۲۲٬۰۶۹
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۱۲: | خط ۱۱۲: | ||
*'''ابن الشیخ بَلوِى مالکی''' در کتاب ''الف باء''، غدیریه امام علی(ع) را روایت کرده و در جلد اول، صفحه 439 مینویسد: «اما علی(ع) جایگاهش بلند و شرفش عالی است. او نخستین کسى است که [[اسلام]] را پذیرفت و همسر [[فاطمه]] :دختر پیغمبر است؛ و هنگامیکه بعضى از دشمنانش بر او فخر فروختند، با سرایش ابیاتى، مفاخر خود را بیان کرد و به حمزه، عموى خود، و جعفر، برادرش، افتخار نمود و سرود: محمدٌ النبی اخِى و صِنْوِى...». ابن الشیخ پس از ذکر بیتی که به موضوع ولایت و داستان غدیر اشاره دارد: «فاوْجَبَ لِی وِلایَتَه عَلَیکُم * رَسُولُ اللهِ یَومَ غَدِیرِ خُم»، میگوید: مراد از این شعر، سخن پیامبر است که فرمود: «مَن کُنتُ مَولاه فعَلى مَولاه، اللهم والِ مَن وَالاه و عَادِ مَن عَاداه»<ref>همان؛ ج2، ص27.</ref><br>. | *'''ابن الشیخ بَلوِى مالکی''' در کتاب ''الف باء''، غدیریه امام علی(ع) را روایت کرده و در جلد اول، صفحه 439 مینویسد: «اما علی(ع) جایگاهش بلند و شرفش عالی است. او نخستین کسى است که [[اسلام]] را پذیرفت و همسر [[فاطمه]] :دختر پیغمبر است؛ و هنگامیکه بعضى از دشمنانش بر او فخر فروختند، با سرایش ابیاتى، مفاخر خود را بیان کرد و به حمزه، عموى خود، و جعفر، برادرش، افتخار نمود و سرود: محمدٌ النبی اخِى و صِنْوِى...». ابن الشیخ پس از ذکر بیتی که به موضوع ولایت و داستان غدیر اشاره دارد: «فاوْجَبَ لِی وِلایَتَه عَلَیکُم * رَسُولُ اللهِ یَومَ غَدِیرِ خُم»، میگوید: مراد از این شعر، سخن پیامبر است که فرمود: «مَن کُنتُ مَولاه فعَلى مَولاه، اللهم والِ مَن وَالاه و عَادِ مَن عَاداه»<ref>همان؛ ج2، ص27.</ref><br>. | ||
*'''یاقوت حموی''' که بر امیرمؤمنان علی(ع) سخت متعصب بوده، در ''مُعجَم الادَباء''، ج 18، ص84، حدیث غدیر خم را آورده است | *'''یاقوت حموی''' که بر امیرمؤمنان علی(ع) سخت متعصب بوده، در ''مُعجَم الادَباء''، ج 18، ص84، حدیث غدیر خم را آورده است<ref>ر.ک: همان، ص6.</ref>.<br> | ||
===ج. سکوت مطلق یا انکار صریح=== | ===ج. سکوت مطلق یا انکار صریح=== | ||
خط ۱۲۸: | خط ۱۲۸: | ||
*'''خلیفه بن خَیاط''' در تاریخ خود که به تاریخ خلیفه بن خیاط مشهور است، با آنکه در ذکر وقایع سال دهم هجرت، به [[حجة الوداع]] اشاره کرده و از ماموریت خالدبن ولید در نجران یمن سخن گفته است، اما از ذکر واقعه غدیر خم به¬کلی صرف¬نظر کرده و از آن هیچ سخنی به¬میان نیاورده است<ref>ر.ک: ابن¬خیاط، 1397ق، ص94.</ref> این در حالی است که روش وى در برابر تمام وقایع، ذکر آن، و گاه بیان تفصیلی درباره موضوعات است؛ چنان¬که درباره عمر پیامبر اکرم(ص) در تاریخ او با روایات متعدد اختلافی مواجه میشویم؛ ولی با کمال شگفتی درباره این قضیه سکوت اختیار نموده و به نوشتن چند سطر دربارۀ [[حجة الوداع]] بسنده کرده است. | *'''خلیفه بن خَیاط''' در تاریخ خود که به تاریخ خلیفه بن خیاط مشهور است، با آنکه در ذکر وقایع سال دهم هجرت، به [[حجة الوداع]] اشاره کرده و از ماموریت خالدبن ولید در نجران یمن سخن گفته است، اما از ذکر واقعه غدیر خم به¬کلی صرف¬نظر کرده و از آن هیچ سخنی به¬میان نیاورده است<ref>ر.ک: ابن¬خیاط، 1397ق، ص94.</ref> این در حالی است که روش وى در برابر تمام وقایع، ذکر آن، و گاه بیان تفصیلی درباره موضوعات است؛ چنان¬که درباره عمر پیامبر اکرم(ص) در تاریخ او با روایات متعدد اختلافی مواجه میشویم؛ ولی با کمال شگفتی درباره این قضیه سکوت اختیار نموده و به نوشتن چند سطر دربارۀ [[حجة الوداع]] بسنده کرده است. | ||
*'''ابن جَریر طَبَرى''' مورخ و مفسر نامدار [[اهلسنت]]، هرچند در کتاب الولایة فى طُرُق حدیث الغدیر، مفصلاً به اسناد حدیث غدیر پرداخته است، در تاریخ خود با عنوان تاریخ الرسُل والمُلُوک، همانند ابن هشام معافری، به موضوع [[حجة الوداع]] پرداخته است و فقط از داستان دفاع پیامبر(ص) از علی(ع) در برابر شکایت مردم که با عبارت «ای مردم! از علی شکایت مکنید. پس به¬خدا سوگند که او در ذات خدا - یا در راه خدا - بسیارسخت و | *'''ابن جَریر طَبَرى''' مورخ و مفسر نامدار [[اهلسنت]]، هرچند در کتاب الولایة فى طُرُق حدیث الغدیر، مفصلاً به اسناد حدیث غدیر پرداخته است، در تاریخ خود با عنوان تاریخ الرسُل والمُلُوک، همانند ابن هشام معافری، به موضوع [[حجة الوداع]] پرداخته است و فقط از داستان دفاع پیامبر(ص) از علی(ع) در برابر شکایت مردم که با عبارت «ای مردم! از علی شکایت مکنید. پس به¬خدا سوگند که او در ذات خدا - یا در راه خدا - بسیارسخت و خشنتر از آن است که از او شکایت شود»، پایان پذیرفت، مطالبی نگاشته <ref>ر.ک: طبری، 1387، ج3، ص147-152.</ref> و در برابر خطیرترین موضوع تاریخى، یعنی حادثه غدیر، سکوت کامل اختیار کرده است. این امر، برخلاف روش متداول اوست که قضایا و حوادث را به تفصیل و به طرق متعدد گزارش میکند. | ||
=راویان حدیث غدیر= | =راویان حدیث غدیر= | ||
خط ۱۷۶: | خط ۱۷۶: | ||
به گفتهٔ ''دقاق'' در دانشنامهٔ ایرانیکا، اولین آثار ادبی قابل تاریخگذاری برجامانده، مجموعهٔ اشعاری از نویسندگان شیعه در قرن دوم هجری است. اولین منبع تاریخی که به غدیرخم اشاره میکند یعقوبی (م. ۲۸۴ هـ)، مورخ شیعه در نیمهٔ دوم قرن سوم هجری، است.<br> | به گفتهٔ ''دقاق'' در دانشنامهٔ ایرانیکا، اولین آثار ادبی قابل تاریخگذاری برجامانده، مجموعهٔ اشعاری از نویسندگان شیعه در قرن دوم هجری است. اولین منبع تاریخی که به غدیرخم اشاره میکند یعقوبی (م. ۲۸۴ هـ)، مورخ شیعه در نیمهٔ دوم قرن سوم هجری، است.<br> | ||
بنا بر پژوهش ''دقاق''، حدیث غدیرخم در برخی از منابع شیعه و برخی از منابع سنی آمده، اما نقل یا عدم نقل آن بر مبنای دستهبندی مذهبی نبوده است. مجموعهٔ جامعی از نقل قولها و احادیث در مورد غدیرخم در سه کتاب اهل سنت وجود دارد. این سه اثر عبارتند از کتاب مُسند احمد بن حنبل (۱۶۴–۲۴۱ هجری)، تاریخ مدینات دمشق ابنعساکر (۴۹۹هـ - ۵۷۱ ه)، و کتاب البدایة و النهایة ابن کثیر (۷۰۱ ق. - ۷۷۴ ق). این حدیث در برخی منابع تاریخی [[اهلسنت]] نظیر ''سیرهٔ ابن هشام'' ''تاریخ طبری'' و ''طبقات الکبری'' ''ابن سعد'' نیامده، اما در ''انساب الاشراف بلاذری'' ذکر شده است. به نوشتهٔ شاه کاظمی، زمانی که گروهی از اهل حدیث افراطی در [[بغداد]] در سدهٔ سوم هجری این حدیث را ساختگی میدانستند، ''محمد بن جریر طبری'' کتابی با نام «الولایة» نگاشت که اسناد حدیث غدیر را با جزئیات بیان نمود و تردیدناپذیری این رخداد را نشان داد.<br> | بنا بر پژوهش ''دقاق''، حدیث غدیرخم در برخی از منابع شیعه و برخی از منابع سنی آمده، اما نقل یا عدم نقل آن بر مبنای دستهبندی مذهبی نبوده است. مجموعهٔ جامعی از نقل قولها و احادیث در مورد غدیرخم در سه کتاب اهل سنت وجود دارد. این سه اثر عبارتند از کتاب مُسند احمد بن حنبل(۱۶۴–۲۴۱ هجری)، تاریخ مدینات دمشق ابنعساکر(۴۹۹هـ - ۵۷۱ ه)، و کتاب البدایة و النهایة ابن کثیر(۷۰۱ ق. - ۷۷۴ ق). این حدیث در برخی منابع تاریخی [[اهلسنت]] نظیر ''سیرهٔ ابن هشام'' ''تاریخ طبری'' و ''طبقات الکبری'' ''ابن سعد'' نیامده، اما در ''انساب الاشراف بلاذری'' ذکر شده است. به نوشتهٔ شاه کاظمی، زمانی که گروهی از اهل حدیث افراطی در [[بغداد]] در سدهٔ سوم هجری این حدیث را ساختگی میدانستند، ''محمد بن جریر طبری'' کتابی با نام «الولایة» نگاشت که اسناد حدیث غدیر را با جزئیات بیان نمود و تردیدناپذیری این رخداد را نشان داد.<br> | ||
=عید غدیر در اسلام= | =عید غدیر در اسلام= | ||
خط ۱۸۳: | خط ۱۸۳: | ||
رسول خدا(ص) فرمود:«روز غدیرخم برترین عیدهای امت من است و آن روزی است که خداوند بزرگ دستور داد که در آن روز، برادرم امام علی(ع) را بهعنوان پرچمدار امتم منصوب کنم تا بعد از من، مردم توسط او هدایت شوند و آن روزی است که خداوند در آن روز، دین را تکمیل و نعمت را بر امت من تمام کرد و اسلام را بهعنوان دین برای آنان پسندید.»<ref>صدوق، امالی، موسسه بعثت، ص۱۲۵.</ref>. | رسول خدا(ص) فرمود:«روز غدیرخم برترین عیدهای امت من است و آن روزی است که خداوند بزرگ دستور داد که در آن روز، برادرم امام علی(ع) را بهعنوان پرچمدار امتم منصوب کنم تا بعد از من، مردم توسط او هدایت شوند و آن روزی است که خداوند در آن روز، دین را تکمیل و نعمت را بر امت من تمام کرد و اسلام را بهعنوان دین برای آنان پسندید.»<ref>صدوق، امالی، موسسه بعثت، ص۱۲۵.</ref>. | ||
امام صادق(ع) میفرماید:«روز غدیرخم عید بزرگ خداست. خدا پیامبری مبعوث نکرده، مگر اینکه این روز را عید گرفته و عظمت آن را شناخته و نام این روز در آسمان، روز عهد و پیمان در زمین، روز پیمان محکم و حضور همگانی است»<ref>حر عاملی، وسائل الشیعة، | امام صادق(ع) میفرماید:«روز غدیرخم عید بزرگ خداست. خدا پیامبری مبعوث نکرده، مگر اینکه این روز را عید گرفته و عظمت آن را شناخته و نام این روز در آسمان، روز عهد و پیمان در زمین، روز پیمان محکم و حضور همگانی است»<ref>حر عاملی، وسائل الشیعة، ج۵، ص۲۲۴.</ref>. امام رضا(ع) فرمود:«روز غدیر در میان اهل آسمان مشهورتر است تا میان اهل زمین... اگر مردم ارزش این روز را میدانستند، بیتردید فرشتگان در هر روز ده بار با آنان مصافحه میکردند.»<ref>طوسی، مصباح المتهجد، ج۲، ص۷۳۷.</ref>. | ||
'''[[مسعودی]]''' در کتاب "التنبیه والأشراف" به بزرگداشت عید غدیر در میان مسلمانان با این کلامش اشاره دارد: "فرزندان و شیعیان علی -رضی الله عنه- این روز را بزرگ می دارند". و این نقل تاریخی مسعودی در قرن چهارم هجری نشان از یک سنت تاریخی دارد که تا آن زمان میان مسلمانان رایج بوده ....<ref>مسعودی، التنبیه والاشراف، ص 221 - 222.</ref> | '''[[مسعودی]]''' در کتاب "التنبیه والأشراف" به بزرگداشت عید غدیر در میان مسلمانان با این کلامش اشاره دارد: "فرزندان و شیعیان علی -رضی الله عنه- این روز را بزرگ می دارند". و این نقل تاریخی مسعودی در قرن چهارم هجری نشان از یک سنت تاریخی دارد که تا آن زمان میان مسلمانان رایج بوده....<ref>مسعودی، التنبیه والاشراف، ص 221-222.</ref> | ||
=پیوند به بیرون= | =پیوند به بیرون= | ||
[https://www.valiasr-aj.com/lib/resalatol_ghadeer_dr_ghazvini.htm کتاب پژوهشی درباره غدیر خم]<br>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1400/05/06/2545281/%D8%AA%D9%88%D8%A7%D8%AA%D8%B1-%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB-%D8%BA%D8%AF%DB%8C%D8%B1-%D8%A7%D8%B2-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%B9%D9%84%D9%85%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D9%87%D9%84-%D8%B3%D9%86%D8%AA-%D9%88-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%81-%D8%AC%D8%A7%D9%84%D8%A8-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%BA%D8%B2%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%DB%8C%D8%AA تواتر حدیث غدیر نزد اهل سنت] | [https://www.valiasr-aj.com/lib/resalatol_ghadeer_dr_ghazvini.htm کتاب پژوهشی درباره غدیر خم]<br>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1400/05/06/2545281/%D8%AA%D9%88%D8%A7%D8%AA%D8%B1-%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB-%D8%BA%D8%AF%DB%8C%D8%B1-%D8%A7%D8%B2-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%B9%D9%84%D9%85%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D9%87%D9%84-%D8%B3%D9%86%D8%AA-%D9%88-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%81-%D8%AC%D8%A7%D9%84%D8%A8-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%BA%D8%B2%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%DB%8C%D8%AA تواتر حدیث غدیر نزد اهل سنت] |