قابل پیشگیری برسد. | این کمیته در اراضی جمهوری آذربایجان فعالیت داشت و در سایر نقاط تقریبا اقدام قابل توجهی وجود نداشت. هم‌مرزی با ایران و نزدیکی‌های فرهنگی و تاریخی شیعیان این مناطق با ایران سبب شده بود که این روند خودیابی هویتی شیعیان که با حضور گسترده در مراسم دینی، جلوه گر می‌شد، قدرت یابد و تقریبا به مرحله غیر قابل پیشگیری برسد. | ||
<br> | <br> | ||
===از فروپاشی تا امروز=== | ===از فروپاشی تا امروز=== | ||
لایه‌های درونی جامعه روسیه، اما آن گونه که نظریه پردازان حزب کمونیست میپنداشتند، نبود. رسوخ عمیق باورهای مذهبی در جامعه ای با ویژگی‌های خاص روسیه و مهمتر از آن پیوند وثیق و بنیادین عناصر مذهبی با مبانی هویتی روسها، نقش و جایگاهی خاص را برای مذهب در روسیه پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی تعریف کرد. | |||
<br> | <br> | ||
فروپاشی شوروی و فضای بازی که پس از این حادثه به وجود آمد، شرایط مناسبی برای فعالیتهای مذهبی و تبلیغات در میان مسلمانان ایجاد کرد. اما با این وجود، در میان شیعیان ساکن در اراضی روسیه که عموما آذری‌الاصل بودند حتی پس از فروپاشی شوروی نیز وضعیت دوری از معارف دینی، اعتقادات و اعمال اسلامی هم چنان وجود داشت.اما با بازگشت طلابی که با فروپاشی شوروی به ایران آمده تحصیلات دینی کسب کرده بودند به روسیه، جو دینی، اعمال و اعتقادات اسلامی در میان شیعیان روسیه نیز رشد پیدا کرد. | فروپاشی شوروی و فضای بازی که پس از این حادثه به وجود آمد، شرایط مناسبی برای فعالیتهای مذهبی و تبلیغات در میان مسلمانان ایجاد کرد. اما با این وجود، در میان شیعیان ساکن در اراضی روسیه که عموما آذری‌الاصل بودند حتی پس از فروپاشی شوروی نیز وضعیت دوری از معارف دینی، اعتقادات و اعمال اسلامی هم چنان وجود داشت.اما با بازگشت طلابی که با فروپاشی شوروی به ایران آمده تحصیلات دینی کسب کرده بودند به روسیه، جو دینی، اعمال و اعتقادات اسلامی در میان شیعیان روسیه نیز رشد پیدا کرد. | ||
<br> | <br> | ||
به طور کلی در اراضی روسیه | به طور کلی در اراضی روسیه حدود 30 میلیون مسلمان ساکن زندگی میکنند که از این تعداد شیعیان تعداد کمی در حدود 3 میلیون نفر را شامل می‌شوند. این تعداد افراد نیز بیشتر افراد مهاجری هستند که از جمهوری آذربایجان به شهرهای بزرگی مانند "مسکو"، "سن پترزبورگ" و منطقه" سیبری" مهاجرت کرده‌اند. عموما در اکثر شهرهای روسیه آذربایجانیها ساکن هستند. | ||
[[رده: اسلام]] | |||
[[رده: روسیه]] | [[رده: روسیه]] | ||