پرش به محتوا

مراقبه: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۳ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۷ اوت ۲۰۲۲
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''مراقبه''' یکی از مهم ترین مراحل در تهذیب و محاسبه آن در حوزه دین، عرفان و اخلاق اسلامی است.
'''مراقبه''' یکی از مهم ترین مراحل در تهذیب و محاسبه آن در حوزه دین، عرفان و اخلاق اسلامی است.


==مراقبه از نظر لغوی و اصطلاحی ==
==مراقبه از نظر لغوی و اصطلاحی ==
خط ۱۳: خط ۱۳:
  قرآن می‌فرماید: «ای کسانی که ایمان آورده‌‏اید از (مخالفت) خدا بپرهیزید و هر کسی باید بنگرد تا برای فردایش چه چیزی از پیش فرستاده و از خدا بپرهیزید که خداوند از آنچه انجام می‏‌دهید آگاه است!» <ref>سوره حشر، آیه۱۸.</ref>     
  قرآن می‌فرماید: «ای کسانی که ایمان آورده‌‏اید از (مخالفت) خدا بپرهیزید و هر کسی باید بنگرد تا برای فردایش چه چیزی از پیش فرستاده و از خدا بپرهیزید که خداوند از آنچه انجام می‏‌دهید آگاه است!» <ref>سوره حشر، آیه۱۸.</ref>     


یکی از مفسرین در تفسیر آیه مذکور آورده است: این آیه مؤمنین را وادار می‏‌کند که به یاد خدای سبحان باشند و او را فراموش نکنند و مراقب اعمال خود باشند، که چه می‏ کنند، صالح آن‌ها کدام و ناصالحش کدام است و صالح را هم خالص برای رضای خدا به جای آورند و این مراقبت را استمرار دهند؛ همواره از نفس خود حساب بکشند و هر عمل نیکی که در کرده‌‏های خود یافتند خدا را شکر گزارند و هر عمل زشتی را دیدند خود را توبیخ نموده، نفس را مورد مؤاخذه قرار دهند و از خدای تعالی طلب مغفرت کنند. <ref>سید محمد حسین طباطبایی، تفسیرالمیزان، ج‌۱۹، ص۳۷۳-۳۷۴.</ref> خدای متعال که خود دیده‌بان و مراقب انسان و رفتار اوست. سوره نساء، آیه۱. انسان را توبیخ می‌کند که مگر نمی‏‌داند که خدا می‏‌بیند! <ref>سوره علق، آیه۱۴.</ref>     
یکی از مفسرین در تفسیر آیه مذکور آورده است: این آیه مؤمنین را وادار می‏‌کند که به یاد خدای سبحان باشند و او را فراموش نکنند و مراقب اعمال خود باشند، که چه می‏ کنند، صالح آن‌ها کدام و ناصالحش کدام است و صالح را هم خالص برای رضای خدا به جای آورند و این مراقبت را استمرار دهند؛ همواره از نفس خود حساب بکشند و هر عمل نیکی که در کرده‌‏های خود یافتند خدا را شکر گزارند و هر عمل زشتی را دیدند خود را توبیخ نموده، نفس را مورد مؤاخذه قرار دهند و از خدای تعالی طلب مغفرت کنند. <ref> طباطبایی سید محمد حسین، تفسیرالمیزان، ج‌۱۹، ص۳۷۳-۳۷۴.</ref> خدای متعال که خود دیده‌بان و مراقب انسان و رفتار اوست. سوره نساء، آیه۱. انسان را توبیخ می‌کند که مگر نمی‏‌داند که خدا می‏‌بیند! <ref>سوره علق، آیه۱۴.</ref>     


==ارزش مراقبه در احادیث==
==ارزش مراقبه در احادیث==
 
از رسول خدا صلوات الله علیه نقل شده است که فرمود:احسان آن است که خدا را چنان پرستش کنی که گویی او را می‌‏بینی و اگر نتوانی او را ببینی بدان که او تو را می بیند. <ref>بحار الأنوار، محمد باقر مجلسی، ج۶۷، ص۱۹۶.</ref>   
در روایت است که رسول خدا صلوات الله علیه فرمود: «احسان، آن است که خدا را چنان پرستش کنی که گویی او را می‏بینی و اگر نتوانی او را ببینی بدان که او تو را می‏بیند». [۹]
مولای متقیان علیه السلام سرزنش نمودند کسانی را که مراقبت را ترک کردند.<ref>الکافی، شیخ کلینی، ج۸، ص۲۵۶.</ref>   
 
و باز مولای متقیان علیه السلام نقل شده است که فرمود:خودت از نفس خودت مراقبت کن. <ref>غرر الحکم و درر الکلم، عبدالواحد بن محمد تمیمی آمدی، ص۲۳۵.</ref>
امام علی علیه السلام انسان‌ها را بر ترک مراقبت الهی سرزنش نموده [۱۰]
و می‌فرماید: خدا رحمت کند بنده‌ای که مراقبت الهی را به جای بیاورد. <ref>الکافی، شیخ کلینی، ج۸، ص۱۷۲.</ref>   
و می‌فرماید: خود را به مراقبت از نفست بگمار. [۱۱]
ایشان مومن را به دوام مراقبت قلبی توصیه می‌کنند -تعبیر امام علیه‌السلام این است که:‌«مراقباً قلبه» و اسم فاعل در ادبیات عرب دلالت بر استمرار دارد- [۱۲]
و مؤمن عاقل را کسی می‌داند که با مراقبت خود در امروز به فکر فردایش باشد [۱۳]
و می‌فرماید: خدا رحمت کند بنده‌ای که مراقبت الهی را به جای بیاورد. [۱۴]
 
 
 


==تفسیر مراقبه از منظر علما==
==تفسیر مراقبه از منظر علما==
در تعریف مراقبه آورده‌اند: «مراقبه عبارت است از توجه و التفات به خود داشتن در تمام زمان‌ها و تمام احوال تا از آنچه به آن قصد و عهد کرده تخلف نکند.
علما در تعریف مراقبه نوشته اند: «مراقبه عبارت است از توجه و التفات به خود داشتن در تمام زمان‌ها و تمام احوال تا از آنچه به آن قصد و عهد کرده تخلف نکند.
<ref>بحرالعلوم سید محمدمهدی؛ رساله سیر و سلوک (تحفة الملوک)، انتشارات علامه طباطبایى، چاپ چهارم،  سال ۱۴۱۸ ق، ص ۱۵۰.</ref>
<ref>بحرالعلوم سید محمدمهدی؛ رساله سیر و سلوک (تحفة الملوک)، انتشارات علامه طباطبایى، چاپ چهارم،  سال ۱۴۱۸ ق، ص ۱۵۰.</ref>
همچنین نوشته‌اند: «مراقبه یعنی کشیک نفس را کشیدن که مبادا اعضا و جوارح را به خلاف وا دارد و عمر عزیز را که هر آنی از آن بیش از تمام دنیا و هر آنچه در آن است، ضایع کند.  
همچنین نوشته‌اند: «مراقبه یعنی کشیک نفس را کشیدن که مبادا اعضا و جوارح را به خلاف وا دارد و عمر عزیز را که هر آنی از آن بیش از تمام دنیا و هر آنچه در آن است، ضایع کند.  
confirmed
۵٬۹۱۴

ویرایش